ŚW. BONAWENTURY

14 lipca 2016r – Czwartek
ŚW. BONAWENTURY
Biskupa, Wyznawcy i Doktora Kościoła
S. Bonaventurae Episcopi Confessoris et Ecclesiae Doctoris – III classis
Tempora: Feria quinta infra Hebdomadam VIII post Octavam Pentecostes
14 lipca 2016r. – kolor szat biały- Czwartek – Św. Bonawentury, Biskupa, Wyznawcy i Doktora Kościoła.( 3. kl.)
Msza wł., Gloria, bez Credo, prefacja zwykła.
Jan di Fidanza urodził się około 1218 r. w Bagnoregio koło Viterbo. Jego ojciec był lekarzem. Rodzice obawiali się,
czy ich dziecko długo pożyje, było bowiem bardzo słabowite. Pobożna matka złożyła więc ślub, że poświęci syna na służbę
Bożą, jeśli ten wyzdrowieje. Podanie głosi, że dziecię miało zostać przyniesione do św. Franciszka z Asyżu, który w
natchnieniu miał powiedzieć: O, buona ventura! - co znaczy: O, szczęśliwa przyszłość!
Pierwsze nauki Bonawentura odbył w konwencie minorytów w rodzinnym miasteczku. Po ukończeniu szkoły średniej udał
się na na studia filozoficzne na uniwersytecie w Paryżu (1242-1248). Tu, mając 25 lat, wstąpił do franciszkanów. Otrzymał
imię zakonne Bonawentura - od słów, jakimi przywitał go wiele lat wcześniej św. Franciszek. Po nowicjacie studiował
teologię w Paryżu (1243-1248) pod kierunkiem słynnych franciszkańskich teologów: Aleksandra z Hales, Jana z La
Rochelle i Wilhelma z Overnii. Po otrzymaniu stopnia magistra studiował jeszcze dalsze trzy lata (1248-1251), a
równocześnie wykładał Pismo święte i Sentencje Piotra Lombarda. W tym też czasie stoczył słowny i pisemny "pojedynek" z
Wilhelmem z Saint-Amour i z Tomaszem z Yorku w obronie zakonów żebraczych (franciszkanów i dominikanów). Z tego też
czasu pochodzi jego szczytowe dzieło z zakresu teologii dotyczące Trójcy Świętej. Bonawentura zajął się także
filozoficznym problemem poznania ludzkiego. W tej kwestii odszedł od Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu, a zbliżył się do
Platona i św. Augustyna. Wreszcie w tym samym czasie wydał tom rozpraw, w którym można odnaleźć syntezę jego myśli
filozoficznej i teologicznej.
Następne lata Bonawentura spędził w różnych klasztorach franciszkańskich w charakterze wykładowcy. Musiał
imponować niezwykłą wiedzą, świętością i zmysłem organizacyjnym, skoro na kapitule generalnej 2 lutego 1257 r. został
wybrany przełożonym generalnym zakonu, kiedy miał zaledwie 39 lat. Wybór ten okazał się dla młodego zakonu
opatrznościowym. Zakon przechodził wówczas trudny czas. Powstały bowiem dwie zwalczające się zaciekle frakcje:
gorliwych (zelantów), którzy byli za zachowaniem pierwotnej reguły Ojca Franciszka, oraz zwolennicy reguły
łagodniejszej, możliwej do zachowania także przez przeciętnych członków. To jednak groziło rozluźnieniem. Bonawentura
umiał wybrać "złoty środek", a przez swoje roztropne zarządzenia nadał zakonowi właściwy kierunek. Zakon miał również
licznych zewnętrznych wrogów, patrzących nieprzychylnym okiem na liczne przywileje, dane mu od papieży. Jako
przełożony Bonawentura umiał je obronić. Przez 16 lat swoich rządów (1257-1273) doprowadził zakon do niebywałego
rozwoju. W roku 1260 ułożył pierwsze konstytucje jako wykładnię reguły św. Franciszka. W ten sposób przeciął wieloraką
dotąd jej interpretację. Zakonem rządził z konwentu paryskiego. Rzadko jednak bywał na miejscu, gdyż musiał odbywać
stale wizytacje: w Anglii (1258 i 1265), we Flandrii, czyli w dzisiejszej Belgii i Holandii (1253), w Niemczech i w Hiszpanii
(1264) oraz we Włoszech (1262-1272). Dla tych zasług niektórzy historycy nazywają go drugim "Ojcem Zakonu".
