Złoto Srebro - dziennik powiatu wałeckiego
Transkrypt
Złoto Srebro - dziennik powiatu wałeckiego
Bogusława Towalewska KANDYDAT NA BURMISTRZA WAŁCZA Publikacja sfinansowana ze środków KWW WSPÓLNY WAŁCZ SUPER ONLINE „Super Pojezierze” Sieciomani Weekendowe wydanie „Pojezierza Wałeckiego”. (Nr 11) 21 listopada 2014 SUPER Największe wydawnictwo w powiecie 7500 egz. Uzależnienie od internetu, komputera i telefonu zostało oficjalnie sklasyfikowane jako jednostka chorobowa. Coraz częściej do wałeckiego MONAR-u zgłaszają się nie narkomani, ale "sieciomani". - Uzależnienie przybiera niestety coraz ostrzejsze formy - mówi Monika Muszyńska-Kujas. - W Chinach odnotowano pierwsze przypadki śmierci z wygłodzenie, wycieńczenia i odwodnienia organizmu spowodowane wielodniowym siedzeniem przed komputerem. w wersji elektronicznej na stronie www.pojezierze.com.pl ISBN 1426-4366 Trudne wybory Karty do głosowania - sprawiały największy problem. Po pierwsze, przynajmniej w dwóch komisjach pomylono karty do Rady Miasta, w rezultacie karty z kandydatami jednego okręgu otrzymywali mieszkańcy innego. Po drugie, karty sprawiły problem wyborcom. Książeczki do Rady Powiatu i Sejmiku wielu potraktowało jako osobne karty i na każdej stronie stawiało krzyżyk. Skutek tego był taki, że głos stawał się nieważny. W Człopie oddano około 50 procent nieważnych głosów, w Wałczu liczba ta oscylowała w okolicach 20 procent. To w istocie mogło zmienić wynik... Niespotykana w skali Polski liczba nieważnych głosów sprawia, że Prezydent RP zaczyna zastanawiać się nad powtórką wyborów do powiatu i sejmików. Za małe urny W wielu komisjach już około godziny 15-tej karty nie mieściły się w urnach. Zaczęło się polowanie na urny lub kartony, z których można było zrobić prowizoryczne. Bywało, że pod koniec głosowania stały już trzy pudła. Losowanie W wyborach do Rady Miasta i Gminy Człopa rozstrzygnięcia wyniku wyborczego trzeba było szukać w losowaniu. Dwoje kandydatów uzyskało taką samą liczbę głosów. Ustawodawca przewidział taką sytuację, tylko że nie okreslił jak takie losowanie ma wyglądać. Czy ma to być rzut monetą, a może ciągnięcie zapałek? W Człopie wybrano koperty z karteczką dającą mandat. Wyniki Na pewno są zaskakujące i dla wielu niewytłumaczalne. Przegrani okazują się wygranymi. Jolanta Wegner, która przegrała wyścig o fotel burmistrza Wałcza, dzięki dwóm mandatom w Radzie Powiatu zostanie prawdopodobnie wicestarostą. Tak przynajmniej wskazują wszystkie znaki na ziemi i niebie. Wygranym już przed startem był Piotr Pawlik, który nie miał kontrkandydata na stanowisko burmistrza Mirosławca. Zdecydowanie największą sensacją tych wyborów jest wynik Jana Matuszewskiego, który w pięknym stylu pokonał wieloletniego zastępcę wójta, wygrywając z nim w pierwszej turze. Inni mieli gorzej Jak poinformowała w ostatnią sobotę prasa, w gminie Szczecinek zarządzono ponowny druk kart do głosowania na wójta. Ustalono, że karty były powielane na gminnej kserokopiarce, podejrzewano również, że pieczęć komisji nie była wystarczająco mocno strzeżona. W wyborach sprzed 4 lat wójt pokonał swojego kontrkandydata 17 głosami, więc dosłownie każdy głos w tej gminie mogł być na wagę urzędu. Rafał Orlikowski Palę bo nie lubię 20 listopada to Światowy Dzień Walki z Tytoniem. Święto narodziło się w Stanach Zjednoczonych z inicjatywy dziennikarza Lynna Smitha, który w 1974 roku zaapelował do czytelników swojej gazety, aby przez jeden dzień nie palili papierosów. W efekcie aż 150 tysięcy ludzi spróbowało przez jedną dobę wytrzymać bez palenia. Od 1991 roku w każdy trzeci czwartek listopada Fundacja „Promocja Zdrowia” namawia Polaków do rzucenia palenia. *** Redakcja "Super Pojezierza" dotarła do Czytelników, którzy wypowiedzieli wojnę nikotynie. Zgodnie twierdzą, że wszystko zaczyna się w głowie. Dariusz Szala: Rzuciłem z dnia na dzień. Paliłem od matury (wtedy śmierdzące albańskie DS-y), średnio paczkę dziennie. W 2006 roku, czyli po 21 latach, poczułem któregoś dnia, że papieros mi nie smakuje. Do dziś nie mam ochoty na dymka. Trochę przytyłem, ale poprawiła się kondycja i przede wszystkim - wrócił smak, co dla mnie ważne, bo bawię się w kuchni. Wszystkie smaki odbieram teraz dużo bardziej intensywnie. Halina Kukawka-Zduńska: Mnie się wydaje, że to dla każdego powinno być proste. Potrzebna jest mobilizacja. Pięć lat temu szłam do szpitala na operację. Miałam wtedy 72 lata i nie wyobrażałam sobie, że będę kryć GAZETA BEZPŁATNA Jak Jasiu został Janem str. 5 Jaś Matuszewski, pracownik Referatu Ochrony Środowiska w Urzędzie Gminy Wałcz zmiażdżył w walce o fotel wójta swojego szefa, zastępcą wójta Janusza Bartczaka. Odniósł najbardziej spektakularne zwycięstwo w tegorocznych wyborach samorządowych. - Mój kontrkandydat odmieniał słowo "pieniądze" przez wszystkie przypadki. Ja postawiłem na rozmowę, szacunek do człowieka i dobre słowo - mówi wójt Jan Matuszewski. się z papierosami w szpitalnej toalecie. Anastezjolog prosił, żebym nie paliła chwilę przed i chwilę po zabiegu. Wytrzymałam do dzisiaj, bo charakter mam mocny. Paczka papierosów leżała w domu 3 lata. Bez palenia czułam się początkowo gorzej, byłam bardziej pobudliwa, łatwiej się denerwowałam, ale to minęło. Artur Januchowski: Paliłem 29 lat, dziennie około 20 papierosów. Próbowałem rzucić chyba 10 razy. Słaba wola, posmak papierosa przy ulubionej kawie... Teraz palę e-papierosa i 2 tradycyjne dziennie. Drażni mnie zapach rzeczy palacza, nieświeży oddech i męczący kaszel, więc chcę z tym skończyć. Aleksandra Politowska: Jako sposób polecam zapalenie płuc :) Póki co, nie palę 10-ty dzień i wcale nie czuję głodu nikotynowego :) bo mięso to nie wszystko Kiedy rzuciłam na Facebooku hasło, że szukam wegetarian, komentarze znajomych były podzielone. Jedni uśmiechali się porozumiewawczo, inni z niedowierzaniem pytali „Co to za życie?” i „Czy bez mięsa na pewno się da”? Historie moich rozmówców pokazują, że się da - pisze Justyna Chruścicka. KASACJA POJAZDÓW Zezwolenie Wojewody Zachodniopomorskiego nr 4 TRANSPORT GRATIS! ie! najlepsze ceny w region JAZDY! PŁACIMY ZAnajPlepO sze ceny w regionie! Dobino 66, 78-600 Wałcz tel. 67 258 73 79, kom. 500 170 290 Bo mięso to nie wszystko Kiedy rzuciłam na Facebooku hasło, że szukam wegetarian, komentarze znajomych były podzielone. Jedni uśmiechali się porozumiewawczo, inni z niedowierzaniem pytali „Co to za życie?” i „Czy bez mięsa na pewno się da”? Historie moich rozmówców pokazują, że się da. Brak mięsa to nie problem Arkadiusz Pacanowski ma 35 lat. Przez 9 lat nie jadł mięsa – głównie ze względów ideologicznych. Wiem co jem Jolanta Wegner dwa lata temu zrezygnowała z mięsa, bo nie czuła się tak fantastycznie jak powinna. Po zmianie diety ubyło jej kilogramów i… lat. Żywność to nasze paliwo. Musi być najlepsze, bo wtedy mkniemy przez życie jak najwspanialsze auto po autostradzie. Dwa lata temu stwierdziłam, że nie czuję się tak fantastycznie, jak powinnam. Często byłam zmęczona, miałam zawroty głowy, dziwne reakcje po posiłku, trudne do opisania dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Zdecydowałam się skorzystać z turnusu zdrowotnego w ośrodku ,,Sefora” prowadzonego pod kierunkiem pani dr Zofii Dąbrowskiej. Przez 2 tygodnie odżywiałam się tylko warzywami i owocami. Nazywałam to dietą ,,chwastową”. Posiłki przygotowywane były bez mięsa, ryb, tłuszczów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz bez mleka, jogurtów, serów, jajek