UWAGA - ZAGROśENIE POWODZIOWE !!! • pamiętaj, jeśli moŜesz

UWAGA - ZAGROśENIE POWODZIOWE !!!
W związku z zagroŜeniem powodziowym przygotuj siebie, rodzinę
i dobytek na wypadek powodzi.
W tym celu:
• juŜ dzisiaj przenieś wartościowe rzeczy na górne kondygnacje budynku
• jeśli moŜesz - odeślij dzieci i osoby starsze w bezpieczne miejsce np. do
znajomych, rodziny
• ustal sposoby kontaktowania się z rodziną w razie stracenia z nią łączności
np. przez krewnych, znajomych itp.
• naucz najbliŜszych członków rodziny odłączania źródeł energii, gazu, wody
• zgromadź w domu niezbędną ilość nie psującej się Ŝywności
• zgromadź w pojemnikach znaczną ilość czystej wody, w czasie powodzi
moŜe nie funkcjonować kanalizacja, studnie
• przenieś na górne kondygnacje miejsca sypialne lub jeśli nie masz takiej
moŜliwości - śpij u sąsiada, który taką moŜliwość posiada
• mniej włączone radio bateryjne na częstotliwości lokalnej stacji w celu
wysłuchania komunikatów o zagroŜeniu i sposobach postępowania
• zapewnij sobie odpowiednią ilość źródeł światła - latarki, świece, zapasowe
baterie do radia i latarek
• zapewnij odpowiednią odzieŜ i obuwie
• jeśli masz sprzęt pływający - utrzymuj go w sprawności ( pontony, łodzie
itp.), uŜywaj go wyłącznie podczas zagroŜenia Ŝycia - prąd wody moŜe
porwać sprzęt wraz z osobami
• poznaj drogi ewakuacyjne i zapoznaj z nimi swoich najbliŜszych i sąsiadów
• podczas powodzi dostosuj się do poleceń prowadzących akcję ratunkową
• pamiętaj, jeśli moŜesz - wykonaj część czynności juŜ
dzisiaj - później moŜesz nie zdąŜyć !!!
TRZYDNIOWY ZESTAW PRZETRWANIA? DOBRY POMYSŁ!
NaleŜy przygotować łatwy do przenoszenia, szczelny pojemnik – moŜe to
być duŜe plastikowe wiadro lub kartonowe pudło wyłoŜone plastikowymi
workami. Następnie naleŜy zebrać i włoŜyć do pojemnika wymienione poniŜej
artykuły
Podstawowe rzeczy:
- woda – około 4 litry na osobę dziennie ( najlepiej byłoby zapewnić
tygodniowy zapas )
- urządzenie do uzdatniania ( oczyszczania ) wody
- apteczka i poradnik pierwszej pomocy
- trwała Ŝywność – konserwy mięsne, płatki śniadaniowe, zupy w
proszku, kasza itp.
- artykuły dla dzieci – butelki, smoczki, kaszki, mydło, puder, ubrania,
pieluchy, soczki, jedzenie w puszkach, ręczniki jednorazowe, koce
- otwieracz do puszek ( ręczny )
- dezynfekujące ręczniki lub Ŝel do rąk
- koc lub śpiwór – po jednym na osobę
- przenośne radio lub telewizor + zapasowe baterie
- latarka + zapasowe baterie
- podstawowe lekarstwa
- zapasowa para okularów
- zapasowe klucze do domu i samochodu
- gaśnica
- artykuły dla zwierząt - Ŝywność, woda, smycz
- gotówka + drobne pieniądze
- zmiana ubrań odpowiednia do pory roku, mocne buty, płaszcz
przeciwdeszczowy
- brezent impregnowany
Artykuły sanitarne:
- duŜe torby plastikowe na śmieci
- duŜe wiadra na śmieci
- mydło w kostce i płynny detergent
- pasta i szczoteczka do zębów
- szampon
- damskie środki higieniczne
- papier toaletowy
- rękawice gumowe
Zebranie zapasu artykułów potrzebnych w sytuacji zagroŜenia moŜe
poprawić bezpieczeństwo Państwa rodziny i podnieść komfort Ŝycia w czasie
klęski Ŝywiołowej i po jej ustąpieniu.
