Dyplomacja czy siła?

SUB Hamburg
A/543483
Dyplomacja
czy siła?
Unia Europejska
w stosunkach
międzynarodowych
pod redakcją
Stanisława Parzymiesa
Scholari
Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR
Warszawa 2009
•PIS TREŚCI
WSTĘP. DYPLOMACJA CZY SIŁA? U N I A EUROPEJSKA
w STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH (Stanisław Parzymies)
11
ROZDZIAŁ I . U N I A EUROPEJSKA JAKO UCZESTNIK STOSUNKÓW
MIĘDZYNARODOWYCH (Stanisław Parzymies)
1. Unia Europejska jako system stosunków międzynarodowych
2. Stan debaty na temat formy uczestnictwa Unii Europejskiej
w stosunkach międzynarodowych
3. Czy Unia Europejska przestaje być mocarstwem cywilnym i staje się
mocarstwem wojskowym?
4. Środki działania Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych . . . .
5. Konkluzje
Wybrana literatura
15
19
24
33
38
49
52
ROZDZIAŁ I I . R O Z W Ó J I EWOLUCJA SYSTEMU DECYZYJNEGO
WSPÓLNEJ P O L I T Y K I ZAGRANICZNEJ I BEZPIECZEŃSTWA
UNII EUROPEJSKIEJ (Witold M. Góralski)
54
1. Wprowadzenie
2. Proces instytucjonalizacji Wspólnej Polityki Zagranicznej
i Bezpieczeństwa a system decyzyjny II filaru Unii Europejskiej
2.1. Ustanowienie II filaru Unii Europejskiej
2.2. Koncepcja WPZiB pod rządami traktatu z Maastricht (TUE)
2.3. Dychotomia koncepcyjna WPZiB w edycji z Maastricht
3. Zmiany w koncepcji WPZiB po traktatach amsterdamskim i nicejskim . . .
3.1. Traktat amsterdamski. Dowartościowanie WPZiB
3.2. Rozwinięcie systemu decyzyjnego WPZiB
54
56
56
57
59
59
59
61
3.3. Postęp na drodze ku Wspólnej Polityce Zagranicznej
i Bezpieczeństwa
3.4. Zmiany we WPZiB na mocy traktatu nicejskiego
4. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa w świetle traktatu
konstytucyjnego
4.1. Integracja działań zewnętrznych Unii Europejskiej
4.2. Zasady, cele i kierunki zewnętrznych działań UE
4.3. System decyzyjny WPZiB w ramach konstrukcji zewnętrznych
działań UE
5. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa w świetle traktatu
lizbońskiego (reformującego)
6. Ewolucja systemu decyzyjnego w obszarze Wspólnej Polityki
Zagranicznej i Bezpieczeństwa
6.1. System decyzyjny WPZiB - model nicejski
6.2. System decyzyjny WPZiB - model lizboński
6.2.1. Mechanizm instytucjonalny WPZiB
6.2.2. Mechanizm decyzyjny WPZiB
7. Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony. Cele i środki
7.1. Mechanizm instytucjonalny WPBiO
7.2. Mechanizm decyzyjny WPBiO
7.3. Mechanizm implementacyjny WPBiO
8. Podsumowanie
Wybrana literatura
62
63
64
65
65
66
68
70
71
72
73
75
77
79
79
80
81
83
ROZDZIAŁ I I I . INTERWENCJE ZEWNĘTRZNE UNII EUROPEJSKIEJ
(Joanna Starzyk-Sulejewska)
1. Rozwój wojskowych i cywilnych zdolności Unii Europejskiej
w zakresie reagowania antykryzysowego
2. Misje cywilne Unii Europejskiej
3. Misje policyjne Unii Europejskiej
4. Misje wojskowe Unii Europejskiej
5. Rozwój stosunków między UE i NATO w kontekście rozwoju
EPBiO
Wnioski
Wybrana literatura
ROZDZIAŁ IV.
OCHRONA GRANIC ZEWNĘTRZNYCH
.
(Joanna Starzyk-Sulejewska)
1. Podstawy prawne i ewolucja współpracy państw europejskich
w kwestiach granicznych
2. System ochrony granic zewnętrznych w ramach Unii Europejskiej
3. Zintegrowane zarządzanie granicami zewnętrznymi Unii Europejskiej . . .
4. Polska wobec ochrony wschodniej zewnętrznej granicy Unii
Europejskiej
UNII EUROPEJSKIEJ
85
86
93
102
108
115
121
124
125
126
133
149
156
Wnioski
Wybrana literatura
ROZDZIAŁ V.
161
164
EKONOMICZNE ASPEKTY ZEWNĘTRZNEJ POLITYKI
UNII EUROPEJSKIEJ
Wybrana literatura
ROZDZIAŁ VI.
(Katarzyna Kołodziejczyk)
STOSUNKI TRANSATLANTYCKIE
(Aleksandra Jarczewska-Romaniuk)
1. Idea transatlantycka z perspektywy półwiecza
2. Podstawy traktatowe i ramy instytucjonalne relacji transatlantyckich
oraz pozostałe formy współpracy
A. Rozwój stosunków Stanów Zjednoczonych z tworzącymi się
instytucjami europejskimi
B. Współpraca transatlantycka w ramach działalności organizacji
międzynarodowych
C. Stosunki bilateralne między USA a państwami Europy
Zachodniej
3. Współpraca i rywalizacja, czyli realizacja stosunków
transatlantyckich
3.1. USA i UE - sprzymierzeńcy i rywale
3.2. Główne cele partnerstwa transatlantyckiego
A. Stosunki transatlantyckie - płaszczyzna polityczna
i bezpieczeństwa
Nowa rola NATO a budowa europejskiego
potencjału obronnego
Działania na rzecz realizacji wspólnych celów
na płaszczyźnie politycznej i bezpieczeństwa
B. Stosunki transatlantyckie - płaszczyzna gospodarcza
Relacje transatlantyckie na poziomie rządowym
Relacje transatlantyckie na poziomie podmiotów
gospodarczych
Spory i konflikty gospodarcze
4. Perspektywy dalszej współpracy
Wybrana literatura
ROZDZIAŁ V I I .