i pieczywa. Jadłam tylko warzywa i owoce – gotowane, ale przede wszystkim surowe, tzw. żywe. Na wykładach dowiedziałam się, że właśnie to wszystko, co surowe, wyrwane z ziemi, zerwane z drzewa lub krzaczka, przygotowane na świeżo w domowych warunkach, bez sztucznych przypraw, polepszaczy smaku, doprawione tylko ziołami, czosnkiem i niewielką ilością soli morskiej jest dla naszego organizmu najzdrowsze. I że to, co jemy powinno być ŻYWNOŚCIĄ – czymś, co nas żywi, co łączy się z życiem. POŻYWIENIE jest przetworzone i sztuczne, więc powinniśmy go unikać. Z turnusu wróciłam odmieniona. Mój mąż uśmiechał się do mnie i często powtarzał, że to moje nowe dziwactwo, i powiadał, że pewnie niedługo przestawię się na „normalne” jedzenie. Dzisiaj, po dwóch latach nie brakuje mi mięsa w mojej diecie. Nigdy za nim nie przepadałam. Zawsze byłam bardziej „kluchowa” niż ,,mięsna”. Uwielbiałam naleśniki, pyzy, kopytka… Dzisiaj też je chętnie przygotowuję z bezmięsnymi sosami. Nasz organizm jednak potrzebuje białka. To zwierzęce białko świetnie zastępuje fasola i inne warzywa strączkowe. Przygotowuję z nich świetne pasztety, kotlety, sałatki a nawet smalec. Uważam, że nasze posiłki powinny być proste. Ziemniak podany z ogórkiem kiszonym, z cebulką, polany łyżką oleju rzepakowego albo lnianego smakuje fantastycznie. Nie jestem ortodoksyjna i nie epatuję swoją bezmięsną dietą. Nawet niektóre koleżanki z pracy nie wiedzą, że jestem wegetarianką. Jem jajka, dobry twaróg i zdrowe jogurty naturalne, a nawet ser, który leżał na talerzu obok wędliny. Radzę jeść te warzywa i owoce, które występują w naszej strefie klimatycznej. Wybieram krajowe owoce: jabłka, gruszki, śliwki, truskawki, nasze winogrona. Marchewka, buraczki, pomidory i groszek z własnej grządki są zdecydowanie zdrowsze od importowanego banana. W moim przypadku wegetarianizm to nie ideologia. To styl życia i przepis na to, żeby czuć się świetnie. Chociaż nigdy nie miałam problemów z wagą, zeszczuplałam. Znajomi mówią, że ,,wysubtelniałam” i wyglądam młodziej. Pojawił się błysk w oku i blask, którego nie było, kiedy jadłam mięso. Dziś wiem, że jedząc nieodpowiedzialnie, zatruwałam swój organizm. Dzięki wprowadzonym zmianom czuję się bardzo dobrze, wyniki badań są w normie, spadł poziom cholesterolu, z którym walczyłam wcześniej. Biegam, uprawiam nordic walking, ćwiczę na orbitreku. Mam mnóstwo energii i nie zawaham się jej użyć! Chodzi o mięso i futro Edyta Pacanowska – studentka Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu kocha zwierzęta. Te hodowlane traktuje na równi z domowymi. Deklaruje wegetarianizm do końca świata i o jeden dzień dłużej. Odkąd pamiętam w moim domu byli wegetarianie. Starsi bracia przez prawie 10 lat nie jedli mięsa. Pamiętam jak miałam 10, może 11 lat. Bracia sadzali mnie na krześle i puszczali na youtube filmy o procesie produkcji mięsa w fabrykach. Do tej pory mam przed oczami masakryczny widok świnki, której na żywca obcinali nogi. Nie chcę być częścią tego holocaustu. W moim wegetarianizmie chodzi o ochronę zwierząt, ich mięso i futra. Swoją drogą za mięsem nigdy nie przepadałam i czułam, że mi nie służy. Ale mama powtarzała, że dorastam i że potrzebuję białka do prawidłowego rozwoju. Kiedy ponad rok temu poszłam na studia, rodzice przestali mieć wpływ na to, co jem. Stopniowo eliminowałam mięso, ostatni w odstawkę poszedł kurczak. Od 1 stycznia 2014 r. nie jem mięsa w ogóle. Rodzice zareagowali dobrze. Trochę buntował się tata, który pytał, co ja właściwie zamierzam teraz jeść. Cierpliwie tłumaczyłam, że świat nie składa się tylko z mięsa. I że nie jedząc go, mogę być zdrowa i szczęśliwa. Coś chyba do niego dotarło. Teraz czasami dla żartu (mało śmiesznego zresztą) podsuwa mi słoninę i mówi „Smacznego!” Białko zwierzęce zastępuję roślinnym. Jest go dużo w soczewicy, soi, serze tofu, nasionach chia. Czytałam o badaniach, które dowodzą, że białko pochodzenia roślinnego jest dużo lepiej przyswajalne niż te z produktów zwierzęcych. Mięsa nie brakuje mi wcale. Najbardziej tęsknię za żelkami, które musiałam odstawić ze względu na żelatynę wieprzową w składzie. Ale nie jestem ortodoksem i nie unieszczęśliwiam się na siłę. Jem ryby, bo mój organizm potrzebuje kwasów Omega-3. Nie zrezygnowałam też z jajek, bo je lubię. Rzadko, ale jednak jem sery, twarogi i jogurty. Odkąd przestałam jeść mięso, czuję się świetnie. Mam 20 lat, ale ludzie nie dają mi nawet 18. Mówią, że odmłodniałam. Po jedzeniu nie marzę o tym, żeby położyć się na sofie z myślą „O Boże, chcę umrzeć!”. Dwa tygodnie temu robiłam badania krwi – wszystkie wyniki w normie. Poprawił mi się nawet poziom hemoglobiny, który jeszcze na początku roku był zdecydowanie za niski. Trochę wypadają mi włosy, ale potwierdziłam z lekarzem, że brak mięsa w diecie nie miał na to wpły wpływu. Wegetarianizm – polecam, chociaż wiem, że taki styl życia nie każdemu pasuje. Eksperymentuję Olga Kosmalska jest weganką. Jej dieta to eksperyment. Chce przede wszystkim pomóc zwierzętom. Skutki zdrowotne? Tylko przy okazji. Jestem weganką. Co to znaczy? Prawie całkowicie zrezygnowałam z produktów pochodzenia zwierzęcego. Nie jem serów, twarogów, jajek, nie piję mleka. Najbardziej rygorystyczni weganie eliminują też miód. Weganizm to eksperyment poparty doświadczeniem z wegetarianizmu. Bo wegetarianką też byłam. Zaczęłam w wieku 15 lat. Stwierdziłam, że nie chcę przykładać ręki do cierpienia niewinnych zwierząt. Trudno było przeforsować swoje poglądy w domu. Sporo rzeczy nauczyłam się przygotowywać sama. Robiłam to chyba na tyle dobrze, że raz na jakiś czas cała rodzina jadła razem ze mną wegetariańskie posiłki. Bez mięsa wytrzymałam 5 lat. Później zaczęłam studia i głównie z pobudek finansowych porzuciłam dietę. Zdarzyło mi się, i to nie raz, zjeść kebaba. Po kolejnych 5 latach, czyli całkiem niedawno, postanowiłam zweryfikować swoje poglądy. Doszłam do wniosków, że weganizm jest bardziej spójny, bo w żaden sposób nie przyczynia się do krzywdy zwierząt. Niektórzy traktują to jak styl życia: nie kupują skórzanych butów czy wełnianych swetrów. Ja aż tak ortodoksyjna nie jestem. Powiedziałabym, że jestem weganką na 90%. Na śniadanie owsianka z owocami albo koktajle na bazie banana. Na obiad surowe warzywa, kasze, makarony, ryże i warzywa strączkowe, które są źródłem białka. Ale na wyjazdach albo kiedy mam ochotę na coś słodkiego, pilnowanie diety jest praktycznie niemożliwe. Trudno analizować każdą etykietę i doszukiwać się w składzie jaj albo mleka. Produkty pochodzenia zwierzęcego są praktycznie wszędzie! W weganizmie najtrudniejsze są dyskusje z ludźmi, którzy negują moje przekonania. Chociaż ja staram się nie wchodzić w polemikę. Robię to, co uważam za słuszne. Weganizm mi pasuje, ale wiem też, że poglądy ewoluują i być może za jakiś czas znów stanę się wegetarianką albo wrócę do jedzenia mięsa. Jola Wegner poleca:) Sałatka z kalafiora Składniki: podzielony na niewielkie cząstki surowy kalafior, pęczek koperku Sos: 1 pojemnik jogurtu naturalnego typu greckiego, trzy łyżki majonezu (najlepiej własnej roboty), sól, pieprz, dwa ząbki czosnku przepuszczonego przez praskę. Kalafior i koperek wymieszać z sosem jogurtowo - majonezowym w dużej misce i gotowe! Można posypać startym ostrym żółtym serem. Wtedy sałatka jest bardziej energetyczna i równie smaczna. Zdrowy smalczyk z fasoli Składniki: 1 szklanka ugotowanej fasoli, średnia cebula, sól, pieprz, ząbek