BEZPIECZEŃSTWO W CZASIE POWODZI – WSKAZÓWKI
Być moŜe - najwaŜniejszą przyczyną powstawania ofiar śmiertelnych
w czasie zaistnienia powodzi jest brak zrozumienia powagi sytuacji
i niebezpieczeństwa związanego z powodzią i falą powodziową. Podane poniŜej
wskazówki pomogą Państwu zachować bezpieczeństwo w czasie powodzi:
1. Wiele osób ginie idąc lub jadąc po drogach i mostach przykrytych
wezbranymi wodami. Nawet jeśli woda wygląda, jakby miała tylko kilka
centymetrów głębokości, w rzeczywistości moŜe być znacznie głębsza i
porywista. Wystarczy około pół metra wody, aby porwać samochód,
około piętnaście centymetrów rwącej wody zetnie z nóg kaŜdego!
2. Większość cięŜarówek, samochodów i pojazdów sportowych moŜe być
poniesiona przez wysoką wodę. Wspomniane pojazdy często dają złudne
poczucie bezpieczeństwa, poniewaŜ ludzie wierzą, Ŝe pojazdy są
bezpieczne w kaŜdych warunkach. Taka wiara kończy się śmiertelnymi
wypadkami lub akcjami, w których w których trzeba ratować kierowców i
ich pasaŜerów, uwięzionych w pojazdach lub porwanych przez wody
powodzi.
3. Jeśli zbliŜacie się Państwo do zatopionej drogi, zawróćcie i jedźcie inną
drogą. To, Ŝe pojazdy przed Państwem przejechały przez wysoką wodę
nie oznacza wcale, Ŝe i Wy będziecie mieć tyle szczęścia.
4. Jeśli samochód utknie, natychmiast naleŜy z niego wysiąść i iść na tereny
leŜące wyŜej. Wiele ofiar śmiertelnych to kierowcy, którzy próbowali
uruchomić swoje samochody.
5. Jeśli woda się podnosi lub jest wysoka nigdy nie naleŜy pozwala!
dzieciom bawić się w pobliŜu strumyków lub kanalizacji burzowej. Co
roku w wyniku porwania przez falę ludzie giną lub odnoszą obraŜenia na
ciele. Najczęstszymi ofiarami są dzieci.
6. Strumyki i rzeki, na których utrzymuje się stan powodziowy, nie są
bezpieczne do uprawiania sportów wodnych. Z niebezpiecznie bystrych
wód potoków i rzek, niosących duŜo wody powodziowej, ratować trzeba
niejednego kajakarza.
7. Nigdy nie naleŜy rozbijać namiotu ani ustawiać przyczepy kempingowej
nad brzegiem rzeki czy strumienia. Najlepiej jest zachować pewną
odległość między obozem a wodą, aby mieć więcej czasu na przeniesienie
się w wyŜsze rejony w wypadku gdyby powstała wysoka fala
powodziowa.
8. Jeśli mieszkacie Państwo w nisko połoŜonych rejonach lub w pobliŜu
strumienia, zwracajcie uwagę na poziom wody w czasie intensywnych
opadów. Poziom wody w czasie fali powodziowej podnosi się nagle,
często zaskakując ofiary. Intensywne opady w górze rzeki mogą
spowodować, Ŝe poziom wody podniesie się szybko nawet jeśli w pobliŜu
nie pada. Bądźcie Państwo przygotowani na to, by szybko przejść w
wyŜsze rejony jeśli poziom wody zacznie się podnosić. Szybkie
podporządkowanie się poleceniu ewakuacji moŜe uratować Państwa
Ŝycie!
9. Jeśli otrzymujecie Państwo polecenie, aby się ewakuować, nie zwlekajcie.
Ewakuujcie się wskazanymi drogami ewakuacyjnymi – drogi na skróty
mogą być odcięte!!!
###
ROLNICY !
