Wybory w Stanach Zjednoczonych 2016: tu nie chodzi o

AKTYWA STAŁODOCHODOWE
WRZESIEŃ 2016 r.
Niniejszy dokument jest przeznaczony wyłącznie dla inwestorów profesjonalnych (nie powinni z niego korzystać inwestorzy prywatni).
Wybory w Stanach Zjednoczonych 2016:
tu nie chodzi o ekonomię
Amerykańskie wybory zbliżają się wielkimi krokami: odbędą się 8 listopada. Obecnie zarówno na szczeblu
krajowym, jak i stanowym demokraci mają niewielką przewagę.
W USA i PKB, i rzeczywiste wynagrodzenia rosną, a stopa bezrobocia jest najniższa w historii. Skoro więc
stan gospodarki nie jest głównym tematem kampanii wyborczej, na co powinni zwracać uwagę inwestorzy?
W niniejszym artykule przyglądamy się wynikom sondaży, polityce oraz istotnym dla rynku strategiom,
a także rozwojowi „protekcjonizmu”. Poprosiliśmy też naszych zarządzających funduszami aktywów
stałodochodowych o informacje o tym, jak analizują ryzyko swoich klas aktywów i jak nim zarządzają.
Sondaże
Najważniejsze pytanie brzmi: Jak rosnąca popularność republikanów na poziomie krajowym (rys. 1) przełoży się na
poziom stanowy oraz na głosy Kolegium Elektorów? Niedawne sondaże wskazują, że – aby wygrać – Trump musi
przekonać 29 niezdecydowanych stanów i co najmniej jeden stan sprzyjający demokratom (rys. 2).
Prawdopodobieństwo, że mu się to uda, wynosi obecnie 39% (źródło: FiveThirtyEight, 19 września 2016 r.).
Rys. 1. Głosy obywateli na poziomie krajowym
Rys. 2. Demokraci mają niewielką przewagę
w Kolegium Elektorów
55
15
300
50
10
250
5
45
40
-5
35
Nov 15
-10
Lead
Feb 16
May 16
Donald Trump (R)
Źródło: Real Clear Politics, 19 września 2016 r.
Aug 16
Hillary Clinton (D)
200
50
29
32
74
150
100
27
190
136
50
0
Likely
Democrat
Leaning
Dem
Undecided Leaning Rep
Likely
Republican
Źródło: Szacunki Fidelity, 19 września 2016 r.
Jeśli chodzi o stany niezdecydowane, w poprzednich wyborach widać było wysoką korelację pomiędzy ich wynikami
gospodarczymi a kierunkiem głosowania, przy czym w stanach, w których sytuacja się poprawiała, głosowano raczej
za utrzymaniem status quo. Rys. 3 wskazuje jednak, że sytuacja się zmieniła. Niektóre stany (np. Floryda) pomimo
stosunkowo dobrych wyników gospodarczych pod rządzami demokratów popierają obecnie republikanów.
Oznacza to, że nadchodzące wybory są coraz mniej przewidywalne.
Rys. 3. Kondycja gospodarcza stanów niezdecydowanych (zmiana % za 3 miesiące)
Current
Polling
2%
-30%
1%
-15%
0%
0%
+ve
indicator
-ve
indicator
Last
Election
-1%
15%
Fl (29)
Ind (11)
Nonfarm payroll
Iowa (6)
Min (10)
Coincident Index
Nev (6)
N C (15)
Oh (18)
Unemployment (RHS, inverted)
Pen (20)
Initial Claims (RHS, inverted)
Źródło: Haver Analytics, szacunki Fidelity, 19 września 2016 r. Zmiana za 3 miesiące na dzień 31 sierpnia 2016 r. Słupki powyżej zera wskazują dobre wyniki
gospodarcze. Liczby w nawiasach oznaczają liczbę głosów w Kolegium Elektorów przypadającą na dany stan.
