Wewnątrzszkolny system wspomagania uczniów ze specyficznymi

Transkrypt

Wewnątrzszkolny system wspomagania uczniów ze specyficznymi
Wewnątrzszkolny system wspomagania uczniów ze specyficznymi
trudnościami w uczeniu się
„Szkoła dobra dla dzieci ze specjalnymi potrzebami
jest lepszą szkołą dla wszystkich”
Bengt Linquist
System wspomagania uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się
PODSTAWA PRAWNA:
•
•
•
•
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku ze zmianami (tekst
jednolity Dz.U.1996r. Nr 67, poz.329 z późniejszymi zmianami)
Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania
i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej (Dz.U.z 2003r. Nr 11, poz.
114)
Rozporządzenie MENiS z dnia 11grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych
zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym
publicznych poradni specjalistycznych.( Dz. U. z 2003r. Nr 5 poz 46)
Rozporządzenie MEN iS z dnia 21 marca 2001 r.w sprawie warunków i
sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych.
(Dz.U. z 2001r. Nr 29, poz. 323, Nr 128, poz. 1419, Dz.U. z 2002r. Nr 46,
poz. 431, Nr 46, poz. 433, Nr 155, poz. 1289, Nr 214, poz. 1807, Dz.U. z 2003r.
Nr 26, poz. 225)
Obszar działania
Rozpoznawanie
potrzeb i możliwości
psychofizycznych i
edukacyjnych
uczniów
Sposoby realizacji, metody, formy
1.Diagnoza wstępna
a) analiza kart sześciolatka
b) analiza ankiety dla rodziców
uczniów rozpoczynających naukę w
klasie I
c) rozmowa, wywiad z rodzicami
d) obserwacja postępów w uczeniu się
dziecka ze szczególnym
uwzględnieniem:
- motoryki dużej
- motoryki małej
- techniki i tempa czytania
- rozumienia cicho czytanego tekstu
- poziomu graficznego pisma
- tempa pracy
- sprawności ortograficznej
Odpowiedzialni za
realizację
Wychowawcy
klas I
Wychowawcy klas
Wszyscy
nauczyciele
- zdolności koncentracji uwagi
- pamięci
e) analiza wytworów dziecka:
- prac plastyczno- technicznych
- próbek pisma
Dostosowanie
wymagań
edukacyjnych do
możliwości i
ograniczeń ucznia w
pracy na lekcji
2.Badanie przesiewowe SRD uczniów
klas I
Nauczyciele
-terapeuci
3. Diagnoza właściwa
a) badanie w Poradni PsychologicznoPedagogicznej
b) analiza opinii poradni
- porównanie opinii poradni z
własnymi obserwacjami i badaniami
- omówienie zaburzeń rozwojowych i
niedoborów
systemu percepcyjno-motorycznego
ucznia i ich konsekwencji dla
przebiegu procesu uczenia się
1. Oddziaływania dotyczące ucznia
a) wyznaczenie miejsca w klasie
uwzględniające deficyty i mocne strony
dziecka
b) ograniczenie występowania sytuacji
stresowych i lękowych
(np. odpytywanie na forum klasy,
wyrywanie do odpowiedzi,
pośpieszanie ucznia)
c) bazowanie na emocjach
pozytywnych ( dostrzeganie nawet
drobnych sukcesów dziecka)
d) systematyczne sprawdzanie
poprawności zapisu notatek przez
ucznia ze względu na tendencje do
zniekształcania informacji)
Wychowawcy klas
2. Dostosowanie form i metod pracy
na lekcji
a) częste stosowanie polisensorycznych
metod nauczania:
- doświadczenia
- pokazy
- zajęcia w terenie
- film dydaktyczny
- foliogramy
b) częste stosowanie metod
Przewodniczący i
członkowie
klasowych
zespołów
nauczycieli
Wszyscy
nauczyciele
aktywizujących np.:
- mapy mentalne
- powierzanie ról
- drama
- burza mózgów
- metody aktywności kreatywnej
- karty dydaktyczne
c) stosowanie różnorodnych form
pracy : indywidualnej, grupowej,
zbiorowej , jednorodnych i
zróżnicowanych
3. Indywidualizacja pracy domowej
ucznia
a) dostosowanie ilościowe
(w miarę potrzeb)
- mniejsza ilość zadań
- wydłużony termin na wykonanie
zadania
b) dostosowanie jakościowe
- wydawanie wskazówek do pracy w
domu
- możliwość zapisywania zadań na
komputerze lub maszynie do pisania
-możliwość nagrywania wypowiedzi
4. Dostosowanie form i metod
sprawdzania stopnia opanowania
wiadomości i umiejętności
a) przedstawienie i powtórzenie
