docplik pdf
download 
Reklamacja Transkrypt
plik pdf
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Przedmiotowy system oceniania ma pomóc Państwu w przygotowaniu własnego systemu oceniania oraz w tworzeniu planów wynikowych. Opracowany przez nas system jest skonstruowany bardzo przystępnie i obejmuje dwa zakresy kształcenia – podstawowy i rozszerzony. Na każdym z poziomów określono wymagania, jakim uczeń musi sprostać, aby otrzymać ocenę dostateczną lub bardzo dobrą. Pozostałe z obowiązującej skali oceny ustala się następująco: jeżeli uczeń opanuje tylko niektóre treści określone na ocenę dostateczną, otrzymuje ocenę dopuszczającą, jeżeli uczeń wykracza poza treści określone na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wszystkich wymagań dla oceny bardzo dobrej, otrzymuje ocenę dobrą, jeżeli uczeń wykracza poza treści określone na ocenę bardzo dobrą, otrzymuje ocenę celującą. Pamiętając o zasadzie stopniowania trudności czy kumulatywności wiedzy, przyjęto, że ocenę bardzo dobrą – zarówno na poziomie podstawowym, jak i rozszerzonym – uczeń może otrzymać, spełniając wszystkie wymagania oceny dostatecznej na poziomie podstawowym. Wymagania oceny dostatecznej na poziomie podstawowym są wymaganiami określonymi podstawą programową. Poniższy system oceniania został skorelowany z rozkładem materiału, opracowanym do podręcznika Między tekstami. Część 3. Romantyzm (echa współczesne). Dlatego też niektóre wymagania ściśle odnoszą się do tekstów i treści proponowanych przy okazji konkretnych tematów czy cyklów lekcji. Należy jednak podkreślić, że wszystkie treści podlegające ocenie są realizacją wymagań edukacyjnych, wynikających z podstawy programowej, programu nauczania oraz są zgodne ze standardami opisanymi w informatorze maturalnym. Dziwić może niektórych fakt, iż przy wielu tematach przeznaczonych do realizacji na poziomie rozszerzonym (w rozkładzie materiału oznaczono je gwiazdką) proponujemy zasady oceniania na poziomie podstawowym. Wynika to z przeświadczenia (i naszej własnej praktyki szkolnej), że nawet uczniowie realizujący program na poziomie postawowym dysponują wystarczającą wiedzą i umiejętnościami, aby pracować z trudniejszymi tekstami. 58 Przedmiotowy system oceniania TEMAT ZAKRES PODSTAWOWY. WYMAGANIA NA OCENĘ: DOSTATECZNĄ BARDZO DOBRĄ 59 Przedmiotowy system oceniania ZAKRES ROZSZERZONY. WYMAGANIA NA OCENĘ: DOSTATECZNĄ Wiek XIX zwany wiekiem historii i Napoleon zwany poetą czynu zna wiersze J. Słowackiego i K. Ujejskiego wie, kim był Napoleon i jaką rolę odegrał w XIX-wiecznej Europie oraz w historii Polski; dostrzega różnice w ocenie Napoleona rozumie, czym jest czarna i złota legenda Napoleona zna wiersz J. Karczmarskiego i rozumie związek tego utworu z obrazem P. Michałowskiego interpretuje wiersze J. Słowackiego zna historię Polski w drugiej połowie XVIII i K. Ujejskiego i pierwszej połowie XIX w. i łączy te wskazuje elementy czarnej i złotej wiadomości z utworami J. Słowackiego, legendy Napoleona K. Ujejskiego, K. Brandysa, P. Michałowskiego interpretuje utwór J. Karczmarskiego i J. Kaczmarskiego i odnajduje w tym utworze nawiązanie do obrazu P. Michałowskiego wyjaśnia, dlaczego wiek XIX nazwano wiekiem historii „Jeszcze Polska nie zginęła. . .” – narodziny narodu polskiego zna utwór J. Morelowskiego zna i rozumie treść Pieśni legionów polskich we Włoszech dostrzega zmianę w sposobie pojmowania ojczyzny i narodu interpretuje wiersze J. Morelowskiego i J. Dąbrowskiego, wskazując zmiany w świadomości Polaków dotyczące poczucia tożsamości narodowej i pojmowania idei państwa rozumie powody, dla których mury były i są miejscem wypowiedzi, nie tylko politycznych Buntownicy nie bez powodu zna mit o Prometeuszu, historię Kaina i Abla zna fragment Prometeusza wyzwolonego P. B. Shelleya i dostrzega związek między tym utworem a mitem o Prometeuszu na podstawie biblijnej historii oraz fragmentu Kaina G. G. Byrona omawia różnice w sposobie przedstawienia bohatera potrafi uzasadnić powody XIX-wiecznego renesansu mitu o Prometeuszu i historii Kaina wyjaśnia, czym jest potrzeba mitologii wg F. Schlegla wskazuje i interpretuje różnice w ujęciu tematu Kaina i Prometeusza w antyku i romantyzmie łączy postać Kaina i Prometeusza z romantycznym pojmowaniem buntu dostrzega potrzebę reinterpretacji mitów i biblijnych historii w obliczu nowej, romantycznej świadomości człowieka żyjącego w XIX w. wyraża własny pogląd na temat buntu Romantyczni bluźniercy – w pracowni doktora Fausta zna legendę Fausta zna fragment Tragicznej historii doktora Fausta Ch. Marlowe’a i fragment Fausta J. W. Goethego zna pojęcie okres „burzy i naporu” wie, że dramat J. W. Goethego doczekał się licznych inscenizacji zna fragment tekstu