czosnku, olej rzepakowy Sposób wykonania: drobno pokrojoną cebulę zrumieniamy na 3 łyżkach oleju, czosnek przepuszczamy przez praskę. Fasolę miksujemy, dodajemy cebulę, czosnek i przyprawy. Smalczyk gotowy. Wyśmienicie smakuje Mięso przestałem jeść, kiedy byłem w Anglii. To był bodziec. Napatrzyłem się na proces przetwarzania mięsa i powiedziałem dość. Organizm się nie buntował. Wręcz przeciwnie, czułem się świetnie. Skutków ubocznych – brak. Prowadziłem wtedy aktywny tryb życia, uprawiałem sport, a bezmięsna dieta idealnie się w to wszystko wpisała. Produktów pochodzenia zwierzęcego nie zastępowałem praktycznie niczym. Suplementowałem się witaminą B12 i tyle. Na Wyspach niejedzenie mięsa nie było problemem. Restauracje, stołówki pracownicze, a nawet szpitale oferują specjalne posiłki dla wegetarian. Schody zaczęły się, kiedy po 6 latach wróciłem do Polski. Tutaj o takich udogodnieniach dla osób niemięsożernych prawie nikt jeszcze nie słyszał. Przez 3 lata jakoś ze sobą walczyłem, ale później mój wegetarianizm się skończył. To była bardziej wymówka niż realny powód. Tłumaczyliśmy sobie, że brakuje czasu i że o dobre produkty trudno. Do zmiany diety przyczyniła się też choroba żony. Kiedy była w ciąży z naszym drugim synem, zdiagnozowano u niej cukrzycę ciążową. Musiała przestrzegać zaleceń lekarzy, co wiązało się m.in. z włączeniem mięsa do posiłków. Do mięsa wracaliśmy stopniowo: jedliśmy je raz w miesiącu, później raz w tygodniu. Nawet teraz nasza dieta oparta jest w głównej mierze na rybach i warzywach. Czy żałuję, że zacząłem jeść produkty zwierzęce? Nie, ale nie wykluczam też, że kiedyś znów całkowicie z nich zrezygnuję. Kilka słów o wegetarianizmie Ludzie decydują się na stosowanie diety wegetariańskiej z wielu powodów. Jednymi kierują względy ideologiczne, drudzy uważają że spożywanie mięsa jest niezdrowe. Należy być świadomym, że dieta wegetariańska oprócz zalet ma również swoje wady. Istnieje wiele typów wegetarianizmu. Za najbezpieczniejsze dla naszego zdrowia uznaje się jego najmniej restrykcyjne formy, takie jak semiwegetarianizm (ograniczenie spożywanie mięsa w diecie, głównie czerwonego) oraz laktoowowegetarianizm (odmiana przyzwalająca na spożywanie jaj oraz mleka i jego przetworów). Weganizm jest jednym z najbardziej rygorystycznych typów wegetarianizmu. Weganie ze swojego jadłospisu wykluczają produkty pochodzenia zwierzęcego np. mięso, mleko produkty mleczne, jaja, miód i żelatynę. Taki sposób żywienia może prowadzić do niedoborów zwłaszcza witaminy B12 i żelaza. Jak już wspomniałam nieprawidłowe stosowanie diety wegetariańskiej może mieć negatywne skutki zdrowotne. Wegetarianie stosujący źle zbilansowaną dietę, są narażeni na niedobór składników odżywczych tj. witamina B12, witamina D, żelazo, wapń oraz pełnowartościowe białko. W konsekwencji może rozwijać się niedokrwistość, zaburzenia miesiączkowania, niedożywienie białkowe czy osteoporoza. Warto podkreślić, że osoby na diecie wegetariańskiej spożywają więcej węglowodanów złożonych (ciemne pieczywo, kasze, makarony) oraz warzyw w porównaniu z osobami stosującymi tradycyjną dietę. Produkty te są źródłem błonnika pokarmowego, którego spożywanie w odpowiednich ilościach zmniejsza ryzyko zaparć i hemoroidów. Ponadto wegetariański sposób żywienia dostarcza znaczne ilości witaminy C i karotenoidów oraz ogranicza podaż cholesterolu. Odpowiednie stosowanie diety wegetariańskiej może zatem chronić m.in. przed rozwojem otyłości, cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego czy hipercholesterolemii. Warunkiem jest dostarczenie organizmowi niezbędnych składników pokarmowych i odżywczych. dietetyk medyczny Patrycja Sankowska SIECIOMANI Uzależnienie od internetu, komputera i telefonu zostało oficjalnie sklasyfikowane jako jednostka chorobowa. Coraz częściej do wałeckiego MONAR-u zgłaszają się nie narkomani, ale "sieciomani". Z Moniką Muszyńską-Kujas, kierownikiem terapii uzależnień w Poradni Profilaktyczno-Konsultacyjnej Stowarzyszenia MONAR rozmawia Rafał Orlikowski Czy można mówić o uzależnieniu od komputera, internetu czy od telefonów komórkowych? Oczywiście, że tak. Często stykamy się z tym problemm w naszej pracy w Wałczu. Uzależnienie przybiera niestety coraz ostrzejsze formy. W Chinach odnotowano pierwsze przypadki śmierci z wygłodzenie, wycieńczenia i odwodnienia organizmu spowodowane wielodniowym siedzeniem przed komputerem. Skąd to się bierze? W przypadku komputera i internetu jest to sprawa złożona. Niektórzy uzależniają się od portali społecznościowych czy komunikatorów. Inni od gier online, a jeszcze inni od hazardu, tyle że z wykorzystaniem gier online. Ogólnie jednak można przyoku 74 (Medium) jąć, że w każdym z tych przypadków powodem 3 9są emocje. 2 8Komputer daje nieograniczony dostęp do emocji. Chociaż są one krótkotrwałe, to jednak 6 bardzo intensywne. 5 Człowiek nieśmiały 3 może swobodnie porozmawiać o seksie. Może przedstawić 8 innego, 7 niż jest w rzesiebie jako4 kogoś zupełnie czywistości. Mało tego, można 7 4 być kilkoma osobami jednocześnie. Do tego, dla wielu pociągający 1jest całkowity brak 7konsekwencji zawieranej czy zrywanej znajomości. Wciśnięciem guzika usuwa 2 się kogoś ze znajomych 9 1 czy blokuje rozmowę. W 8 realu zerwanie 3 jest znacznie trudniejsze. 6 A telefon? 5 1 Tu działa podobna zasada. Łatwość komunikacji. 9 napisanie 6 2 pewnych 7 Prostsze jest wiadomości, niż powiedzenie ich prosto w oczy. Do tego sms-a przed wysłaniem można przeczytać, przemyśleć i coś zmienić. Wypowiedzianych słów cofnąć się nie daje tak łatwo. Jakie są pierwsze sygnały świadczące o uzależnieniu naszego dziecka? Mam pacjenta, 14-latka. Nie jest w stanie zostawić komputera. Nawet nie ma czasu na jedzenie. Matka znajduje kanapki wrzucone za tapczan. Musimy po prostu obserwować swoje dzieci. Rodzicom często wygodnie jest, jak dziecko zajmuje się samo i siedzi przed komputerem. Jest spokój, nie zawraca głowy. Kiedy jednak nienaturalnie długo patrzy w monitor, przy obiedzie pisze sms-y, to już powinien być dla nas sygnał. Jakie są konsekwencje takiego uzależnienia? Niestety, bardzo poważne zwłaszcza w sferze psychicznej. Internet to świat nierealny, ale znany i bezpieczny. Skutkiem uzależnienia jest nieumiejętność funkcjonowania w realnym świecie. Brak kontaktów z rówieśnikami. Bywa, że wręcz wycofanie się z życia społecznego. Strach przed wyjściem z mieszkania i spotkaniem z innymi ludźmi. Pojawiają się problemy z nauką, a w przypadku starszych osób z pracą. Jak wyjść z nałogu? Uzależnienie od komputera czy telefonu to proces bardziej długotrwały niż na przykład uzależnienie od narkotyków. Dlatego wyjście z niego jest również trudniejsze niż z narkotyków. Tu nie można dziecku zabrać komputera czy telefonu i po problemie. To rodzi agresję, ataki szału, szantaż. Może wręcz dojść do do prób samobójczych. Konieczna jest długotrwała terapia. 5 3 9 2 3 4 START 20:00 7 2Stopień uzależnienia od internetu 5 można zmierzyć w przypadku dorosłych liczbą spalonych garnków. Małżeństwo Krystyna (63 l)4i Jerzy (67 l) z Dolnego Miasta: 6 2 9 Tak - 1 punkt, Nie - 0 punktów. Zsumuj punkty przy odpowiedziach. 16-13 punktów – UZALEŻNIENIE OD KOMPUTERA Spróbuj na jakiś czas odizolować się od komputera. Jeśli po kilku dniach poczujesz spadek nastroju, rozdrażnienie lub inne niepokojące objawy w zachowaniu i w samopoczuciu, pomyśl o spotkaniu z psychologiem. 