Co naleŜy mieć na wypadek powodzi:
- dokumenty osobiste + lekarskie
- latarka, baterie, świeczki, zapałki
- apteczka z niezbędnymi lekami
- buty gumowe + płaszcz przeciwdeszczowy
- Ŝywność + pasza dla zwierząt
- woda
- butla gazowa
- lina, sznur, uwięzi
- zapasowa odzieŜ ciepła
- prosty sprzęt ( łopata, siekiera )
- instrukcje przeciwpowodziowe ( plan alarmowy z wyznaczonym
miejscem ewakuacji )
Co trzeba wiedzieć ( zrobić, ustalić ) przed powodzią:
- ustalić połoŜenie – miejsce wyłączników energii i gazu
- zabezpieczyć zbiorniki z olejem, paliwem, środkami chemicznymi
- ustalić, co trzeba ocalić i w jakiej kolejności
- dowiedzieć się, gdzie jest miejsce ewakuacji
- ustalić, kogo powiadomić
- postarać się o worki z piaskiem
- zabezpieczyć zwierzęta
- znać sytuację sąsiadów
Co naleŜy robić, gdy nadejdzie powódź:
- odciąć prąd
- przypomnieć sobie instrukcję alarmową
- podnieść wyŜej sprzęt i paszę dla zwierzą
- sprawdzić i zgromadzić rzeczy potrzebne do ewakuacji
- zabezpieczyć nawozy i środki ochrony roślin
- ewakuować dzieci
- zadzwonić do miejsca kontaktowego
- przygotować zwierzęta i paszę do ewakuacji
- zainteresować się sąsiadami
- odprowadzić maszyny rolnicze ( ciągnik, kombajn, samochód )
- zabezpieczyć to, co moŜe odpłynąć
- słuchać i dostosowywać się do poleceń ratowników
###
MIESZKAŃCY BLOKÓW !
Co powinni mieć na wypadek powodzi mieszkańcy, którzy
zostaną w swoich mieszkaniach:
- radioodbiornik
- awaryjne źródło oświetlenia ( latarka, świeczki, zapałki )
- zestaw turystyczny ( butla, palnik )
- Ŝywność o przedłuŜonej trwałości
- zapas wody
- apteczka + lekarstwa
- środki higieny osobistej
- worki lub pojemniki plastikowe na odpadki
- telefon + wykaz telefonów alarmowych
- instrukcja przeciwpowodziowa
- znajomość sytuacji najbliŜszych sąsiadów
- ustalenie zasad pomocy sąsiedzkiej
Co powinni zrobić mieszkańcy, którzy będą ewakuowani:
- przeczytać i przypomnieć sobie instrukcję alarmową
- zabrać dokumenty osobiste oraz lekarskie
- przygotować i zabrać stale przyjmowane leki
- zabrać koc lub śpiwór oraz ciepłą odzieŜ
- zabrać latarkę lub świeczkę i zapałki
Co naleŜy zrobić przed powodzią:
- przypomnieć sobie instrukcję alarmową
- połoŜyć w widocznym miejscu wykaz z telefonami słuŜb ratowniczych
- opróŜnić piwnicę z substancji zagraŜających środowisku (farby,
lakiery)
- odciąć źródła zasilania (prąd, gaz)
- ewakuować dzieci, osoby starsze i chore
- wywieźć samochód poza tereny zalewowe
- przenieść wartościowe rzeczy na wyŜsze kondygnacje
- sprawdzić i uzupełnić niezbędną ilość zapasów (Ŝywności, wody
pitnej, środków higienicznych, oświetlenia awaryjnego )
- uzupełnić zawartość apteczki (szczególnie waŜne dla ludzi przewlekle
chorych !!! )
- ustalić
i
ustawić
zakres
częstotliwości
radiowej,
na
której
przekazywane są komunikaty
###
MIESZKAŃCY DOMÓW JEDNORODZINNYCH
Co naleŜy mieć na wypadek nadejścia powodzi:
- radio + baterie
- telefon + wykaz telefonów alarmowych
- latarka + baterie
- buty gumowe + płaszcz przeciwdeszczowy
- świeczki + zapałki
- apteczka + leki pierwszej pomocy
- zapas Ŝywności o przedłuŜonej trwałości
- zapas wody pitnej
- butla gazowa + palnik ( ewentualnie grill + palnik )
- liny, sznury
- środki higieny osobistej
- worki plastikowe
- narzędzia podręczne
- piasek
- instrukcja przeciwpowodziowa
- gwizdek
- drąg, bosak, drabina, kładka
- naczynia
- naczynia do higieny osobistej
- WC przenośne, toaleta turystyczna
- przedmioty sygnalizacyjne
Co trzeba wiedzieć (zrobić, ustalić) przed powodzią?
- zapoznać się z instrukcją alarmową
- odciąć prąd
- zabezpieczyć zbiorniki z olejem
- zaopatrzyć się w bosak i drabinę
- zaopatrzyć się we flagę, race i gwizdek
- ustalić kogo i co naleŜy ocalić w pierwszej kolejności
- ustalić zakres fali nadawanych komunikatów
- znać i oznaczyć niebezpieczne miejsca na drodze ewakuacyjnej
- ustalić kogo powiadamiamy
- dowiedzieć się, gdzie jest bezpieczny parking
- ustalić zasady pomocy sąsiedzkiej
- postarać się o worki z piaskiem
###
DZIECI W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH
RODZICE !!!