Posiadał umiejętność łączenia życia czynnego i publicznego z bogatym życiem wewnętrznym. Miał wielkie
nabożeństwo do Męki Pańskiej i ku jej czci układał przepiękne poematy. Głośno było o nim także na dworze papieskim.
Dlatego to papież Grzegorz X w 1273 r. mianował go kardynałem oraz biskupem Albano pod Rzymem. Delegacja papieża z
wiadomością o nominacji zastała go przy myciu naczyń kuchennych w klasztorze. Bonawentura musiał zrzec się urzędu
przełożonego generalnego zakonu, aby oddać się wyłącznie sprawom publicznym. Towarzyszył papieżowi w podróży do
Mugello koło Florencji, a w listopadzie 1273 r. udał się do Lyonu na sobór powszechny. Otrzymał zaszczytne wyróżnienie
wygłoszenia przemówienia inauguracyjnego. Był szczęśliwy, że doszło do unii między Kościołem rzymskim a greckim, która
jednak niebawem została zerwana.
Święty Bonawentura Główny ciężar prac przygotowawczych do soboru spadł na barki Bonawentury. Wyczerpany
tymi obowiązkami, zmarł 15 lipca 1274 r. podczas soboru w Lyonie. W pogrzebie wziął udział papież i wszyscy ojcowie
soboru w liczbie 500 biskupów i ok. 1000 prałatów i teologów. Pogrzeb miał więc królewski. Papież wygłosił mowę
pogrzebową ku jego czci. Jego ciało złożono najpierw w zakrystii kościoła św. Franciszka, a w roku 1450 w nowo
wystawionej świątyni. Znaleziono wówczas język św. Bonawentury zupełnie nietknięty rozkładem, a nawet zaczerwieniony.
Miał to być znak niezwykłego daru wymowy Bonawentury. Kronikarze notują, że tego dnia wielu chorych odzyskało
zdrowie.
Bonawentura był jednym z najwybitniejszych teologów średniowiecza. Pozostawił po sobie wiele traktatów i dzieł
teologicznych. Składają się na nie konstytucje, liczne traktaty i komentarze teologiczne, 440 kazań i wiele innych.
Bonawentura stworzył własną szkołę teologiczną. Do najznakomitszych jego dzieł należą: Lignum vitae i Itinerarium
mentis in Deum, jak też Illuminationes Ecclesiae. Bullę kanonizacyjną Bonawentury ogłosił Sykstus IV w 1482 roku, a
papież Sykstus V ogłosił go doktorem Kościoła (1588). Św. Bonawentura jest patronem franciszkanów, matek oczekujących
potomstwa, dzieci, robotników i teologów.
W ikonografii przedstawiany jest w habicie franciszkańskim z biskupim krzyżem na piersiach; jako kardynał w
cappa magna; jako teolog nad pulpitem. Jego atrybutami są: anioł przynoszący mitrę, kapelusz kardynalski trzymany
przez anioła lub leżący u stóp, księga, krzyż w dłoniach, drzewo Krzyża Świętego (jest to aluzja do traktatu Lignum vitae),
zwój.
3klasy
Szaty biały
INTROITUS:
Syr 15,5
W pośrodku Kościoła Pan otworzył jego usta, napełnił In médio Ecclésiæ apéruit os eius: et implévit
go duchem mądrości i rozumu i przyodział go szatą eum Dóminus spíritu sapiéntiæ et intelléctus:
chwały. Alleluja, alleluja.
stolam glóriæ índuit eum
Ps 91,2
Ps. Dobrze jest wysławiać Pana i śpiewać imieniu Bonum est confitéri Dómino: et psállere nómini
Twemu, o Najwyższy. V. Chwała Ojcu.
tuo, Altíssime. V. Glória Patri.
