Czynniki odpowiedzialne za zdrowie psychiczne

Czynniki odpowiedzialne
za zdrowie psychiczne
Mariusz Banasiak
Konferencja-Śrem, 01.12.2007.
Zdrowie psychiczne (definicja WHO)
„Zdrowie psychiczne jest to pełny
dobrostan (komfort) fizyczny, umysłowy i
społeczny, a nie tylko nieobecność
choroby”.
ORGANIZM
OTOCZENIE
Czynności psychiczne człowieka są pojmowane jako
procesy regulacyjne, zapewniające stałość w/w układu
(homeostaza).
Pojęcie normy
Norma w psychologii i psychiatrii to konstrukt
naukowy wyznaczający granice zachowań
normalnych człowieka.
Nie jest jednoznaczna i nie określa jasno jakie
zachowania są patologiczne !!
Ze względu na znaczną szkodliwość społeczną i wartość
stygmatyzującą diagnozy psychologicznej i psychiatrycznej
określenie, że dane zachowanie jest "nienormalne" wymaga
nie tylko fachowej wiedzy, ale także świadomości następstw
takiej diagnozy.
Sfery funkcjonowania człowieka
• fizjologiczna (dotyczy uwarunkowań
biologicznych; większość zachodzących tu
reakcji ma charakter odruchowy, popędowy;
świadoma ich kontrola jest ograniczona),
• psychiczna (dotyczy intelektu, emocji, relacji z
otaczającym światem - w tym z innymi ludźmi),
• duchowa (dotyczy uczuć wyższych, doznań
estetycznych i religijnych; rozwój tej sfery
wymaga świadomego i systematycznego
zaangażowania człowieka).
Pojęcie patologii
Patologia zachowania ma miejsce wówczas, gdy można
stwierdzić jednocześnie:
• cierpienie z powodu występowania danego zachowania
(nie jest warunkiem koniecznym patologii),
• trudności w przystosowaniu, brak zdolności do pracy i
utrzymywania satysfakcjonujących kontaktów z ludźmi,
• nieracjonalność i dziwaczność zachowań np. wynikające z
zaburzeń myślenia,
• nieprzewidywalność zachowań i utrata kontroli nad nimi,
• dyskomfort obserwatora,
• naruszanie ideałów i norm moralnych.
Stres psychologiczny
• w efekcie sytuacji ocenianej przez osobę jako
przekraczającej jej możliwości uporania się z nią,
• udział mechanizmów obronnych i radzenia sobie,
• kontekst społeczny reakcji stresowej,
• konsekwencje biologiczne,
• neutralizacja skutków stresu
Czynniki warunkujące prawidłową
czynność psychiczną
I. Czynniki biologiczne
II. Czynniki psychospołeczne
Czynniki biologiczne
• brak obciążeń genetycznych w kierunku
zaburzeń i schorzeń psychicznych,
• niewystępowanie w okresie ciąży,
okołoporodowym i pourodzeniowym mikro- i
makrouszkodzeń w obrębie C.U.N.
• ogólna odporność organizmu, niska
chorobowość w ciągu życia,
• dbanie o higienę psychiczną, wypoczynek,
„regenerację sił witalnych” (styl życia)
Czynniki psychospołeczne
• dostateczny poziom społecznego uczenia i
warunkowania (prawidłowy rozwój osobowości,
„społecznego przystosowania”),
• prawidłowe relacje z otoczeniem (rodzina,
znajomi, koledzy z pracy), warunkujące
samoakceptację, akceptację ze strony innych
osób oraz wzmacniające poczucie oparcia,
• odgrywanie właściwych dla siebie ról społecznych
(kwestia wykształcenia, ambicji, itp.),
Czynniki psychospołeczne c.d.
• status materialny (praca, stabilność finansowa),
• możliwość zaspakajania potrzeb intelektualnych i
duchowych (praktyki religijne, kultura, emocje
sportowe, „pozytywne emocje”),
• mniejsza ekspozycja na stres
Jak zachować zdrowie psychiczne ?
• spróbuj cieszyć się nawet z małych rzeczy,
• dbaj o higienę psychiczną i zdrowie
fizyczne,
• bądź wrażliwy, szanuj drugiego człowieka,
• naucz się mówić „nie”, gdy jest tego
potrzeba,
• bądź aktywny, wtedy nabierzesz wiary we
własne możliwości,
• staraj się rozmawiać o swoich problemach