Koncepcja rozprawy doktorskiej

Mgr Łukasz Tomczyk
Proponowany temat rozprawy doktorskiej
Teleinformatyczne wspomaganie kierowania działaniami ratownictwa medycznego
w zdarzeniach o charakterze masowym
Streszczenie problematyki badawczej
1. Geneza problemu badawczego pracy
Zdarzenie o charakterze masowym to sytuacja, w której duża liczba osób w wyniku
wypadku lub nagłego zachorowania znajduje się w danej chwili w stanie bezpośredniego
zagrożenia życia lub zdrowia. Wojewódzki System Ratownictwa (WSR), w którego obrębie
odpowiedzialności doszło do zdarzenia, ze względu na ograniczone zasoby, nie jest w stanie
sprostać potrzebom dotyczącym obsługi osób poszkodowanych. Nie można im zapewnić
opieki medycznej w pożądanym zakresie, tak jak w przypadku zdarzenia o charakterze
pojedynczym lub mnogim.
Po wystąpieniu zdarzenia masowego, w celu natychmiastowego usunięcia jego skutków,
z WSR wydzielone zostają siły i środki tworząc swoisty Doraźny System Ratownictwa
(DSR). Jeżeli zasoby danego WSR, w którego obrębie odpowiedzialności wystąpiło
zdarzenie, okażą się niewystarczające, wówczas zachodzi konieczność wsparcia siłami
i środkami z innego województwa.
W przedsięwzięciu ratownictwa w przypadku zdarzenia o charakterze masowym
podstawowymi udziałowcami poza Państwowym Ratownictwem Medycznym (PRM) –
służbą ustawowo powołaną do ratowania życia ludzkiego są Państwowa Straż Pożarna (PSP)
oraz Policja. Ze względu na różnorodność ewentualnych aktywnych źródeł zagrożenia na
miejscu zdarzenia akcję ratowniczą mogą wspomagać także inne służby (np. pogotowie
gazowe, energetyczne, wodne itp.) określane mianem specjalistyczne. Z przeprowadzonych
analiz wynika, że współdziałanie wszystkich służb ratowniczych przy usuwaniu skutków
zdarzenia masowego istotnie zwiększa skuteczność prowadzonych działań ratowniczych.
W dotychczasowej praktyce ratownictwa medycznego w przypadku zdarzenia
masowego wyróżnia się trzy podstawowe zagadnienia organizacyjne:
1. segregacji medycznej osób poszkodowanych,
2. wyboru Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych (SOR), w których powinno zostać wdrożone
leczenie ratunkowe i przygotowanie do leczenia specjalistycznego w warunkach szpitalnych,
umożliwiające najbardziej skuteczną obsługę medyczną zdarzenia,
3. przydziału środków transportu medycznego do przewiezienia osób poszkodowanych
w zdarzeniu do przydzielonych im SOR.
Segregacja medyczna polega na przyporządkowywaniu poszczególnych osób
poszkodowanych do grup priorytetu obsługi medycznej, oznaczonych kolorami: czerwonym,
żółtym i zielonym. Ofiary śmiertelne oznacza się kolorem czarnym.
Organizacja i kierowanie obsługą medyczną zdarzeń masowych, która wymaga
sprawnego podejmowania działań organizacyjnych i efektywnego kierowania służbami
ratowniczymi wykorzystanie narzędzi teleinformatycznych jest niezadowalające, mianowicie:
1. przy podejmowaniu decyzji w zakresie organizacji ratownictwa medycznego w zdarzeniu
masowym w Polsce, stanowiących o życiu osób poszkodowanych, w bardzo znikomym
stopniu wykorzystuje się środki teleinformatyki, a w szczególności sztuczną inteligencję.
Decyzje organizacyjne podejmowane są w oparciu o intuicję i doświadczenie osób
1
funkcyjnych służb ratowniczych, co nie wpływa korzystnie na skuteczność
przedsięwzięcia;
2. systemy wspomagania dowodzenia poszczególnych służb ratowniczych działają w dużej
mierze w sposób autonomiczny, co oznacza, że nie ma jednolitego systemu wspomagania
dowodzenia, a co za tym idzie w danej chwili brakuje wspólnej świadomości sytuacyjnej;
3. praktykowana segregacja medyczna sprawia, że w każdej z grup może znaleźć się, w
danej chwili, więcej niż jedna osoba. W związku z powyższym zachodzi konieczność
określenia kolejności transportu poszkodowanych w ramach tych grup.
4. przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi osobami funkcyjnymi ratownictwa jest
w dużym zakresie ograniczony do przekazu głosowego w ramach łączności radiowej.