S. Vincenza i rozumie główną myśl zawartą w tym tekście dostrzega uniwersalizm dramatu J. W. Goethego podejmuje rozważania na temat „cywilizacji postępu” oraz związanych z nią zagrożeń i nadziei Romantyczni bluźniercy – w gabinecie doktora Frankensteina zna fragment książki M. W. Shelley rozumie związek między postacią dostrzega w postaci doktora doktora Frankensteina Frankensteina nawiązanie do postaci a mitologicznym Prometeuszem mitycznego Prometeusza rozumie, że nauka może być dostrzega zagrożenia, jakie niesie zarówno dobrodziejstwem, jak i przekleństwem dla ludzkości nauka BARDZO DOBRĄ docenia wpływ legendy na myślenie historyczne i kulturowe dostrzega żywotność tematu i siłę oddziaływania legendy napoleońskiej i szwoleżerskiej rozumie kulturotwórczą rolę antyku, omawia zagadnienie buntu romantycznego, odrodzenia i reinterpretację mitu przywołując postaci Kaina i Prometeusza o Prometeuszu i historii Kaina łączy potrzebę reinterpretacji mitów i historii dostrzega związek między nowym ujęciem biblijnych z nową, romantyczną tematu Kaina i Prometeusza a romantyczną świadomością człowieka żyjącego w XIX w. wrażliwością rozumie aksjologiczne aspekty opowieści rozumie, czym dla romantyków był bunt o buntownikach, łączy je z wypowiedzią dostrzega w Kainie buntownika i łączy postać filozofa (H.-G. Gadamera) Kaina z utworu G. G. Byrona z romantyczną potrzebą buntu 60 Przedmiotowy system oceniania 61 Przedmiotowy system oceniania Romantyczni bluźniercy – zmagania z Bogiem w celi Bazylianów zna Wielką Improwizację i rozumie jej problematykę rozumie, na czym polega bluźnierstwo Konrada wskazuje związek między bluźnierstwem Konrada a bluźnierstwem Prometeusza podejmuje próbę oceny postawy Konrada wskazuje wspólne cechy romantycznych bluźnierców dostrzega powody, dla których ożył w romantyzmie mit o Prometeuszu omawia problematykę Wielkiej Improwizacji dyskutuje na temat aksjologicznych aspektów bluźnierstwa romantycznego rozumie powody, dla których romantycy nawiązywali do mitu o Prometeuszu Republika młodych zna przyczyny powstania i cele działania Towarzystwa Filomatów wyjaśnia pojęcie republika młodych wie, czym jest biografia zna losy jednego z filomatów po 1823 roku zna najważniejsze fakty z biografii A. Mickiewicza wyjaśnia przyczyny, które doprowadziły do aresztowania filomatów rozumie odrębność ideową Towarzystwa Filomatów od innych stowarzyszeń działających w tym czasie zna życiorys A. Mickiewicza „Takich wierszy nie znajdziesz na karmelku” – Oda do młodości Adama Mickiewicza zna Odę do młodości A. Mickiewicza wymienia powody, dla których Oda do młodości była odczytywana jako manifest pokoleniowy dostrzega rolę utworu w kształtowaniu świadomości pokolenia wie, co to jest polisemia i homonimia, podaje ich przykłady i dostrzega zależność między właściwym rozumieniem słowa a rozumieniem większej części tekstu interpretuje Odę do młodości, dostrzega związek między gatunkiem wskazując fragmenty, z powodu literackim utworu a jego wymową których była ona odczytywana jako dostrzega konteksty kulturowe wpisane manifest polityczny i literacki w Odę do młodości wyjaśnia, na czym polegały trudności recytuje fragment utworu J. Czeczota w zrozumieniu utworu wskazuje funkcje polisemii i homonimii w języku Od Elizjum do. . .? Wizje szczęścia według Fryderyka Schillera zna Odę do radości i Początek nowego stulecia F. Schillera dostrzega różne koncepcje szczęścia zawarte w tych utworach wie, że F. Schiller wywarł ogromny wpływ na romantyków wie, że Oda do radości jest hymnem Unii Europejskiej wie, że autorem muzyki do Ody do radości jest L. van Beethoven interpretuje i porównuje Odę do radości i Początek nowego stulecia F. Schillera wyjaśnia, dlaczego świat idealny w każdym z wierszy jest ukazany inaczej Głosy pokoleń rozumie pojęcia: pokolenie, „dzieci kwiaty”, kontrkultura rozumie, czym jest bunt pokoleniowy, podaje przykład takiego buntu dostrzega związek między muzyką Beatlesów a ruchem hipisowskim zna tekst K. Wandachowicza i sformułowane przez niego pojęcie „generacja nic” bierze udział w dyskusji na temat swojego pokolenia rozumie pojęcie kontestacja pisze pracę na temat: Który z cytatów mógłby rozumie filozoficzny kontekst pytania porównuje idee hipisowskie z ideami posłużyć twoim rówieśnikom do wyrażenia dąo wartość młodości Ody do młodości żeń, marzeń lub obaw waszego pokolenia: „Ra zna fragment miniwykładu L. Kołazem młodzi przyjaciele, w szczęściu wszystkowskiego O młodości i wyraża włakich są wszystkich cele”, „Wszystko, czego ci sny pogląd na temat buntu pokoleń trzeba, to miłość”, a może „Generacja nic”? i kondycji swojego pokolenia określa swoje stanowisko wobec tez W. Feldmana i wyjaśnia, na czym polegało