PokaŜcie dzieciom, jak stworzyć i wypróbować rodzinny plan
działania na wypadek klęski Ŝywiołowej. Polećcie im przygotowanie
własnego planu i listy „ rzeczy do zrobienia ”.
Nauczcie dzieci rozpoznawać sygnały ostrzegawcze. Odtwórzcie
nagrane sygnały róŜnych syren, alarmów poŜarowych, sygnałów
karetek pogotowia itd.
Wytłumaczcie dzieciom, jak zwracać się o pomoc, jak i kiedy
zadzwonić pod numer alarmowy policji, straŜy poŜarnej, pogotowia
ratunkowego.
Nauczcie
je
korzystać
z
ksiąŜki
telefonicznej
i znajdować inne numery alarmowe. Polećcie dzieciom wykonanie
kolorowej tabliczki informacyjnej z najwaŜniejszymi telefonami
alarmowymi.
Zachęćcie dzieci, by zapamiętały najwaŜniejsze informacje o sobie i
swojej rodzinie. Powinny znać na pamięć imiona i nazwiska, adresy i
telefony. Zaprojektujcie kartę informacyjną dla małych dzieci, na
której będą te dane ( pamiętajcie o uaktualnianiu karty !).
Bądźcie razem z dziećmi w czasie i zaraz po kataklizmie. Rodzina daje
dziecku największe poczucie bezpieczeństwa, więc trzymajcie się
blisko. Nie zostawiajcie dzieci z przyjaciółmi lub sąsiadami, aby
zobaczyć, jakie zniszczenia przyniósł kataklizm – zabierzcie je ze
sobą.
Szczerze odpowiadajcie na pytania dzieci. Wyjaśniajcie zdarzenia
uŜywając ich słownictwa tak, by Was rozumiały. Powiedzcie, w jaki
sposób kataklizm dotknął Waszą rodzinę.
Dajcie dzieciom szansę porozmawiania o kataklizmie. Zachęćcie je do
mówienia o swoich obawach, gniewie, Ŝalu i smutku.
Włączcie dzieci do prac przy naprawie szkód. Niech pomagają
w posprzątaniu domu - pomoŜe im to wrócić do codziennych prac
i obowiązków i da poczucie własnego wkładu w dzieło odbudowy.
Wspierajcie się wzajemnie i pomagajcie sobie psychicznie,
starajcie się spędzać ze sobą jak najwięcej czasu.
Przytulajcie się jak najczęściej !!!
OSOBY STARSZE, CHORE, NIEPEŁNOSPRAWNE
W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH
Aby jak najefektywniej pomóc ludziom starszym, chorym lub
niepełnosprawnym w Twojej społeczności lokalnej, dowiedz się kim
oni są i gdzie mieszkają.
Zachęć, aby zgłaszali się do słuŜb ratunkowych.
KaŜdy starszy człowiek powinien posiadać laminowaną kartę
z wypisanymi informacjami ( na temat stanu zdrowia, przyjmowanych
leków itp. ). Zachęć seniorów do noszenia ich przy sobie.
Zachęć osoby starsze, aby miały pod ręką (np. na lodówce, przy
telefonie ) zapisane dokładne instrukcje, co robić w razie kataklizmu.
Organizuj sąsiedzkie „ łańcuchy pomocy ”.
Organizuj pokazy i prezentacje w klubach emerytów, domach opieki,
na spotkaniach grup parafialnych.
UwaŜnie przysłuchuj się zadawanym pytaniom i wątpliwościom.
Mów prostym i zrozumiałym językiem.
Bądź cierpliwy.
Zachęcaj osoby Ŝyjące samotnie do udziału w przygotowaniach na
wypadek
kataklizmu
–
informuj
o
środkach
ratunkowych
i organizowanej pomocy.
Pamiętaj, Ŝe osoby starsze, chore, niepełnosprawne mają
często trudności z poruszaniem się a ich zdolność do
przemieszczania się nie jest taka, jak u ludzi zdrowych –
jest
to
szczególnie
ewakuacji!!!
waŜne
przy
przeprowadzaniu
GDY NASTĄPI KATAKLIZM:
Bądź spokojny i cierpliwy, zacznij realizować swój plan.
Sprawdź, czy ktoś nie jest ranny. Udziel pierwszej pomocy, sprowadź
lekarza do osób rannych.
Słuchaj radia (na baterie), uwaŜaj na informacje i komunikaty słuŜb
ratowniczych.
Ewakuuj się, jeśli takie są polecenia słuŜb awaryjnych
- ubierz się w odzieŜ ochronną i buty o grubych podeszwach
- weź ze sobą zestaw najpotrzebniejszych rzeczy
- zamknij dom
- poruszaj się po drogach wyznaczonych przez lokalne władze
- zostaw wiadomość, kiedy i dokąd się udałeś.
Sprawdź, jakie są zniszczenia w Twoim domu
- uŜywaj latarki
- nie zapalaj światła ani zapałek, jeśli podejrzewasz uszkodzenie
instalacji gazowej
- sprawdź, czy nigdzie się nie pali, czy nie istnieje niebezpieczeństwo
zaprószenia ognia, czy Ŝaden z przedmiotów w domu nie stanowi
zagroŜenia dla domowników
- sprawdź, czy nie ulatnia się gaz; jeśli go poczujesz zamknij zawór
dopływu gazu, otwórz okna i wyprowadź ludzi na zewnątrz
- jeśli instalacje elektryczna lub wodna są uszkodzone odetnij dopływ
prądy lub wody
- posprzątaj porozrzucane lekarstwa, kałuŜe benzyny i
niebezpiecznych płynów.
Trzeba zapamiętać...
- zaprowadź zwierzęta w bezpieczne miejsce
innych
- zadzwoń do rodziny – „ skrzynka kontaktowa ”
- nie uŜywaj telefonu poza przypadkami awaryjnymi
- zobacz, czy nic się nie stało Twoim sąsiadom; zwróć szczególną
uwagę na osoby starsze, chore, niepełnosprawne
- upewnij się, Ŝe masz wystarczający zapas wody
- nie zbliŜaj się do elektryczności.
WYPOSAśENIE RATUNKOWE
Na wypadek kataklizmu miej w domu odpowiednie
wyposaŜenie; rzeczy te powinny wystarczyć Tobie i Twojej rodzinie
na trzy dni. W małym plecaku lub czymś podobnym trzymaj zestaw
ratunkowy – rzeczy najbardziej potrzebne na wypadek ewakuacji. Nie
zapomnij o:
trzydniowym zapasie wody pitnej i jedzeniu o długotrwałej
przydatności do spoŜycia,
zmianie odzieŜy i butów,
kocu lub śpiworze dla kaŜdej osoby,
apteczce z lekarstwami, z których korzystają członkowie Twojej
rodziny,
narzędziach ratunkowych,
radiu na baterie,
latarce z zapasem baterii,
dodatkowym zestawie kluczyków do mieszkania, samochodu itd.,
gotówce, kartach kredytowych,
artykułach sanitarnych,
specjalnych
przedmiotach dla dzieci, osób starszych,
niepełnosprawnych.
WaŜne dokumenty trzymaj w wodoodpornym pojemniku !!!
INFORMACJA DLA OSÓB OCZEKUJĄCYCH LUB
MOGĄCYCH OCZEKIWAĆ NA EWAKUACJĘ DROGĄ
LOTNICZĄ Z DACHÓW BUDYNKÓW
Oczekując na pomoc na dachu budynku naleŜy :
zasygnalizować potrzebę otrzymania pomocy
ustalonymi znakami
POTRZEBNA POMOC!
POMOC NIEPOTRZEBNA
będąc w grupie, trzymać się za ręce podczas
obniŜania lotu śmigłowca
grupować się na środku dachu
odbierając Ŝywność ze śmigłowca opuszczaną na
linie, odwiązywać ją lub odcinać - nie ciągnąć za
linę
pousuwać anteny telewizyjne i inne przeszkody na
dachu
PRZYKŁADOWE DANE POTRZEBNE DO PRZYGOTOWANIA
RODZINNEGO PLANU POWODZIOWEGO
Ocena stopnia zagroŜenia
Kluczowe znaczenie ma wiedza o tym, jak wysoko moŜe sięgnąć fala powodziowa, kto i w jakim
stopniu znajdzie się w niebezpieczeństwie. Informacje o ewentualnym zagroŜeniu terenu, na
którym mieszkamy, moŜna znaleźć w urzędach miast i gmin, które odpowiedzialne są za
przygotowanie planów działania na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowych. Jeśli treść
udostępnionych dokumentów nas nie satysfakcjonuje, naleŜy dokonać ustaleń na własną rękę.
Pomóc mogą sąsiedzi, zwłaszcza sędziwi. Zwykle pamiętają wezbrania na danym terenie, czasem
potrafią pokazać, dokąd sięgała woda i określić jej głębokość, przynajmniej w niektórych miejscach.
OstroŜność jest konieczna, bowiem powódź bywa nieobliczalna, zaś techniczne zabezpieczenia
przed nią zawodne.
Informacje z lokalnego planu ewakuacji.
Gminny lub miejski plan przeciwpowodziowy zawiera informacje dotyczące obszarów
zalewowych, systemu ostrzegania, dróg ewakuacji i miejsc ewakuacji. Warto je poznać.
System ostrzegania - składają się nań znaki i sygnały alarmujące o zagroŜeniu powodzią (syreny,
indywidualne zawiadomienia telefoniczne, komunikaty nadawane przez lokalne rozgłośnie
radiowe, ostrzeŜenia przekazywane za pośrednictwem głośników radiowozów policyjnych,
bezpośrednie wizyty straŜaków OSP, itp.). Bezpieczne drogi samodzielnej ewakuacji - są to,
oznakowane na czas powodzi, trasy piesze i kołowe pozwalające szybko i bezpiecznie dotrzeć poza
zagroŜony obszar, m.in. do punktów ewakuacji.
Miejsca ewakuacji - wytypowane obiekty, najczęściej uŜyteczności publicznej (szkoły,
przedszkola, ośrodki wypoczynkowe, parkingi itd.) pełniące rolę tymczasowego schronienia dla
ludzi, którzy muszą opuścić swoje domy. Wyznacza się równieŜ miejsca słuŜące do przechowania
dobytku powodzian, ich zwierząt gospodarskich, maszyn rolniczych, samochodów itd.
Organizacja pomocy sąsiedzkiej.
Jest to korzystne z punktu widzenia moŜliwości wspólnego zabezpieczenia domów i rzeczy,
a takŜe ewakuacji dzieci, osób starszych, zwierząt i dobytku. Pozwala na wspólne przygotowanie
planu postępowania na wypadek powodzi, z uwzględnieniem róŜnorakich wariantów pomocy
wzajemnej, choćby przy wynoszeniu mebli na wyŜsze piętra budynków, dyŜurów przy dobytku,
wykorzystaniu róŜnych środków transportu. Zapewnia wzajemne, bieŜące informowanie się o
niebezpieczeństwach oraz moŜliwościach pomocy z zewnątrz. Ułatwia zorganizowanie opieki nad
samotnymi lub niedołęŜnymi osobami, które same nie są w stanie poradzić sobie w obliczu powodzi.
Przygotowanie rodzinnego planu powodziowego
Wszyscy członkowie rodziny powinni wiedzieć, co mają robić, kiedy pojawi się
niebezpieczeństwo. Najlepiej, Ŝeby domownicy wspólnie przygotowali strategię postępowania
opartą na zebranych informacjach. Rodzinny plan powodziowy winien uwzględniać następujące
elementy:
Warianty przebiegu powodzi.
Pomimo istnienia lokalnego planu ewakuacji, opracowanego przez centra kryzysowe, naleŜy
rozpatrzyć sytuację, gdy powódź przychodzi niespodziewanie. NaleŜy wcześniej rozwaŜyć, gdzie
w domu jest najbezpieczniej oraz jak i gdzie ewakuować się w sytuacji krytycznej. Warto
sprawdzić równieŜ, czy wszystkie pomieszczenia moŜna opuścić bez specjalnych trudności –
najlepiej na róŜne sposoby (drzwiami, bramą, oknami, przez właz na dach itp.).
Źródła bieŜących wiadomości.
