DZIAŁ: Koncesje i zezwolenia Ograniczenia swobody działalności

DZIAŁ: Koncesje i zezwolenia
Ograniczenia swobody działalności gospodarczej
Istnieją trzy rodzaje ograniczeń swobody działalności gospodarczej:
* koncesja - to upoważnienie do wykonywania jakiejś działalności, głównie gospodarczej, wydane przez
władze administracyjne osobie fizycznej lub prawnej,
* zezwolenie - to wyrażenie zgody na działalność w ramach obowiązującego prawa,
* rejestracja - to zgłoszenie działalności do odpowiedniego rejestru prowadzonego przez władze
administracyjne.
Konstytucja
Artykuł 22 Konstytucji RP stanowi, że: ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne
tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publicznyâ •. Dla przyszłego przedsiębiorcy
oznacza to po prostu, że teoretycznie może założyć i prowadzić dowolną firmę, państwo może jednak
narzucić pewne ograniczenia. Ograniczenia te muszą wynikać z ustawy, co chroni przedsiębiorcę przed
samowolą urzędników. Jeżeli nie ma bowiem bezpośredniego przepisu, zabraniającego prowadzenia
przedsiębiorstwa w wybranej formie i zakresie, nikt nie ma prawa zabronić prowadzenia takiej firmy. Każda
decyzja urzędnika, która jest niezgodna z zasadą wolności gospodarczej, może zostać zaskarżona i będzie
cofnięta, o ile zostanie uznana za niewłaściwą.
Ograniczenia nakładane przez państwo muszą wynikać z rzeczywistej potrzeby i być wprowadzane dla dobra
ogółu.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
Ten akt prawny zawiera zestaw ograniczeń zasady wolności działalności gospodarczej. Dla początkującego
biznesmena Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej powinna stać się lekturą obowiązkową. To z niej
wynika bowiem, w jaki sposób założyć najprostszą, czyli jednoosobową firmę. Znajdują się tam podstawowe
definicje prawne oraz sformułowania objaśniające, kto jest, a kto nie jest przedsiębiorcą.
Koncesje
Najważniejszym ograniczeniem swobody prowadzenia działalności gospodarczej jest lista koncesji. Mieści
się ona w prawie o swobodzie gospodarczej i dotyczy specjalnych pozwoleń na prowadzenie firm,
zajmujących się działalnością określoną w przepisach.
Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:
* poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego
magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach
górniczych,
* wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o
przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,
* wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią,
* ochrony osób i mienia,
* rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych,
* przewozów lotniczych.
W przypadku, gdy państwo dysponuje ograniczoną liczbą koncesji, na które jest wielu chętnych - organizuje
się przetarg - wygrywają w nim te firmy, które zaoferują największą opłatę za udzielenie koncesji.
1/2
Za udzielenie koncesji lub za jej późniejszą zmianę pobiera się opłatę skarbową, której wysokość
uzależniona jest od rodzaju koncesji.
Zezwolenia
W niektórych przypadkach prawo o swobodzie gospodarczej nakazuje uzyskanie zamiast koncesji
zezwolenia na prowadzenie przedsiębiorstwa zajmującego się działalnością określonego rodzaju.
Zasadnicza różnica pomiędzy koncesją a zezwoleniem polega na tym, że organy koncesyjne udzielają
koncesji na zasadzie swobodnego uznania, natomiast organy zezwalające wydają zezwolenia, jeżeli
przedsiębiorca spełni wszystkie przewidziane prawem warunki (zdanie urzędnika jest wtedy nieistotne).
Zezwolenie na prowadzenie danego rodzaju działalności gospodarczej jest potrzebne tylko wtedy, gdy
wyraźnie tak stanowią przepisy ustawy (pełną listę zawiera art. 75 Ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej).
Zezwolenie jest wymagane m.in. w przypadku:
* hurtowej i detalicznej sprzedaży alkoholi,
* prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i wykonywanie pośrednictwa ubezpieczeniowego,
* prowadzenia loterii fantowych, gier losowych, gier na automatach i zakładów wzajemnych,
* działalności w zakresie usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych oraz
prowadzenia działalności ochronnej przed bezdomnymi zwierzętami oraz prowadzenia schronisk dla
bezdomnych zwierząt,
* produkcji i dystrybucji tablic rejestracyjnych do pojazdów samochodowych,
* wytwarzania i dopuszczenia do obrotu produktów leczniczych, prowadzenia aptek ogólnodostępnych,
hurtowni farmaceutycznych.
Rejestracja
Jeśli z przepisów wynika, że nie musisz się starać ani o koncesję, ani też o zezwolenie, nie ma zasadniczych
powodów, dla których nie mógłbyś rozpocząć nowego życia jako biznesmen. Musisz jednak zarejestrować
działalność gospodarczą. Rejestracja jest ograniczeniem swobody w tym tylko sensie, że wymaga wykonania
pewnych czynności urzędowych: w przypadku indywidualnych przedsiębiorców i wspólników spółek
cywilnych jest to wypełnienie urzędowego formularza i uiszczenie opłaty rejestracyjnej, a w przypadku spółek
handlowych - złożenie wniosku o wpis do Krajowego Rejestru Przedsiębiorców i również uiszczenie w
związku z tym określonych opłat.
Istnieją też rodzaje działalności, których nie można wykonywać, nie mając odpowiednich uprawnień
zawodowych. Dotyczy to, np. doradztwa podatkowego, usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych,
zawodu architekta, lekarza, notariusza, itd. Poza samym wykształceniem konieczne jest w tym wypadku
także nabycie uprawnień do wykonywania zawodu (np. trzeba odbyć aplikację, staż zawodowy, zdać
odpowiedni egzamin, zostać wpisanym na listę osób uprawnionych do wykonywania zawodu).
2/2