1 NOTATKA / PROTOKÓŁ / SPRAWOZDANIE Edukacja globalna
Transkrypt
1 NOTATKA / PROTOKÓŁ / SPRAWOZDANIE Edukacja globalna
NOTATKA / PROTOKÓŁ / SPRAWOZDANIE Edukacja globalna: rozwijanie koncepcji w zmieniającym się świecie. Dyskusja moderowana. 6 kwietnia 2015, Sala Spotkań MENORA, podczas seminarium Grupy Zagranica i Instytutu Globalnej Odpowiedzialności „Edukacja globalna: teoria, język, data, miejsce praktyka” sporządził/a Elżbieta Kielak dr Monika Popow (Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), dr Karolina Starego (Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego) dr Paweł Rudnicki (Wydział Nauk Pedagogicznych Dolnośląska Szkoła Wyższa uczestnicy we Wrocławiu DSW) tytuł I. Karolina Starego Wyniki analizy podręczników do WOS: Koncentracja na tożsamości jest bardzo silna, a to jest kategoria wykluczająca. Definiujemy tożsamość przez negatywne odniesienie do innych tożsamości. Koncentracja na kompetencjach – koncentracja na zdolnościach i umiejętnościach jednostki. W EG jest element zewnętrzny – świat, którego dotyczą różne zjawiska – to powinno być punktem wyjścia w edukacji obywatelskiej, a nie jednostkowe kompetencje. Perspektywa kompetencyjna jest perspektywą deficytową. Edukacja obywatelska – zakłada rozwojowy charakter tożsamości obywatelskiej. Młodzież ma stać się obywatelami w przyszłości. Gert Biesta – edukacja ma trzy podstawowe cele: kompetencyjny, socjalizacyjny, upodmiotowienia. Cel upodmiotowienia - skonstruowanie się nowych form podmiotowości. Dajemy okazję i szansę, by tożsamość tworzyć w odniesieniu do wyzwań globalnych. Podstawa programowa daje możliwość wprowadzania treści edukacji globalnej do systemu edukacji formalnej. To, co edukacja globalna zauważa jako problem, w edukacji obywatelskiej nie jest zauważone. To, co jest specyficzne w podręcznikach do WOS to eliminowanie kluczowych treści dla edukacji globalnej, np. konflikt, relacje władzy, język klasowy, przemoc. W edukacji obywatelskiej nie uruchamia się możliwości bardziej krytycznego funkcjonowania. Eliminuje się też wiedzę o warunkach, w jakich powstają konflikty. Niebezpieczeństwo dla edukacji globalnej – by konflikty zewnętrzne nie stały się jakąś egzotyką. Bez omawiania konfliktów tutaj. Mówienie o konfliktach tylko oddalonych, a nie tych, które są blisko nas. Warto pomyśleć o wyjściu poza tę perspektywę – edukacja globalna może być kijem w mrowisku edukacji obywatelskiej. Głównie dlatego, że koncertuje się na zagadnieniach problemowych. II. Monika Popow Perspektywa porównawcza w analizie podręczników. Dyskurs narodowy, globalny i lokalny – ich przeplatanie się. Po co badać podręczniki w XXI wieku? Badania nad podręcznikami na świecie idą w kierunku poszerzania kontekstu, pojawiają się inne źródła wiedzy, z których uczeń/uczennica może korzystać. Zauważalny jest bardzo silny powrót w podręcznikach do państwa narodowego (Chile, Polska i Hiszpania). Podręcznik w tym kontekście staje się bardzo istotnym punktem wiedzy. 1 Rozumienie edukacji globalnej na świecie jest bardzo różne, w zależności od kontekstu. W Hiszpanii – współudział w kolonizowaniu – post kolonializm, pamięć. W Chile – budowanie mocnej wspólnoty narodowej, ale też odzyskiwanie pamięci, historii rdzennych mieszkańców tych regionów, przy jednoczesnym ponownym rugowaniu ich ze świadomości – budowanie cepeliowskich obrazków. Rola w globalnym kapitalizmie – co to znaczy być krajem z Ameryki Łacińskiej. Kontekst Polski – po co nam edukacja globalna? Nie mieliśmy kolonii, nie byliśmy w klasyczny sposób skolonizowani? Kontekst własnej roli w nowym, globalnym świecie, neoliberalnej gospodarce, bycia częścią globalnej Północy. Konstruowanie wspólnoty w opozycji do innego. To jest wspólne w perspektywie chilijskiej, polskiej i hiszpańskiej. Jeśli chodzi o edukację globalną, to w podstawach programowych w tych trzech krajach jest w zasadzie to samo. Obraz dziecka – dziecko jeszcze nie jest obywatelem, w szkole musi zostać wdrożone w obywatelstwo poprzez zdobycie kompetencji (do funkcjonowania we współczesnym świecie). Kompetencji raczej nie można nabyć – ewentualnie tylko krytyczne podejście do przekazu w mediach. Budowanie obywatelstwa odbywa się poprzez uzyskiwanie kolejnych stopni wtajemniczenia w byciu obywatelem/ką. Toczą się intensywne badania nad migracjami – szczególnie w krajach gdzie migracje są znaczącym czynnikiem zmieniającym strukturę społeczną. W jaki sposób osoby migrujące są przedstawiane w podręcznikach. Edukacja na rzecz pokoju – jak robić edukację, która będzie mówić o pokoju i bezpiecznym świecie. Jakie są mechanizmy powstawania konfliktów zbrojnych. Jak robić edukację na rzecz pokoju – badania z Montrealu – na temat Facebooka. Jak przejąć FB na rzecz pokoju. Kwestia globalnej odpowiedzialności – postawienie nacisku na kwestie wyboru. Mój mały wybór ma ogromne znaczenie. Choć to może być robione inaczej – nie wystarczy powiedzieć, że istnieje jakaś kampania, ale raczej powinno się wypracowywać wspólnie z nauczycielami/kami materiały, które pomagają dokonywać wyborów z uczniami/cami w życiu codziennym i pomagają rozumieć naszą europocentryczną perspektywę. Patrząc z tej perspektywy na „Nasz elementarz” widać, że jest to podręcznik bardzo wielkomiejski. III. Paweł Rudnicki Edukacja antydyskryminacyjna i edukacja globalna – to nieustanne pukanie do drzwi i proszenie o uwagę decydentów oświatowych. NGO są najbardziej zainteresowane zmianami w oświacie. To NGO pracują z pojedynczymi nauczycielami/kami oraz dyrektorami/kami. Jeśli system ma się zmienić – zmieni się od dołu. Nie masowo, ale przez te osoby, które widzą, że oprócz podstawy programowej trzeba dodać coś od siebie. Nauczyciel/ka to nie jest robotnik w fabryce edukacyjnej, ma prawo ujawnić swoje poglądy, ma prawo komentować, ma prawo pokazać, że edukacja może zmieniać życie. Kompatybilność – jeśli NGO uruchomią konkretnych nauczycieli, to działanie się odbędzie na zasadzie „kropla drąży skałę”. Obecna definicja edukacji globalnej wypracowana w 2009 roku – jest to definicja otwarcia. Dzisiaj mamy 2016 rok – definicja musi odpowiedzieć na zmiany, które zaszły w świecie. 2