bezpieczeństwo

BEZPIECZEŃSTWO
ZOSTAŁA USTANOWIONA W CELU
USPRAWNIENIA PRZEPŁYWU
RUCHU LOTNICZEGO NA ŚWIECIE.
CELEM NADRZĘDNYM ISTNIENIA
KONTROLI RUCHU LOTNICZEGO
JEST ZAPEWNIENIE
BEZPIECZEŃSTWA STATKOM
POWIETRZNYM, KTÓRYCH LICZBA
ROŚNIE Z KAŻDYM ROKIEM
NIEPRZERWANIE OD PONAD STU LAT.
Paweł Babiński
Po serii katastrof lotniczych, których
państw zastosowanie nowych, zapoży-
powodem były zderzenia samolotów
czonych od służb wojskowych, rozwią-
w powietrzu, zaczęto stosować wypra-
zań. Powstała kontrola radarowa. Nowe
niczego rozwija się nieustannie, zgodnie
cowane pod koniec drugiej wojny świa-
systemy opierały się na znanych już od
ze wzrastającymi potrzebami ruchu lot-
towej metody zapobiegania tego typu
końca wojny technologiach i rozwijają
niczego. Przepisy międzynarodowego
zdarzeniom. Przejęta od wojska techni-
się nadal, korzystając ze zdobyczy na-
prawa lotniczego, wraz z zapisami za-
ka aktywnej kontroli ruchu lotniczego,
uki, dedykowanych w swej pierwotnej
wartymi w aneksach do Konwencji Chi-
poparta zapisami Konwencji Chicagow-
formie użytkownikom wojskowym. Tak
cagowskiej, wyznaczają dość szczegó-
skiej, dała podwaliny pod nowoczesne
powstawała infrastruktura naziemna
łowo drogi rozwoju systemów, przepi-
systemy kontroli ruchu lotniczego. Przez
kontroli ruchu lotniczego i cywilnej nawi-
sów i zasad, na jakich kontrola ogólne-
wiele lat tworzono cywilne systemy kon-
gacji lotniczej. Korzystamy nadal z wielu
go ruchu lotniczego rozwija się od poło-
troli proceduralnej. Postępujący rozwój
zdobyczy techniki wojskowej, takich jak
wy lat 40. ubiegłego stulecia.
lotnictwa cywilnego wymógł na rządach
radiowe naziemne pomoce nawigacyj-
« Symulator
wieżowy.
ne, czy system globalnego określania
pozycji GPS. Cywilna kontrola ruchu lot-
« Nie dla wszystkich...
Szczegółowe przepisy, zawarte w ustawie „Prawo lotnicze” oraz w wydanych do
niej rozporządzeniach ustalają zasady, na
których dokonuje się selekcji i naboru
osób do zawodu kontrolera ruchu lotniczego. Praca ta, oprócz wytrzymałości na
fot. ANDRZJ KARWOWSKI
stres, wymaga także doskonałej znajomo-
18
«
LOTNISKO
ści języka angielskiego, umiejętności podejmowania decyzji oraz zdolności działania w grupie.
Po szkoleniu lotniczym, obejmującym
teoretyczne podstawy kontroli ruchu lotniczego, młodzi studenci są kierowani na
symulator proceduralny i radarowy. Pod
fot. ŁUKASZ BABIARZ
« KONTROLA RUCHU LOTNICZEGO
BEZPIECZEŃSTWO
okiem doświadczonych instruktorów zdo-
chu lotniczego. Jest to służba kontroli
wietrznych. Po koordynacji warunków wej-
bywają umiejętności, które pozwolą im
przepływu ruchu. Na podstawie danych
ścia w TMA (Rejon kontrolowany lotniska
w przyszłości rozpocząć praktykę na „ży-
o przewidywanym natężeniu ruchu, zbie-
bądź węzła lotnisk/Terminal Control Area)
wym ruchu”.
