uniwersalia kulturowe.key

uniwersalia kulturowe
?
uniwersalia kulturowe
uniwersalne cechy kultury – atrybuty
uniwersalne cechy każdej kultury
uniwersalne cechy danej kultury
?
uniwersalia kulturowe
uniwersalne cechy kultury – atrybuty
uniwersalne cechy każdej kultury
uniwersalne cechy danej kultury
uniwersalia kulturowe
➡
➡
➡
➡
➡
➡
➡
➡
➡
G.P.Murdock
C.Kluckhohn
J.Huizinga, R.Caillois
B.Malinowski
T.Parsons
Z.Freud
C.Levi-Strauss
N.Chomsky
K.Marks
?
G.P.Murdock [1897–1985]
seria powszechnych zjawisk we wszystkich kulturach
higiena,
język,
pokrewieństwo,
rodzina,
wychowanie,
władza, itp.
[ponad 200]
WN: uniwersalia kulturowe jako identyczność zjawisk:
nieoperacyjość
C.Kluckhohn [1905–1960]
szczegółowo określone normy
➡
➡
➡
nie zabijaj
życie
zależność: norma – wartość
WN: życie członka własnej grupy
J.Huizinga [1872–1945]
także O.K.Moore, Ross Anderson
element konstytutywny kultury: zabawa i gry
➡
➡
➡
➡
➡
powszechność występowania
bezinteresowność
wykonanie wg. reguł
angażowanie wszystkich
wzmocnienie tożsamości i integracji
WN: człowiek = homo ludens
B.Malinowski [1884–1942]
kultura jako aparat przystosowania do środowiska
➡
➡
➡
➡
➡
teoria potrzeb
kultura jako odpowiedź na wymogi środowiska
kultura jako zbiór możliwych sposobów reagowania
nieskończoność ciągu potrzeb
pojęcie i rola instytucji, resp. małżeństwa
WN: kultura = zbiór instytucji adaptacyjnych
T.Parsons [1902–1979]
imperatywy funkcjonalne systemu społecznego
➡
➡
➡
➡
➡
uniwersalność instytucji/systemów społecznych
problem stadiów rozwojowych
religia/magia, język, org. społ. jako pokrewieństwo
ekonomia rynkowa i biurokracja [w sensie M.Webera]
adaptacja, kontrola, normatywne uprawomocnienie,
transmisja wzorów
WN: kultura = homeostaza systemu społecznego
uniwersalia kulturowe
1. G.P.Murdock: seria powszechnych zjawisk w kulturach
2. C.Kluckhohn: szczegółowo określone normy
3 . J.Huizinga, R.Caillois [O.K.Moore, R. Anderson]: gry i zabawy
4 . B.Malinowski: kultura jako aparat przystosowania do środowiska
5. T.Parsons: imperatywy funkcjonalne systemu społecznego
uniwersalia kulturowe
?
uniwersalia kulturowe
➡
➡
➡
➡
➡
➡
➡
➡
➡
G.P.Murdock
C.Kluckhohn
J.Huizinga, R.Caillois
B.Malinowski
T.Parsons
Z.Freud
C.Levi–Strauss
N.Chomsky
K.Marks
Z.Freud [1856–1939]
kultura jako źródło cierpień
➡
➡
➡
➡
➡
psychoanaliza i psychologia głębi: odkrycie libido
dynamiczna koncepcja osobowości: id, ego, superego
mech. obronne: wyparcie, przeniesienie, sublimacja
rola marzeń sennych
od psychiki jednostki do społeczeństwa
WN: kultura = zbiór norm i reguł społecznych: superego
C.Levi–Strauss [1908–2009]
kultura vs. natura
➡
➡
➡
struktura mitu i totemizm
➡
➡
struktura jako logika natury
świadomość jako analogon struktur biologicznych
identyczność struktur poznawczych gatunku człowiek
rodzaje kultur: surowe, gotowane, pieczone
WN: uniwersalia kulturowe = tabu kazirodztwa
N.Chomsky [1928]
teoria gramatyki transformacyjno–generatywnej [M.Hall]
➡
➡
➡
język jako struktura, nieskończony zbiór zdań
➡
➡
struktura i jej wykonanie: langue i language
mechanizm generowania sensu
poziomy języka [systemu]: powierzchniowe i głębinowe
struktury performatywne i gramatyki generatywne
WN: kultura jako zbiór wykonań i struktura umożliwiająca
poszczególne wykonania (performances)
K.Marks [1818–1893]
kultura jako realizacja historii – koniecznego następstwa
formacji społeczno–ekonomicznych
➡
➡
➡
➡
➡
teoria formacji społeczno–ekonomicznych
koncepcja klas i teoria panowania klasowego
pytanie o determinizm
klasowy charakter moralności
koercyjna koncepcja kultury [rzeczywistości]
WN: człowiek to całokształt stosunków społecznych
taksonomie kultury
1. kategorie kultury
kultura materialna
kultura społeczna
kultura symboliczna
aspekt
ontologiczny
2. obiegi kultury
kultura ludowa
kultura masowa [popularna]
kultura elitarna [wysoka]
społeczna
lokalizacja
3. lokalizacje kultury
kultura analogowa
cyberkultura
medium