nowatorstwo i wyjątkowość Ody do młodości rozumie, dlaczego tak wiele sentencji i powiedzeń ma swoje źródło w wierszu A. Mickiewicza dostrzega wpływ literatury niemieckiej na odwołuje się do wiedzy historycznej, aby literaturę XIX-wiecznej Europy wyjaśnić różnice światopoglądowe wyrażone porównuje odę A. Mickiewicza z odą w wierszach F. Schillera F. Schillera, wskazuje różnice między systemem wartości we wcześniejszych epokach a systemem wartości w romantyzmie 62 Przedmiotowy system oceniania 63 Przedmiotowy system oceniania Zbadać bohatera zna fragment Korsarza G. G. Byrona omawia fragment Korsarza, charak– Korsarz G. G. wymienia cechy powieści poetyckiej teryzując bohatera bajronicznego Byrona i bohatera bajronicznego omawia cechy powieści poetyckiej rozumie, jaką rolę odgrywa narrator i bohatera bajronicznego w kreowaniu świata przedstawionego porównuje indywidualizm docenia funkcję metodologii w pracy romantyczny z indywidualizmem badawczej renesansowym „Chcąc mnie sądzić, nie ze mną trzeba być, lecz we mnie”. Programowo samotny zna wiersz Żeglarz A. Mickiewicza porównuje światopogląd wyrażony odszukuje w wierszu odpowiedzi na zarzuty dostrzega zmianę w światopoglądzie w Żeglarzu z programem zawartym J. Jeżowskiego i redaguje list będący poety w Odzie do młodości i założeniami hipotetyczną odpowiedzią na zarzut zdrady filomackich ideałów dostrzega w bohaterze utworu cechy Towarzystwa Filomatów romantycznego indywidualisty dostrzega w wierszu motywy żeglugi i okrętu interpretuje wiersz A. Mickiewicza jako deklarację romantycznego indywidualizmu Antoni Malczewski – zapomniany gigant bajronizmu zna fragment Marii A. Malczewskiego i potrafi go streścić charakteryzuje Wacława jako bohatera bajronicznego wie, że A. Malczewskiego uważa się za prekursora bajronizmu w Polsce dostrzega inspirującą rolę sceny opłakiwania Marii w twórczości innych artystów Klasycznie czy zna zasady referowania, romantycznie? przygotowuje konspekt referatu Jak przygotować wskazuje istotę sporu klasyków referat z romantykami rozumie, czym jest poetyka analizuje tekst, wskazując w nim elementy bajroniczne wskazuje epickie, liryczne oraz inne cechy powieści poetyckiej w czytanym tekście wyjaśnia, dlaczego Maria zyskała miano arcydzieła; wyraża własną opinię na temat walorów artystycznych utworu rozumie, że spór romantyków z klasykami był sporem o reguły poezji i o światopogląd zna metodologię pracy nad przygotowaniem referatu przygotowuje i wygłasza referat na temat: Problem reguł w sporze romantyków z klasykami „Nie znasz prawd żywych, nie obaczysz cudu!” – Romantyczność Adama Mickiewicza zna Romantyczność A. Mickiewicza interpretuje wiersz rozumie programowy charakter omawia zmiany czynione przez utworu poetę w trakcie pracy nad wierszem określa świat wartości romantycz rozumie, na czym polega praca nych w utworze A. Mickiewicza edytora dostrzega kłopoty poety z nadaniem Romantyczności ostatecznego kształtu Ojczyzna polszczyzna wie, że S. Linde był twórcą pierwszego słownika języka polskiego rozumie znaczenie słownika S. Lindego wskazuje najważniejsze zmiany, jakie zaszły w polszczyźnie do XIX w. zna budowę hasła słownikowego umie posługiwać się słownikami różnego typu zna historię słownika języka polskiego omawia znaczenie pracy S. Lindego dla zachowania języka polskiego omawia najważniejsze zmiany, jakie zaszły w polszczyźnie do XIX w. sprawnie wyszukuje potrzebne informacje, korzystając z różnych słowników zna fragment Pieśni Wajdeloty rozumie znaczenie „pieśni gminnej” dla zachowania tożsamości narodowej dostrzega wyjątkową rolę poety i poezji w romantyzmie omawia fragment utworu A. Mickiewicza, dostrzegając w tym utworze romantyczną wiarę w moc poezji ludowej i artysty porównuje realizację motywu poety i poezji w romantyzmie i innych epokach literackich Słowniki i sposoby posługiwania się nimi Kim był wajdelota, czym była pieśń? przywołuje inne teksty podejmujące temat rozczarowania niedawnymi ideałami (np. wiersz Początek nowego stulecia F. Schillera) oraz przywołujące topos żeglugi i okrętu, które mogą być kontekstem dla Żeglarza rozumie, że literatura jest tematem polemik publicystycznych zna nazwiska ważnych krytyków literackich drugiej połowy XIX w. przygotowuje i wygłasza referat na temat: Problem reguł w sporze romantyków z klasykami, odwołując się do samodzielnie zebranego materiału źródłowego interpretuje wiersz A. Mickiewicza w kontekście światopoglądu romantycznego rozumie, na czym polega praca edytora interpretuje Romantyczność jako utwór programowy romantyzmu (temat, formę, bohaterów, język) interpretuje zmiany zachodzące w trakcie pracy A. Mickiewicza nad tekstem Romantyczności zna, rozumie i odpowiednio stosuje terminologię