Metodologia obliczenia powyższych wartości Klasyfikacja inwestycji

Metodologia obliczenia powyższych wartości
Klasyfikacja inwestycji materialnych ze względu na ich cel:
•
mające na celu odtworzenie środków trwałych lub ich wymianę w celu obniżenia kosztów
produkcji,
•
rozwojowe: rozwijanie istniejących produktów, ekspansja na nowe rynki,
•
obowiązkowe: dotyczące najczęściej bezpieczeństwa pracy lub ochrony środowiska
Etapy oceny efektywności inwestycji (etapy preliminowania inwestycji) w oparciu o techniki
zdyskontowanych przepływów środków pieniężnych (DCF).
1. Oszacowanie
wydatków
inwestycyjnych
oraz
oczekiwanych
przepływów
pieniężnych
wynikających z projektu. Ocena efektywności inwestycji dokonywana jest w oparciu o przepływy
pieniężne a nie dane księgowe (przychody, koszty, zyski). Strumienie środków pieniężnych są
bowiem podstawą do wyceny wartości przedsiębiorstwa (porównaj wykład 1).
W tym celu należy stworzyć plan finansowy przedsięwzięcia (zestawienia finansowe pro forma)
2. Określenie stopy dyskontowej
3. Obliczenie mierników oceny efektywności inwestycji
4. Analiza wrażliwości mierników efektywności inwestycji na zmianę istotnych parametrów.
Zasady doboru przepływów pieniężnych uwzględnianych w ocenie efektywności inwestycji:
1. Wartość projektu zależy od przyszłych przepływów pieniężnych; strumienie pieniężne
generowane w przeszłości nie mają znaczenia dla wartości projektu.
2. Brane pod uwagę są tylko przepływy pieniężne ściśle związane z inwestycją (incremental
cash flow).
3. Przepływy pieniężne kalkulowane dla potrzeb pomiaru efektywności różnią się od
przepływów pieniężnych szacowanych dla potrzeb badania płynności finansowej tym, że
nie uwzględniają przepływów finansowych.
4. W ostatnim okresie horyzontu prognozy przepływów powinno się uwzględniać wartość
likwidacyjną projektu. Należy określić wartość gotówki jaka zostałaby po upłynnieniu
możliwych do sprzedaży składników majątku po pokryciu istniejących na koniec okresu
prognozy zobowiązań.
MIERNIKI EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI
Wartość zaktualizowana netto - NPV (Net Present Value), to różnica pomiędzy zdyskontowanymi
wpływami a wydatkami związanymi z przedsięwzięciem, w pewnym horyzoncie czasu. Przepływy
pieniężne dyskontowane są na moment początkowy przedsięwzięcia.
n
NPV = Σ
t=0
NCFt
( 1 + k )t
gdzie:
NCFt – przewidywane przepływy pieniężne netto ( przepływ netto = wpływ – wydatek ) związane z
rozważaną inwestycją w kolejnych okresach,
k – stopa dyskontowa,
n – liczba okresów w danym horyzoncie.
Reguły podejmowania decyzji przy użyciu NPV:
-
JEŻELI NPV > 0 inwestycję można zaakceptować gdyż:
o
zdyskontowane przepływy pieniężne netto przewyższają zdyskontowaną wartość
nakładów,
o
jeżeli k jest kosztem kapitału: przepływy pieniężne z tej inwestycji wystarczą na
pokrycie kosztu kapitału oraz zapewnią uzyskanie dodatkowej premii, dzięki której
wzrasta wartość firmy realizującej projekt,
o
jeżeli k jest kosztem alternatywnym: Przepływy zapewniają osiągnięcie wyższej stopy
zwrotu niż w inwestycji alternatywnej.
-
JEŻELI NPV < 0 inwestycję należy odrzucić gdyż:
o
zdyskontowane przepływy pieniężne netto są niższe od zdyskontowanej wartość
nakładów
o
jeżeli k jest kosztem kapitału: przepływy pieniężne z tej inwestycji nie wystarczą na
pokrycie kosztu kapitału; realizacja projektu prowadzi do zmniejszenia wartości firmy
realizującej projekt,
o
-
jeżeli k jest kosztem alternatywnym: projekt jest mniej korzystny od alternatywnego
JEŻELI NPV = 0 inwestycję można zaakceptować gdyż:
o
zdyskontowane przepływy pieniężne netto są równe zdyskontowanej wartości
nakładów
o
jeżeli k jest kosztem kapitału: koszt kapitału został pokryty, nie uzyskano jednak
dodatkowej premii, dzięki której wzrosłaby wartość przedsiębiorstwa
o
jeżeli k jest kosztem alternatywnym: projekt rozpatrywany i projekt alternatywny
przynoszą takie same korzyści.
Wewnętrzna stopa zwrotu – IRR (internal rate of return)
Wewnętrzna stopa zwrotu to taka wartość stopy dyskontowej, dla której NPV = 0
n
IRR = k ⇔ Σ
NCFt
( 1 + k )t
=0
t=0
Żądana stopa dyskontowa k jest parametrem wstawianym do rachunku, natomiast IRR jest
zmienną, której wartość trzeba wyliczyć.
Reguły podejmowania decyzji przy użyciu IRR:
-
jeżeli IRR > od stopy dyskontowej,
można zaakceptować inwestycję; wewnętrzna stopa zwrotu jest wyższa od kosztu
kapitału (lub od kosztu utraconych korzyści)
-
jeżeli IRR < od stopy dyskontowej,
inwestycję należy odrzucić; wewnętrzna stopa zwrotu jest niższa od kosztu kapitału (lub
od kosztu utraconych korzyści)
-
jeżeli IRR równa się stopie dyskontowej,
wówczas projekt może zostać zaakceptowany, gdyż koszt kapitału został pokryty (projekt
rozpatrywany i projekt alternatywny przynoszą takie same korzyści).
Warto zapamiętać, że dla danej inwestycji:
IRR > k ⇒ NPV > 0
IRR < k ⇒ NPV < 0
PORÓWNANIE METOD NPV i IRR
•
NPV jest miarą bezwzględną wyrażającą w jednostkach pieniężnych o ile zmieni się wartość
przedsiębiorstwa. IRR jest miarą względną, określającą procentowo efektywność inwestycji. IRR
nie odzwierciedla więc różnic w rozmiarach inwestycji, natomiast NPV nie informuje o
rentowności inwestycji.
•
W obliczeniach IRR przyjmuje się, iż przepływy środków pieniężnych uzyskiwane dzięki wdrożeniu
projektu są reinwestowane po wewnętrznej stopie zwrotu. W przypadku NPV zakłada się
reinwestowanie po stopie równej przyjętej stopie dyskontowej – najczęściej po koszcie kapitału.
W praktyce bardziej prawdopodobne jest wystąpienie sytuacji w przypadku której przepływy te
są reinwestowane po koszcie kapitału; rzadko bowiem inwestycje mają charakter powtarzalny –
umożliwiają osiąganie identycznej wewnętrznej stopy zwrotu.
•
Wartość NPV zależy od doboru stopy dyskontowej. Określenie jej wartości może mieć charakter
subiektywny. Wartość IRR nie zależy od wartości przyjętej stopy dyskontowej (nie zależy od
kosztu kapitału). Zależy wyłącznie od wielkości przepływów pieniężnych dotyczących projektu.
•
Ocena opłacalności pojedynczego przedsięwzięcia rozwojowego przeprowadzona na podstawie
NPV pokrywa się z oceną opartą na IRR pod warunkiem, że stopa procentowa stanowiąca
podstawę dyskonta przy obliczaniu NPV stanowi równocześnie stopę graniczną do której
porównujemy IRR. Taka sama decyzja o przyjęciu lub odrzuceniu, będzie podjęta w przypadku
projektów niezależnych. Jednak NPV i IRR „mogą dać inną kolejność” dla projektów wzajemnie
wykluczających się. Podstawową przyczyną niejednoznaczności oceny jest zróżnicowanie
rozłożenia w czasie wartości przepływów pieniężnych netto poszczególnych przedsięwzięć, jak
też różna długość okresu obliczeniowego uwzględnionego w rachunku. Wówczas zaleca się
podejmowanie decyzji przy użyciu NPV. Jeśli metoda ta stosowana jest właściwie (dobór
horyzontu, stopy dyskontowej) zapewnia dokonanie spójnego i racjonalnego wyboru.
Projekty niezależne – to takie, których przepływy środków pieniężnych nie są naruszone, przy
przyjęciu lub odrzuceniu jednego z projektów
Projekty wzajemnie wykluczające się – to takie z których tylko jeden może zostać przyjęty do
realizacji.
ENPV Ekonomiczna bieżąca wartość netto
gdzie:
n
ENPV = ∑ a t S =
t =0
E
t
S oE
+
S1E
(1 + r )0 (1 + r )1
+ ... +
S nE
(1 + r )n
SE – salda strumieni ekonomicznych kosztów i korzyści generowanych przez projekt
w poszczególnych latach przyjętego okresu odniesienia analizy
n – okres odniesienia (liczba lat)
a – ekonomiczny współczynnik dyskontowy
at =
1
(1 + r )t
r – przyjęta ekonomiczna stopa dyskontowa
ERR Ekonomiczna wewnętrzna stopa zwrotu
gdzie:
n
ENPV = ∑
t =0
S tE
(1 + ERR )t
=o
SE – salda strumieni ekonomicznych kosztów i korzyści generowanych przez projekt
w poszczególnych latach przyjętego okresu odniesienia analizy
n – okres odniesienia (liczba lat)