Kierunek i poziom studiów

Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 1
Kierunek i poziom studiów: Międzynarodowe studia polskie (II
stopnia)
Sylabus modułu: Tłumaczenia specjalistyczne
Kod modułu: 02-MSP2OS-13-TTS
1. Informacje ogólne
koordynator modułu
rok akademicki
Semestr
forma studiów
sposób ustalania
oceny końcowej
modułu
informacje
dodatkowe
Dr Piotr Bogalecki
2014/2015
pierwszy (zimowy)
studia stacjonarne
Ocena końcowa modułu stanowi średnią arytmetyczną oceny z egzaminu
pisemnego przeprowadzonego przez prowadzącego wykłady (50%) oraz oceny z
konwersatorium wystawianej na podstawie znajomości podanej literatury
obowiązkowej (25%) oraz pracy zaliczeniowej (25%)
Opis modułu: Moduł ma na celu pogłębienie wiedzy studenta z zakresu teorii
przekładu oraz rozszerzenie jej o zagadnienia praktyczne. W ramach modułu student
uczy się wykorzystywać w praktyce zdobytą wiedzę oraz rozwija własne kompetencje i
umiejętności językowe i translatorskie. Zaznajamia się z metodami i specyfiką pracy
tłumacza specjalistycznego.
3 ECTS
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
Kod
TTS_fs_1
wykład
TTS_fs_2
konwersatorium
prowadzący
Prof. Wacław Osadnik dr Piotr Bogalecki, mgr Zorianna Buń
Złożona z uczestników specjalności translatoryka
grupa
BLOK I (dr Piotr Bogalecki)
treści zajęć
1. Specyfika języka specjalistycznego: najważniejsze rozróżnienia, problemy i stanowiska
badawcze. Analiza tekstów specjalistycznych. Warsztat i narzędzia pracy tłumacza tekstów
specjalistycznych
2. Wprowadzenie w problematykę kulturowego uwarunkowania tłumaczeń specjalistycznych.
Wybrane stanowiska współczesnej teorii przekładu nieliterackiego
3. Budowa i funkcje tekstu naukowego. Teksty nauk ścisłych i humanistycznych. Tekst i
„obudowa”. Przypisy i komentarze jako wyzwania dla tłumacza
4. Poszukiwanie ekwiwalencji formalnej i dynamicznej w przekładzie tekstów naukowych.
Metody przekładu. Konfrontacje odmiennych tłumaczeń wybranych fragmentów tekstów
humanistycznych
5. Terminologia naukowa, skuteczność internacjonalizmów, zapożyczenia. Pojęcia a systemy
pojęciowe
6. O przekładach na przykładach. Nietrafne decyzje translatorskie i ich konsekwencje.
Odpowiedzialność i etyka tłumacza tekstu naukowego
BLOK II (mgr Zoriana Buń)
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 2
1. Wprowadzenie do problematyki przekładu specjalistycznego i specyfiki pracy tłumacza.
Omówienie podstawowych zasad tłumaczenia specjalistycznego (wierność tłumaczenia,
poprawność frazeologii, ekwiwalenty, kalki językowe).
2. Tłumaczenie tekstów naukowych (artykuł, referat, streszczenie)
3. Tłumaczenie tekstów urzędowych (podanie, list motywacyjny, CV, życiorys, donos itp.)
4. Tłumaczenie tekstów biznesowych (listy negocjacyjne, przemówienia itp.)
5. Ćwiczenia w tłumaczeniu korespondencji handlowej
6. Tłumaczenie tekstów o charakterze ekonomicznym (współpraca gospodarcza, umowy
handlowe, bankowość itp.)
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
Konwersatorium, warsztaty tłumaczeniowe i analityczne
15 + 30
20 + 20
samodzielna analiza fragmentów tekstów oryginalnych i tłumaczonych, wyciąganie
wniosków, przygotowanie prezentacji tłumaczonego tekstu
Zajęcia odbywają się w dwóch prowadzonych równolegle blokach (po 15 godzin): blok I:
analiza tekstów specjalistycznych w języku polskim, analiza tekstów teoretycznych dot.
zagadnień przekładu specjalistycznego (metody: zadaniowa i sytuacyjna); blok II: analiza
konkretnych przykładów tłumaczeń specjalistycznych (studium przypadku). Każdy z bloków
kończy się odrębnym zaliczeniem; ocena z zaliczenia konwersatorium jest ich średnią
arytmetyczną.
