Misja dopiero się zaczyna

Strona misyjno- ewangelizacyjna, o. Z. Grad, SVD - misjonarz z Madagaskaru
Misja dopiero się zaczyna
Autor: Zdzisław Grad
12.08.2007.
Powiedziałeś, że przeważnie głosimy Chrystusa ludziom religijnym. Czy w związku z tym nie ma w
misjach niebezpieczeństwa prozelityzmu, wyrywania wyznawców innym religiom?
Oskarżenia o prozelityzm wynikają z negatywnego pojęcia dialogu międzyreligijnego. Z jednej strony
zarzuca mu się, że jest on ukrytym prozelityzmem, z drugiej, że wyklucza głoszenie Ewangelii.
Tymczasem dialog międzyreligijny jest drogą wzajemnego poznawania siebie, odkrywania tego, co mamy
u siebie dobrego. .<> To jest krok w kierunku poszukiwania prawdy, czy to na płaszczyźnie praktycznej,
przez współdziałanie, czy to przez dzielenie się swoimi doświadczeniami modlitwy, życia wewnętrznego,
życia monastycznego, czy wreszcie przez rozmowę o doktrynie.
Powiedziałeś, że przeważnie głosimy Chrystusa ludziom religijnym. Czy w związku z tym nie ma w
misjach niebezpieczeństwa prozelityzmu, wyrywania wyznawców innym religiom?
Oskarżenia o prozelityzm wynikają z negatywnego pojęcia dialogu międzyreligijnego. Z jednej strony
zarzuca mu się, że jest on ukrytym prozelityzmem, z drugiej, że wyklucza głoszenie Ewangelii.
Tymczasem dialog międzyreligijny jest drogą wzajemnego poznawania siebie, odkrywania tego, co mamy
u siebie dobrego. .<> To jest krok w kierunku poszukiwania prawdy, czy to na płaszczyźnie praktycznej,
przez współdziałanie, czy to przez dzielenie się swoimi doświadczeniami modlitwy, życia wewnętrznego,
życia monastycznego, czy wreszcie przez rozmowę o doktrynie.
Moim obowiązkiem jest dzielić się Chrystusem, w którego wierzę, którego odkrywam. Misja to nie jest
narzucanie. Prozelityzm kojarzy się z czymś nachalnym, nieliczącym się z człowiekiem, nastawionym
tylko na pozyskanie nowego wyznawcy. W misji niezbędne jest poszanowanie wolności człowieka. Tak jak
Bóg szanuje moją wolność, tak i ja, idąc Jego wzorem, zobowiązany jestem do poszanowania wolności
drugiego człowieka.
Czasem moja ewangelizacja może być tylko niemym świadectwem życia, jak choćby życie Karola de
Foucauld. Jeśli już głoszę, to czy przedstawianie swojej wiary, mówienie o Bogu jest pogwałceniem
czyjejś wolności? Misjonarz nie może ukrywać prawdy, nie może manipulować człowiekiem. Nie chcę
przez to powiedzieć, że w praktyce nie ma przypadków prozelityzmu czy elementów presji, bo wszystko
zależy od konkretnego człowieka, który jest niedoskonały i grzeszny, czasem niedokształcony i
niedoinformowany.
Czy jednak, myśląc o dialogu z innymi religiami, nie zakładamy asymetrii? Mam wrażenie, że głosimy im
Chrystusa, proponujemy drogę swojej wiary, a jednocześnie wiemy, że ich wiara nie jest propozycją dla
chrześcijan.
Dialog niekoniecznie musimy rozumieć jako dialog oficjalny, bo na pierwszym miejscu jest dialog życia.
Chrześcijanie i wyznawcy innych religii spotykają się przy różnych okazjach. W dialogu życia i w dialogu
oficjalnym szuka się wzajemnych wartości. Zwróćmy uwagę na przykład na Synod Biskupów Afryki, na
treść adhortacji posynodalnej, treść dokumentów wcześniej przedstawionych. Znajdziemy tam
wymienione wartości tradycyjnych religii afrykańskich, wskazania, co te religie mogą dać
chrześcijaństwu. To jest prawdziwa wymiana dóbr duchowych, wymiana doświadczeń religijnych czy
nawet modlitwy.
Nasza propozycja nie jest jednostronna. Też możemy się wiele nauczyć od adeptów tradycyjnych religii
afrykańskich chociażby wspólnotowego przeżywania doświadczenia Boga, spontaniczności modlitwy,
związku z przodkami, czyli naszymi bliskimi zmarłymi, wiązania wszystkich czynności życia z wymiarem
religijnym itp. Tu dotykamy problemu inkulturacji, która polega na zbliżeniu Ewangelii do serca kultury.
Wydaje mi się, że sercem każdej kultury jest religia. Nie może być zatem ewangelizacji bez dialogu
międzyreligijnego.
http://www.grad.svd-mad.org
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 18:46
Strona misyjno- ewangelizacyjna, o. Z. Grad, SVD - misjonarz z Madagaskaru
Nie obawiałbyś się, że tego typu dialog religijny, inkulturacja prowadzi do synkretyzmu, że wszystko z
wszystkim zostanie wymieszane i nic nie zachowa swojej tożsamości?
Przeciwnie. Brak właściwie pojmowanej i solidnie przeprowadzanej inkulturacji prowadzi do synkretyzmu.
