Ignacy Krasicki (1735 - 1801) - Przemyska Biblioteka Publiczna

Przemyska Biblioteka Publiczna im. Ignacego Krasickiego
Ignacy Krasicki (1735 - 1801)
20 maja 1967 roku Biblioteka otrzymała imię Ignacego Krasickiego. Odsłonięto z tej okazji pamiątkową tablicę z
popiersiem "księcia poetów". Przemyska książnica otrzymała również w darze od Biblioteki Narodowej oryginalne,
dziewiętnastowieczne wydania dzieł poety.
Ignacy Krasicki to wybitny poeta i pisarz czasów stanisławowskich, zwany "księciem poetów polskich", urodził się 3
lutego 1735 roku w Dubiecku. Ojciec jego był kasztelanem chełmińskim, a matka (Anna ze
Strzerzechowskich)skoligacona z rodem Sapiehów, którym Ignacy zawdzięczał początki swojej edukacji. Dzięki
krewnym i możnym protektorom zdobył także dalsze wykształcenie i ogładę towarzyską.
W latach 1750-1751 uczęszczał Krasicki do szkół jezuickich we Lwowie. Następnie studiował w seminarium misjonarzy
przy kościele św. Krzyża (1751-1754), wówczas jednej z najnowocześniejszych szkół warszawskich. Tam też zetknął
się z wczesnooświeceniowym środowiskiem, a w rozległych lekturach - z literaturą klasycyzmu i myślą europejskiego
oświecenia.
Jeszcze przed święceniami, w 1795 roku został Krasicki kanonikiem kijowskim i przemyskim. W tym samym roku
wyjechał na dwuletnie studia do Rzymu.
Po wstąpieniu na tron Stanisława Augusta Poniatowskiego związał się z grupą reformatorów skupionych wokół dworu.
Jako prezydent trybunału "małopolskiego" (1765), redaktor i współautor "Monitora", teoretyk i krytyk teatralny,
oddawał swe usługi królowi, za co zyskał godność biskupa warmińskiego, a wraz z nią tytuł książęcy (1766).
Był Krasicki wielką indywidualnością swojej epoki, należał do elity intelektualnej, cieszył się powszechnym uznaniem,
Wybitna inteligencja, wszechstronne wykształcenie, talent literacki oraz liczne przymioty osobiste zjednywały
biskupowi warmińskiemu sympatię i szacunek otoczenia. Dostrzegł to również król pruski - Fryderyk II, którego
poddanym został Krasicki po pierwszym rozbiorze Polski. Przychylność Fryderyka sprawiła, że w 1795 roku otrzymał
arcybiskupstwo gnieźnieńskie.
Twórczość Ignacego Krasickiego spełniła nader istotną rolę w kształtowaniu literatury polskiego oświecenia. Przypadła
ona głównie na lata 1775-1786. W 1775 roku powstał poemat heroikomiczny Myszeida, a w rok później pierwsza
polska powieść Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, a w latach 1778-1784 powieść edukacyjna Pan Podstoli.
Natomiast prawdziwym arcydziełem są wynikłe z obserwacji ludzkiej natury,a stworzone z niezwykłą precyzją Bajki i
przypowieści(1779). Krytykę ówczesnego społeczeństwa zawarł w Satyrach, a stanu duchownego w Monachomachii.
Książę biskup jest także między innymi autorem Hymnu do miłości ojczyzny (1774), który uzyskał rangę hymnu
narodowego i był śpiewany w Szkole Rycerskiej. Głównymi cechami twórczości Krasickiego są: trafność obserwacji,
jasność i przejrzystość języka, mistrzostwo w operowaniu dowcipem, ironia oraz parodia - a wszystko to podbudowane
nieprzeciętną kulturą umysłową i artystyczną. Biskup warmiński - wytworny, przystojny, kochający piękno, a przy tym
wykształcony - bywał chętnie zapraszany do salonów magnackich i królewskich, lecz mimo że obracał się w
środowiskach ówczesnych elit, to chętnie i często wracał we wspomnieniach do krajobrazów dzieciństwa i młodości do Dubiecka nad Sanem.
Zmarł Ignacy Krasicki w Berlinie 14 marca 1801 roku. Dzięki staraniom Juliana Ursyna Niemcewicza, ciało biskupa
zostało przewiezione do kraju i złożone w katedrze gnieźnieńskiej w 1829 roku.
1
Przemyska Biblioteka Publiczna im. Ignacego Krasickiego
Krasicki jest autorytetem pisarskim nie tylko w kontekście literatury XVIII wieku, ale całej kultury polskiej. stał się
nauczycielem wielu pokoleń - ucząc poprzez swą twórczość pięknej polszczyzny, jasności myślenia, kultu rozumu i
oświaty oraz poczucia obowiązku obywatelskiego.
Ignacy Krasicki - patron Przemyskiej Biblioteki Publicznej
2