BLOK I:
1. D. Bachmann-Medick, Translational Turn, w: tejże, Cultural Turns, przeł. K. Krzemieniowa,
Warszawa 2012.
2. Błąd (i jego konsekwencje) w przekładzie, red. P. Fast, A. Świeściak, Katowice 2010. Tam
teksty: T. Wójcik, Kilka uwag na marginesie tłumaczenia i błędów w tłumaczeniu; T.
Brzostkowska-Tereszkiewicz, Od sjużetu do plotu (i z powrotem); J. Krzemińska-Krzywda,
Rodzaje i konsekwencje błędu w tłumaczeniu nieliterackim (na przykładzie tłumaczenia
instrukcji obsługi); B. Bodyńska-Kusiak, Błędy językowe w tłumaczeniach tekstów prawnych,
prawniczych oraz ekonomicznych. O pewnej analizie sytuacji finansowej spółki.
3. R. Ingarden, O tłumaczeniach, w: Polska myśl przekładoznawcza. Antologia, red. M. Heydel,
P. Bukowski, Kraków 2013.
4. Języki specjalistyczne, red. W. Grucza, Z. Kozłowska, Warszawa 1994. Tam teksty: F. Grucza,
O językach specjalistycznych (=technolektach) jako pewnych składnikach rzeczywistych
języków ludzkich; Z. Kozłowska, Kilka uwag o tłumaczeniu terminów językoznawczych; W.
Woźniakowski, Lingwistyczny status tzw. subjęzyków specjalistycznych.
5. Z. Kozłowska, O przekładzie tekstu naukowego (na materiale tekstów językoznawczych),
Warszawa 2007.
6. J. Krzemińska-Krzywda, Między wolnością a wiernością. Ile jest interpretacji w tłumaczeniu
specjalistycznym, w: Sztuka przekładu – interpretacje, red. P. Fast, A. Świeściak, Katowice
2009.
7. Kultura w stanie przekładu. Translatologia – komparatystyka – transkulturowość, red. W.
Bolecki, E. Kraskowska, Warszawa 2012. Tam teksty: D. Ulicka, Przekład tekstu nieliterackiego
– problem metodologiczny? Na marginesie rosyjskich, polskich i angielskich tłumaczeń
Bachtina; B. Chołuj, Tłumaczenie jako medium komunikacji naukowej: od „Uwikłania w płeć”
po „Bodies That Matter” Judith Butler; E. Krakowska, Przekład jako medium w obiegu
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 3
feministycznym; A. Gajewska, Przekład i kłopoty z płcią.
8. M. P. Markowski, Uwagi o tłumaczeniu Derridy, w: Pisarze polscy o sztuce przekładu 14402005. Antologia, red. E. Balcerzan, E. Rajewska, Poznań 2007.
9. R. Molencki, Dlaczego polszczyzna nie może być politycznie poprawna, w: Języki
specjalistyczne. Język biznesu, red. J. Arabski, Katowice 1997.
10. J. Pieńkos, Przekład i tłumacz we współczesnym świecie, Warszawa 1993.
11. D. Ulicka, Habent sua fata libelii („słowo” w pierwszym przekładzie „Kursu
językoznawstwa ogólnego”), w: tejże, Słowa i ludzie. 10 szkiców z antropologii filologicznej,
Warszawa 2013.
literatura
uzupełniająca
BLOK II:
1. J. Pieńkos, Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki, Kraków 2003.
2. Z. Kozłowska, O przekładzie tekstu naukowego (na przykładzie tekstów językoznawczych),
Warszawa 2007.
3. Materiały przygotowane przez prowadzącego zajęcia (teksty urzędowe, biznesowe itp.)
BLOK I:
1. E. Balcerzan, Tłumaczenie jako „wojna światów”. W kręgu translatologii i komparatyski,
Poznań 2011.
2. H. Dzierżanowska, Przekład tekstów nieliterackich na przykładzie języka angielskiego,
Warszawa 1988.
3. Języki specjalistyczne. Zagadnienia dydaktyki i przekładu, red. P. Mamet, A. Mrózek,
Katowice 2003. Tam teksty: A. Majkiewicz, Języki specjalistyczne – w tekstach
niespecjalistycznych; M. Mocarz, Problem jednostki tłumaczenia rosyjskich tekstów
specjalistycznych na język polski.
