Program - mediewistyka.pl

SPOTKANIA MEDIEWISTYCZNE
Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa, ul. Nowy Świat 72: Pałac Staszica, sala 144
24
Juliusz Domański
Łacina w Polsce. Literatura myślicielska
Program
► 10.00-10.45
Wykład I
Wstęp
A. Dziedzictwo antyczne explicite
A.I. Starożytności grecko-rzymskie, starożytności chrześcijańskie, starożytności polskie,
legendy genealogiczne, egzempla
A.II. Prehumanistyczna problematyka języka i stylu
A.III. Język w znaczeniu ścisłym: etyka i gramatyka
A. IV. Dwujęzyczność piśmiennictwa
► 10.45–11.00
Przerwa
► 11.00 –11.45
Wykład II:
B. Dziedzictwo antyczne implicite
B.I. Późnośredniowieczne pojęcie filozofii
B.II. Refleksja metahistoryczna
B.0. Założenie i odnowienie uniwersytetu w Krakowie
B.III. Myśl polityczno-społeczno-kościelna
► 11.45 – 12.00
Przerwa
► 12.00 – 13.00
Dyskusja
Wstęp
1. Co znaczą formuły użyte w tytule tego tomu
2. Kilka uwag wstępnych o piśmiennictwie łacińskim i kulturze umysłowej średniowiecznej Polski
3. Początki średniowiecznego piśmiennictwa łacińskiego w Polsce a zawartość niniejszej antologii
4. Ciągłość i nieciągłość polskiego pisarstwa myślicielskiego w średniowieczu
5. Uniwersytet Krakowski i specyfika polskiego pisarstwa scholastycznego
6. Dole i niedole scholastyki a obecność antycznego myślenia metafilozoficznego w polskim
średniowieczu
7. Średniowieczne użytkowanie dziedzictwa antycznego
8. Obecność dziedzictwa antycznego w tekstach tej antologii
9. Jeszcze o swoistości średniowiecznej postawy użytkowniczej
10. Jak została pomyślana i zredagowana ta antologia
A. Dziedzictwo antyczne explicite
A.I. Starożytności grecko-rzymskie, starożytności chrześcijańskie, starożytności polskie,
legendy genealogiczne, egzempla
Wprowadzenie
1. Kadłubek, wyimki z ks. I i III
2. Stanisław ze Skarbimierza, Mądrość od oręża cenniejsza, O dobru wspólnym
3. Jan z Dąbrówki, Prolog i frgm. Komentarza do Kroniki Kadłubka
4. Jan Ostroróg, Mowa wobec papieża i wiersze polemiczne
5. Filip Kallimach, krytyka starożytności polskich Kadłubka
6. Michał Falkener, Wykład hymnów kościelnych
A.II. Prehumanistyczna problematyka języka i stylu
Wprowadzenie
1. Jan z Ludziska, Pochwała wymowy jako praktyka imitacyjna
2. Zbigniew Oleśnicki i jego krąg: praktyka kancelaryjna i refleksja nad stylem
a. Z korespondencji Oleśnickiego z jego kręgiem
b. Uteoretycznienie praktyki imitacyjnej: korespondencja Oleśnickiego z Piccolominim
c. Realizacja teorii imitacji w praktyce epistolarnej
α. Anonimowy naśladowca Piccolominiego
β. Sędziwój z Czechła do Lutka z Brzezia
3. Ocena skutków realizacji stylu humanistycznego
a. Anonimowy żywot Długosza
b. Kallimach o stylu Grzegorzu z Sanoka
4. Dwoistość stylistyczna późnych scholastyków
a. Jakuba z Gostynina Komentarz do Księgi o przyczynach
b. Jana ze Stobnicy Mały traktat przyrodniczy
c. Jana ze Stobnicy Prolog do Leonarda Aretina Isagogicon moralis disciplinae
A.III. Język w znaczeniu ścisłym: etyka i gramatyka
Wprowadzenie
1. Moralne problemy języka
a. Frowina z Nowego Sącza Antigameratus
b. Stanisław ze Skarbimierza o mówieniu i milczeniu
2. Średniowieczne gramatyki łacińskie
a. Jana z Głogowa Komentarz do Donata Mniejszego
b. Jana Sommerfelda Komentarz do Eberharda
c. Jana ze Stobnicy Sposoby oznaczania
A. IV. Dwujęzyczność piśmiennictwa
Wprowadzenie
1. Anonim, Przedmowa do Ortografii polskiej Jakuba Parkosza
B. Dziedzictwo antyczne implicite
B.I. Późnośredniowieczne pojęcie filozofii
Wprowadzenie
1. Anonima Pochwała filozofii praktycznej
2. Trzy rekomendacje promocyjne absolwentów filozofii
a. Łukasz z Wielkiego Koźmina na magisterium i bakalaureat
b. Franciszek Krysowicz z Brzegu na licencjatów filozofii
c. Macieja z Łabiszyna na brata Mikołaja z Krakowa
3. Jana z Ludziska Pochwała filozofii
4. Kallimacha filozoficzny wizerunek Grzegorza z Sanoka
5. Jakuba z Gostynina definicja filozofii
B.II. Refleksja metahistoryczna
Wprowadzenie
1. Galla Anonima wprowadzenia do ksiąg Kroniki
2. Wincenty Kadłubek o podjęciu i realizowaniu Kroniki polskiej
3. Prolog i tablica chronologiczna Rocznika Kapituły Krakowskiej
4. Jan z Dąbrówki o wartości pisania dziejów
5. Jan Długosz o wartości dziejów polskich i o tym, jak zostały spisane
6. Maciej Drzewicki o tym, kto powinien spisywać dzieje
B.0. Założenie i odnowienie uniwersytetu w Krakowie
Wprowadzenie
1. Dokumenty fundacyjne, programy itp.
2. Stanisława ze Skarbimierza mowa inauguracyjna na odnowienie uniwersytetu
3. Pochwały uniwersytetu, nauk i mądrości
B.III. Myśl polityczno-społeczno-kościelna
Wprowadzenie
1. List biskupa Mateusza do Bernarda z Clairvaux o nawracaniu Rusi
2. Stanisław ze Skarbimierza o władzy i mądrości
3.Wojna sprawiedliwa i prawo narodów
a. Stanisław ze Skarbimierza o wojnie sprawiedliwej
b. Paweł Włodkowic O władzy cesarza i papieża
c. Jagiełło i Witold wikariuszami apostolskimi na Wschodzie
4.Uniwersytet wobec soboru
a. Mateusza z Krakowa nagana symonii
b. Jan z Ludziska do delegatów soboru
c. Benedykta Hessego traktat soborowy
5. Rady dla władcy
a. Jana Ostroroga Memoriał
b. Tzw. Rady Kallimachowe
c. Stanisława z Dąbrówki zwierciadło władcy