edytorską 64 Przedmiotowy system oceniania omawia przyczyny, dla których romantycy badali kulturę ludową zna nazwiska: Zorian Dołęga Chodakowski i Oskar Kolberg zna przyczyny ogromnej popularności Pieśni Osjana J. Macphersona interpretuje balladę J. W. Goethego charakteryzuje świat przedstawiony w balladzie 65 Przedmiotowy system oceniania W świecie dziecka i dorosłego, czyli prawda Króla olszyn rozumie, dlaczego romantycy badali kulturę ludową zna fragment Pieśni Osjana i wie, czym jest mistyfikacja literacka zna Króla olszyn J. W. Goethego dostrzega związek między balladą a kulturą ludową rozumie pojęcie recepcja dzieła interpretuje balladę J. W. Goethego charakteryzuje świat przedstawiony w balladzie odszukuje w kulturze współczesnej ślady romantycznych fascynacji folklorem wie, że lektura Króla olszyn miała wpływ na wyobraźnię B. Schulza podejmuje rozważania na temat konsekwencji zrównania przez romantyków tego, co poznawalne i niepoznawalne, widzialne i ukryte rozumie formacyjny charakter doświadczeń lekturowych Kim jest Mickiewiczowska Świtezianka? Samodzielna analiza ballady zna Świteziankę A. Mickiewicza analizuje utwór A. Mickiewicza z wy- interpretuje balladę A. Mickiewicza jako wyjaśnia, dlaczego ballada A. Mickiekorzystaniem tekstu I. Opackiego utwór romantyczny wicza jest utworem romantycznym dostrzega związek między zmianą charakteryzuje narratora i wskazuje funkcje, dostrzega rolę fantastyki i natury barwy uczuciowej i stylistycznej jakie pełni w Świteziance w balladzie romantycznej języka a odczytaniem tekstu analizuje balladę pod względem treści i formy, porównuje ją z innymi balladami A. Mickiewicza wykorzystuje teksty krytyczne podczas omawiania utworu Dlaczego zdziadziała ballada romantyczna? zna Balladę dziadowską B. Leśmiana i potrafi ją streścić dostrzega w utworze B. Leśmiana inspiracje romantyczne wie, czym jest neologizm, i potrafi wskazać jego przykłady dostrzega związki między literaturą a folklorem interpretuje wiersz B. Leśmiana, wskazując związki utworu ze Świtezianką A. Mickiewicza, omawia odmienność obu tekstów zna i rozumie tekst T. Peipera, ocenia i rozważa stanowisko T. Peipera wobec roli, jaką odegrała romantyczna ludowość rozumie powiązania istniejące między literaturą a folklorem odnajduje i omawia związek wiersza B. Leśmiana ze Świtezianką A. Mickiewicza; wskazuje w utworze B. Leśmiana nieromantyczne elementy ballady polemizuje z tekstem T. Peipera lub przedstawia argumenty popierające stanowisko poety na temat roli ludowości w literaturze pisze pracę na temat: Wyzwania teraźniejszości i literatura Powieść gotycka – śmieszy, tumani, przestrasza. . . rozumie, na czym polega gotycyzm zna pojęcie powieść grozy i wymienia arcydzieła tej odmiany powieści zna fragment powieści Z. Krasińskiego i wypowiada się na temat współczesnej recepcji tego dzieła rozumie zależność między intencją nadawcy a odbiorem tekstu zna fragment książki Z. Sinkowej Powieść angielska. . . i na jego podstawie podejmuje próbę napisania opowiadania w stylu gotyckim rozumie gotycyzm jako kategorię estetyczną dostrzega w gotycyzmie poszukiwanie prawdy o ukrytej naturze człowieka interpretuje obraz J. H. Füssliego Nocna mara, dostrzegając w nim romantyczną ekspresję Zamek gotycki. Gdzie się podziały jego upiory? zna fragment Zamku kaniowskiego S. Goszczyńskiego; rozumie temat utworu dostrzega obecność motywów gotyckich w kulturze współczesnej zna pojęcie styl frenetyczny pisze recenzję wybranego filmu grozy analizuje tekst Zamku kaniowskiego i wskazuje w nim cechy typowe dla powieści grozy; omawia sposoby budowania nastroju w utworze omawia motywy gotyckie wykorzystywane przez kulturę współczesną zna pojęcie ścieśnienie i rozumie, z czego wynikają różnice w pisowni i wymowie niektórych wyrazów „Moje serce mam ja tylko” – Werter. Co jest istotą romantycznej miłości? zna Cierpienia młodego Wertera J. W. Goethego rozumie, czym jest werteryzm, zna pojęcie choroba wieku – charakteryzuje Wertera jako wzór romantycznego kochanka wskazuje przykłady nieszczęśliwej miłości ukazane we współczesnej kulturze masowej dostrzega wpływ powieści J. W. Goethego na kształtowanie się wzorów miłości romantycznej porównuje Wertera z poznanymi wcześniej literackimi kochankami rozumie, że dla romantyków miłość stała się tematem nadrzędnym omawia wizerunek miłości rozpowszechniany przez kulturę masową (np. reklamę) rekonstruuje portrety romantycznego kochanka i kochanki omawia formę i kompozycję utworu wskazuje przykłady nieszczęśliwej miłości ukazane we współczesnej kulturze masowej charakteryzuje i porównuje różne wzorce miłości omawia i ocenia wizerunek miłości rozpowszechniany przez współczesną kulturę masową 66 Przedmiotowy