Wcześniaki potrzebują szczególnej troski Pobierz Plik

Informacja prasowa
Warszawa, 21.01.2013
Wcześniaki – potrzebują szczególnej troski
Współczesna medycyna jest w stanie zrobić wiele, by nawet dzieci z masą
urodzeniową poniżej 1000 gramów utrzymać przy życiu i zapewnić im jak najlepszą
opiekę. „Koalicja dla wcześniaka” edukuje matki wcześniaków i lekarzy, obecna
jest w mediach. Jednak kluczowym jej celem jest wprowadzenie zmian
systemowych i dialog z decydentami. Koalicja przedstawi konkretny program
niezbędnych zmian systemowych, zmierzających do poprawy sytuacji zdrowotnej
wcześniaków, a już 24. stycznia będzie obecna na obradach Sejmowej Komisji
Zdrowia. „Koalicja dla wcześniaka” objęła Honorowym Patronatem konferencję
„Noworodek i Niemowlak 2013”, by poruszyć najważniejsze sprawy dotyczące
ochrony zdrowia wcześniaków: opieka wielospecjalistyczna, stymulacja rozwoju
i rehabilitacja oraz profilaktyka zakażeń układu oddechowego.
W Polsce każdego roku rodzi się ok. 28.035 wcześniaków, to tyle, ilu mieszkańców liczy
Nowy Dwór Mazowiecki czy Brodnica. To, czy wcześniak ma szanse przeżyć
i jakie powikłania mu zagrażają, zależy m.in od tego, w którym tygodniu ciąża została
rozwiązana oraz od masy urodzeniowej dziecka. Niezwykle ważna jest opieka, jaką
otaczane są dzieci przedwcześnie urodzone, zarówno zaraz po urodzeniu, jak i po
opuszczeniu oddziału szpitalnego przez pierwsze miesiące, a nawet lata, swojego życia.
Mimo, że dokonał się duży postęp w zakresie opieki nad przedwcześnie urodzonymi
noworodkami, w Polsce wciąż brakuje programu kompleksowego wsparcia,
pozwalającego na zwiększenie dostępności do nowoczesnej, wielospecjalistycznej
opieki. Brakuje również programów dedykowanych rodzicom, które pomogłyby im
odnaleźć się w nowej, niełatwej roli. Wiele problemów związanych z przedwczesnymi
porodami można i trzeba rozwiązywać. Dlatego każde dziecko urodzone przed terminem
powinno mieć opiekę, która zapewni jak najlepszy start i pozwoli wyrównać po pewnym
czasie różnice rozwojowe. Właśnie po to zawiązała się „Koalicja dla wcześniaka”, której
celem jest stworzenie kompleksowego programu zmian i zwiększenie dostępu
do wielospecjalistycznej opieki medycznej, a także do świadczeń medycznych, które są
udziałem dzieci z innych krajów Europy.
Dzieci przedwcześnie urodzone, ze względu na niewystarczająco rozwinięty układ
oddechowy, odpornościowy i neurologiczny, narażone są na wiele groźnych powikłań.
Niestety wiele z nich nie otrzymuje wystarczającej pomocy lub otrzymuje ją zbyt późno.
Niesie to za sobą konsekwencje, które ciążą jeszcze przez wiele miesięcy, a nawet lat.
To można zmienić usprawniając system opieki nad dziećmi urodzonymi przedwcześnie.
Większość dzieci po latach wyrównuje różnice i rozwija się jak rówieśnicy. Ważne jest,
aby te różnice zacząć wyrównywać jak najszybciej, by „bagaż wcześniactwa” był jak
najmniejszy.