2. Cel pracy
Celem
badań jest doskonalenie skuteczności prowadzenia działań z zakresu
ratownictwa medycznego po zajściu zdarzenia o charakterze masowym, poprzez zwiększanie
komputerowego wspomagania realizacji procesów informacyjno-decyzyjnych. W ramach
pracy zaproponowane zostały teleinformatyczne rozwiązania głównych problemów
decyzyjnych występujących w organizacji i kierowaniu ratownictwem medycznym
w przypadku zdarzeń masowych, a mianowicie:
1. identyfikację sytuacji powypadkowej, w ramach której ustalana jest liczba osób
poszkodowanych, którym należy udzielić pomocy lekarskiej oraz dokonywana jest ocena
stanu ich zdrowia;
2. ustalenie pożądanej kolejności podjęcia leczenia ratunkowego w SOR osób
poszkodowanych w zdarzeniu – bez dotychczasowej ich segregacji;
3. określenie niezbędnej liczby oraz pożądanego wyposażenia SOR, w których powinno
zostać wdrożone leczenie ratunkowe i przygotowanie do leczenia specjalistycznego
w warunkach szpitalnych, umożliwiające najbardziej skuteczną obsługę medyczną osób
poszkodowanych;
4. określenie niezbędnej liczby oraz wymagań na rodzaj i wyposażenie środków transportu
medycznego do przewiezienia osób poszkodowanych do przydzielonych im SOR;
5. dysponowanie, do których SOR należy przewieźć poszczególne osoby poszkodowane
w zdarzeniu i jakimi środkami transportu medycznego należy tego dokonać.
Koncepcja teleinformatycznego wsparcia pozwala na znaczące skrócenie czasu
podejmowania decyzji przez poszczególne osoby funkcyjne służb ratowniczych i zmniejsza
prawdopodobieństwo pojawienia się ewentualnych błędów i chaosu informacyjnego po
zajściu zdarzenia masowego. Tworzony system teleinformatyczny posiada właściwości
systemu sieciocentrycznego, co zapewni wspólną świadomość sytuacyjną wszystkich osób
funkcyjnych biorących udział w likwidacji skutków zdarzenia masowego.
3. Szczegółowe zadania zrealizowane w ramach pracy
Zadania wykonane w ramach rozprawy:
1. Opracowanie biznesowego modelu obiektowego Doraźnego Systemu Ratownictwa
w zakresie organizacji przedsięwzięcia ratowniczego w przypadku zdarzenia
o charakterze masowym
2. Opracowanie obiektowego modelu funkcjonalnego Systemu Teleinformatycznego
Wspomagania Kierowania Ratownictwem Medycznym w przypadku zdarzenia
o charakterze masowym
2
3.
4.
5.
6.
7.
2.1. Opracowanie obiektowego modelu kontekstowego Systemu Teleinformatycznego
Wspomagania Ratownictwa w zakresie organizacji działań ratownictwa medycznego
osób poszkodowanych
2.2. Analiza czynników uwzględnianych w procesie identyfikacji sytuacji powypadkowej,
w ramach której ustalana jest liczba osób poszkodowanych, którym należy udzielić
pomocy lekarskiej oraz dokonywana jest ocena stanu ich zdrowia
2.3. Opracowanie algorytmu ustalania optymalnej kolejności leczenia ratunkowego
w SOR osób poszkodowanych w zdarzeniu – bez dotychczasowej ich segregacji
2.4. Opracowanie algorytmu ustalania niezbędnej liczby oraz pożądanego wyposażenia
Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych, w których powinno zostać wdrożone leczenie
ratunkowe i przygotowanie do leczenia specjalistycznego w warunkach szpitalnych,
umożliwiające najbardziej skuteczną obsługę medyczną poszczególnych osób
poszkodowanych ze względu na ich określony stan powypadkowy
2.5. Opracowanie algorytmu ustalania niezbędnej liczby oraz wymagań na rodzaj
i wyposażenie środków transportu medycznego do przewiezienia poszczególnych
osób poszkodowanych będących w określonym stanie powypadkowym do
przydzielonych im SOR
2.6. Opracowanie algorytmu dysponowania, do których SOR należy przewieźć
poszczególne osoby poszkodowane w zdarzeniu i jakimi środkami transportu
medycznego należy tego dokonać
2.7. Przykład obsługi zdarzenia masowego w oparciu o hipotetyczne zdarzenie masowe
Opracowanie modelu struktury fizycznej Systemu Teleinformatycznego Wspomagania
Kierowania Ratownictwem Medycznym
Opracowanie modeli ekspertowych baz wiedzy STWKRM w ramach stanowisk osób
funkcyjnych przedsięwzięcia ratownictwa medycznego w przypadku zdarzeń masowych
Model STWKRM wspomagającego osoby funkcyjne ratownictwa medycznego w zakresie
obsługi zdarzeń masowych
Implementacja i opracowanie dokumentacji techniczno-programowej modelu STWKRM
w zakresie ratownictwa medycznego zdarzeń masowych
Ilustracja
funkcjonowania STWKRM na przykładzie hipotetycznego zdarzenia
masowego
4. Wymierne wyniki końcowe rozprawy
Wynikiem końcowym rozprawy jest model (demonstrator) STWKRM wykorzystujący
techniki sztucznej inteligencji. Narzędzie to umożliwia opracowanie propozycji skutecznej
realizacji zadań z zakresu ratownictwa medycznego w przypadku zdarzeń masowych
mogących wystąpić na obszarze Wojewódzkiego Systemu Ratownictwa.
3