system oceniania 67 Przedmiotowy system oceniania Portrety romantycznych kochanków albo wiem, czego szukam zna fragment IV cz. Dziadów i rozumie jego temat dostrzega psychologiczną komplikację bohatera dostrzega związek między funkcjami języka a odczytaniem tekstu wie, jak metodologia czytania dzieła wpływa na jego odbiór Romantyczny styl czytania zna fragment powieści rozumie, czym był romantyczny styl M. de Cervantesa lektury rozumie, czym były dla romantyków wie, co to jest intermedium i jaką „książki zbójeckie” pełni funkcję dostrzega w bohaterze M. de Cervantesa literackiego przodka romantyków Dwa portrety kobiece. Analiza porównawcza zna utwory A. Mickiewicza pisze analizę porównawczą wg i A. Puszkina i rozumie ich tematy podanego wzoru dostrzega podobieństwa i różnice w ujęciu tematu przez obu poetów dostrzega osobisty (biograficzny) ton w poezji lirycznej obu romantyków Naga miłość, czyli współcześni o miłości zna wiersze R. Wojaczka i M. B. Kielar i określa ich temat rozumie pojęcie erotyk rozumie pojęcie liryka roli Od komunii dusz do magnetyzmu serca i ciała zna fragmenty Ślubów panieńskich omawia podobieństwa i różnice A. Fredry w realizacji tematu w dramatach dostrzega w komedii A. Fredry naA. Mickiewicza i A. Fredry wiązanie do dramatu A. Mickiewicza rozumie przesłanie Ślubów rozumie, że A. Fredro broni w swojej panieńskich komedii miłości szczęśliwej dostrzega różne możliwości odczytania dramatu omawia dramat A. Fredry jako polemikę z romantycznym wzorcem miłości nieszczęśliwej rozumie, czym jest spektakl teatralny rozważa wpływ pracy reżyserskiej na możliwości nowych odczytań dramatu dyskutuje na temat związku między konwencją mówienia o uczuciach a potrzebą ich wyrażania Romantyczna podróż na wschód zna wybrane sonety A. Mickiewicza i rozumie ich temat łączy sonety z estetyką klasyczną i dostrzega ich nowatorstwo językowe – zna stosunek klasyków do języka romantyków wie, że Orient stał się nowym tematem literackim w romantyzmie docenia znaczenie podróży romantycznej pisze list do przyjaciela, w którym opowiada o swojej wycieczce na Krym (z uwzględnieniem opisów przyrody, architektury itp.) analizuje sonety pod względem formy odczytuje i omawia sens podróży romantycznej omawia sonety z przywołaniem innych literackich opisów podróży dyskutuje na temat skutków (pozytywnych i negatywnych) przekraczania norm językowych zna utwory Z. Krasińskiego, J. Słowackiego, M. Białoszewskiego oraz fragment Próby opisania krajobrazu greckiego Z. Herberta dostrzega różne aspekty romantycznych podróży dostrzega różnice między podróżą romantyczną a współczesną turystyką rozumie metafizyczny aspekt romantycznych podróży wypowiada się na temat znaczenia podróży w życiu człowieka dawniej i dziś porównuje różnych podróżników literackich i ich podróże Podróże romantyczne i nieromantyczne omawia psychologiczny portret Gu rozumie i objaśnia, na czym polega rekonstruuje portret Mickiewiczowskiego stawa jako romantycznego kochanka psychologiczna komplikacja postaci Gustawa kochanka, porównuje go z poznanymi omawia środki stylistyczne, które omawia środki stylistyczne, które budują wcześniej portretami zakochanych mężczyzn budują niezwykłą emocjonalność niezwykłą emocjonalność tekstu rozumie, że metoda czytania dzieła wpływa monologu pisze charakterystykę Gustawa jako kochanka na jego odbiór romantycznego analizuje i interpretuje jeden z utworów porównuje współczesny i romantyczny sposób mówienia o miłości podejmuje próbę oceny obrazu A. Güntner w kontekście wierszy analizuje sonety pod względem treści i formy rozumie metaforyczny sens podróży romantycznej ustosunkowuje się do zarzutów, które klasycy stawiali A. Mickiewiczowi analizuje jeden z utworów i osadza go w kon- rozważa związek między sposobem mówienia tekście romantycznych wierszy o miłości o miłości a przeżywaniem uczuć podejmuje próbę oceny obrazu A. Güntner porównuje wzorce zachowań ukazane w kontekście wierszy w poezji romantycznej i współczesnej 68 Przedmiotowy system oceniania „Dwa są sposoby zna fragmenty Konrada Wallenroda prowadzenia A. Mickiewicza walki” – Konrad wyjaśnia pojęcie wallenrodyzm Wallenrod rozumie związek między Adama działalnością spiskową a sytuacją Mickiewicza polityczną kraju charakteryzuje bohatera w kontekście etosu średniowiecznego rycerza łączy Pieśń Wajdeloty z patriotycznym wychowaniem Wallenroda dostrzega związek między powieścią poetycką A. Mickiewicza a doktryną N. Machiavellego ocenia postępowanie bohatera Pośmiertne życie Konrada Wallenroda Owies czy siano, prowincjonalny komediopisarz czy wieszcz? zna bajkę A. Fredry zna tekst I. Opackiego i rozumie związek tego utworu z bajką 69 Przedmiotowy system oceniania zna różne wypowiedzi