ranych w centrum w Brukseli, w zależności
„przesyła” samolot na łączność do kontro-
Młodzież szkoli się w trzech specjaliza-
od potrzeb i sytuacji operacyjnej (loty woj-
lera zbliżania, który „ustawia” kolejkę do
cjach, odpowiednich dla potrzeb zapew-
skowe, pogoda, niesprawność urządzeń)
lądowania. Kiedy samolot otrzyma zezwo-
nienia służb ruchu lotniczego. Kontrola lot-
informują kierownika służb, ATS (służby
lenie na podejście do lądowania, jest już
niska zapewniana jest w odniesieniu do
ruchu lotniczego/Air Traffic Services) jakie
na prostej, zostaje przesłany do kontroli
ruchu lotniczego w przestrzeni kontrolo-
sektory i na jak długo należy obsadzić,
lotniska, gdzie otrzymuje zgodę na lądo-
wanej lotniska, określanej jako CTR oraz
aby ruch nie przekraczał pojemności sek-
wanie. Po wylądowaniu otrzymuje instruk-
do ruchu na polu wzlotów i polu manewro-
torowych, pozwalających na bezpieczne
cję kołowania, wiodącą do właściwego
wym lotniska. Kontrola zbliżania zapewnia
jego prowadzenie.
stanowiska postojowego.
służbę ruchu lotniczego w przestrzeni
kontrolowanej rejonu lotniska lub węzła
wietrzne muszą znajdować się od siebie
Od strony załóg samolotów kontrola
w odpowiedniej, określonej właściwymi
Kontrola obszaru sprawuje swą służbę
nad nimi zaczyna się w momencie uzy-
przepisami, odległości, zwanej separacją.
w przestrzeni kontrolowanej FIR (Rejon in-
skania zgody na dany lot od kontroli lotni-
W pionie, do poziomu 410 nie może to być
formacji powietrznej/Flight Information Re-
ska. Zgoda ta wydawana jest na
mniej niż 1000 stóp, czyli około 300 me-
gion) w drogach lotniczych i poza nimi,
podstawie złożonego wcześniej w biurze
trów. Powyżej 410 – 2000 stóp. W pozio-
a zapewniana jest w stosunku do lotów na
odpraw załóg planu lotu w uzgodnieniu
mie, w zależności od lokalnych przepisów,
i powyżej poziomu lotu 100 zarówno
z kontrolą zbliżania lub obszaru. Samolot
separacja wynosi 5 lub 7 mil morskich. Dla
w stosunku do ruchu GAT (ogólny ruch
po starcie jest kolejno przesyłany na łącz-
uzyskania separacji kontroler wydaje pilo-
lotniczy/General Air Traffic – wg zasad
ność z kolejnymi organami ATC (Kontrola
tom instrukcje zmiany poziomu lotu lub
ICAO) jak i OAT (operacyjny ruch lotni-
Ruchu Lotniczego/Air Traffic Control),
kursu statku powietrznego. Czasami pod
czy/Operational Air Traffic). Poza prze-
gdzie otrzymuje dalsze instrukcje, mające
kontrolą jednego sektora znajduje się na-
strzenią kontrolowaną, poniżej poziomu
bezpiecznie przeprowadzić go do lotniska
wet więcej niż 20 samolotów, co wymaga
95, nad lotami sprawowany jest nadzór
docelowego, zapewniając mu najlepsze
od personelu operacyjnego doskonałego
przez informatorów FIS (Służba Informacji
z punktu widzenia ekonomii warunki lotu.
przygotowania i odporności na stres.
Powietrznej/Flight Information Service).
Chodzi przede wszystkim o umożliwienie
Oczywiście związane jest to z poczuciem
Należy wspomnieć o jeszcze jednej
lotu na zaplanowanym poziomie, z opty-
odpowiedzialności i zadowoleniem z za-
służbie, niezwykle przydatnej w kontroli ru-
malną prędkością i po jak najkrótszej tra-
lotnisk, czyli w TMA.
fot. ANDRZEJ KARWOWSKI
Przez cały czas trwania lotu statki po-
« Kontrolerzy i piloci
pewnienia setkom tysięcy pasażerów naj-
sie. Przed dolotem do lotniska docelowe-
« Sala operacyjna
go, kontrola obszaru informuje kontrolę
symulatora –
obszar i zbliżanie.
«
Paweł Babiński
fot. ŁUKASZ BABIARZ
zbliżania o nadlatujących statkach po-
wyższego poziomu bezpieczeństwa.
LOTNISKO
»
19