ORATIO:
Boże, Tyś dał ludowi swemu świętego Bonawenturę za Deus, qui pópulo tuo ætérnæ salútis beátum
pośrednika zbawienia wiecznego, spraw, prosimy Cię, Bonaventúram minístrum tribuísti: præsta,
abyśmy mogli mieć orędownikiem w niebie tego, który quaesumus; ut, quem Doctórem vitæ habúimus
na ziemi był dla nas mistrzem życia. Przez Pana.
LECTIO:
Najmilszy: Zaklinam cię wobec Boga i Chrystusa
Jezusa, który będzie sądził żywych i umarłych, i na
Jego pojawienie się, i na Jego królestwo: głoś naukę,
nastawaj w porę, nie w porę, [w razie potrzeby] wykaż
błąd, poucz, podnieś na duchu z całą cierpliwością,
ilekroć nauczasz. Przyjdzie bowiem chwila, kiedy
zdrowej nauki nie będą znosili, ale według własnych
pożądań - ponieważ ich uszy świerzbią - będą sobie
mnożyli nauczycieli. Będą się odwracali od słuchania
prawdy, a obrócą się ku zmyślonym opowiadaniom.
Ty zaś czuwaj we wszystkim, znoś trudy, wykonaj
dzieło ewangelisty , spełnij swe posługiwanie!
Albowiem krew moja już ma być wylana na ofiarę, a
chwila mojej rozłąki nadeszła. W dobrych zawodach
wystąpiłem, bieg ukończyłem, wiary ustrzegłem. Na
ostatek odłożono dla mnie wieniec sprawiedliwości,
który mi w owym dniu odda Pan, sprawiedliwy
Sędzia, a nie tylko mnie, ale i wszystkim, którzy
umiłowali pojawienie się Jego.
GRADUALE:
Usta sprawiedliwego głoszą mądrość i język jego mówi
to, co słuszne.
V. Prawo jego Boga mieszka w jego sercu, a kroki się
jego nie chwieją.
in terris, intercessórem habére mereámur in
coelis. Per Dominum.
2Tm4,1-8
Caríssime: Testificor coram Deo, et Iesu Christo,
qui iudicaturus est vivos et mortuos, per
advéntum ipsíus et regnum eius: praedica
verbum, insta opportune, importune: argue,
obsecra, increpa in omni patiéntia, et doctrina.
Erit enim tempus, cum sanam doctrinam non
sustinébunt, sed ad sua desidéria coacervábunt
sibi magistros, prurientes áuribus, et a veritate
quidem auditum avertent, ad fábulas autem
converténtur. Tu vero vigila, in ómnibus labóra,
opus fac Evangelístæ, ministerium tuum impie.
Sobrius esto. Ego enim iam delíbor, et tempus
resolutiónis meæ instat. Bonum certámen
certávi, cursum consummávi, fidem servávi. In
réliquo repósita est mihi coróna iustítiæ, quam
reddet mihi Dóminus in illa die, iustus iudex:
non solum autem mihi, sed et iis, qui diligunt
advéntum eius.
Ps 36,30n
Os iusti meditábitur sapiéntiam, et lingua eius
loquétur iudícium.
V. Lex Dei eius in corde ipsíus: et non
supplantabúntur gressus eius.
Ps 109,4
Alleluja, alleluja. V. Pan przysiągł i nie pożałuje: Tyś Allelúia, allelúia V. Iurávit Dóminus, et non
kapłanem na wieki na wzór Melchizedeka. Alleluja.
poenitébit eum: Tu es sacérdos in ætérnum,
secúndum órdinem Melchísedech. Allelúia.