zagadnień obejmujących sprawdzian
b) przygotowanie karty sprawdzianu
- polecenia krótkie i precyzyjne
- czytelny zapis poleceń
- odpowiednia ilość miejsca na
rozwiązania i odpowiedzi
- możliwość zaznaczania odpowiedzi
w teście
d) wydłużenie czasu sprawdzianu o
50% lub zmniejszenie liczby zadań do
wykonanie ( w miarę potrzeb)
5. Dostosowanie systemu oceniania
a) prace pisemne należy oceniać pod
względem merytorycznym (treść i
zakres wiedzy umiejętności) ortografia,
czy poziom graficzny pisma nie mogą
dyskredytować pracy
b) ortografię oceniamy za pomocą
oceny opisowej
c) ocena powinna zawierać komentarz
motywujący do dalszej pracy
d) ocena powinna uwzględniać
włożony wysiłek a nie tylko uzyskany
efekt
e) w miarę potrzeb wynikających z
dysfunkcji ucznia i specyfiki
przedmiotu ( język obcy) ocenianie
powinno odbywać się w formie
odpowiedzi ustnej
Oferta zajęć
specjalistycznych
W miarę możliwości ( z godzin do
dyspozycji dyrektora) szkoła
organizuje dla uczniów ze
specyficznymi trudnościami w
uczeniu się pozalekcyjne zajęcia
specjalistyczne
Dyrektor
Nauczyciele terapeuci
Wychowawcy
1. Zajęcia logopedyczne – dla uczniów
klas I – IV
2. Zajęcia wspomagające rozwój – dla
uczniów klas I - III
- kinezjologia edukacyjna P. Denisona
- metoda Dobrego Startu M.
Bogdanowicz
- ruch rozwijający V. Sherborne
3. Zajęcia korekcyjno – kompensacyjne
– dla uczniów szkoły podstawowej i
gimnazjum
4. Zajęcia terapii psychologicznej – dla
uczniów szkoły podstawowej i
gimnazjum
5. Zajęcia socjoterapii w ramach
świetlicy socjoterapeutycznej
Dyrektor
Nauczyciele terapeuci
Dla uczniów klas terapeutycznych
planuje się w ramach tygodniowego
planu lekcji zajęcia
1. terapii językowej
2. terapii matematycznej
3. terapii wychowawczej
Działalność rady
pedagogicznej
1. W ramach klasowych zespołów
nauczycieli
- wymiana spostrzeżeń w celu wstępnej
diagnozy ucznia
Przewodniczący
i członkowie
klasowych
zespołów
- analiza opinii Poradni Psychologiczno
Pedagogicznej
- analiza indywidualnych przypadków
- wymiana doświadczeń w zakresie
pracy z uczniem z dysleksją
- lekcje koleżeńskie
- zajęcia otwarte dla rodziców
2. W ramach działalności zespołów
przedmiotowych
- uwzględnianie w planach pracy
zespołów zajęć pozalekcyjnych
umożliwiających rozwijanie
zainteresowań i uzdolnień dzieci z
dysleksją
nauczycieli
Przewodniczący
i członkowie
zespołów
przedmiotowych
- organizowanie konkursów, turniejów,
imprez umożliwiających przeżycie
sukcesu i pokazanie swoich uzdolnień
dzieciom z dysfunkcjami
- wymiana doświadczeń i wspólne
poszukiwanie metod i form nauczania
przedmiotu dzieci ze specyficznymi
trudnościami w uczeniu się
- lekcje koleżeńskie
Wspierająca rola
rodziców
3. W ramach działalności zespołu
terapeutycznego
- analiza indywidualnych przypadków
- organizowanie grup i prowadzenie
zajęć specjalistycznych
- opracowanie programów terapii dla
poszczególnych uczniów
- prowadzenie konsultacji dla
nauczycieli i rodziców
- analiza wyników zewnętrznego
oceniania uczniów z dysleksją
Przewodniczący
i członkowie
zespołu
terapeutycznego
1. Systematyczna współpraca
Rodzice
Nauczyciele
Nauczyciele terapeuci
nauczyciel
terapeuta
rodzic
- wymiana informacji, wskazówek do
pracy z dzieckiem
2. Wyrażanie zgody na udział dziecka
w zajęciach specjalistycznych
3. Wyrażanie zgody na kontynuowanie
nauki przez dziecko w klasie
terapeutycznej
Rodzice
Nauczyciele
Nauczyciele terapeuci
3. Wspieranie dziecka w pokonywaniu
trudności w uczeniu się
4. Systematyczna praca z dzieckiem w
domu zgodnie z wskazówkami
nauczycieli i terapeutów
5. Udział rodziców w zajęciach
specjalistycznych dzieci i lekcjach
otwartych
Wspomagająca
funkcja organu
prowadzącego
1. Wyrażenie zgody na utworzenie klas
terapeutycznych
Dyrektor
Ewaluacja wdrożonego systemu wspomagania uczniów ze specyficznymi
trudnościami w uczeniu się.