Polityka
Skuteczność prezydenta zależy od jego wpływu na kongres (Izbę Reprezentantów i Senat). Wybory do Izby niemal
na pewno zdominowane będą przez republikanów, senat znacznie lepiej odzwierciedla jednak sytuację (rys. 4) – na
34 miejsca republikanie zajmują obecnie 24. Demokratyczny prezydent oraz republikański kongres oznaczałyby
kontynuację status quo. W takiej sytuacji kongres prawdopodobnie blokowałby strategie i wypaczał kluczowe reformy
demokratów. Z kolei kongres podzielony mógłby doprowadzić do prawdziwego impasu, w którym żadna z partii nie
byłaby w stanie przeforsować zmiany polityki. Jednak nawet zjednoczenie prezydenta i kongresu nie gwarantowałoby
postępu. W samej partii republikańskiej nie ma zgodności, a to może stanowić barierę nie do przejścia.
Rys. 4. Wybory do senatu mogą przeważyć szalę na
każdą stronę
Rys. 5. Podzielone głosy sprzyjałyby republikanom
w kongresie*
60
Potential outcome
50
40
2
6
9
Presidential Election
11
40%
36
47
41
Seats not up for re-election
10
16%
Republican House
Status Quo
45
Republican Congress
Trump Presidency
40%
30
20
Congress Election
6
60%
24%
Democratic Senate
Democratic President
30
Republican Congress
60%
60%
0
Democratic Senate
24%
Republican House
Clinton Presidency
Likely
Democrat
Leaning
Dem
Undecided
Leaning
Rep
Likely
Republican
40%
Republican Congress
miejsca nie przeznaczone do ponownego wyboru
Źródło: Szacunki Fidelity, 19 września 2016 r.
36%
Potencjalny wynik
Źródło: Szacunki Fidelity.
*Prawdopodobieństwo wyników zakładające podział głosów na prezydenta / do
kongresu, tj. głosowanie za republikańskim prezydentem i demokratycznym
senatorem.
Wybory w Stanach Zjednoczonych 2016 | Tu nie chodzi o ekonomię
2
Strategie
Kampanie skupiają się wokół informacji na temat strategii, ale co jest najważniejsze dla inwestorów? Poniżej
zamieściliśmy podsumowanie programów. Należy jednak pamiętać, że ich realizację może zablokować nie tylko
podzielony, ale nawet jednolity kongres.
Clinton
Trump
Wydatki
rządowe
 Zwiększenie praw do wydatków w ramach
istniejących programów, usunięcie ograniczeń
wydatkowych dla departamentów
(sekwestracja)
 Wydatki na infrastrukturę opłacone z „reformy
podatku od przedsiębiorstw” (275 mld USD)
 Ochrona ubezpieczeń społecznych i opieki
zdrowotnej, zwiększone wydatki na obronę,
ograniczenie budżetów uznaniowych
 Podwojenie wydatków na infrastrukturę
(500 mld USD)
Reforma
podatków
 Podwyższenie podatków od większych
dochodów, niewielkie zwyżki podatków od
korporacji
 Uproszczenie przepisów podatkowych,
obniżenie podatków od osób fizycznych,
15-procentowy podatek od korporacji
Handel
zagraniczny
 Sprzeciw wobec TPP, negatywne nastawienie
do TTIP
 Federalne wsparcie dla producentów
amerykańskich, w tym wakacje podatkowe
 Sprzeciw wobec TPP, sprzeciw wobec NAFTA
(chyba że nastąpi reforma), negatywne
nastawienie do TTIP, poparcie dla taryf
celnych
Opieka
zdrowotna
 Rozszerzenie ustawy o dostępności opieki
zdrowotnej oraz samej opieki zdrowotnej
 Zwiększenie kontroli cen lekarstw
i przejrzystości rynku farmaceutycznego
 Odrzucenie wszystkich kluczowych
postanowień ustawy o dostępności opieki
zdrowotnej i zastąpienie ich reformami
wolnego rynku
 Utrzymanie obecnego finansowania opieki
zdrowotnej, renegocjowanie umów cenowych
Regulacje
finansowe
 Rozszerzenie regulacji finansowych
w zakresie znacznie wykraczającym poza
ustawę Dodda-Franka
 Odrzucenie ustawy Dodda-Franka, by
pobudzić kredyty bankowe
 Kontrolowanie banku centralnego (Fed)
Imigracja
 Zasadniczo poparcie dla zwiększonej imigracji
oraz ochrona przed deportacją
 Postawienie „wielkiego muru” na granicy
z Meksykiem, zwiększenie kontroli
granicznych, zwiększenie liczebności służb
granicznych
Protekcjonizm
Jest to motto wyborów 2016 r. Dlaczego protekcjonizm stał się tak ważnym tematem? Globalizacja, rozwój wolnego
handlu oraz większa mobilność obywateli sprawiły, że standardy życia wzrosły. Ale nie wszyscy skorzystali
równomiernie. Osoby, które „pozostały w tyle” za rozwiniętą gospodarką, obserwują znacznie wolniejszy wzrost płac
niż osoby na wyższych stanowiskach. Rys. 6 wskazuje równomierne zwiększenie mediany dochodów gospodarstw
domowych, wzrósł jednak również udział dochodów najzamożniejszego 1%. Postrzegane zwiększanie się nierówności
powiązane z obawą, że krajowe miejsca pracy będą zagarniane przez tanią zagraniczną siłę roboczą, doprowadziły
do poczucia „pozostawania w tyle”. Sytuacja ta przełożyła się na programy obojga kandydatów skupiające się na
ochronie amerykańskich miejsc pracy i blokowaniu umów wolnego handlu zagranicznego. Ucieczka w protekcjonizm
to bardzo łakomy kąsek dla polityków, choć może wywrzeć istotny wpływ na gospodarkę – zarówno amerykańską, jak
i globalną. Dlatego należy poważnie rozważyć ryzyko.
Wybory w Stanach Zjednoczonych 2016 | Tu nie chodzi o ekonomię
3
Rys. 6. Dochody amerykańskich gospodarstw domowych
21
Median HH Income (2009$)
% of total HH Income
60,000
58,000
19
Median HH Income (RHS)
17
Income share of top 1% (LHS)
56,000
54,000
15
52,000
13
50,000
11
48,000
9
46,000
7
44,000
1970
1975
1980
1985
1990
1995
% całości dochodów gospodarstw domowych
2000
2005
2010
2015
Mediana dochodów gospodarstw domowych [2009, USD]
Mediana dochodów gospodarstw domowych (prawa strona)
Udział dochodów najzamożniejszego 1% (lewa strona)
Źródło: Haver Analytics, http://wid.world/. 19 września 2016 r.
Opinie zarządzających funduszami aktywów stałodochodowych
Rick Patel – Globalne i amerykańskie obligacje łączone
Dla rynku skarbowego głównym czynnikiem napędzającym będą nadchodzące posiedzenia Fed i Banku Japonii
i podjęte na nich decyzje w sprawie polityki pieniężnej. Długoterminowa prognoza wzrostu będzie zależna bardziej od
podstawowych danych gospodarczych niż od wyników wyborów. W sytuacji niskiego zaufania rynku do administracji
możemy obserwować spadek oczekiwań dotyczących wzrostu, gwałtowne podwyższenie wartości obligacji
skarbowych i wzmocnienie dolara w ramach poszukiwania bezpiecznych inwestycji. Z drugiej strony proponowane
przez oba obozy wydatki na infrastrukturę mogą spowodować zwiększenie nachylenia krzywej dochodów i wzrost
emisji obligacji skarbowych. Zależy to jednak od możliwości przepchnięcia reformy budżetowej przez kongres, który
moim zdaniem pozostanie republikański. W efekcie krzywa dochodów w USA kształtowana będzie przez stan
amerykańskiej i globalnej gospodarki oraz działania banku centralnego. Nastawiamy się na podwyższenie nachylenia
o realnym czasie trwania – będzie to zabezpieczeniem przed ryzykiem wpływu polityki protekcjonistycznej.