12-9 punktów – RYZYKO UZALEŻNIEŃ Zamiast surfować w internecie, pomyśl nad inną formą rozrywki, aktywnością fizyczną i kontaktami towarzyskimi w realu. 8-4 punkty – ŚREDNIE UZALEŻNIENIE Nie jesteś uzależniony od korzystania z komputera, ale jeśli nie ustalisz limitu może się to stać bardzo szybko. 3-0 punktów – BRAK UZALEŻNIENIA Możesz być spokojny, bo uzależnienie od komputera ci nie grozi. Dziękuję za rozmowę Moja historia 4 1. Nie wyobrażam sobie dnia bez korzystania z komputera. 2. Każdy dzień zaczynam od sprawdzenia poczty elektronicznej, wieści od znajomych na moim profilu jednego lub kilku serwisów społecznościowych itp. 3. Gry komputerowe pomagają mi najlepiej się odprężyć. 4. Spędzam znaczną część wolnego czasu na surfowaniu po Internecie bez celu. 5. Jeśli z jakiegoś powodu nie mogę skorzystać z komputera, a wcześniej to zaplanowałem, wpadam w złość, a niekiedy wręcz w furię. 6. Przed zaśnięciem często rozmyślam o tym, co następnego dnia będę robić na komputerze lub w internecie. 7. Z reguły wolę spędzać czas przed komputerem niż spotkać się ze znajomymi. 8. Zamiast rozmawiać face to face, wolę spotkać się z osobą na czacie lub porozmawiać za pomocą komunikatora internetowego. 9. Mam trudności w relacjach z ludźmi, dużo łatwiej nawiązywać mi je poprzez komputer/internet. 10. Trudno mi mówić o swoich uczuciach, łatwiej jest mi je wyrazić w formie elektronicznej. 11. Spędzam przed komputerem przynajmniej połowę wolnego czasu każdego dnia. 12. Zdarza mi się spędzić przed komputerem całą noc, pomimo iż nie mam na nim nic pilnego do zrobienia. 13. Często boli mnie kręgosłup, głowa, oczy i doświadczam innych dolegliwości fizycznych, będących wynikiem korzystania z komputera, ale mimo to, trudno mi z niego zrezygnować. 14. Cierpię na bezsenność i często jestem rozdrażniony. 15. Gdybym nie miał możliwości korzystania z komputera przez dłuższy okres czasu, obawiam się, że popadłbym w depresję. 16. Ilość czasu, jaką spędzam obecnie przed komputerem, jest znacznie dłuższa niż kilka miesięcy temu i systematycznie, chociaż powoli się wydłuża. Interpretacja wyników testu oku 76 (Medium) 1 Test na uzależnienie Zaczęło się bodaj w 2001 roku Pierwszy komputer i układanie pasjansów. Potem pojawił się internet. Najpierw z kabla telefonicz7nego. Wykupowaliśmy 5 abonament 9 na bodaj 15 godzin miesięcznie. Zaczęliśmy grać na „kurniku”. Ja w warcaby, a mąż w karty. Zbierało się punkty, były rankingi. W domu awantury, kto ile gra. Oczywiście abonament nie wystarczał, więc kolejne awantury 7 o koszmarne rachunki za telefon. Ale nie umieliśmy już zrezygnować, tak nas wciągnęło. Kiedy pojawił się na Dolnym internet z 4 komputery. Każde grało w swoim pokoju. Nie liczę już spalonych czajników i garnków. Bo jak iść wyłączyć kabla, mieliśmy już dwa wodę czy zupę, gdy czas gry leci? Przez komunikator na „kurniku” prosiłam męża, żeby przekręcił kurek albo szedł po zakupy. Ale 5on też 4 grał, więc często bywało, 2 że nie mieliśmy co zjeść. Ile czasu spędzamy przy komputerze? Bywa, że trzy dni bez snu. Mamy świadomość uzależnienia, tylko chyba jesteśmy już za starzy, aby z tego wyjść. W internecie mamy znajomych, z którymi roz4 6 5 8 mawiamy, dzielimy radości i smutki. I chociaż nigdy się nie widzieliśmy, tworzymy grupę jakby przyjaciół. Takich jak my jest tam wielu. ZAPRASZA NA ZABAWĘ SYLWESTROWĄ OBIAD NA POWITANIE PATERY ZIMNYCH PRZEKĄSEK 3 CIEPŁE KOLACJĘ STÓŁ BIESIADNY SZOFER ODWOŻĄCY GOŚCI 420 para zł informacje i rezerwacje: 501 572 508 lub przyjdź: Sklep Foto Z. Kwiatkowski, ul. Kilińszczaków 37 SOBOTA 29.11.2014 START 20:00 Dorota (39 l): Syn w wieku 15 lat raptem przestał się uczyć, zaczął wagarować. Nie rozstawał się z komputerem nawet w nocy. O godzinie 2.00, 3.00, a innym razem o 4.30 budził mnie budzik z jego pokoju. Ustawiał alarm, bo jak mówił, o tej porze mieli jakieś ataki w grze. Myślałam, że samo przejdzie, ale niestety było coraz gorzej. Nie zdał do następnej klasy, a każda rozmowa na temat ograniczenia dostępu do komputera kończyła się dziką awanturą. Kiedy zabrałam modem szantażował, że wyskoczy przez okno, a potem uciekł z komputerem do kolegi. W Wałczu nie było w tym czasie specjalistów, a przynajmniej ja nie znalazłam. Jeździłam z nim do Piły. Proszę mi wierzyć, że zajęło dwa lata, aby naprawić szkody. www.6an.pl CZARUJĄCA ZABAWA Z ZESPOŁEM „VOICE” M E N U CZARUJĄCA ZABAWA Z ZESPOŁEM „SONG” ZAPRASZA NA ZABAWĘ ANDRZEJKOWĄ obiad na powitanie patery zimnych przekąsek 2 ciepłe kolacje stół biesiadny napoje zimne i ciepłe bez limitu !!! 85 osoba informacje i rezerwacje: 501 572 508 lub przyjdź: Sklep Foto Z. Kwiatkowski, ul. Kilińszczaków 37 ARTYZM PRECYZJI, MISTRZOWSKA DOKŁADNOŚĆ... BEZ 78-600 Wałcz, Al. 1000-lecia 4, tel. 67 387 19 58 BA PŁATNE DAN pn.-pt. 9.00-18.00, sobota 10.00-14.00 WZRO IE KU Nowa korzystna refundacja NFZ limit do 50,- zł za jedną soczewkę Dla dzieci, limit wystarcza na pokrycie kosztów wstawienia soczewek. /Podstawowy standard/ zł Ściąga z Pojezierza Tak wybieraliśmy 16 listopada wybraliśmy swoich przedstawicieli do rad miast, gmin, powiatu i sejmiku wojewódzkiego oraz wójta i burmistrzów. Mówiąc ściśle - na razie wybraliśmy tylko wójta i jednego burmistrza; do wyboru pozostałych włodarzy miast i gmin potrzebna będzie druga tura (30 listopada). Gminą Wałcz przez najbliższe 4 lata pokieruje Jan Matuszewski, który uzyskał 60,46 % poparcie i wyprzedził Janusza Bartczaka (27,97 %) oraz Wojciecha Kaczmarka i Teresę Kurowską. Burmistrzem Mirosławca został jedyny kandydat do tego stanowiska Piotr Pawlik (80,78 %). Wałczu o fotel burmistrza zmierzą się w drugiej rundzie Bogusława Towalewska (26,85 %) i Marek Matela (25,42 %) - po pierwszej rundzie z rywalizacji odpadli Paweł Suski, Jerzy Goszczyński, Jolanta Wegner i Piotr Gembicki. W Człopie dogrywka dotyczy Zdzisława Kmiecia (42,87 %) i Jerzego Bekkera (27,01 %), a z marzeniami o stanowisku pożegnali się Halina Rakowska, Zbigniew Tymecki i Małgorzata Bródka. W Tucznie 30 listopada do rozstrzygającego starcia dojdzie pomiędzy Leszkiem Janiakiem (901 głosów) i Krzysztofem Harą (880 głosów). W wyborach do Rady Powiatu najwięcej mandatów zdobyła Platforma Obywatelska - 7, 4 - Wspólny Powiat, 3 - PiS, 2 - Niezależni i 1 - Alternatywa. Najbardziej prawdopodobny scenariusz przewiduje koalicję pomiędzy PO i Niezależnymi; starostą zostałby w tej sytuacji po raz kolejny Bogdan Wankiewicz, a wicestarostą - Jolanta Wegner. W grę wchodzi też możliwość innej koalicji: PiS + Niezależni + Wspólny Powiat; w tym przypadku starostą zostałby zapewne Jerzy Goszczyński, a wicestarostą - J. Wegner. Do Sejmiku Samorządowego Województwa Zachodniopomorskiego nie dostał się żaden kandydat z terenu naszego powiatu. Święto Niepodległości Drugie miejsce Orła W Wałczu w kościele pw. św. Mikołaja i pod pomnikiem marsz. Józefa Piłsudskiego odbyły się 11 listopada obchody Święta Niepodległości. Mirosławieckie uroczystości na placu Lotnika poprzedziła msza św., a w części artystycznej wystąpiły dzieci z przedszkola w Mirosławcu Górnym oraz zespoły: Niby Nic i Dixie Band. W Tucznie obchody rozpoczęła msza św. w intencji Ojczyzny i mieszkańców Tuczna, odprawiona w kościele pw. NMP z udziałem kompanii honorowej 7. Batalionu Strzelców Konnych Wielkopolskich. Po mszy uczestnicy uroczystości złożyli kwiaty pod tablicą, upamiętniającą mieszkańców Ziemi Tuczyńskiej. Ostatnia część obchodów odbyła się w należącej do M. i J. Bródków „Ułańskiej Zagrodzie” w Załomie, a wypełniły ją zbiórka żołnierzy 7. Batalionu Strzelców Konnych Wielkopolskich, capstrzyk i apel poległych oraz odsłonięcie i poświęcenie tablicy pamiątkowej. Remont w 107 Jeszcze w tym roku rozpocznie się remont korytarza, prowadzącego do Izby Przyjęć 107. Szpitala Wojskowego w Wałczu. Umowę w tej sprawie 12 listopada podpisali dyrektor 107 SzW Marek Kornet i starosta Wałecki Bogdan Wankiewicz. Remont będzie kosztować ok. 400 tys. zł, z czego 150 tys. zł przekaże PFRON. Więcej w aktualnym wydaniu tygodnika „Pojezierze Wałeckie”. Działka budowlana w Przybkowie o pow.1000m2. Cena 69 000zł. Mieszkanie o powierzchni 44,6m2, 3 pokoje. Cena 135 000zł. Mieszkanie w kamienicy o pow. 68,9m2, 3 pokoje. Cena 180 000zł. Las monitorowany Na 2. miejscu rundę jesienną rozgrywek 6. ligi zakończyli piłkarze Orła Wałcz. 