W edukacji termin ewaluacja pojawia się jako „proces diagnostycznooceniający, zawierający w sobie elementy pomiaru, osądu i decyzji”. W definicji
Bolesława Niemiecki „Ewaluacja dydaktyczna jest systematycznym zbieraniem
informacji o warunkach przebiegu i wynikach działań dydaktycznych w celu
ulepszenia tych działań lub podjęcia decyzji o ich prowadzeniu.” Ewaluacja musi
funkcjonować w sposób ciągły, bowiem jej sens polega na uzyskaniu informacji
zwrotnej, która ma stanowić podstawę do krytycznej refleksji nad własnym
działaniem. W pierwszej fazie należy dokonać uściślenia problemów i celów
ewaluacji. Musimy zadać sobie pytania, czego chcemy się dowiedzieć?
1. Czy wewnątrzszkolny system wspomagania uczniów ze specyficznymi
trudnościami w uczeniu się jest zgodny z rozporządzeniami MENiS?
2. Czy wdrożony system wspomaga i stymuluje rozwój uczniów?
3. Czy wewnątrzszkolny system wspomagania uczniów ze specyficznymi
trudnościami w uczeniu się jest znany i akceptowany przez uczniów, rodziców
i nauczycieli?
4. Czy wewnątrzszkolny system wspomagania uczniów ze specyficznymi
trudnościami w uczeniu się jest konsekwentnie stosowany przez nauczycieli?
5. Czy formy dostosowań zawarte w wewnątrzszkolnym systemie wspomagania
uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się są jasne oraz znane
uczniom, rodzicom i nauczycielom?
Kolejna faza procesu ewaluacji dotyczy zbierania danych. Oto przykłady narzędzi
służących do mierzenia jakości wdrażanego systemu.
1. Analiza danych statystycznych dokonana przez pedagoga szkolnego.
I - III
IV - VI
gimnazjum
Liczba uczniów kierowanych na badania
do Poradni PsychologicznoPedagogicznej
Liczba uczniów z opinią o dysleksji
Terapia
logopedyczna
Zajęcia korekcyjnoLiczba uczniów
komensacyjne
objętych
Zajęcia
pozalekcyjnymi
wspomagające
zajęciami
rozwój
specjalistycznymi
Terapia
psychologiczna
Socjoterapia
Liczba uczniów uczęszczających do klas
terapeutycznych
2. Ankieta dla nauczycieli
1) Czy zapoznał się Pan/Pani z wewnątrzszkolnym systemem wspomagania uczniów
ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się?
TAK
NIE
Jeśli nie to, dlaczego?
....................................................................................................................
2) Czy indywidualizuje Pan/Pani zadania domowe dzieciom z dysleksją?
Często
Czasami
Nigdy
Ilościowo
Jakościowo
3) W jakim stopniu dostosowuje Pan/Pani formy i metody sprawdzania stopnia
opanowania wiadomości i umiejętności dla uczniów z dysleksją?
Zawsze
Czasami
Nigdy
Przedstawiam i omawiam z uczniami
zagadnienia obejmujące sprawdzian
Przygotowuje karty sprawdzianów
Wydłużam czas pisania sprawdzianu
Zmniejszam liczbę zadań
4) Czy oceniając uczniów uwzględnia Pan/Pani dostosowania dla dzieci z dysleksją?
TAK
NIE
Prace pisemne oceniam pod względem merytorycznym (treść i
zakres wiedzy i umiejętności)
Ortografię oceniam za pomocą oceny opisowej
5) Jak często dokonuje Pan/Pani oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia na podstawie
odpowiedzi ustnej?
