LCH 1 Zajęcia nr 24 Najważniejsze aldehydy i ketony. 1. Aldehyd

LCH 1 Zajęcia nr 24
Najważniejsze aldehydy i ketony.
1. Aldehyd benzoesowy
H
O
C
a. C6H5-CHO
b. Jest cieczą o zapachu gorzkich migdałów. Stosowany jest do produkcji farb i innych
substancji organicznych oraz w przemyśle perfumeryjnym.
2. Aldehyd cynamonowy
HC CH
CHO
a. C6H5-CH=CH-CHO
b. Ciecz stosowana w przemyśle perfumeryjnym i spożywczym jako substancja o
zapachu cynamonu
3. Aldehyd salicylowy
O
H
C
OH
a. Ciecz, stosowany do otrzymywania substancji organicznych, m. in. do syntezy
środków owadobójczych,
4. Aldehyd mrówkowy – metanal – 30% -40% r-r wodny nosi nazwę formaliny – znajduje
zastosowanie do przechowywania preparatów biologicznych, garbowania skóry w przemyśle
skórzanym. Na dnie pojemnika z formaliną wydziela się osad zpolimeryzowanego metanalu.

[-CH2-O-]n
paraformaldehyd
Aldehyd mrówkowy w reakcji z fenolem prowadzi do otrzymania żywicy fenolowoformaldehydowej – stosuje się je do produkcji lakierów, klejów - płyt wiórowych:
n HCHO
OH
CH2
O
OH
+
2HCHO
OH
H
H2C
O H
H
Polimeryzacja:
HO
HO
CH2 OH
HO
CH2 OH H
H
+
CH2 OH
+
n
HO
HO
HO
CH3
CH2
CH2
n
Metanal w reakcji z mocznikiem daje żywicę mocznikowo-formaldehydową
5. Akroleina – propenal
a. CH2=CH-CHO
b. Trująca ciecz o ostrym zapachu powstaje podczas termicznego rozkładu tłuszczów
(np. długotrwałego smażenia). Akroleina jest również produktem pośrednim
otrzymywania glicerolu.
6. Cykliczne polimery aldehydów
H
H
C
O
O
C
C
3HCHO
H
H
O
H
H
H3C
trioksometylen,
H
C
3CH3CHO
H
O
O
C
C
CH3
O
H3C
H
paraldehyd octowy
7. Aceton – dimetyloketon
O
H3C
C
CH3
a. Lotna ciecz, do niedawna podstawowy składnik zmywacza do paznokci,
rozpuszczalnik
8. Acetofenon – fenylometyloketon
O
C
CH3
a. Ciecz o nieprzyjemnym zapachu, służy do produkcji leków, substancji zapachowych,
pod nazwą hypnon stosuje się go do narkozy (jak wiele innych ketonów).