Koalicjanci:
Podstawowe cele „Koalicji dla wcześniaka”:
 Stworzenie programu kompleksowej opieki nad dziećmi urodzonymi
przedwcześnie, pozwalającego na zwiększenie dostępności do nowoczesnej,
wielospecjalistycznej opieki zaraz po narodzinach oraz
po wyjściu ze szpitala;
 Uświadomienie społeczeństwa, że problemy dzieci przedwcześnie urodzonych i
ich rodziców są ważne i możliwe do rozwiązania;
 Podjęcie działań edukacyjnych dedykowanych do rodziców w zakresie
prawidłowej stymulacji rozwoju i rehabilitacji dzieci;
 Zapobieganie rozwojowi zakażeń, w tym przede wszystkim układu
oddechowego;
 Promocja prawidłowego modelu żywienia dzieci przedwcześnie urodzonych –
mleko matki jak lek, stymulujący prawidłowy rozwój psychoruchowy
„Koalicję dla wcześniaka” zainicjowały: Polskie Towarzystwo Neonatologiczne, Krajowy
Konsultant ds. Neonatologii, Krajowy Fundusz na Rzecz Dzieci, Fundacja na rzecz
zdrowia psychicznego małych dzieci „Zero – pięć” oraz Fundacja Watch Health Care,
do grona Koalicjantów dołączyły – Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, Fundacja
Parasol dla Życia oraz agencja public relations ExpertPR. Patronami medialnymi są
Polska Agencja Prasowa oraz TVP INFO. Partnerem wspierającym firma AbbVie, lecz
Koalicja wciąż poszukuje kolejnych partnerów, dzięki którym możliwa będzie realizacja
kampanii edukacyjnej.
W Polce brakuje wyspecjalizowanych ośrodków opieki powypisowej nad wcześniakami,
gdzie w sposób systemowy rozwiązany byłby problem braku dostępu do specjalistów.
Zależy nam na stworzeniu około 28 ośrodków referencyjnych dedykowanych
wcześniakom. Nie pochłonie to dodatkowych środków z systemu, wymaga dobrej woli
i chęci reorganizacji dzisiejszego systemu.
Dzieci urodzone przed terminem, ze względu na niewystarczająco rozwinięty układ
odpornościowy narażone są na wiele groźnych powikłań. Powikłania te mogą dotyczyć
wielu narządów i układów, ale szczególnie groźne wydają się powikłania
ze strony układu oddechowego i krążenia. Z uwagi na niedojrzałość płuc noworodki
urodzone przedwcześnie mogą mieć od pierwszych minut życia zaburzenia oddychania
znacznego stopnia, wymagające leczenia surfaktantem – lekiem podawanym
bezpośrednio do płuc, przyspieszającym rozwój pęcherzyków płucnych. Jednak
problemy oddechowe wcześniaków, zwłaszcza tych o skrajnie małej masie ciała, mają
charakter przewlekły i doprowadzają do dysplazji oskrzelowo-płucnej. Choroba
Koalicjanci:
ta występuje zwykle u dzieci z urodzeniową masą ciała poniżej 1000 gramów, a jej
prawdopodobieństwo jest wyższe im mniejsza masa urodzeniowa.
Konsekwencją porodu przedwczesnego może być również bezdech wcześniaka, czyli
zatrzymanie oddychania na okres powyżej 20 sekund połączone ze spadkiem czynności
serca poniżej 100 uderzeń na minutę. Przyczyną jest nie w pełni rozwinięta część
mózgu, która kontroluje oddychanie. Jednocześnie zmienia się barwa skóry dziecka.
Drogi oddechowe wcześniaków są bardzo wąskie. Każdy czynnik, który je dodatkowo
zwęża jest niewskazany i może być niebezpieczny. Nawet pozornie błaha infekcja może
zagrażać życiu dziecka. Najczęstszym i najbardziej niebezpiecznym czynnikiem
wywołującym infekcje dróg oddechowych u wcześniaków jest wirus syncytium nabłonka
oddechowego, czyli wirus RS. Wirus RS jest wszechobecny i każdy z nas miał i może
mieć z nim kontakt. U dzieci urodzonych o czasie i osób dorosłych może być zupełnie
niegroźny, wywołując jedynie lekki katar i kaszel, lub przechodząc bezobjawowo.
U wcześniaków kontakt z tym wirusem może wywołać ciężkie zakażenie dróg
oddechowych, połączone często ze skurczem oskrzeli stanowiącym zagrożenie życia.