4. B. Z. Kielar, Zarys translatoryki, Warszawa 2003.
5. W. M. Osadnik, Teoria wielosystemowa i rodzaje ekwiwalencji w przekładzie, Katowice
2010.
6. Przekład jako akt komunikacji międzykulturowej, red. I. Kasperska, A. Żuchelkowska,
Poznań 2013.
7. G. Steiner, Po wieży Babel. Problemy języka i przekładu, tłum. O. i W. Kubińscy, Kraków
2000.
8. T. Swoboda, Powtórzenie i różnica. Szkice w krytyki przekładu, Gdańsk 2014 (zwłaszcza
teksty poświęcone tłumaczeniom M. Blanchota i E. Ciorana).
9. E. Tabakowska, O przekładzie na przykładzie. Rozprawa tłumacza z „Europą” Normana
Daviesa, Kraków 2003.
10. E. Tabakowska, Obraz rzeczy – słowo – słowo Innego, w: Wyobraźnia w przekładzie,
„Poznańskie Studia Polonistyczne”,t . 23, Poznań 2014.
11. Teksty specjalistyczne jako nośniki wiedzy fachowej, red. M. Kornacka, Warszawa 2007.
Tam teksty: B.Z. Kielar, Wiedza specjalistyczna tłumacza – na przykładzie tekstów prawnych;
A. Marchwiński, Wiedza fachowa a kompetencja translatorska.
12. Teksty specjalistyczne w kontekstach międzykulturowych i tłumaczeniach, red. J.
Lewandowski, M. Kornacka, W. Woźniakowski, Warszawa 2006. Tam teksty: S. Grucza,
Idiolekt specjalistyczny – idiokultura specjalistyczna – interkulturowość specjalistyczna; J.
Lewińska, Tłumaczenie tekstów specjalistycznych w ujęciu psycholingwistycznym.
13. Teksty specjalistyczne w kontekstach zawodowych i tłumaczeniach, red. J. Lewandowski,
M. Kornacka, Warszawa 2005. Tam: teksty z części Teksty popularnonaukowe.
14. Tezaurus terminologii translatorycznej, red. J. Lukszyn, Warszawa 1998.
BLOK II:
1. S. Barańczak, Ocalone w tłumaczeniu, Kraków 2004.
2.T. Tomaszkiewicz, Terminologia tłumaczenia. Przekład i adaptacja, Poznań 2006.
3. G. Ziętala, Rosyjska korespondencja służbowa w ćwiczeniach ze słownikiem rosyjskopolskim. Русская деловая корреспонденция в упражнениях с русско-польским словарем,
Rzeszów 2010.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
adres strony
www zajęć
informacje
dodatkowe
str. 4
4. G. Ziętala, Interkulturowa komunikacja pisemna w polsko-rosyjskiej firmie.
Межкультурная письменная коммуникация в польско-российской фирме, Rzeszów 2005.
http://www.studiapolskie.us.edu.pl/, kontakt z prowadzącymi: [email protected],
[email protected]
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
Nazwa
kod
TTS_w_1
Egzamin końcowy
TTS_w_2
Prezentacja wyników pracy
TTS_w_3
Obserwacja weryfikująca
kod zajęć
osoba
Dr Piotr Bogalecki
przeprowadzająca
weryfikację
Grupa
Złożona z uczestników specjalności translatoryka
wymagania
Znajomość problematyki wykładów, opracowań z zakresu literatury obowiązkowej
merytoryczne
oraz umiejętność pracy przekładowej z tekstem specjalistycznym
kryteria oceny
Ocena końcowa modułu stanowi średnią arytmetyczną oceny z wykładu (egzamin)
oraz łącznej oceny z dwóch bloków konwersatorium. Ocena z wykładu ma zatem
wartość 50%, zaś każdy z bloków konwersatorium – 25%. Blok I kończy się testem,
zaś blok II pracą tłumaczeniową na ocenę
przebieg procesu Weryfikacja przeprowadzona zostanie na ostatnich zajęciach każdej części modułu:
weryfikacji
wykładów, konwersatorium (blok I) oraz konwersatorium (blok II).
informacje
dodatkowe