Peter Khan – Kredyty globalne i obligacje wysokodochodowe
Często mówi się, że podział pomiędzy Białym Domem a kongresem chroni sektor prywatny przed nadaktywnością
rządu. Przedłużający się impas polityczny to podstawowy temat moich rozważań. Kandydaci są zgodni co do tego, że
konieczne są działania zachęcające banki do rozwijania akcji kredytowej. Różnice w ich poglądach na temat roli
regulacji finansowych będą istotne dla realizacji programów i kształtowania sektora w przyszłości. Firmy
farmaceutyczne dostały się pod lupę, ponieważ ceny leków to jedno z najważniejszych zagadnień. Zasadniczo ryzyko
ograniczenia cen przełożyło się na obligacje, ale przy silnym lobby tego sektora nie spodziewamy się istotnych zmian
i będziemy korzystać z każdej możliwości zakupu. Bez względu na wynik wyborów ogromnie potrzebne wydatki na
infrastrukturę powinny być dobrodziejstwem również dla przemysłu budowlanego. Oczywiście nie wiadomo, jakie
strategie zostaną w rzeczywistości wprowadzone, dlatego nastawiamy się na sektory niecykliczne, które są raczej
odporne na wyniki wyborów.
Wybory w Stanach Zjednoczonych 2016 | Tu nie chodzi o ekonomię
4
Steve Ellis – Zadłużenie rynków wschodzących
Dla zespołu zajmującego się rynkami wschodzącymi wybory w USA są drugorzędne. Na pierwszym miejscu znajduje
się kierunek najbliższych działań Fed oraz ich przełożenie na siłę dolara. Retoryka protekcjonizmu, obecna
w kampaniach obojga kandydatów, może stanowić poważne ryzyko spadków dla rynków wschodzących. Wynika to
stąd, że przez ostatnie 20 lat większość wzrostów na tych rynkach była efektem otwarcia barier handlowych oraz
globalizacji rynków kapitałowych. Najwięcej na strategii protekcjonistycznej może stracić Meksyk – zagrożenie
renegocjowania NAFTA już przełożyło się na spadek wartości peso. Brak ratyfikacji umowy o partnerstwie
transpacyficznym (TPP) uderza również w kraje południowej i wschodniej Azji, takie jak Wietnam czy Malezja. Ryzyko
otwartej wojny handlowej postrzegamy jako niskie, nawet w przypadku politycznego zjednoczenia Białego Domu
i kongresu. Jednak ryzyko niekorzystnej zmiany w wyniku wysoce protekcjonistycznej polityki istnieje. W tym świetle
mniejszą wagę przykładamy do ryzyka zmiany kursów waluty lokalnej w ramach naszego całkowitego zwrotu
z funduszu, większą zaś – do kredytów. Skupiamy się też na aktywach defensywnych, do których mamy duże
przekonanie.
Tim Foster – Globalne obligacje powiązane z inflacją
Głównym ryzykiem jest słabość dolara, a także to, w jaki sposób wzrost protekcjonizmu i odwołanie umów handlowych
może skutkować podwyższeniem cen towarów dla konsumentów amerykańskich. Rola Fed jest tutaj kluczowa,
ponieważ każde ostrożne kroki w kierunku dalszego podwyższania stóp obniżą wartość dolara i napędzą inflację.
Oprócz ryzyka walutowego nie dostrzegamy innych istotnych rodzajów ryzyka dla naszych prognoz dotyczących
inflacji. Jeśli chodzi o koszty energii, żaden z kandydatów nie ma wyraźnych strategii dotyczących produkcji ropy czy
energii odnawialnej. Podwyższenie płacy minimalnej na poziomie federalnym może spowodować zwiększenie inflacji.