Sezon zakażeń wirusem RSV jest okresowy i w Polsce występuje, właśnie teraz,
od późnej jesieni (listopad) do wiosny (kwiecień). W chwili obecnej jedynym sposobem
radzenia sobie z zakażeniami wirusem RSV, jest profilaktyka bierna, czyli podawanie
specyficznych przeciwciał – immunoglobuliny. W Polsce do profilaktyki przed wirusem
RS ma dostęp ograniczona grupa dzieci urodzonych przed terminem, to kompletny
absurd naszego systemu opieki. Korzysta z niej jedynie 2% wszystkich dzieci
urodzonych przed terminem. Dziecko z dysplazją oskrzelową urodzone po 30 kwietnia
otrzyma ochronę przez wirusem RS, dziecko urodzone przed 30 kwietnia z takimi
samymi powikłaniami już takiej ochrony otrzymać nie może. Wyciska to łzy z oczu
rodzicom, załamuje lekarzy, którzy cudem uratowali dzieci, a nie mogą zastosować
narzędzia do ochrony przed pospolitym wirusem.
Problem dziecka urodzonego przedwcześnie nie kończy się wraz z opuszczeniem przez
niego oddziału noworodkowego czy intensywnej terapii po hospitalizacji trwającej kilka
miesięcy. Poprawa jakości życia tych dzieci to problem wielu kolejnych miesięcy i lat.
Stąd niezwykle istotnym problemem do rozwiązania jest stymulacja rozwoju
i rehabilitacja dzieci, psychologiczne wsparcie rodziców oraz dostęp do tych
wysokospecjalistycznych świadczeń medycznych w warunkach opieki poszpitalnej.
To zagadnienie można rozwiązać poprzez stworzenie wysokospecjalistycznych
placówek kompleksowej, długoterminowej opieki nad dziećmi urodzonymi
przedwcześnie. Stworzenie takich ośrodków to jeden z zasadniczych docelowych
wyzwań „Koalicji dla wcześniaka”.
Żywienie dzieci przedwcześnie urodzonych to kolejne kluczowe zagadnienie w opiece
nad dzieckiem urodzonymi przedwcześnie. Złotym standardem w żywieniu tych dzieci
jest pokarm matki. Dla dzieci, których matki z różnych względów nie mogą wykarmić
swoich dzieci własnym mlekiem, nowoczesną alternatywą jest mleko dawczyń
pozyskiwane w nowoczesnych banków mleka kobiecego. Jak wynika z najnowszych
Koalicjanci:
badań dla tej grupy noworodków pokarm kobiecy, bogaty w czynniki wzrostowe
i immunologiczne, ma znaczenie terapeutyczne i zapobiegające ciężkim zaburzeniom
przewodu pokarmowego, w tym najgroźniejszemu powikłaniu jakim jest martwicze
zapalenie jelit. Badania ostatniej dekady znacznie pogłębiły wiedzę na temat znaczenia
naturalnego żywienia noworodków urodzonych przedwcześnie. Wyniki badań
potwierdzają zarówno wartości odżywcze jak i terapeutyczne mleka kobiecego. Pokarm
kobiecy posiada niezbędne składniki odżywcze i regulacyjne, liczne hormony białkowe
i peptydy, cytokiny i ich receptory, a także układy antyoksydacyjne.
Noworodki urodzone z małą masą ciała poniżej 2500 gramów są bardziej, niż noworodki
urodzone o czasie, narażone na choroby zakaźne wieku dziecięcego, którym można
zapobiec poprzez szczepienie. Dlatego też ważne jest, by dzieci te były zaszczepione
o czasie, zgodnie z wiekiem metrykalnym. Wprawdzie w grupie najmniejszych
wcześniaków immunogenność szczepień może być obniżona, ale stężenie przeciwciał
jest wystarczające by zabezpieczyć je przed chorobą zakaźną. Załączniki do Programu
Szczepień Ochronnych obowiązujące w 2013 roku wskazują na szczepienia dzieci
urodzonych przedwcześnie zgodnie z wiekiem chronologicznym z podaniem
orientacyjnego bezpiecznego czasu podania szczepień w zależności od dojrzałości
dziecka w chwili urodzenia. Zalecane jest podanie pierwszych szczepień (gruźlica,
WZW typu B, DTaP, IPV, HIB, PCV) u stabilnych dzieci urodzonych poniżej 32. tygodnia
ciąży kilka dni przed ich wypisaniem z oddziału noworodkowego. Zakażenia wirusami
i bakteriami mogą być szczególnie niebezpieczne dla wcześniaków, dlatego warto
proceduralnie rozwiązać kwestie szczepień ochronnych.
Kontakt:
Adriana Misiewicz, tel. 607 404 160, [email protected]
Elżbieta Brzozowska, tel. 668 447 131, [email protected]
Koalicjanci: