wpływ muzyki na rozwój dziecka - Przedszkole nr 15 w Koszalinie

Pobrano ze strony http://www.przedszkole15.com.pl/
Motto:
Czym jest muzyka? Nie wiem. Może po prostu niebem z nutami zamiast gwiazd;
Może mostem zaklętym, po którym instrumenty przeprowadzą nas.
Wszystko – jak raz ktoś orzekł –Muzyczne ma podłoże, nawet księżyca blask…
(Ludwik Jerzy Kern, „Czym jest muzyka”)
WPŁYW MUZYKI NA ROZWÓJ DZIECKA
W ostatnich latach daje się zauważyć szerszą współpracę
przedszkoli ze środowiskiem lokalnym. Tworzy się wiele planów,
programów współpracy z różnymi instytucjami. Do napisania tego artykułu
skłoniła mnie współpraca naszego przedszkola ze Szkołą Muzyczną w
Koszalinie, w ramach, której nasze dzieci 5–6 letnie nie tylko zwiedziły
szkołę, ale też brały udział w imprezach artystycznych na terenie szkoły
muzycznej. W naszym przedszkolu gościliśmy dzieci ze szkoły muzycznej z
koncertem dla dzieci 3–4 letnich. Te spotkania skłoniły mnie do
zastanowienia się nad tym, jaki wpływ na rozwój dziecka ma muzyka.
W każdym okresie życia człowieka obecna jest muzyka, ale zajmuje
ona różne miejsce i może pełnić odmienne funkcje. Rozwój muzyczny
ujawnia się bardzo wcześnie. Już w okresie życia płodowego dziecko
przejawia pierwsze reakcje na bodźce akustyczne i muzykę.
Rozwój muzyczny przebiega u każdego dziecka w odmienny sposób,
ujawniając ogromne różnice indywidualne. Dokonuje się on w „dialogu” ze
środowiskiem życia dziecka. Stąd też najistotniejsze jest, aby rodzice,
później nauczyciele potrafili organizować kontakt dziecka z muzyką,
dostarczając mu bodźców stymulujących ów muzyczny rozwój.
Akustyczne otoczenie dziecka jak: szelest drzew, śpiew ptaków,
szum wody, odgłosy ulicy itp., wywiera duży wpływ na jego stosunek do
wartości muzyki, który później bardzo trudno zmienić. Dlatego tak ważne
jest, aby umieć obserwować dziecko i dostarczyć doświadczeń właściwych
do jego potrzeb, możliwości poznawczych i emocjonalnych.
Dźwięk muzyczny wywołuje różne reakcje emocjonalne u
odbiorców. Przenika poprzez narząd słuchu do wyobraźni i świadomości
człowieka. Wyobraźnia zaś stymuluje aktywność jednostki.
Stawiając dziecku różne zadania do wykonania w odmiennych
sytuacjach, kierując jego uwagę na nowe obiekty, dźwięki, odgłosy,
którymi może operować wyobraźnia, nie tylko rozwijamy tę dyspozycję,
ale wytwarzamy w dziecku potrzebę poszukiwania nowych doznań. Biorąc
pod uwagę indywidualny zasób doświadczeń, każdy może inaczej odbierać
i rozumieć ten sam utwór muzyczny. Dlatego należy jak najwcześniej
pobudzać wyobraźnię muzyczną dziecka, dostarczając mu różnorodnych
bodźców ubogacających jego doświadczenie. Ćwiczenia wyobraźni
muzycznej mogą przybierać bardzo różną postać: np. po usłyszeniu serii
dźwięków dzieci wyobrażają sobie czynności wykonywane przez ludzi czy
zwierzęta, innym razem ilustrują wydarzenia za pomocą dźwięków,
naśladują odgłosy przyrody odgłosy przyrody, ilustrują muzyczne
zachowania różnych postaci.
2
Bardzo ważne jest, aby w poszukiwaniu ćwiczeń pobudzających
wyobraźnię muzyczną dziecka wykorzystać nie tylko śpiew, taniec i granie,
ale także naturalne odgłosy, szumy i stuki, które są maluchowi najbliższe,
stanowią, bowiem świat jego pierwszych akustyczno – muzycznych
doznań – są muzyką, która mieszka wśród nas.
Warto pamiętać, że zajęcia umuzykalniające na etapie wychowania
przedszkolnego odgrywają niezmiernie istotną rolę zarówno w szeroko
pojętym procesie rozwojowym jak i edukacyjnym.
Na żadnym z późniejszych etapów nauczania nie spełnią tej roli w tak
znaczącym stopniu. Poprzez wielość form dają nauczycielowi możliwość
zaktywizowania wszystkich dzieci, a samym dzieciom, poza rozwojem
muzycznym, stwarzają szansę osiągnięcia sukcesu, zaspokojenia potrzeby
popisowości, uczą integracji w grupie.
Kontakt z muzyką jest dla dziecka źródłem twórczych poczynań,
różnorodnych poszukiwań, stymuluje dziecko do samowyrażania się (np.
W tańcu, śpiewie). Poprzez kontakt z muzyką rozwijają się u dziecka
dodatnie cechy charakteru, zdolności poznawcze, a cała osobowość
kształtowana jest harmonijnie i wielostronnie. Przeżycia estetyczne czynią
człowieka wrażliwym na różne przejawy życia i stosunków międzyludzkich
oraz inspirują do nowego spojrzenia na świat.
Muzyka ćwiczy i wspomaga zmysły, prowadząc do współdziałania
pomiędzy słyszeniem, widzeniem i dotykiem. Istnieje duża zależność
rozwoju aktywności zabawowej dziecka od poziomu i ilości prowadzonych
w przedszkolu zabaw i zajęć muzycznych.
Niezaprzeczalne są wychowawcze aspekty muzyki. Do wartości
wychowawczych muzyki można zaliczyć: kształtowanie kultury muzycznej,
doskonalenie smaku, rozwijanie umiejętności słuchania, rozumienie
własnej psychiki, obyczajów, warunków życia; rozbudzanie zainteresowań
i sympatii do ludzi, kształtowanie umiejętności wypowiadania się,
odczuwanie piękna, oddziaływanie na dyspozycję dziecka do pracy oraz na
pamięć, rozwijanie poczucia więzi grupowej, samodzielności itp.
Reasumując, kontakt dziecka z muzyką umożliwia rozwój pełni
człowieczeństwa, a ponadto pobudza i rozwija u dziecka różnorodne
zdolności umysłowe, uczuciowe i praktyczne.
Kończąc rozważania dotyczące wpływu muzyki na rozwój małego
dziecka, zachęcam do przeanalizowania poniższych zasad, których
stosowanie może przybliżyć dziecku muzykę i ukazać mu jej piękno.
1. Wykorzystuj każdą nadarzającą się okazję do organizowania
kontaktu dziecka z muzyką .
2. Nie ograniczaj dziecięcej ekspresji wprowadzaniem schematów i
stereotypów zachowań – stwórz mu warunki do wyrażania siebie,
swoich myśli, uczuć poprzez ruch, taniec, śpiew, grę na
instrumentach.
3. Stawiaj przed dzieckiem różnorodne zadania, dzięki którym
rozwinie się jego wyobraźnia muzyczna – odwołuj się do niej przy
okazji różnorodnych działań dziecka.
4. Uczestnicz zawsze w działaniach muzycznych dziecka, gdy cię oto
prosi.
3
5. Śpiewaj, graj, tańcz ( na miarę swoich możliwości) wraz z
dzieckiem, bowiem twoje działania stymulują jego aktywność.
6. Tak organizuj środowisko muzyczne dziecka, by ono świadomie
wykorzystywało zdobyte doświadczenia w swoich zabawach i
różnorodnych poczynaniach.
7. Naucz dziecko dostrzegać muzykę w przejawach dnia codziennego,
w świecie przyrody, w zgiełku ulicznym, w domu, tak, by było
wrażliwe na świat dźwięków. Naucz je słuchać muzyki, która płynie
ku nam z natury i przemawia do wyobraźni z równą siłą, co
muzyka tworzona od wieków przez człowieka.
Literatura:
1. Praca zbiorowa pod redakcją Bronisławy Dymary „Dziecko w świecie
muzyki” Oficyna Wydawnicza „Implus” Kraków 2000
2. Beata Podolska „Z muzyką w przedszkolu” Warzawa 1987 WSiP
3. Dorota Malko „Metodyka wychowania muzycznego w przedszkolu”
Warszawa 1988 WSiP
4. Romualda Ławrowska „Muzyka i ruch” Warszawa 1988 WSiP
Opracowała: KRYSTYNA GOLIS
PRZEDSZKOLE NR 15