STOSUNKI UNIA EUROPEJSKA-ROSJA
(Stanisław Bieleń)
1. Droga do zbliżenia i współdziałania
2. Unia Europejska i Rosja jako partnerzy i rywale
3. Dynamika współpracy unijno-rosyjskiej
4. Unijna polityka wschodnia i rola Polski
Wybrana literatura
165
186
187
187
189
189
192
194
195
195
196
197
197
200
202
203
206
208
210
211
212
212
217
223
228
236
ROZDZIAŁ
V I I I . POLITYKA UE WOBEC EUROPY WSCHODNIEJ,
KAUKAZU POŁUDNIOWEGO I A Z J I ŚRODKOWEJ
(Andrzej Szeptycki, Szymon Kardaś)
1. Zagadnienia wstępne
2. Główne instrumenty
3. Stosunki z państwami Europy Wschodniej
4. Kaukaz Południowy
5. Azja Środkowa
6. Podsumowanie
Wybrana literatura
ROZDZIAŁ IX.
POLITYKA UNII EUROPEJSKIEJ WOBEC BAŁKANÓW
(Małgorzata Mizerska-Wrotkowska)
1. Misje cywilne i wojskowe UE w państwach Bałkanów
Zachodnich
2. Wspieranie stabilizacji politycznej i ekonomicznej
// 3. Wymiar „stowarzyszeniowy" współpracy
Unia Europejska-Bałkany Zachodnie
4. Problem niepodległości Kosowa
5. Zaangażowanie Unii Europejskiej w Kosowie
Wybrana literatura
ZACHODNICH
ROZDZIAŁ X.
275
277
279
282
294
297
301
POLITYKA UNII EUROPEJSKIEJ W REGIONIE
(Paweł J. Borkowski)
1. Geneza polityki UE wobec regionu śródziemnomorskiego
2. Założenia, cele i struktury Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego
3. Osiągnięcia i ograniczenia procesu barcelońskiego
4. Działania UE na rzecz rozwiązania konfliktu bliskowschodniego
5. Europejska Polityka Sąsiedztwa i region śródziemnomorski
Wybrana literatura
MORZA ŚRÓDZIEMNEGO
ROZDZIAŁ XI.
237
237
240
251
261
268
272
274
303
303
311
316
325
330
335
^
;
STOSUNKI UNII EUROPEJSKIEJ Z CHINAMI
(Jan Rowiński)
1. U źródeł zbliżenia. Znaczenie stosunków UE-Chiny
2. Geneza
3. Aktualny stan stosunków UE-ChRL
4. Przyczyny zmian w relacjach UE-Chiny w ostatnim 20-leciu
5. Chiny i UE - sprzeczności i różnice
6. Stanowisko ChRL wobec Wspólnej Polityki Zagranicznej
i Bezpieczeństwa
7. Uwagi końcowe
Wybrana literatura
337
337
338
344
353
354
359
361
361
*
|
\
f
|
i
I
I
|
ROZDZIAŁ XII.
PARTNERSTWO Z AMERYKĄ ŁACIŃSKĄ
(Paweł J. Borkowski)
1. Uwarunkowania partnerstwa Unia Europejska-Ameryka Łacińska
2. Oferta europejska
3. Stosunki UE-Mercosur
4. Stosunki UE-Wspólnota Andyjska
5. Pomoc rozwojowa i humanitarna UE dla Ameryki Łacińskiej
6. Konkluzje - wokół problemów handlowych i modelu integracji
Wybrana literatura
363
363
366
371
373
375
376
380
XIII. POLITYKA UNII EUROPEJSKIEJ WOBEC GRUPY
A K P (Katarzyna Kołodziejczyk)
Wybrana literatura
381
404
ROZDZIAŁ
KRAJÓW
ROZDZIAŁ XIV.
UNIA EUROPEJSKA/WSPÓLNOTA EUROPEJSKA
( W E ) WOBEC WYBRANYCH ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWYCH
(Szymon Kardaś, Joanna Sapieżko)
1. Uwagi wprowadzające
1.1. Członkostwo WE w organizacjach międzynarodowych
na podstawie TWE
1.2. Członkostwo UE w organizacjach międzynarodowych
w świetle postanowień traktatu z Lizbony
2. UE/WE a ONZ
2.1. Prawne aspekty stosunków UE/WE z ONZ
2.2. Płaszczyzny współpracy
2.3. Państwa UE wobec wybranych problemów omawianych
na forum ONZ
3. WE a WTO
4. UE/WE a Rada Europy
4.1. Formy i ramy instytucjonalne współpracy
4.2. Główne obszary współpracy
4.2.1. Wymiar sprawiedliwości oraz rozwój demokracji
4.2.2. Zwalczanie przestępczości zorganizowanej oraz korupcji
4.2.3. Kultura i oświata
4.2.4. Inne wspólne przedsięwzięcia
5. UE/WE a KBWE/OBWE
5.1. Formy i ramy instytucjonalne współpracy
5.2. Współpraca w wymiarze bezpieczeństwa
5.3. Współpraca w wymiarze gospodarczym i ochrony środowiska
5.4. Współpraca w wymiarze ludzkim
Wybrana literatura
405
405
405
406
407
407
409
411
413
416
416
419
420
420
421
422
423
424
425
428
428
430
INDEKS NAZWISK
431
INDEKS RZECZOWY
440