EVANGELIUM:
Onego czasu: Rzekł Jezus uczniom swoim: Wy
jesteście solą dla ziemi. Lecz jeśli sól utraci swój smak,
czymże ją posolić? Na nic się już nie przyda, chyba na
wyrzucenie i podeptanie przez ludzi. Wy jesteście
światłem świata. Nie może się ukryć miasto położone
na górze. Nie zapala się też światła i nie stawia pod
korcem, ale na świeczniku, aby świeciło wszystkim,
którzy są w domu. Tak niech świeci wasze światło
przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i
chwalili Ojca waszego, który jest w niebie. Nie
sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków.
Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić. Zaprawdę.
bowiem powiadam wam: Dopóki niebo i ziemia nie
przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni
się w Prawie, aż się wszystko spełni. Ktokolwiek więc
zniósłby
jedno
z
tych
przykazań,
choćby
najmniejszych, i uczyłby tak ludzi, ten będzie
najmniejszy w królestwie niebieskim. A kto je
wypełnia i uczy wypełniać, ten będzie wielki w
królestwie niebieskim.
OFFERTORIUM:
Z nim moja wierność i moja łaska; w moim imieniu
moc jego wzrośnie.
SECRETA:
Prosimy Cię, Panie, niech doroczna uroczystość
świętego Bonawentury, Twego Wyznawcy i Biskupa,
uczyni nas godnymi Twojej miłości, a ta ofiara
przebłagalna niech się przyczyni do jego niebieskiej
chwały i wyjedna nam dary Twojej łaski. Przez Pana.
Mt 5,13-19
In illo témpore: Dixit Iesus discípulis suis: Vos
estis sal terræ. Quod si sal evanúerit, in quo
saliétur? Ad níhilum valet ultra, nisi ut mittátur
foras, et conculcétur ab homínibus. Vos estis lux
mundi. Non potest cívitas abscóndi supra
montem pósita. Neque accéndunt lucérnam, et
ponunt eam sub módio, sed super candelábrum,
ut luceat ómnibus qui in domo sunt. Sic lúceat
lux vestra coram homínibus, ut vídeant ópera
vestra bona, et gloríficent Patrem vestrum, qui
in coelis est. Nolíte putáre, quóniam veni
sólvere legem aut prophétas: non veni sólvere,
sed adimplére. Amen, quippe dico vobis, donec
tránseat coelum et terra, iota unum aut unus
apex non præteríbit a lege, donec ómnia fiant.
Qui ergo solvent unum de mandátis istis
mínimis, et docúerit sic hómines, mínimus
vocábitur in regno coelórum: qui autem fécerit
et docúerit, hic magnus vocábitur in regno
coelórum.
Ps 88:25
Veritas mea et misericórdia mea cum ipso: et in
nómine meo exaltábitur cornu eius.
Sancti Bonaventúræ Confessóris tui atque
Pontíficis,
quaesumus,
Dómine,
ánnua
sollémnitas pietáti tuæ nos reddat accéptos: ut,
per hæc piæ placatiónis offícia, et illum beáta
retribútio comitétur, et nobis grátiæ tuæ dona
concíliet. Per Dominum.
PRAEFATIO COMMUNIS:
Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne i
zbawienne, abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali
dziękczynienie, Panie, Ojcze Święty, wszechmogący,
wieczny Boże, przez Chrystusa, Pana naszego. Przez
Niego Twój majestat chwalą Aniołowie, uwielbiają
Państwa, z lękiem czczą Potęgi, Niebiosa i Moce
niebios oraz błogosławieni Serafini we wspólnej
wysławiają radości. Z nimi to, prosimy, dozwól i
naszym głosom wołać w pokornym uwielbieniu:
Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre,
nos tibi semper et ubíque grátias agere: Dómine
sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: per
Christum, Dóminum nostrum. Per quem
maiestátem tuam laudant Angeli, adórant
Dominatiónes,
tremunt
Potestátes.
Coeli
coelorúmque Virtútes ac beáta Séraphim sócia
exsultatióne concélebrant. Cum quibus et
nostras voces ut admitti iubeas, deprecámur,
súpplici confessione dicéntes:
Łk 12,42
COMMUNIO:.