na temat powieści poetyckiej A. Mickiewicza zna opinię M. Janion i K. T. Toeplitza na temat Konrada Wallenroda dostrzega banalizację postawy wallenrodycznej w kulturze masowej rozumie tezy M. Janion dotyczące samobójstwa Konrada Wallenroda dyskutuje na temat przenikania tematów, motywów, bohaterów literackich do kultury masowej oraz banalizacji kultury wysokiej zna teksty S. Goszczyńskiego, M. Mochnackiego, R. Suchodolskiego oraz tekst Śpiewka autorstwa J. K. C. rozumie, czym jest ceremoniał spiskowy wskazuje w wierszach elementy tyrtejskie rozumie związek między stosowaniem synonimów a nacechowaniem emocjonalnym tekstu rozumie mistyczną rolę obrzędu (tu: ceremoniał spiskowy) charakteryzuje poezję tyrtejską pod względem retorycznym wie, w jakim celu powstawała poezja tyrtejska pisze tekst nacechowany stylistycznie i emocjonalnie omawia Warszawiankę jako przykład poezji tyrtejskiej omawia symbolikę Warszawianki dostrzega obecność kultury antycznej w poezji XX wieku odnajduje w literaturze i historii XX wieku wzorce zachowań patriotycznych ukształtowanych przez poezję tyrtejską rozumie potrzebę istnienia poezji tyrtejskiej w historii narodów interpretuje bajkę A. Fredry w kontekście szkicu I. Opackiego zna tekst J. M. Rymkiewicza i rozumie jego ocenę klasycyzmu oraz miejsca A. Fredry w kulturze Zanim powstaną. . . Czytanie ze słownikiem, adiustacja tekstu. Opis bibliograficzny zna zasady adiustacji stosuje zasady adiustacji Warszawianka – pieśń wyswobodzenia zna tekst Warszawianki odnajduje w pieśni cechy poezji tyrtejskiej dostrzega związek między wzorcem postawy wpisanym w Warszawiankę a paradygmatem zachowań patriotycznych omawia Warszawiankę jako przykład poezji tyrtejskiej rozumie wpływ omawianej pieśni na kształtowanie postaw patriotycznych Polaków dostrzega obecność kultury antycznej w poezji XX wieku Romantyczni święci zna wiersz A. Mickiewicza pt. Śmierć omawia utwór A. Mickiewicza jako Pułkownika i rozumie jego temat przykład romantycznej hagiografii dostrzega hagiograficzny charakter porównuje „romantycznych wiersza świętych” z bohaterami legend wie, czym są archaizmy rzeczowe średniowiecznych Literacka prawda, historyczny fałsz zna Redutę Ordona i rozumie jej temat przypomina pojęcie fikcja literacka i rozumie relacje między światem przedstawionym a światem rzeczywistym rozumie przyczyny powstawania stereotypów patriotycznych dostrzega niebezpieczeństwa związane z manipulowaniem biografią rozumie, czym jest archaizm analizuje Redutę Ordona jako wiersz mitologizujący historię omawia stereotyp patrioty polskiego omawia niebezpieczeństwa związane z manipulowaniem biografią rozumie potrzebę heroizacji postaw patriotycznych wie, że język tekstu literackiego może być świadectwem zmian zachodzących w języku, podaje tego przykłady 70 Jak żołnierz z poetą, czyli Reduta Ordona po mrożkowsku Przedmiotowy system oceniania zna fragmenty Śmierci porucznika S. Mrożka dostrzega polemikę S. Mrożka ze stylem romantycznym i stereotypem romantycznego patriotyzmu Zemsta, zemsta. . . Dziady cz. III, scena I określa tematykę dramatu dostrzega nową (wampiryczną) odmianę polskiego patriotyzmu charakteryzuje Konrada jako poetę „Człowieku! i patriotę Gdybyś wiedział, streszcza Widzenie Księdza Piotra jaka twoja włai na podstawie tekstu objaśnia, na dza!” – Wielka czym polega mesjanizm Improwizacja charakteryzuje społeczeństwo Polska – męka polskie ukazane w utworze i zmartwych rozumie, czym jest martyrologia wstanie narodowa w Widzeniu wymienia cechy dramatu Księdza Piotra romantycznego rozumie pojęcia: mesjanizm, promeMistycyzm teizm, martyrologia, improwizacja w Dziadach zna pojęcia: mistyka, metafizyka Salony pisze recenzję obejrzanej i kazamaty – inscenizacji Dziadów społeczeństwo widziane oczami Adama Mickiewicza omawia utwór S. Mrożka jako tekst polemiczny z romantycznym stereotypem patrioty oraz jako parodię stylu romantycznego rozumie, czym jest legenda romantyczna i jaką pełni (pełniła) funkcję docenia funkcję śmiechu w kulturze 71 Przedmiotowy system oceniania wskazuje w utworze S. Mrożka elementy nawiązujące do utworu A. Mickiewicza wskazuje środki, którymi S. Mrożek osiąga efekt komizmu rozumie funkcję śmiechu w kulturze omawia stereotyp patrioty polskiego w kontekście wydarzeń historycznych omawia funkcje śmiechu w kulturze interpretuje Dziady jako dramat interpretuje Wielką Improwizację i Widzenie narodowy, polityczny i metafizyczny Księdza Piotra, wskazuje ich romantyczny dyskutuje na temat postawy i ponadczasowy charakter prometejskiej Konrada wskazuje treści i cechy, które pozwalają objaśnia mistyczny sens Widzenia uważać Dziady za arcydramat, dokonuje Księdza Piotra oceny utworu dostrzega uniwersalizm dramatu