3. miejsce zajmuje Sad Chwiram, 6 - Mirstal Mirosławiec, a 12 (w 14-zespołowej stawce) - Jedność Tuczno. Oprócz strażników leśnych lasów pilnują systemy kamer. Oprócz specjalnych kamer przeciwpożarowych, są montowane przenośne „fotopułapki”. Wizyta ministra Każde nadleśnictwo posiada przenośne kamery, które montowane są okresowo w różnych punktach. Pilnują zrębów, miejsc składowania drewna, ale też parkingów czy dzikich wysypisk śmieci. Kamery ustawianie są także w miejscach przejść wilków. Z krótką wizytą w Wałczu przebywał 14 listopada wicepremier i minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak. Oficjalnym powodem przyjazdu była wizytacja garnizonu wałeckiego (zaliczonego przez wicepremiera do kategorii tzw. „zielonych”), a mniej oficjalnym - wsparcie kampanii posła Pawła Suskiego przed wyborami burmistrza Wałcza. Minister zapowiedział swoją kolejną wizytę w naszym regionie - tym razem w Bazie w Mirosławcu, dla której będzie miał bardzo dobre informacje. Przekaże je mirosławieckim lotnikom osobiście. Mieszkanie na 2 piętrze 3 pokojowe. Cena 154 900zł. drewno skradzione w trzech nadleśnictwach. - Kamery oczywiście też posiadamy - potwierdza nadleśniczy z Mirosławca, Kazimierz Deus. - Monitorujemy przede wszystkim parkingi, gdzie niszczone są urządzenia i robiony jest straszny bałagan. Bywa, że kamery rejestrują zdarzenia, których się nie spodziewamy. Nasze nagrania pomogły policji w bardzo poważnej sprawie, ale niestety nie mogę na ten temat nic powiedzieć. - Zdają egzamin - przyznaje Wojciech Ostapowicz, strażnik leśny z Nadleśnictwa Płytnica. - Są w stanie zarejestrować samochody i ich numery, wiemy więc kto kradnie drewno czy wysypuje śmieci. W Nadleśnictwie Człopa, podobnie jak w Mirosławcu, monitorowane są głównie parkingi. Jakiś czas temu miała miejsce spektakularna akcja trzech nadleśnictw: Wałcz, Jastrowie i Płytnica. Dzięki ustawionej w Płytnicy fotopułapce udało się ustalić złodziei i odzyskać - Stawiamy je często parami – zdradza strażnik leśny W. Ostapowicz. - Chodzi o to, aby jedna kamera niejako pilnowała drugiej, gdyby komuś przyszło do głowy ukraść tą pierwszą. Ile jest kamer? Po kilka w każdym nadleśnictwie. Rafał Orlikowski Bogusława Towalewska KANDYDAT NA BURMISTRZA WAŁCZA Publikacja sfinansowana ze środków KWW WSPÓLNY WAŁCZ Szanowni Państwo! Dziękuję wszystkim z Państwa, którzy wzięli udział w wyborach. Szczególne podziękowania kieruję do tych, którzy poparli moją osobę. Dzięki Państwa głosom uzyskałam najlepszy wynik z czego jestem niezwykle dumna. Oczywiście dla wielu Wałczan, z różnych względów bliżsi byli inni kandydaci. Wynikało to z sympatii politycznych, osobistych czy nawet sympatii do ugrupowania z jakiego startowali. Oceniając wyniki wyborów jasno wynika, że mieszkańcy Wałcza na stanowisku burmistrza oczekują przede wszystkim osoby kompetentnej i doświadczonej w pracy samorządowej. Ponad 70 procent głosów otrzymali kandydaci posiadający te właśnie cechy. Z posłem Pawłem Suskim można nie zgadzać się w wielu kwestiach, ale na pewno nie można odmówić mu doświadczenia politycznego i samorządowego. Jerzy Goszczyński, radny Rady Miasta, przez szereg kadencji Radny Rady Powiatu i przez 10 lat wicestarosta, to chyba wystarczająca argumentacja przemawiająca za doświadczeniem. Również Jolanta Wegner pracująca w instytucjach samorządowych i piastująca funkcję wiceburmistrza Wałcza posiadała spore doświadczenie. Wreszcie moja osoba. Jak pisałam na wstępie, dumna jestem, że uzyskałam najlepszy wynik. Doceniliście Państwo najbardziej moją wiedzę i doświadczenie zdobywane przez lata w instytucjach samorządowych, w Sejmie, a przez ostatnie dwa lata na stanowisku Burmistrza Wałcza. Wybraliście Państwo wiedzę, doświadczenie i rozsądek. Wybory mają to do siebie, że wygrywa je tylko jedna osoba. To, że nie jest to Wasz kandydat przede wszystkim nie powinno skutkować tym, że nie weźmiecie udziału w drugiej turze wyborów, które odbędą się 30 listopada. Oczywiście będę zabiegać o oficjalne poparcia moich wcześniejszych kontrkandydatów, mam jednak pełną świadomość, że tak naprawdę właścicielami głosu jesteście tylko i wyłącznie Państwo. Dlatego proszę mieszkańców Wałcza o udział w drugiej turze wyborów. Proszę o rozsądny wybór. O poparcie kandydata, który posiada wiedzę, doświadczenie, a przede wszystkim doskonale zna sytuację Miasta. O poparcie mojej osoby. Atutem mojego kontrkandydata jest tylko i wyłącznie młodość. Wiem, że brak doświadczenia, a co za tym idzie wiedzy niezbędnej do zarządzania Wałczem w obecnej sytuacji może przynieść ogromne szkody dla Miasta. Wchodzimy w okres nowego rozdania środków unijnych i nowy burmistrz musi od razu zabrać się do pracy. Nie ma czasu na zdobywanie doświadczenia. Błędne decyzje wynikające właśnie z braku doświadczenia mogą mieć brzemienne skutki. Wałcz potrzebuje burmistrza od pierwszego dnia po wyborach. Pokazaliście Państwo rozsądek w głosowaniu. Liczę, że z podobnym rozsądkiem dokonacie wyboru w drugiej turze. Proszę Państwa o postawienie znaku „x” przy moim nazwisku. Z poważaniem Bogusława Towalewska Jak Jasiu został Mieszkanie w domu 2 rodzinnym o pow.139,2m2, 7 pokoi. Cena 430 000. Działka budowlana w Wałczu o pow.2588m2. Cena 285 000zł. Komfortowe mieszkanie na DM o pow.58,43m2. Cena 195 000zł. Janem Jaś Matuszewski, pracownik Referatu Ochrony Środowiska w Urzędzie Gminy Wałcz zmiażdżył w walce o fotel wójta swojego szefa, zastępcą wójta Janusza Bartczaka. Odniósł najbardziej spektakularne zwycięstwo w tegorocznych wyborach samorządowych. Z wójtem Gminy Wałcz Janem Matuszewskim rozmawia Małgorzata Chruścicka. Gratuluję panu. Emocje opadły? Jeszcze nie. To olbrzymie emocje, które staram się studzić. Dużo pan ryzykował startując w wyborach? Postawiłem na szali całe swoje życie zawodowe i prywatne. W przypadku przegranych wyborów zdawałem sobie sprawę, że mogę utracić pracę. Jednak pewne czynniki zadecydowały o tym, że podjąłem z rozwagą decyzję o kandydowaniu na stanowisko wójta Gminy Wałcz. Stało się to ponad 12 miesięcy temu, jePora jesienno-zimowa to najcięższy okres dla sienią 2013 roku. osób bez dachu nad głową. Podobnie jak w Wójt liczył, że wycofa się pan z udziału w latach ubiegłych, policjanci wspólnie z funk- wyborach? cjonariuszami straży miejskiej i pracowni- Myślę, że tak. Na początku zapewne w ogóle kiem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej nie wierzył w mój udział. Później zaczął zdawać sprawdzali miejsca, w których zwykle prze- sobie sprawę, że mam szansę wygrać. bywają bezdomni. Kontrolowano ich stan, Mówiło się, że Janusz Bartczak, to przenoszone warunki bytowe, czy posiadają