Jednak – jak mieliśmy okazję zaobserwować w Wielkiej Brytanii – pracodawcy mogą znaleźć sposoby, aby zmniejszyć
inne świadczenia pracownicze, by zrównoważyć konieczność wypłaty wyższych wynagrodzeń. Dlatego też ostateczny
rezultat jest niepewny. Ograniczenie imigracji może mieć efekt przeciwny – zmniejszenie liczby rąk do pracy może
wywrzeć większą presję na płace, lecz potencjalnie zmniejszy też liczbę konsumentów w ramach gospodarki. Sprawia
to, że bardzo trudno jest obliczyć ostateczny wpływ. Dla równowagi wybory nie niosą ze sobą żadnego zagrożenia
krótkoterminowego w kwestii naszych założeń inwestycyjnych. Dlatego nadal postrzegamy amerykański przełom
w inflacji jako mający niewielki wpływ na wskaźniki fundamentalne.
Ważne Informacje
Fidelity oferuje informacje jedynie na temat własnych produktów i usług oraz nie świadczy usługi doradztwa inwestycyjnego w oparciu o indywidualną sytuację.
W przypadku funduszy inwestujących na rynkach zagranicznych na cenę, dochód i wartość inwestycji mogą wpływać zmiany kursu wymiany walut. Inwestycje
dokonywane na małych i wschodzących rynkach mogą ulegać większym wahaniom niż w przypadku lepiej rozwiniętych rynków. Ten dokument nie może być
powielany ani rozprowadzany bez uprzedniej zgody. O ile nie stwierdzono inaczej, wszelkie przedstawione opinie stanowią opinie Fidelity. Niniejszy komunikat nie
jest skierowany i nie może zostać wykorzystany jako podstawa do działania przez osoby z Wielkiej Brytanii lub Stanów Zjednoczonych i jest adresowany wyłącznie
do osób będących rezydentami jurysdykcji, w których dystrybucja poszczególnych funduszy jest uprawniona na podstawie zezwolenia lub w których zezwolenie
takie nie jest wymagane. Spółka FIL Limited wraz ze spółkami zależnymi tworzą światową organizację zarządzania inwestycjami, powszechnie określaną jako
Fidelity International.
Aktywa i zasoby podane na koniec trzeciego kwartału 2015 r. Dane nieaudytowane. Profesjonalni analitycy (research professionals) obejmują pracowników,
analityków, dyrektorów ds. kraju i sektora posiadających obowiązki w zakresie prowadzenia badań oraz analityków danych technicznych i ilościowych, będących
częścią grup badawczych.
Nazwy Fidelity, Fidelity International, znak graficzny Fidelity International oraz symbol F stanowią znaki towarowe firmy FIL Limited.
Fidelity Funds to otwarty fundusz inwestycyjny utworzony w Luksemburgu, posiadający różne klasy tytułów uczestnictwa. Odwołania do „FF” odnoszą się do Fidelity
Funds. Na wartość obligacji wywierają wpływ zmiany stóp procentowych i zwrotów z obligacji. Jeżeli stopy procentowe i w związku z tym zwroty z obligacji rosną,
ceny obligacji zazwyczaj spadają, i na odwrót. Cena obligacji z dłuższym okresem do terminu zapadalności jest zazwyczaj bardziej wrażliwa na zmiany stóp
procentowych niż w przypadku obligacji z krótszym okresem do terminu zapadalności. Ryzyko niewypłacalności jest oparte na zdolności emitenta do dokonywania
płatności odsetkowych i spłaty długu w terminie wykupu. W związku z tym ryzyko niewypłacalności może być różne w przypadku różnych emitentów rządowych, a
także korporacyjnych.
Polityka inwestycyjna niektórych funduszy oznacza, że ponad 35% środków może być inwestowane w rządowe papiery wartościowe oraz papiery wartościowe
emitowane przez instytucje publiczne. Mogą one być emitowane lub gwarantowane przez inne kraje i rządy. Pełną listę można znaleźć w prospekcie funduszu.
Wybory w Stanach Zjednoczonych 2016 | Tu nie chodzi o ekonomię
5