ZDROWIE PSYCHICZNE HIGIENA PSYCHICZNA Zdrowie

ZDROWIE PSYCHICZNE
HIGIENA PSYCHICZNA
Zdrowie psychiczne
Definicje:
Zdrowiem psychicznym jest wszystko to, co nie jest chorobą.
Zdrowie psychiczne jest szczególnie dobrym stanem samopoczucia.
Podejście relatywne – wykorzystuje względną normę kulturową, dzięki
któremu można zakwestionować wszystkie inne definicje. Podejście relatywne
zakłada, że to, co dana kultura uznaje za zaburzenie, inna potraktuje jako
zachowanie mieszczące się w granicach zdrowia psychicznego. Normę
wyznaczają warunki geograficzne, środowiskowe, przyzwyczajenia kulturowe.
Jednostka zdrowa psychicznie, to:
jednostka aktywnie przystosowująca się do otoczenia, usiłująca spełniać wymagania
otoczenia bez utraty indywidualności,
jednostka charakteryzująca się spójną, zintegrowaną osobowością,
jednostka postrzegająca siebie i świat adekwatnie do sytuacji i własnych możliwości,
czasami niezależnie od własnych potrzeb (brak egoizmu z zachowaniem
egocentryzmu).
Na zachowanie zdrowia psychicznego rzutuje z jednej strony to, co człowiek nosi w
swoim doświadczeniu i biologicznym, i społecznym, z drugiej natomiast to, czego
nauczył się doświadczać i rozwiązywać w okresie rozwoju psychicznego - od
wczesnego dzieciństwa, po wiek dojrzały, a nawet później.
Problemy zaburzeń zdrowia psychicznego dotykają obu płci i ludzi w różnym wieku,
mają tylko inny charakter
Przyczyny występowania chorób psychicznych nie są do końca wyjaśnione. Ich
poszukiwanie i badanie ciągle jest przedmiotem zainteresowania naukowców.
Niewątpliwie należy brać pod uwagę wiele czynników. Wśród nich można wyróżnić
czynniki biologiczne i środowiskowe.
Czynniki biologiczne - obejmują odmienności w budowie lub funkcjonowaniu mózgu osób
chorych. Odmienności te mogą być wrodzone, ale bierze się również pod uwagę zaburzenia w
funkcjonowaniu mózgu wywołane przez wirusy. Odmienność może polegać na
nieprawidłowej budowie anatomicznej mózgu, lub zaburzeniach biochemicznych –
nieprawidłowym przekazywaniu sygnałów pomiędzy komórkami mózgu
Czynniki środowiskowe - obejmują całość oddziaływań na człowieka ze strony środowiska,
w którym żyje. W poszukiwaniu przyczyn chorób psychicznych bierze się pod uwagę
negatywne wydarzenia życiowe, patologiczne stosunki rodzinne, nieprawidłową sytuację
społeczną w szerszym niż rodzina otoczeniu
Czasami się mówi, że trzeba unikać stresów, żeby być zdrowym psychicznie.
Nie tyle powinno się unikać stresów, co uczyć się je rozwiązywać w sposób
skuteczny, właściwy - w sposób dojrzały, czyli taki, który prowadzi do rozwiązań o
charakterze racjonalnym.
Życie jest stresem i bez niego funkcjonować się nie da. Stres jest tym, co nas rozwija,
dzięki niemu jesteśmy stale gotowi do dopasowywania się do zmiennych i coraz
trudniejszych warunków, które nas otaczają.
Wiele wskazuje na to, że stres może odgrywać pewną rolę w powstawaniu choroby
psychicznej. Poza psychozami reaktywnymi, które już z definicji są chorobami
powstającymi w reakcji na działający stres, stres uznaje się za czynnik sprzyjający
ujawnieniu się choroby psychicznej.
W schizofrenii stres uznawany jest za jeden z czynników, który np. u osoby
obciążonej rodzinnie tą chorobą, może spowodować wystąpienie objawów psychozy.
O depresji można mówić wtedy, gdy człowiek pod wpływem stanów przygnębienia,
wycofania, zmniejszenia aktywności, rozmaitych towarzyszących temu dolegliwości o
charakterze fizycznym traci lub okresowo zatraca możliwość sprawnego funkcjonowania w
innych obszarach życia. Nie udaje mu się życie zawodowe, rodzinne, staje w miejscu - wtedy
mówimy o depresji w sensie klinicznym.
Terapia zaburzeń zależy od przyczyn tych zaburzeń
Im płytsze zaburzenie, im mniej utrudnia ono człowiekowi funkcjonowanie, tym
większy udział w leczeniu mają takie metody działania jak psychoterapia, rozmaite
terapie społeczne.
W im większym stopniu zaburzone są podstawy biologiczne, w tym większym
stopniu stosuje się metody biologiczne, zwłaszcza farmakoterapię.
Psychoterapie są oparte na podejściu poznawczym
i behawioralnym
Terapia behawioralna zakłada, że w ramach swojego rozwoju człowiek uczy
się nieadekwatnych, niedostosowanych sposobów reagowania i potem
wykorzystuje je w sposób nieracjonalny w sytuacjach, w których powinien
użyć innych środków. Terapia polega więc na nauczeniu go właściwych
wzorców.
Terapia poznawcza polega na ukazaniu właściwych sądów i oceny
rzeczywistości, którymi ludzie często posługują się w sposób nieracjonalny,
automatyczny. I tak np. niska samoocena i przekonanie o nieuchronności
porażek w życiu rzutują na to, że widzi się rzeczywistość przesadnie
pesymistycznie, co wpływa na niemal wszystkie dziedziny życia i, co gorsza,
często prowadzi do poddania się wydarzeniom i rezygnacji z wysiłku
Higiena psychiczna określa, jakie warunki powinien mieć człowiek żyjący we współczesnej
cywilizacji, by zachował dobre samopoczucie i zdrowie psychiczne.
Jednym z elementów higieny życia jest odpoczynek.
Praca nie powinna być kontynuowana zbyt długo i tym częściej muszą następować
przerwy, im jej natężenie jest większe.
Podstawowym okresem regeneracji sił jest sen.
Czas snu dzieli się na wolnofalowy i paradoksalny.
Sen wolnofalowy: porządkowanie i regulacja układu nerwowego
Sen paradoksalny: zmniejszenie spoczynkowego napięcia mięśni
U osób dorosłych występuje 4 do 5 cyklicznych faz przeplatania się snu
wolnofalowego z paradoksalnym.
Sen jest najgłębszy w fazie paradoksalnej oraz w ostatniej fazie snu wolnofalowego.
Marzenia senne:
sen paradoksalny – zjawiska oderwane od rzeczywistości
sen wolnofalowy – zjawiska podobne do rzeczywistych, często powiązane z
osobistymi przeżyciami.
Zmiany przeciętnego czasu trwania snu zostały ustalone na zasadzie istniejących potrzeb,
których naruszenie zaburza działalność organizmu.
Zaburzenie (deprywacja) snu powoduje:
spowolnienie czasu reakcji
zaburzenie koordynacji
złudzenia wzrokowe i słuchowe
zmniejszenie wydajności i niezawodności pracy fizycznej i umysłowej
szybsze wystąpienie uczucia zmęczenia.
Powrót do normy po zaburzeniu snu, nawet kilkudobowym, następuje w czasie jednej dobrze
przespanej nocy.