A. Mickiewicza i dyskutuje na temat uniwersalnych wartości Dziadów omawia Dziady jako dramat romantyczny wymienia najważniejsze inscenizacje dramatu wie, jak sceniczne realizacje dramatu splotły się z historią Polski wskazuje i omawia konteksty interpretacyjne Dziadów wypowiada się na temat idei zawartych w dramacie wypowiadając się na temat dramatu, nawiązuje do wypowiedzi autorytetów (C. Miłosza, T. Konwickiego) wskazuje i omawia tematy i wątki istotne dla pełnego rozumienia dramatu i oceny tytułowego bohatera porównuje Kordiana i Konrada jako bohaterów romantycznych omawia Kordiana jako tekst polemiczny w stosunku do Dziadów dostrzega w dramacie ironię romantyczną, rozumie jej funkcję porównuje Kordiana z innymi bohaterami romantycznymi oraz charakteryzuje go jako dziecię wieku i spiskowca dostrzega wielowątkowość dramatu, omawia Kordiana jako dramat romantyczny zna pojęcie ironii romantycznej interpretuje dramat J. Słowackiego i sytuuje to dzieło między innymi utworami podejmującymi temat historiozofii, patriotyzmu, indywidualizmu, szaleństwa wskazuje literackie i historyczne konteksty dramatu wyjaśnia pojęcie ironia romantyczna, rozumie jej funkcję i wyjątkowość dostrzega wpływ inscenizacji na interpretację dramatu podejmuje własną próbę inscenizacji monologu Kordiana omawia różnice w odczytaniu dramatu J. Słowackiego w zależności od pomysłów reżyserskich podaje przykłady znanych sobie inscenizacji teatralnych podejmuje próbę inscenizacji monologu Kordiana z uwzględnieniem podanej wskazówki interpretacyjnej Dziady w teatrze Chorobą wieku dotknięty. . . Kordian Romantyczna biografia: od spiskowca do szaleńca Kordian jako spiskowiec. Romantyczne „sny o potędze” określa tematykę dramatu wskazuje ważne momenty życia Kordiana, charakteryzuje go jako bohatera romantycznego dostrzega polemikę dramatu J. Słowackiego z Dziadami A. Mickiewicza objaśnia znaczenie słów „Polska Winkelriedem narodów” zna pojęcie choroba wieku rozumie tytuł dramatu dostrzega podobieństwa między monologiem Kordiana na Mont Blanc a obrazem C. D. Friedricha Podróżnik przed morzem mgieł Powiem ci, jak to zagrać. . . Próba inscenizacji monologu Kordiana Kordian chce na Bracką, czyli parodia bohatera romantycznego zna fragment powieści S. Dygata, umie go sparafrazować dostrzega w tekście S. Dygata przykład aluzji literackiej wskazuje elementy parodii w utworze omawia fragment powieści S. Dygata, dostrzegając w niej parodię bohatera romantycznego podejmuje próby sparodiowania monologu romantycznego 72 Przedmiotowy system oceniania Słowo i dźwięk – zna fragment Fortepianu Szopena powinowactwo C. K. Norwida; określa temat utworu sztuk zna fragment eseju R. Przybylskiego i odnajduje związek między tekstem poetyckim a krytycznym dostrzega funkcję, jaką pełniła muzyka F. Chopina w czasach mu współczesnych dostrzega przenikanie się różnych dziedzin sztuki w romantyzmie interpretuje fragment wiersza C. K. Norwida wyjaśnia, na czym polega nowatorstwo poetyki wiersza C. K. Norwida odnajduje i uzasadnia odniesienia do postaci mitologicznych, biblijnych i motywów staropolskich w utworze C. K. Norwida omawia sposoby przenikania się sztuk w romantyzmie „Czym śpiewak dla ludzi”? zna opinie o poecie wyrażone przez: M. Mochnackiego, S. Garczyńskiego, Z. Krasińskiego, E. Dembowskiego, W. Gombrowicza zna wiersz A. Bursy i dostrzega w tym utworze parafrazę Wielkiej Improwizacji dostrzega ironiczny charakter wiersza dostrzega różnice między oświeceniowym a romantycznym portretem poety porównuje wizerunki poety romantycznego z portretem nakreślonym przez W. Gombrowicza interpretuje wiersz A. Bursy rozumie, czym jest romantyczny portret artysty rozważa, jaką rolę odgrywał artysta w epokach minionych i dziś Jakie jest dziecko romantyków? zna fragmenty Nie-Boskiej Komedii Z. Krasińskiego i Marii A. Malczewskiego i określa ich tematy dostrzega odmienność i niezwykłość dziecka romantycznego na podstawie poznanych fragmentów rekonstruuje portret dziecka romantycznego dostrzega odmienność romantycznej kreacji dziecka na tle wcześniejszych epok Romantyczni galernicy wrażliwości zna fragmenty Godziny myśli J. Słowackiego i Nie-Boskiej Komedii Z. Krasińskiego i określa ich tematy dostrzega odmienną wrażliwość bohaterów romantycznych omawia najważniejsze cechy szaleństwa romantycznego rozumie powody, dla których romantycy uczynili z szaleństwa jeden z najważniejszych tematów literackich Ja romantyk – różne oblicza romantyków zna fragmenty utworów przedsta omawia figury romantycznego „ja” wiających różne oblicza romantyków wskazuje cechy wspólne tych figur podejmuje próbę prezentacji jed wyraża własny pogląd na temat nego z wcieleń „ja” romantycznego tego, czy romantykiem się