Oto wierny i roztropny sługa ktorego Pan postanowił Fidélis servus et prudens, quem constítuit
nad swoją czeladzią, by każdemu wydzielał żywność w dóminus super famíliam suam: ut det illis in
odpowiednim czasie.
témpore trítici mensúram.
POSTCOMMUNIO:
Boże, Ty nagradzasz dusze wierne, spraw, abyśmy Deus, fidélium remunerátor animárum: præsta;
dostąpili przebaczenia przez prośby świętego ut beáti Bonaventúræ Confessóris tui, atque
Bonawentury, Twego Wyznawcy i Biskupa, którego Pontíficis,
cuius
venerándam
celebrámus
chwalebną uroczystość obchodzimy. Przez Pana.
festivitátem,
précibus
indulgéntiam
consequámur. Per Dominum.
LECTIO:
2Tm4,1-8
BIBLIA WUJKA
Najmilszy: Oświadczam się przed Bogiem i Jezusem Chrystusem, który będzie sądził żywe i umarłe przez
przyjście jego i królestwo jego: Przepowiadaj słowo, nalegaj w czas, nie w czas, karz, proś, łaj z wszelaką
cierpliwością i nauką. Albowiem będzie czas, gdy zdrowéj nauki nie ścierpią; ale według swoich pożądliwości
nagromadzą sobie uczycielów, mając świerzbiące uszy: A od prawdyć słuchanie odwrócą, a ku baśniom się
obrócą. Ale ty czuj, we wszystkiem pracuj, sprawuj uczynek Ewangelisty, usługowanie twoje wypełniaj. Bądź
trzeźwym; bo mię już ofiarować mają, i czas rozwiązania mego nadchodzi. Potykaniem dobrem potykałem się,
zawodum dokonał, wiaręm zachował. Na ostatek, odłożon mi jest wieniec sprawiedliwości, który mi odda Pan,
sędzia sprawiedliwy w on dzień, a nie tylko mnie, ale i tym, którzy miłują przyjście jego.
BIBLIA TYSIĄCLECIA
Najmilszy: Zaklinam cię wobec Boga i Chrystusa Jezusa, który będzie sądził żywych i umarłych, i na Jego
pojawienie się, i na Jego królestwo: głoś naukę, nastawaj w porę, nie w porę, [w razie potrzeby] wykaż błąd,
poucz, podnieś na duchu z całą cierpliwością, ilekroć nauczasz. Przyjdzie bowiem chwila, kiedy zdrowej nauki
nie będą znosili, ale według własnych pożądań - ponieważ ich uszy świerzbią - będą sobie mnożyli nauczycieli.
Będą się odwracali od słuchania prawdy, a obrócą się ku zmyślonym opowiadaniom. Ty zaś czuwaj we
wszystkim, znoś trudy, wykonaj dzieło ewangelisty, spełnij swe posługiwanie! Albowiem krew moja już ma być
wylana na ofiarę, a chwila mojej rozłąki nadeszła. W dobrych zawodach wystąpiłem, bieg ukończyłem, wiary
ustrzegłem. Na ostatek odłożono dla mnie wieniec sprawiedliwości, który mi w owym dniu odda Pan,
sprawiedliwy Sędzia, a nie tylko mnie, ale i wszystkim, którzy umiłowali pojawienie się Jego.
BIBLIA PAULISTÓW
Najmilszy: Błagam cię, wzywając na świadka Boga i Chrystusa Jezusa, który będzie sądził żywych i
umarłych, na Jego objawienie się i na Jego królestwo: Głoś słowo, nalegaj w porę i nie w porę, upominaj, karć i
zachęcaj, nauczając z wielką cierpliwością. Przyjdzie bowiem czas, że odrzucą zdrową naukę. Wybiorą sobie
nauczycieli, aby słuchać tego, co miłe dla ucha. Odwrócą się od słuchania prawdy, a skłonią się ku baśniom. A
ty czuwaj nad wszystkim! Znoś cierpliwie przeciwności! Wykonaj dzieło ewangelisty! Wypełnij swoją posługę!