odzież i opał dziecko wójta... na zimę. Poinformowano bezdomnych, gdzie Można powiedzieć, że w wyborach miałem mogą znaleźć schronienie przed zimnem i dwóch kontrkandydatów, wójta i jego zastępdostać ciepły posiłek. Obiady są wydawane cę. w Dziennym Domu Pomocy Społecznej przy Obawiał się pan Janusza Bartczaka jako ul. Kościuszki 15 po wcześniejszym skontak- kontrkandydata? towaniu się z pracownikiem MOPS przy ul. Oczywiście, że tak. Pozostałych kandydatów Nowomiejskiej 4. także. Logika zdrowego człowieka podpowiaZimą służby mundurowe będą patrolować dała, że skoro Janusz Bartczak ma poparcie pustostany, dworce kolejowe i inne miejsca, wójta, to szykuje się trudna walka. Ale założygdzie mogą przebywać bezdomni. Policja łem sobie, że nie będzie z mojej strony negaapeluje, aby nie być obojętnym na osoby tywnej kampanii i słowa dotrzymałem. nietrzeźwe, leżące bądź śpiące gdzieś na A druga strona? ławkach. Jednocześnie prosi o informacje o ..... takich sytuacjach. Wystarczy zatelefonować Było ciężko? pod bezpłatny numer alarmowy 112 lub 997. Prawdę mówiąc, zdawałem sobie sprawę, że opr. M.C nie będzie łatwo. Od listopada ubiegłego roku prowadziłem rozmowy na terenie gminy z mieszkańcami, oczywiście po godzinach pracy. Mówiłem ludziom, że uczestniczę w wyborach na wójta, rozdawałem wizytówki. Reakcje były bardzo pozytywne. Namawiano mnie już w czasie poprzednich wyboSzanowni Państwo Szanowni Państwo Spotkanie dlaokazja, Firm doskonała aby przy rów, ale wtedy kandydował Spotkanie wigilijne dla wigilijne Firm to doskonała aby to wspólnie złożyć sobieokazja, życzenia i zasiąść Wigilijnym stole. Specjalnie na tę sobie okazję przygotowaliśmy Państwa bogate wspólnie złożyć życzenia idlazasiąść przymenu, główny szef. w którym na pewno każdy znajdzie coś dla siebie. Wigilijnym stole. Specjalnie na tę okazję przygotowaliśmy Zastanawialiśmy się, w naszej oferty są: dla Państwa bogateAtutami menu, w którym na pewno każdy Wyśmienita kuchnia jaki sposób będzie proznajdzie cośstołów dla(zapewniamy siebie. opłatek) Świąteczna dekoracja Darmowy Parking i Internet Wi-Fi wadzić pan kampanię, Atutami naszej oferty są: Klimatyzowane wnętrza potrzeby Gości Otwartość na indywidualne ♦ Wyśmienita kuchnia czy odważy się krytyko Szereg dodatkowych atrakcji na życzenie ♦ Świąteczna dekoracja stołów (zapewniamy opłatek) wać publicznie szefa. Poniżej przedstawiamy poszczególne propozycje izestawów oraz kilka dodatkowych dań. ♦ Darmowy Parking Internet Wi-Fi Postawiłem na sztukę dy♦ Klimatyzowane wnętrza ZESTAWY SERWOWANE: plomacji. Mój kontrkandy♦ Otwartość na indywidualne potrzeby Gości dat odmieniał słowo "pie♦ Szereg dodatkowych atrakcji na życzenie ZestawI(40zł/os.) niądze" przez wszystkie Zupa: Barszcz czerwony z kołdunami Poniżej przedstawiamy poszczególne propozycje zestawów oraz Danie główne: Filet z karpia z musem chrzanowym, podany na ziemniaczanym puree przypadki. Ja nie negowakilka dodatkowych dań. Deser: Domowa szarlotka z odrobiną cynamonu, otulona bitą śmietaną łem, że pieniądze są ważne, ZestawIIserwowanych (50zł/os.) Opis zestawów na: Zupa: Zupa grzybowa bo można za nie zrobić plawww.restauracja-bluemoon.pl Danie główne: Stek z sandacza podany na duszonych w kapuście ziemniaczkach ce zabaw, wyremontować Deser: Królewski sernik z wiśniową frużeliną Zamówienia przyjmujemy codziennie od godziny 12.00 do 20.00 świetlice, wybudować kaZestawIII(55zł/os.) pod numerem 67i grzybami 258 31(4 szt.) 31, Przystawka: Pierożki ztel. kapustą nalizację i sieć wodociągogłówne: Pieczony filet z dorsza podany na risotto z sosem porowym e-mailDanie [email protected] lub osobiście: Deser: Ciasto makowe wą. Ale najważniejszy jest Wałcz, ul.Kilińszczaków 38. człowiek, rozmowa z nim. Pracując w gminie byłem postrzegany jako ktoś, kto chce pomóc. Traktowałem ludzi tak, jak sam chciałbym być traktowany w urzędzie. I nie była to kwestia mięk- Akcja bezdomni kiego charakter, co zarzucał mi wiele razy wójt, ale ludzkie podejście. Swoją kampanię skierowałem więc do ludzi, od dołu. Przekonałem się, że hasło „szacunek działa w obie strony” jest prawdziwe. Dzisiaj mogę powiedzieć, że tak naprawdę moja kampania zaczęła się właśnie 33 lata temu, kiedy zostałem przyjęty do pracy w Urzędzie i zacząłem pomagać ludziom. Bo rządach silnej ręki wójta Piotra Świderskiego, który miał wiele zalet, ale nie wyglądał na dyplomatę pana koncepcja sprawowania władzy musiała zostać dobrze przyjęta. To było nieprawdopodobne. Całą niedzielę wyborczą spędziłem ze słuchawką przy uchu. Ludzie dzwonili, że oddali głos oni, ich rodziny, znajomi, sąsiedzi, którzy nigdy wcześniej nie byli na wyborach. Najpiękniejsze jest to, że w wyborach dostałem ponad 3000 głosów, odebrałem setki, setki telefonów i setki SMS. Potem - mimo wszystko - w napięciu czekałem na wyniki. Bałem się, że ta bańka mydlana pryśnie, że będzie katastrofa polityczna. Dopiero jak zobaczyłem wyniki z pierwszych trzech obwodów byłem spokojny. Dostałem 3063 głosy, a Janusz Barczak - 1417. Frekwencja wyniosła 52%, czyli była wyższa o kilka procent niż cztery lata temu. Pierwszy raz taka rzecz zdarzyła się w historii gminy, społeczeństwo nie dało nikomu wcześniej takiego mandatu jak mi. To, co dałem ludziom odebrałem z nadwyżką. Pana historia to niezły temat do analizy socjologicznej. Jak pan zrobił taki wynik? Pan Bartczak o to samo mnie pytał. Powtórzę: robiłem kampanię od dołu, nie zapominając o człowieku i jego problemach i potrzebach. W praktyce jak to wyglądało. Pukał pan do drzwi i.... Mówiłem dzień dobry, przedstawiałem się. Wtedy ktoś najczęściej wychodził z głębi domu i mówił, a my pana znamy, będziemy głosować. Ktoś pamiętał, że pomogłem mu wiele tal temu, inny, że miło z nim rozmawiałem. Ludzi nie interesowały inwestycje, infrastruktura. Chcieli czegoś nowego, innego. Dobrego słowa, szacunku i zrozumienia. Klucz do sukcesu? Determinacja i wiara to podstawa. Bez wiary w sukces nie byłoby sukcesu. I bez pewności siebie. Nie mogłem zapukać do wyborców i prosić ich o głos. Stawałem w drzwiach z podniesioną głową. Nie jako urzędnik, ale człowiek, który ma coś do zaoferowania. Pięć lat temu dostałem od znajomej z Kanady glinianego aniołka z napisem „Aniołek na sukces”. Przeżył ze mną kilka przeprowadzek w urzędzie. Nadal go mam, w co znajoma nie może uwierzyć. Przesłałem jej jego zdjęcie. Jakie ma pan doświadczenie zawodowe? W różnym czasie zajmowałem się w urzędzie sprawami rolnictwa, wydzierżawianiem gruntów rolnych, przygotowywaniem ich do sprzedaży, naliczaniem czynszów dzierżawnych, sprawami ochrony środowiska, sprawami mieszkaniowymi i wieloma innymi. Poradzi pan sobie? Poradzę, chociaż czuję ciężar odpowiedzialności, bo zaufało mi tylu ludzi. Nikt nie wypełniał karty mechaniczne, mieszkańcy świadomie i życzliwie na mnie głosowali. Oczekują, że będzie inaczej. Że będą wysłuchani i na spotkanie z wójtem nie będą musieli długo czekać. Lubię ludzi. Z każdym potrafię porozmawiać. W Rutwicy żyły dwie skłócone od wielu lat rodziny. Konflikt niebywały. Pojechałem tam raz, drugi, moje negocjacje trwały trzy miesiące. Dzisiaj każdy ma swój kawałek podwórka, swoją furtkę i ciszę. Jak pan zamierza zarządzać gminą? Spokojnie. Wiem, że w stresie człowiek źle pracuje. Pracownik musi mieć także swobodę myślenia, podejmowania decyzji, bo wtedy jest bardziej wydajny. Nie planuję zmian kadrowych. Muszę oczywiście w obecnej chwili obsadzić swoje dotychczasowe stanowisko i stanowisko zastępcy wójta. Co będzie z Januszem Bartczakiem? Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym, po upływie kadencji wójt i zastępca pełnią swoje funkcje do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta. Gmina Wałcz stała inwestycjami. Zamierza pan kontynuować politykę intensywnego rozwoju? Cześć i chwała wójtom za inwestycje. Oświata jest załatwiona w 99%, jeśli chodzi o remonty i wyposażenie placówek. Kanalizacja, wodociągi, remonty dróg będą oczywiście wykonywane. Wójt zasugerował, żebym pilnował Kontraktu Samorządowego, z którego możemy uzyskać wysokie dotacje do inwestycji. Zrobię to. Pana najsłabsza strona? Nie ma. Opanowanie zarządzania gminą i inwestycjami to kwestia tygodni. Na poznanie funkcjonowania oświaty poświęcę więcej czasu. Wiem, że nie będę w stanie zająć się wszystkimi zagadnieniami, dlatego też rozdzielę obowiązki pomiędzy mojego zastępcę i sekretarza. Dziękuję za rozmowę i życzę powodzenia. Horoskop BARAN Wiele niespodzianek czeka Cię w ciągu najbliższych kilku dni. Uważaj, bo choć część z nich będzie miłym zaskoczeniem, inne mogą przynieść wiele smutku. Gwiazdy zalecają ostrożność. BYK Działaj w sposób zdecydowany. Na Twojej drodze pojawi się nieoczekiwana szansa, której wykorzystanie będzie miało wpływ na wielką część Twojego życia. BLIŹNIĘTA Nadszedł czas by skoncentrować się na sobie. Nieustanne martwienie się o innych będzie Cię tylko powstrzymywać od rozwoju. Uważaj na fałszywych przyjaciół. RAKSudoku 61 (Medium) Poszukaj w najbliższym otoczeniu radości życia. Gwiazdy sprawią, że znajdziesz się w towarzystwie bardzo życzliwych ludzi. 3 Skorzystaj z tego! 5 8 LEW Przyszedł czas 8 na przemyślane decyzje. Znajdziesz 3 4 się na rozstaju dróg - oba wybory będą nieprzyjemne, ale tylko jeden z nich może1 mieć dla 3 Ciebie 6 złe konsekwencje. 7 PANNA Zainteresuj 5 się 9 życiem swoich najbliższych. Będą1Cię teraz potrzebować jak nigdy dotąd. Takie oddanie zapewni Ci spokój i szczęście na kilka nadchodzących tygodni. 2 4 9 7 WAGA Gwiazdy obiecują 1 sielankę. Wagi mogą sobie pozwolić 5 3na mniejsze zaangażowanie w pracę i inne obowiązki - szczęśliwy układ planet zapewnia, że wszystko poukłada się po 5 9 7 8 ich myśli. SKORPION 4 8 6 Skorpiony w tym tygodniu mogą czuć się nieco nerwowe i drażliwe. Takie nastawienie może przynieść wiele proble4 1 mów w życiu, zwłaszcza 8 zawodowym. STRZELEC Po ostatnim nerwowym okresie nastanie wreszcie okres odprężenia. Nie należy jednak tracić czujności, bo niespodziewany obrót wydarzeń może zapewnić kilka pełnych Sudoku 63 (Easy) napięcia dni. Wielki, ogromny, wielopiętrowy supermarket, w którym kupicie wszystko. Szef przyjmuje do pracy nowego sprzedawcę, dając mu jeden dzień okresu próbnego, żeby go, przetestować. Po zamknięciu wzywa szef nowego sprzedawcę do biura: - No to ile dziś zrobił pan transakcji? - pyta sprzedawcę. - Jedną, szefie. - Co? Jedną?! Nasi sprzedawcy mają średnio od sześćdziesięciu do siedemdziesięciu transakcji w ciągu dnia! Co pan robił przez cały dzień? A właściwie, to ile pan utargował? - Trzysta osiemdziesiąt tysięcy dolarów. Szefa zatkało.62 69 (Medium) (Easy) Sudoku - Trzy... sta osiem... dziesiąt tysięcy? Na Boga, co pan sprzedał?! 3 początku 1sprzedałem 5 9 6mały haczyk 9 7na ryby... 3 - No, na - Haczyk na ryby? Za trzysta osiemdziesiąt tysięcy? 9 5klienta żeby wziął 81 jeszcze - Potem przekonałem 8 średni 9 i duży haczyk. Następnie przekonałem go, że powinien wziąć 8 jeszcze 6 żyłkę. 7 cienką, 9 Sprzedałem 3 1 mu trzy rodzaje: średnią i grubą. Wdaliśmy się w rozmowę. Spytałem gdzie będzie łowić.5Powiedział,2 mil 4 na 6że na Missouri, dwadzieścia 8 północ. W związku z tym sprzedałem mu jeszcze porządną wiatrówkę, 2 79 spodnie 3 nieprzemakalne 2 8 i rybackie5gumowce, 4 ponieważ tam mocno wieje. Przekonałem go, że na brzegu ryby nie łódź2motorową. 1 biorą, no2i tak poszliśmy wybrać 5 Spytałem go jakie ma auto i wydusiłem z niego, że dość małe, aby odwieźć łódź, w związku z czym sprzedałem mu 4 7 7 6 8 5 przyczepę. - I wszystko to sprzedał pan człowiekowi, który przyszedł 4 jeden, 5 83jedyny haczyk na26ryby?!4 sobie kupić - Nieee. On przyszedł z zamiarem kupienia podpasek dla 29 w weekend 9 8 4 8 mu,6 że skoro swojej żony.6Zaproponowałem nici z seksu to może pojechałby przynajmniej na ryby... Sudoku 64 71 (Medium) WODNIK Gwiazdy od ludzi, najlepiej na łonie 6 zalecają odpoczynek 5 natury. Taka samotność pozwoli Wodnikom poukładać myśli i z lepszym nastawieniem 9 1 wejść 6 w2następny tydzień. 4 7 RYBY Postaraj 4 się 3z cierpliwością podchodzić do nowych obowiązków. Ich wypełnianie nie będzie należało do najłatwiejszych, ale ostatecznie zaprocentuje 2 i da dużo 7 spokoju. 1 Wydawca: Oficyna Wydawnicza „Nie Byle Co” s.c. Wałcz, ul. Chopina 30 3 2 9 6 Redagują: Małgorzata Chruścicka oraz dziennikarze i współpracownicy 4 6 9 5 7 9 4 3 85 2 8 8 8 3 4 4 3 2 1 6 4 9 6 8 1 7 3 3 4 6 9 6 3 2 2 5 8 8 1 9 3 9 3 75 1 4 9 9 1 8 2 5 9 3 2 3 6 9 5 2 8 3 4 8 1 Rozwiązaną 2 1 krzyżówkę 4 5prosimy wyciąć, 8 7podpisać i przysłać na adres: Super Pojezierze Wałcz, ul. Sienkiewicza 3 w terminie do 28 listopada 2014 r. Nagrodą jest 30-minutowy masaż w gabinecie Tomasza Malinowskiego. Masaż wygrał p. Henryk Gochna. 7 6 4 1 7 3 9 3 5 1 6 3 6 5 6 12 52 4 2 9 638 1 7 75 9 2 4 4 9 6 6 7 8 5 3 7 61 93 2 4 627 9 2 7 3 6 3 7 5 1 2 7 3 6 8 9 4 7 1 3 Rozrywka do szescianu - http://www.6an.pl 5 1 9 7 1 4 3 1 9 71 9 5 6 3 9 6 3 6 68 4 9 8 1 8 8 2 4 5 6 9 22 4 1 4 4 8 9 1 3 5 1 4 6 5 2 57 7 8 1 9 6 39 9 Sudoku 68 (Hard) Sudoku 75 (Medium) 1 9 6 Sud 6 3 2 4 5 9 36 8 7 53 6 8 9879 13 8 6 9 91 897714 8 43 Sudoku 66 (Easy) Sudoku 73 (Easy) Sudoku 67 (Easy) Rozrywka do szescianu - http://www.6an.pl 2 1 8 1 9 7 24 2 1 Sudoku 70 (Medium) Sudoku 65 72 (Medium) Sudoku (Medium) 7 53 Adres redakcji i Biura Ogłoszeń: 78-600 Wałcz, ul. Sienkiewicza 3, tel. 67 258 90 74, fax 67 387 17 17 e-mail: [email protected]; [email protected]; [email protected] Druk: Drukarnia Pojezierze, Wałcz ul. Sienkiewicza 3, tel. 67 258 90 74, e-mail: [email protected] Tekstów niezamówionych nie zwracamy. Zastrzegamy sobie prawo do ich skracająca opatrywania tytułami. Nie odpowiadamy za treść reklam i ogłoszeń. Krzyżówka z masażem Humor Sud Drodzy Przyjaciele, 5 7Wyborcy, 4 61 1 Mieszkańcy Miasta i Gminy Człopa! 3 2 5 5 42 9 8 3 4 3 1 1 6 2 3 6 za8 Pragnę bardzo serdecznie podziękować w pierwszej turze 8 udzielone mi poparcie 9 4 1wy9 3 borów na burmistrza Miasta i Gminy Człopa. 6 4 5 8 moje1najśmielsze Wyniki przekroczyły oczeki- 5 1 7 wania.1 Ponad 42,7-procent głosów 9 to dla4 5mnie 6 ogromny zaszczyt. 1 8 8 46 39 Mam 8nadzieję,7 że w drugiej turze3 przekonam 8 8 5 2 którzy 1 4 7 do siebie także tych, wcześniej na mnie 3 7 66 95 4 8 nie głosowali. 