Polski komediopisarz, pamiętnikarz, autor bajek. W żywiole komedii

Aleksander Fredro
(1793–1876)
Polski komediopisarz,
pamiętnikarz, autor bajek.
W żywiole komedii
Aleksander Fredro jest autorem
wielu świetnych komedii granych
nieprzerwanie od ponad 150 lat
na scenach polskich teatrów.
Najbardziej znane to Damy i huzary,
Pan Jowialski, Śluby panieńskie oraz
Zemsta, która miała swoją premierę
17 lutego 1834 r. we Lwowie.
Na żądanie carskiej cenzury
wystawiana była pod zmienionym
tytułem: Zemsta za mur graniczny.
Afisz i program teatralny
z przedstawień komedii
Aleksandra Fredry
GALICJA
Wo
jci
1.
Dzieciństwo i młodość spędził
w dworku w Beńkowej Wiszni. Od dziecka
milczący i skryty, uczył się w domu pod
opieką guwernerów. Poznał języki:
niemiecki, francuski i łacinę, interesował się
historią i naukami przyrodniczymi, czytał
książki z bogatej rodzinnej biblioteki.
Virtuti Militari (łac.
Męstwu wojskowemu)
– najwyższy polski order
nadawany od XVIII wieku
za wybitne zasługi
wojskowe.
Zemsta, rysunek z inscenizacji
w Teatrze Rozmaitości, 1866
2.
W 1809 r., jako kilkunastoletni
młodzieniec, zaciągnął się do armii Księstwa
Warszawskiego i brał udział w walkach
u boku Napoleona. Szybko awansował.
Został młodszym oficerem 1. Pułku Ułanów,
następnie kapitanem 5. Pułku Strzelców
Konnych. W czasie kampanii napoleońskiej
cudem uniknął śmierci i dostał się do
niewoli. Udało mu się uciec. W chłopskim
przebraniu przedostał się do Galicji.
Odznaczony złotym krzyżem Virtuti Militari
otrzymał funkcję w sztabie Napoleona
Bonaparte. Służbę zakończył pod Paryżem
w 1814 r. z drugim odznaczeniem –
francuskim Krzyżem Legii Honorowej.
3.
Po powrocie
z wojny został gospodarzem
rodzinnej posiadłości.
Zakochał się z wzajemnością
w Zofii z Jabłonowskich
poślubionej z woli rodziców
Stanisławowi Skarbkowi.
Młodzi mogli pobrać
się dopiero po 11 latach,
kiedy udało się uzyskać
unieważnienie tamtego
małżeństwa. Mieli dwoje
dzieci: syna Jana Aleksandra
i córkę Zofię.
Andrzej Wajda, wybitny polski
reżyser filmowy i teatralny,
współtwórca polskiej
szkoły filmowej, w 2002 r.
wyreżyserował film na podstawie
Zemsty Aleksandra Fredry.
W jedną z ról – postać Papkina –
wcielił się Roman Polański, aktor
i znany na świecie polski reżyser.
© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2015
Źródła ilustracji i fotografii: (Order Virtuti Militari) Mirosław Ciunowicz, (Roman Polański w roli Papkina) Vision/East News;
opracowanie graficzne: Paweł Pawiński; modyfikacje graficznwe: Krzysztof Płuciennik
he
r
B o ń cz a –
4
91
h ec k i r
od
redrów
yF
zin
zlac
s
b
ak, Ułan przy k
s
s
o
on
K
iu
h
c
,1
e
Miejsca na południowo-wschodnich terenach
dawnej Rzeczypospolitej
związane z życiem
Aleksandra Fredry
Po premierze Zemsty poddany
fali krytyki pisarz zamilkł twórczo
na 15 lat. Pochłonęła go działalność
publiczna (został m.in. powołany
do galicyjskiego sejmu stanowego).
Powracał myślami do czasów swojej
młodości, pisząc pamiętnik Trzy po trzy,
dzieło wyjątkowe, o dużej wartości
literackiej.