CZĘSTO
NA PROŚBĘ UCZNIA
NIGDY
6) Czy wspólna analiza opinii poradni oraz wymiana doświadczeń w klasowym
zespole nauczycielskim pomaga Panu/Pani w pracy z uczniami z dysleksją?
Zdecydowanie tak
Raczej tak
Trudno powiedzieć
Raczej nie
Zdecydowanie nie
7) W jaki sposób poszerza Pan/Pani swoją wiedzę dotyczącą pracy z uczniem ze
specyficznymi trudnościami w uczeniu się?
TAK
NIE
Szkolenia zespołów przedmiotowych
Szkolenie rady pedagogicznej
Zewnętrzne kursy i warsztaty
Studia podyplomowe
Kursy kwalifikacyjne
Samodzielne studiowanie fachowej literatury
8) Jakie metody aktywizujące stosuje Pan/Pani najczęściej na swoich lekcjach?
1) .......................................................................................................
2) .......................................................................................................
3) .......................................................................................................
4) .......................................................................................................
5) .......................................................................................................
9) Jak przebiega Pana/Pani współpraca z rodzicami dzieci z dysleksją?
TAK
CZASAMI
NIE
Kontaktują się z nauczycielem
Respektuje wskazówki i zalecenia
10) Czy wprowadziłby Pan/Pani zmiany w wewnątrzszkonym systemie wspierania
uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się?
TAK
NIE
Jeśli tak to, jakie?
.................................................................................................................
3. Ankieta dla rodziców uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu
się
1) Czy został Pan/Pani zapoznany z wewnątrzszkolnym systemem wspomagania
uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się?
TAK
NIE
2) Czy uważa Pan/Pani, że formy dostosowań ujęte w wewnątrzszkolnym system
wspomagania uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się wpływają
wspierająco i stymulująco na rozwój Pana/Pani dziecka?
Zdecydowanie tak
Raczej tak
Trudno powiedzieć
Raczej nie
Zdecydowanie nie
3) Czy uważa Pan/Pani, że wdrożony system zwiększa poczucie bezpieczeństwa
Pana/Pani dziecka?
Zdecydowanie tak
Raczej tak
Trudno powiedzieć
Raczej nie
Zdecydowanie nie
4) Czy jest Pan/Pani na bieżąco informowany o wynikach i postępach dziecka?
Zdecydowanie Raczej tak
Trudno
Raczej nie Zdecydowanie
tak
powiedzieć
nie
Przez
nauczycieli
Przez
terapeutów
5) Proszę ocenić, w jakim stopniu wspiera Pan/Pani swoje dziecko w pokonywaniu
trudności w uczeniu się?
CZĘSTO POMAGAM DZIECKU
CZASAMI POMAGAM DZIECKU
NIGDY NIE POMAGAM DZIECKU
6) Czy brał Pan/Pani udział w zajęciach otwartych? Jeżeli tak to proszę podać ich
ilość.
Zajęcia specjalistyczne
Lekcje otwarte
7) Proszę napisać, co najkorzystniej wpłynęło na pokonywanie trudności w uczeniu
się Pana/Pani dziecka?
........................................................................................................................................
................................................................................................
4. Ankieta dla uczniów ze specyficznymi trudnościami
w uczeniu się.
1) Czy nauczyciele okazują Ci życzliwość i zrozumienie Twoich trudności w uczeniu
się?
WSZYSCY
WIĘKSZOŚĆ
POŁOWA
NIEKTÓRZY
NIKT
2) W jaki sposób nauczyciele pomagają Ci w nauce?
ZAWSZE
CZASAMI
Czy możesz zapisywać zadania domowe za
pomocą komputera?
Czy podczas sprawdzianów otrzymujesz
kartę pracy?
Czy nauczyciel obniża ocenę Twoich prac
za błędy ortograficzne?
Czy masz możliwość poprawy
sprawdzianów w formie odpowiedzi ustnej?
3) Czy rodzice pomagają Ci w nauce?
ZAWSZE
CZĘSTO
CZASAMI
NIGDY
NIGDY
Analiza uzyskanych informacji pozwoli na postawienie diagnozy, która będzie
oceną wdrożonego systemu, jego skuteczności i jakości. Wyciągnięte wnioski
pozwolą nam podjąć decyzję o ulepszeniu działań lub ich kontynuacji.