program zajęć z fizjologii dla kierunku wychowanie fizyczne i

PROGRAM
ZAJĘĆ Z FIZJOLOGII
DLA KIERUNKU WYCHOWANIE FIZYCZNE
I STOPIEŃ, STUDIA NIESTACJONARNE
SEMESTR ZIMOWY
TEMATY WYKŁADÓW (10 GODZ.)
1. Mechanizm powstawania i przewodzenia impulsów nerwowych. Rodzaje receptorów. Budowa
i zasada działania synaps nerwowych. Budowa łuku odruchowego. Odruchy u człowieka.
Funkcje układu somatycznego i wegetatywnego. Regulacyjna rola centralnego systemu
nerwowego. Najważniejsze podkorowe i korowe ośrodki nerwowe.
2. Podział mięśni. Synapsa nerwowo-mięśniowa. Mechanizm skurczu mięśniowego. Energetyka
pracy mięśniowej. Rodzaje włókien mięśniowych i ich charakterystyka. Przyczyny zmęczenia
mięśni i formy wypoczynku.
3. Funkcje i skład krwi – rola elementów morfotycznych i składników osocza. Odczyn
Biernackiego, wskaźnik barwny, podstawowe grupy krwi, hematokryt, hemoglobina.
4. Rola małego i dużego obiegu krwi. Automatyzm i cykl pracy serca. Regulacja czynności mięśnia
sercowego. Cykl pracy serca.
5. Rodzaje naczyń krwionośnych. Regulacja przepływu krwi przez łożysko naczyniowe. Częstość
skurczów serca, objętość wyrzutowa i pojemność minutowa serca. Ciśnienie krwi – wielkości
należne, zależności, regulacja. Podstawy elektrokardiografii.
Strona 1 z 4
PROGRAM
ZAJĘĆ Z FIZJOLOGII
DLA KIERUNKU WYCHOWANIE FIZYCZNE
I STOPIEŃ, STUDIA NIESTACJONARNE
SEMESTR ZIMOWY
TEMATY ĆWICZEŃ (18 GODZ.)
1. Przepisy BHP obowiązujące podczas ćwiczeń z fizjologii. Obserwacja odruchów rdzeniowych
u żaby (zginania, prostowania, wycierania). Irradiacja pobudzenia w rdzeniu kręgowym.
Zależność czasu reakcji od siły bodźca. Hamowanie i torowanie odruchów. Odruchy
u człowieka. Badanie wybranych odruchów mięśniowych, skórnych i wegetatywnych
(m.in. odruchów:
kolanowego,
ze
ścięgna Achillesa,
podeszwowego,
rogówkowego,
źrenicznego).
2. Przygotowanie preparatów mięśnia szkieletowego i mięśnia z nerwem. Rodzaje skurczów
mięśniowych. Skurcz pojedynczy i skurcze tężcowe.
3. Oznaczanie pracy mięśniowej zbieraczem pracy Ficka. Zmęczenie i wypoczynek. Zmęczenie
mięśnia izolowanego. Krzywa zmęczenia mięśni ludzkich na ergografie Mosso.
4. Obserwacja barwionego rozmazu krwi ludzkiej. Oznaczanie liczby hematokrytowej.
Zachowanie się krwinek czerwonych w roztworach o różnym stężeniu NaCl.
5. Liczenie krwinek czerwonych i białych. Oznaczanie poziomu hemoglobiny metodą GoversSahliego. Obliczanie wskaźnika barwnego. Oznaczanie podstawowych grup krwi.
6. Obserwacja i zapisywanie skurczów serca metodą Engellmanna. Wpływ temperatury na pracę
serca. Przewiązki Staniusa. Wpływ bodźców dodatkowych na akcję serca (skurcz dodatkowy
i przerwa kompensacyjna). Wpływ elektrolitów na akcję serca. Wpływ adrenaliny
i acetylocholiny na pracę mięśnia sercowego.
7. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. Sposoby oznaczania częstości skurczów serca. Pojemność
minutowa serca i objętość wyrzutowa serca. Wpływ wysiłku na częstość tętna i ciśnienie
tętnicze - próba Martineta. EKG.
8. Kolokwium z fizjologii układu nerwowego, mięśni, krwi i krążenia.
Strona 2 z 4
9. Wyliczanie w spoczynku i podczas wysiłku pojemności minutowej serca i objętości wyrzutowej
serca metodą Starra.
PROGRAM ZAJĘĆ
DLA KIERUNKU WYCHOWANIE FIZYCZNE
I STOPIEŃ, STUDIA NIESTACJONARNE
SEMESTR LETNI
TEMATY WYKŁADÓW (8 GODZ.)
1. Oddychanie płucne i tkankowe. Transport tlenu i dwutlenku węgla przez krew. Mechanizm
wdechu i wydechu. Wymiana gazów oddechowych. Całkowita pojemność płuc i jej składowe.
Wentylacja minutowa płuc. Regulacja oddychania. Rodzaje hipoksji. Wpływ obniżonego
i podwyższonego ciśnienia powietrza na organizm człowieka.
2. Zmiany parametrów układu oddechowego i krążenia podczas wysiłku o stałej intensywności.
„Martwy punkt” i „drugi oddech”. Deficyt i dług tlenowy. Koszt energetyczny wysiłku.
Funkcjonalne i morfologiczne zmiany adaptacyjne poszczególnych narządów i układów pod
wpływem regularnego wysiłku fizycznego.
3. Wydolność fizyczna. Przebieg zmian wskaźników fizjologicznych w czasie pracy o stopniowo
wzrastającej intensywności. Maksymalny minutowy pobór tlenu i jego rola w ocenie
wydolności aerobowej. Progi metaboliczne i ich rola w ocenie wydolności fizycznej.
4. Maksymalna moc anaerobowa i jej rola w ocenie wydolności beztlenowej. Zmiany wydolności
aerobowej i anaerobowej u dzieci w wieku rozwojowym. Dymorfizm płciowy w poziomie
wydolności fizycznej.
Strona 3 z 4
PROGRAM
ZAJĘĆ Z FIZJOLOGII
DLA KIERUNKU WYCHOWANIE FIZYCZNE
I STOPIEŃ, STUDIA NIESTACJONARNE
SEMESTR LETNI
TEMATY ĆWICZEŃ (18 GODZ.)
1. Zasady
bezpieczeństwa
obowiązujące
podczas
laboratoryjnych
badań
wysiłkowych.
Podstawowe parametry układu oddechowego. Spirometria – badanie objętości oddechowej
oraz pojemności życiowej płuc. Próba duszności – badanie pojemności odruchowej płuc.
2. Wentylacja minutowa płuc. Maksymalna wentylacja dowolna. Analiza składu powietrza
wydechowego. Omówienie warunków: ATPS, BTPS i STPD. Wyliczanie minutowego poboru
tlenu i minutowego wydalania CO2. Iloraz oddechowy, współczynnik tlenowo-wentylacyjny
i tlenowo-pulsowy.
3. Zasady obliczania deficytu i długu tlenowego oraz kosztu energetycznego wysiłku.
4. Zmiany parametrów układu oddechowego oraz częstości skurczów serca podczas wysiłku
o stopniowo wzrastającym obciążeniu. Metody oceny maksymalnego poboru tlenu.
5. Progi metaboliczne – metody wyznaczania obciążeń progowych.
6. Oznaczanie maksymalnego poboru tlenu pośrednią metodą Margarii oraz metodą Astranda.
7. Metody oceny maksymalnej mocy anaerobowej: test Margarii-Kalamena, test Wingate.
8. Kolokwium z fizjologii układu oddechowego oraz z fizjologii wysiłku fizycznego.
9. Badanie wydolności fizycznej metodą PWC170. Próby czynnościowe układu krążenia: test
harwardzki, próba Ruffiera.
Strona 4 z 4