1 8 7 Z wyrazami szacunku Zdzisław Kmieć Rozrywka do szescianu - http://www.6an.pl Rozrywka do szescianu - http://w Szanowni Państwo. W imieniu Komitetu Wyborczego Wyborców ,,Niezależni” pragnę serdecznie podziękować za zaufanie i oddane głosy na naszych kandydatów. Dzięki Państwa poparciu ,,Niezależni” otrzymali cztery mandaty do Rady Miasta Wałcz i dwa mandaty do Rady Powiatu Wałeckiego. Przed nami czas intensywnej pracy na rzecz mieszkańców Ziemi Wałeckiej. Będziemy aktywnie i bardzo rzetelnie realizować nasz program. Dziękując bardzo serdecznie w imieniu ,,Niezależnych” przesyłam Państwu wyrazy szacunku. Jolanta Wegner Jaguar na żółtych tablicach Do kolekcji Krzysztofa Nowaka z Człopy trafił Jaguar XJ II XJ 40 z 1988 roku, w najmocniejszej wersji z silnikiem 3,6 litra o mocy 200 KM. Światowa nowość w Gabinecie Medycyny Estetycznej "Proeste" w Wałczu - preparaty Restylane SKINBOOSTERS Lifting bez skalpela Pasją do motoryzacji zaraził go tata. Tyle, że pana Krzysztofa ciągną samochody stare. - Z salonu mnie nie kręcą – przyznaje. - Mam takie na co dzień i są po prostu środkiem do przemieszczania. Stare mają „to coś”. W garażu stoją: „maluch”, należący kiedyś do straży pożarnej Żuk... i - najnowszy, trochę przypadkowy nabytek - Jaguar - Samochód znalazł w Anglii przyjaciel ojca opowiada Krzysztof. - Chcieli sami go kupić do spółki, ale jak zobaczyłem to cudo, stwierdziłem, że musi być mój. W tak dobrym stanie i za tak śmieszne pieniądze trudno było nie kupić. Jaguar, łącznie z transportem kosztował 3,5 tys. zł. Auto jest prawie w stu procentach oryginalne, poza filtrami i piórami wycieraczek. To najmocniejsza wersja: 200 koni mechanicznych i 3,6 litra pojemności. Oczywiście, silnik benzynowy. Kierownica oryginalna, drewniana Momo, robiona specjalnie dla Jaguara. Po lewej stronie, bo to model angielski. Samochód został poddany ekspertyzie potwierdzającej jego oryginalność i zarejestrowany w Narodowym Instytucie Dziedzictwa w Warszawie, otrzymując Kartę Ewidencji Rucho- K U LT U g R AT K A Kino Tęcza Pinokio 14 - 20 listopada, godz. 16.00, Niemcy, b/o, 13 zł. Wyrzeźbiona przez Dżepetto drewniana kukiełka ożywa. Ubogi konstruktor nadaje jej imię Pinokio. Obywatel 21 - 27 listopada, godz. 17.45 i 20.00, Polska, 12 lat, 16 zł. Losy obywatela Jana Bratka, który musi odnaleźć się w kluczowych momentach polskiej historii. 20000 dni na Ziemi 14 - 20.11 godz. 17:45 i 20:00, Wielka Brytania, od 12 lat, 16 zł. Muzeum - Wystawa "Kadry kreślone piórem" Wystawa od kuchni, czyli ziemiański świąteczny stół na przełomie XIX i XX w WCK 21 listopada, godz. 17.00 Dzień Życzliwości dla Marka Kuternowskiego, m.in. Koncert "Majtków Bosmana" i licytacje fantów, WCK 22.11 godz. 18.00 - Piotr Bałtroczyk, kabaret, WCK, bilety 35 zł. Koncert Teresy Werner, 29 listopada godz. 17.00 Mirosławiec 23 listopada godz. 18.00 - Koncert Zespołu Tańca Ludowego AWF Poznań, Ośrodek Kultury mych Zabytków Techniki. - Niedługo otrzyma żółte tablice – mówi K. Nowak. - To dość kosztowna procedura. Sama eksertyza kosztowała 850 złotych, do tego koszt tablic. Jaguar wymaga jedynie napraw kosmetycznych, ale już teraz tym zabytkowym cudem można jeździć i pan Krzysztof zapowiada, że będzie. - Na razie moja kolekcja nie wygląda może imponująco, ale za kilka lat... Mam już na oku starego Trabanta, a marzę o Lanci Stratos, tyle że w dobrym stanie kosztuje 200 tysięcy i to euro - mówi. Rafał Orlikowski Medycyna estetyczna to dynamicznie rozwijająca się dziedzina. Czy prowadząc gabinet w małym mieście można być na bieżąco ze światowym trendami w odmładzaniu? Oczywiście. Uczestnictwo w konferencjach krajowych i zagranicznych oraz udział w różnego rodzaju "warsztatach" u boku doświadczonych lekarzy daje duże możliwości utrzymania gabinetu na wysokim poziomie. Rozumiem, że w gabinecie "Proeste" wykonuje się takie same zabiegi jak na przykład w renomowanych klinikach warszawskich? Oferuję takie same zabiegi, jakie są dostępne w innych klinikach zajmujących się medycyną estetyczną. Za porównywalne pieniądze? Ogólnie mówiąc ceny zabiegów uwarunkowane są trudnością ich wykonania oraz kosztem preperatów, z pewnością nie są to ceny wygórowane tzw. warszawskie. Jakimi cechami powinien odnzaczać się dobry lekarz medycyny estetycznej? Powszechna opinia mówi, że powinien to być raczej "zabiegowiec", na przykład chirurg, opanowany, z dużą wybraźnią, swego rodzaju wizją, co i jak ma robić. Umiejętnie potrafiący wytłumaczyć pacjentce na czym polegają zabiegi, jakie dają efekty, jak długo będą się utrzymywać i jakie mogą być skuki uboczne. Musi wzbudzać pełne zaufanie i być pozytywnie przekonujący w relacji z pacjentką. Jakie są obecnie najbardziej popularne trendy w odmładzaniu? W ostatnim okresie zwraca się szczególną uwagę na mobilizację własnych elementów skóry, takich jak fibroplasty czy kolagen poprzez zabiegi VPL. Bardzo ważnym momentem było wprowadzenie na rynek preparatów RESTYLANE SKINBOOSTERS, których główną cechą jest odżywienie głębszych warstw skóry, a tym samym znakomita poprawa jej nawilżenia, elastyczności i jędrności. Czy wprowadzanie preparatu pod skórę wiąże się z ryzykiem? Kwas hialuronowy można stosować u każdego w zależności od wskazań, reakcje uczuleniowe występują niezwykle rzadko. Dzięki kaniuli, specjalnej igle, możemy kształtować całą twarz, wprowadzać preparaty kwasu hialuronowego bezpiecznie w obszary dotąd uznawane za trudne, czyli pod oczami, w górną wargę, policzki, kurze łapki, szyję, dekolt i dłonie. Jeśli kobieta będzie źle czuć się z powiększonymi ustami, to czy może wrócić do naturalnych? Wszystkie zabiegi wykonywane preparatami kwasu hialuronowego czy botoksu są odwracalne. Czy w cenę zabiegu wliczone są ewentualne poprawki? Po każdym zabiegu medycyny estetycznej kobieta jest zapraszana na wizytę kontrolną, w czasie której omawiamy uzyskane efekty i dokonujemy ewentualnych drobnych korekt w ramach tzw. rękojmi. Operacje plastyczne są droższe, ale dają bardziej spektakularne efekty... Oczywiście, to prawda, ale radykalne zabiegi z zakresu chirurgii plastycznej raczej polecam po wykorzystaniu wszelakich metod mniej ingerujących w ludzki organizm. Proszę na koniec dokończyć zdanie: Moje pacjentki to kobiety... ... dbające o swój wygląd, zadowolone, postrzegane bardzo pozytywnie przez środowisko, kobiety, które systematycznie przychodzą na kolejne zabiegi. Dziękuję za rozmowę. Gadżety kuchenne Na wystawie w Muzeum Ziemi Wałeckiej zgromadzono zastawę stołową i przedmioty stanowiące wyposażenie kuchni z przełomu XIX i XX w. - W kilku przypadkach mieliśmy problem z odgadnięciem, do czego dana rzecz służyła - śmieje się Marlena Jakubczyk. Tak było na przykład z uchwytem do udek kurczaka czy z oryginalną muchobojką, do łapania insektów. Nam najbardziej spodobał się kubek dla wąsacza, ze specjalną, wyprofilowaną nakładką, żeby wąsy się nie zamoczyły. Bułeczki z domowego piekarnika - przepis 7 Ogrodów Podłużne bułeczki posypane sezamem lub kminkiem zrobione są z mąki żytniej (ok 500 g), masła (ok 50 g), 3 jajek, pokrojonych suszonych pomidorów, oliwek, łyżeczki sody, łyżeczki proszku do pieczenia, doprawione papryką słodką, kurkumą i solą. Wszystkie składniki mieszamy i pieczemy ok. 30 min w temperaturze 180 stopni. Bułeczki mają się lekko zezłocić. Nie są to puszyste wypieki, pozostają dość płaskie. Najlepiej jeszcze ciepłe przekroić i posmarować masłem. Można też zjeść z hummusem albo posmarować czerwonym pesto. Przepis na hummus i czerwone pesto za tydzień. ORION Na półpiętrze Biżuteria Złoto Srebro WYBRANE PIERŚCIONKI SREBRNE -50% tekst płatny Rozmowa z dr n.med. Markiem Tomczakiem
Podobne dokumenty
Super Pojezierze
I wiecie co? Decyzja o wzięciu ślubu z obcokrajowcem była najlepszą w moim życiu! Mamo, tato – wychodzę za maż Był rok 2010. Od jakiegoś czasu mieszkałam już w Anglii. Tak się złożyło, że w tym sam...
Bardziej szczegółowoWypadek - Pojezierze
gła pomieścić w sobie tych emocji i wolała uciec. Czy Magda i jej dzieci mają jeszcze jakąś szansę? Tak, ale musiałaby wrócić, przyznać się do tego, że źle się zachowała wobec dzieci (jej decyzji o...
Bardziej szczegółowo