Ja natomiast już składam siebie w ofierze. Nadszedł czas mego odejścia. Stoczyłem piękną walkę. Bieg
ukończyłem. Wiarę ustrzegłem. Teraz czeka na mnie wieniec sprawiedliwości, który w owym dniu wręczy mi
Pan, sprawiedliwy sędzia. A nie tylko mnie, ale również wszystkim, którzy umiłowali Jego przyjście.
EVANGELIUM:
Mt 5,13-19
BIBLIA WUJKA
Onego czasu: Rzekł Jezus uczniom swoim: Wy jesteście sól ziemie. A jeźli sól zwietrzeje, czem solona będzie?
Ninacz się więcéj nie zgodzi, jedno aby była precz wyrzucona i podeptana od ludzi. Wy jesteście światłość
świata. Nie może się miasto zakryć na górze osadzone; Ani zapalają świece i kładą jéj pod korzec, ale na
świeczniku, aby świeciła wszystkim, którzy są w domu. Tak niechaj świeci światłość wasza przed ludźmi, aby
widzieli uczynki wasze dobre i chwalili Ojca waszego, który jest w niebiesiech. Nie mniemajcie, abym przyszedł
rozwięzować zakon albo proroki. Nie przyszedłem rozwięzować, ale wypełnić. Zaprawdę bowiem powiadam
wam: Aż przeminie niebo i ziemia, jedno jota, albo jedna kreska nie odmieni się w zakonie, aż się wszystko
stanie. Ktoby tedy rozwiązał jedno z tych przykazań najmniejszych i takby ludzi nauczał, będzie zwann
najmniejszym w królestwie niebieskiem, a ktoby czynił i nauczał, ten będzie zwań wielkim w królestwie
niebieskiem.
BIBLIA TYSIĄCLECIA
Onego czasu: Rzekł Jezus uczniom swoim: Wy jesteście solą dla ziemi. Lecz jeśli sól utraci swój smak, czymże ją
posolić? Na nic się już nie przyda, chyba na wyrzucenie i podeptanie przez ludzi. Wy jesteście światłem świata.
Nie może się ukryć miasto położone na górze. Nie zapala się też światła i nie stawia pod korcem, ale na
świeczniku, aby świeciło wszystkim, którzy są w domu. Tak niech świeci wasze światło przed ludźmi, aby
widzieli wasze dobre uczynki i chwalili Ojca waszego, który jest w niebie. Nie sądźcie, że przyszedłem znieść
Prawo albo Proroków. Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić. Zaprawdę. bowiem powiadam wam: Dopóki niebo i
ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni.
Ktokolwiek więc zniósłby jedno z tych przykazań, choćby najmniejszych, i uczyłby tak ludzi, ten będzie
najmniejszy w królestwie niebieskim. A kto je wypełnia i uczy wypełniać, ten będzie wielki w królestwie
niebieskim.
BIBLIA PAULISTÓW
Onego czasu: Rzekł Jezus uczniom swoim: Wy jesteście solą ziemi. Lecz jeśli sól straci swoją właściwość, czym
się ją posoli? Nie nadaje się do niczego, chyba tylko na wyrzucenie i podeptanie przez ludzi. Wy jesteście
światłem dla świata. Nie może się ukryć miasto położone na górze. Nie zapala się też lampy po to, by ją
schować pod garncem, lecz stawia się ją na świeczniku, żeby świeciła wszystkim, którzy są w domu. Tak też
niech świeci wasze światło dla ludzi, aby widzieli wasze dobre czyny i chwalili waszego Ojca, który jest w
niebie. Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków. Przyszedłem nie po to, aby je znieść, ale
wypełnić. Zapewniam was: Dopóki ziemia i niebo będą istnieć, nie zmieni się w Prawie ani jedna litera, ani
jedna kreska, aż się wszystko spełni. Kto zniesie choćby jedno z najmniejszych przykazań i tak będzie nauczał
ludzi, ten będzie najmniejszy w królestwie niebieskim. Kto je natomiast wypełni i nauczy wypełniać, ten będzie
wielki w królestwie niebieskim.