jest, czy dostrzega podobieństwa między się nim bywa różnymi wcieleniami romantyków podejmuje rozważania na temat tego, czy romantykiem się jest, czy się nim bywa Tułaczka, pielgrzymka, wygnanie – romantycy o sobie zna utwory A. Mickiewicza i C. K Norwida i określa ich temat dostrzega nową, romantyczną formułę pielgrzyma „Być świetnym zna pojęcia: dandys i dandyzm dla samego sie dostrzega w postawie dandysa bie” – oto dandys potrzebę autokracji interpretuje nowe znaczenie pielgrzyma i pielgrzymstwa na podstawie utworów A. Mickiewicza i C. K. Norwida traktuje pamięć jako przestrzeń, w której można pielgrzymować i podróżować określa cechy dandysa i ocenia jego postawę odszukuje cechy dandysa u współczesnych ludzi Przedmiotowy system oceniania 73 na podstawie opinii M. Mochnackiego, S. Gar- wykorzystując swą wiedzę na temat zadań, czyńskiego, Z. Krasińskiego i E. Dembowskiego celów i możliwości poezji romantycznej, rekonstruuje portret poety romantycznego a także jej formy; pisze monolog romantyka dostrzega ironiczny ton wypowiedzi żyjącego w czasach współczesnych W. Gombrowicza omawia wiersz A. Bursy, wskazując językowe środki, za pomocą których poeta ośmieszył wzór poety romantycznego 74 List romantyczny – intymny zapis uczuć, ogólny wzór miłosnych westchnień Przedmiotowy system oceniania dostrzega rangę, jaką romantycy nadali epistolografii dostrzega w korespondencji materiał badawczy dla potomnych dostrzega komizm sceny pisania listu w Zemście A. Fredry oraz określa funkcję, jaką scena ta pełni w dramacie 75 rozumie, jakie znaczenie miała dla romantyków sztuka epistolografii rozumie znaczenie kreacji autora w zależności od adresata listu rozumie, jakie znaczenie miały listy dla głębszego zrozumienia życia i twórczości ich autora omawia cechy romantycznego listu na przykładzie korespondencji Z. Krasińskiego i D. Potockiej odczytuje fragment dramatu A. Fredry przez pryzmat listu Z. Krasińskiego oraz listownika romantycznego Gdzie leży Sopli- zna Pana Tadeusza A. Mickiewicza cowo? Próba od- rozumie, dla kogo i w jakim celu nalezienia idylli A. Mickiewicz napisał epos dostrzega w utworze cechy idylli i wskazuje niektóre elementy idealizacji świata w Panu Tadeuszu rozpoznaje motyw dworku szlacheckiego i przypomina funkcje, jakie dworek pełnił i pełni w polskiej kulturze omawia Pana Tadeusza jako idyllę i rozumie cel idealizacji i mitologizacji świata przedstawionego w utworze omawia motyw dworku szlacheckiego jako symbolu idealizacji swojskości, miejsca świętego wskazuje uniwersalne wartości poematu A. Mickiewicza rozważa wady i zalety idealizacji ojczyzny Pan Tadeusz jako gawęda rozumie, że komunikat zależy od intencji, wiedzy i stanu emocjonalnego nadawcy dostrzega różnice w relacji Księdza Robaka i Gerwazego na temat śmierci Stolnika wie, czym jest gawęda szlachecka porównuje dwie wersje opowiadania o zabójstwie Stolnika wyjaśnia powody pojawienia się rozbieżności w relacjach obu bohaterów omawia rolę gawędy szlacheckiej w Panu Tadeuszu Kim jest Mickiewiczowska Zosia? wie, na czym polega konkretyzacja postaci zna fragment pamiętników A. Łaszowskiego i rozumie jego temat pisze charakterystykę Zosi z uwzględnieniem własnego odczytania tekstu pisze charakterystykę innej postaci poematu z uwzględnieniem własnego odczytania tekstu Ponad epoką: Mickiewicz zna życiorys A. Mickiewicza dostrzega wyjątkowość A. Mickiewicza dla współczesnych mu i potomnych zna wiersz C. K. Norwida i określa temat tego utworu Co nam z roman- wskazuje romantyczne korzenie tyzmu dzisiaj? w wybranym przez siebie zagadnieniu Przedmiotowy system oceniania omawia Pana Tadeusza jako idyllę omawia motyw dworku szlacheckiego jako symbolu swojskości dostrzega wady i zalety idealizacji ojczyzny interpretuje Pana Tadeusza jako utwór o obcości i zakorzenieniu człowieka w świecie, przywołując kontekst psychologiczny i filozoficzny omawia biografię A. Mickiewicza jako biografię romantyczną interpretuje wiersz C. K. Norwida dyskutuje na temat przyczyn, dla których współcześni często nie potrafią docenić ludzi wybitnych, niezwykłych, genialnych interpretuje wiersz C. K. Norwida jako komentarz do życia i twórczości A. Mickiewicza wyjaśnia wyjątkowość A. Mickiewicza dla współczesnych i potomnych interpretuje zdanie Z. Krasińskiego („My wszyscy z niego”) i zajmuje własne stanowisko wobec twórczości A. Mickiewicza omawia wybrany przez siebie temat, wskazując związki z romantyzmem dokonuje samodzielnej oceny romantyzmu w aspekcie wybranego przez siebie tematu omawia kilka wybranych tematów, wskazując ich powiązania z romantyzmem omawia wybrany przez siebie temat, wskazując liczne związki z romantyzmem rozumie, że romantyzm otwiera nowożytność w kulturze europejskiej
