LCH 1 Zajęcia nr 48 Peptydy i białka. 1. Pojęcie peptydów – są to

LCH 1 Zajęcia nr 48
Peptydy i białka.
1. Pojęcie peptydów – są to produkty reakcji pomiędzy cząsteczkami aminokwasów (reakcja
peptyzacji)
a. Peptyzacja jest to reakcja kondensacji, ponieważ obok produktu głównego
powstaje w niej dodatkowy produkt małocząsteczkowy (w tym przypadku woda)
b. Np. glicyna i alanina:
O
CH2 C
+
OH
H2N
O
H
N
CH3
C
HC
H
O
CH3
N
CH2 C
OH
CH
O
C
OH
H
H2N
glicyloalanina (dipeptyd)
Gly-Ala
c. Alanina i glicyna:
O
H2N
HC
CH3
C
+
OH
O
H
O
CH2 C
N
H
H2N
OH
CH
C
CH3
O
N
CH2 C
H
OH
alanyloglicyna (dipeptyd)
Ala-Gly
Powstałe produkty (di peptydy) są dwoma różnymi związkami chemicznymi. W
mieszaninie alaniny i glicyny mogą powstad także glicyloglicyna (Gly-Gly) oraz
alanyloalanina (Ala-Ala).
2. Glutation – Glu-Cys-Gly.
O
O
H2N
CH
COOH
CH2 CH2 C
NH
CH
C
NH
CH2
COOH
CH2SH
Glutation jest tripeptydem, którego obecnośd stwierdzono we wszystkich organizmach
zwierzęcych żyjących na wyższym poziomie rozwoju ewolucyjnego. Stanowi aktywator
niektórych enzymów. Chroni lipidy przed samoutlenieniem.
Cząsteczka glutationu zbudowana jest z trzech aminokwasów od lewej:
Kwasu glutaminowego, Cysteiny, Glicyny
W nazwie skróconej z lewej strony umieszcza się aminokwas z wolną grupa aminową,
a z prawej strony aminokwas z wolną grupą karboksylową. Więc zapis Gly-Cys-Glu
oznacza inny tripeptyd.
Należy zwrócid uwagę, że w cząsteczce tego związku kwas glutaminowy nie jest
połączony z kolejnym aminokwasem przy pomocy podstawowej grupy karboksylowej –
mającej w sąsiedztwie grupę aminową, lecz przy pomocy dodatkowej grupy
karboksylowej – dzięki temu nie jest hydrolizowany przez większośd enzymów.
Ilośd izomerycznych peptydów oblicza się ze wzoru n! Więc dla tripeptydu: 3! = 1·2·3=6
Biosynteza glutationu zachodzi w wątrobie.
3. Pojęcie białek
a. oligopeptydy - zawierają do 10 reszt aminokwasowych
b. polipeptydy – zawierają co najmniej 11 reszt aminokwasowych
c. białka – polipeptydy zawierające więcej niż 100 reszt aminokwasowych.
4. Klasyfikacja białek
a. Ze względu na skład białka dzielimy na proteiny i proteidy.
Proteiny to białka proste zawierające tylko aminokwasy
Proteidy to białka złożone, które dodatkowo zawierają składniki
niebiałkowe. Poszczególne grupy proteidów to:
1. Fosfoproteidy – zawierają reszty fosforanowe
2. Glikoproteidy – zawierają cukry
3. Lipoproteidy – zawierają tłuszczowce – glicerydy, cholesterol
4. Chromoproteidy – zawierają barwniki np. hem
5. Nukleoproteidy – zawierają kwasy nukleinowe
b. Pod względem budowy proteiny dzielimy na:
Białka fibrylarne – mają cząsteczki wydłużone, nitkowate, są trudno
rozpuszczalne w wodzie. Należą do nich kolagen (występujący w skórze,
mięśniach i kościach); miozyna (w mięśniach); keratyna (włosy,
paznokcie, kopyta, pióra); seracyna (jedwab)
Białka globularne – mają cząsteczki w przybliżeniu kuliste. Należą do nich
między innymi albuminy i globuliny, najbardziej rozpowszechnione grupy
białek. Są one składnikami płynów ustrojowych.
1. Albuminy – rozpuszczają się w wodzie
2. Globuliny – nie rozpuszczają się w wodzie, dobrze rozpuszczają
się w rozcieoczonych roztworach soli.