W Afryce istnieje około dziesięć tysięcy Kościołów afrochrześcijańskich, z których tylko jeden jest przyjęty
do Światowej Rady Kościołów, a wszystkie inne nie zasługują na miano chrześcijańskich. Ewangelia nie
została zrozumiana w tej kulturze, pozostała obca, a próbę jej adaptacji przeprowadzono w sposób
powierzchowny, niewłaściwy, czasem z zabarwieniem politycznym, czasem z narodowym czy
narodowowyzwoleńczym. Ciekawostką jest to, że członkowie tych Kościołów sięgają chętniej do Starego
niż do Nowego Testamentu. Chyba dlatego, że można znaleźć w nim o wiele więcej realiów afrykańskich,
jak choćby patriarchalne struktury rodów, poligamia, wróżby, przywiązanie do pasterstwa i rolnictwa itp.
Biblia potraktowana została wybiórczo w imię afrykanizacji.
Czy potrafiłbyś nakreślić sylwetkę misjonarza, jaka powinna być jego duchowość, osobowość?
Istnieją różne modele misjonarza, jest model geografa, podróżnika, rolnika, ogrodnika, tego, który niesie
postęp cywilizacyjny, który jest lekarzem, mężem modlitwy itd. To są stereotypy, które mniej lub
bardziej odpowiadają rzeczywistości, a jednocześnie wskazują na ogromną różnorodność pracy misyjnej.
Misjonarza musi cechować wielka otwartość na prowadzenie przez Ducha Świętego, który jest głównym
sprawcą misji. Skoro zasadniczym rdzeniem misji jest Jezus Chrystus, Jego głoszenie, to cała duchowość
misyjna musi posiadać rys chrystocentryczny. Misje nastawione są na zakładanie Kościoła, duchowość
misyjna musi więc akcentować aspekt eklezjalny. Wskazałbym jeszcze na inny element, który można
wyczytać z Redemptoris missio, a który jest powiązany z inkulturacją.
Misjonarz musi być człowiekiem przynajmniej dwukulturowym, czyli być zakorzeniony w duchowej
tradycji Kościoła, z którego wychodzi, w swojej kulturze, jak również przeżywać wszystkie rzeczywistości
na wzór tradycji miejscowej. Inkulturacja jest drogą do świętości zarówno dla misjonarza, jak i dla tych,
którym głosi on Ewangelię. Sensem wszystkiego jest oczywiście Miłość.
Znasz wielu misjonarzy, sam jesteś misjonarzem. Co jest najbardziej zniechęcające dla kogoś, kto głosi
Chrystusa z dala od swoich stron rodzinnych?
Najtrudniejszy jest szok kulturowy, zresztą przeżywają go nie tylko misjonarze, ale i inni ludzie
przebywający w zupełnie innym kręgu kulturowym. Pierwsze lata to najczęściej czas fascynacji,
odkrywania, poznawania obcej kultury. Jest to okres ogromnego entuzjazmu. Dopiero później przychodzi
szok. To, co się wydawało poznane czy odkryte, okazuje się zaledwie początkiem drogi, która nie
wiadomo, gdzie się kończy. Odkrywa się zupełnie nowe perspektywy.
Misjonarz uświadamia sobie, że nie zna ludzi, wśród których żyje. Inaczej niż on pojmują przestrzeń,
czas, przyjaźń. W Europie śmiejemy się z zachowań człowieka z buszu, mówimy, że jest dziki.
Europejczycy w innych kulturach zachowują się tak samo, jakby byli ludźmi dzikimi, nie znali
podstawowych zasad ogłady. Do tego dochodzi samotność, poczucie obcości i niezrozumienia.
Niekiedy misjonarz próbuje przezwyciężyć szok kulturowy i chce stać się za wszelką cenę tubylcem. To
jest niemożliwe. Przysłowie afrykańskie mówi: &bdquo;Kłoda drzewa, choćby sto lat leżała w wodzie,
nigdy nie stanie się krokodylem&rdquo;. Innym rozwiązaniem jest postawa pogardzania miejscową
kulturą, podkreślania wartości europejskich jako tych właściwych, najlepszych. To prowadzi do postawy
paternalizmu, pogardy wobec wszystkiego, co miejscowe.
Tymczasem właściwe jest budowanie człowieka dwukulturowego, który pamięta skąd jest i gdzie
przyszedł. Dojrzewanie do takiej postawy wymaga lat. Dobrze oddają to słowa misjonarza, który
twierdził, że na początku, gdy zaczął pracować na misjach, mógłby napisać o tym wiele książek, po kilku
latach napisałby kilka dobrych artykułów, a pod koniec życia zaczyna rozumieć, o co w tym wszystkim
chodzi. To pokazuje drogę ewolucji.
Istnieje też zjawisko wtórnego szoku kulturowego. Bardzo wielu misjonarzy powracających do swojej
ojczyzny nie może się odnaleźć, bo już nie są w swojej kulturze.
rozmowa z ks. Jarosławem Różańskim. OMIZa http://www.mateusz.pl/wdrodze/
http://www.grad.svd-mad.org
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 18:46
Strona misyjno- ewangelizacyjna, o. Z. Grad, SVD - misjonarz z Madagaskaru
http://www.grad.svd-mad.org
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 18:46