Gminne lub miejskie centra kryzysowe to zwykle najwaŜniejsze źródła informacji o aktualnej
sytuacji oraz prognozach na najbliŜszą przyszłość. Koniecznie trzeba zanotować sobie numery
telefonów tych instytucji. Zdarza się, Ŝe centra kryzysowe zawierają z lokalnymi rozgłośniami
radiowymi lub telewizyjnymi porozumienia o przekazywaniu z anteny komunikatów dla
mieszkańców podczas zagroŜenia. Dobrze jest, więc wpisać do podręcznego notatnika,
kieszonkowego kalendarza lub telefonu komórkowego zarówno numery telefoniczne, jak i nazwę
stacji i częstotliwość, na której nadaje swój program. Warto znać numery telefonów zakładu
energetycznego, gazowego, kanalizacyjnego, straŜy poŜarnej, „Sanepidu" i najbliŜszego szpitala.
Miejsca kontaktowe.
Ustalenie „miejsca kontaktowego", znanego całej rodzinie, jest bardzo waŜne, gdyŜ powódź
moŜe zaskoczyć jej członków poza domem. Najlepszym będzie dom krewnych lub przyjaciół,
mieszkających w bezpiecznym rejonie. MoŜna teŜ wybrać obiekt wyznaczony przez centrum
kryzysowe albo inny, gwarantujący schronienie i opiekę, np. szkołę lub kościół. Wszyscy
domownicy powinni znać adres wybranego miejsca oraz ustalić sposób kontaktu.
Mapa ewakuacji.
Mapę moŜna przygotować w oparciu o informacje z lokalnego centrum kryzysowego oraz na
podstawie własnych doświadczeń, przemyśleń i rozmów z sąsiadami. Powinniśmy zaznaczyć na
niej „miejsce kontaktowe", punkty ewakuacji, połoŜone wyŜej tereny, na których moŜna
przechować bezpiecznie samochód, maszyny i zwierzęta. Oznaczmy na naszej mapce równieŜ
trasy dojazdów i dojść.
WaŜne przedmioty.
NaleŜy wspólnie ustalić i zapisać, jakie rzeczy są waŜne na, tyle, Ŝe trzeba koniecznie mieć je z
sobą w czasie ewakuacji i pobytu poza domem. Do podstawowych naleŜą: dowody toŜsamości
(równieŜ akty urodzenia), kosztowności, pieniądze i papiery wartościowe, dokumenty dotyczące
domu i posiadanych gruntów, dokumentacja działalności gospodarczej polisy ubezpieczeniowe.
Wszyscy dorośli powinni wiedzieć, gdzie wszystkie te przedmioty są przechowywane. Warto
zabrać apteczkę zawierającą podstawowe leki, pamiętając o indywidualnych, stałych potrzebach
farmakologicznych osób starszych i chorych. NaleŜy wziąć z sobą koce lub śpiwory,
nieprzemakalne obuwie, ciepłą odzieŜ, zapasową bieliznę oraz kurtki przeciwdeszczowe. Dobrze
jest mieć przy sobie radio na baterie, latarkę i zapas Ŝywności (w tym napojów) choćby na trzy
dni. Dorośli nie lubią rozstawać się z pamiątkami rodzinnymi, a małe dzieci z ulubionymi
zabawkami i domowymi zwierzakami. Niech to wszystko będzie z nami podczas przymusowego
pobytu w obcym miejscu, nasze samopoczucie będzie wówczas zdecydowanie lepsze.
Zabezpieczenia wyposaŜenia oraz instalacji.
Straty moŜna zmniejszyć wynosząc na wyŜsze kondygnacje domu ruchome elementy jego
wyposaŜenia: lodówkę, pralkę, kuchnię gazową, sprzęt elektroniczny, meble itp. Podobnie
postępujemy ze środkami chemicznymi - herbicydami do ochrony roślin, rozpuszczalnikami i
farbami. Obowiązkowo wyłączamy prąd, gaz, wodę oraz zamykamy hermetycznie, jeśli to
moŜliwe, instalację odprowadzającą ścieki. Wszyscy domownicy powinni wiedzieć, jak to się
robi, najlepiej kolejno, według spisanego wcześniej, szczegółowego harmonogramu
postępowania.
Podział obowiązków.
W rodzinnym planie powodziowym trzeba zapisać przejrzysty przydział zadań i zaznajomić z
nim zarówno dorosłych, jak i dzieci. WaŜne jest, by kaŜdy wiedział, co ma z sobą podczas
ewakuacji zabrać. Nawet kilkuletnie pociechy powinny znać numery telefonów policji i
centrum kryzysowego, aby mogły tam zadzwonić w razie niebezpieczeństwa. NaleŜy teŜ
zaznajomić je ze sposobem opuszczania domu oraz zagroŜonego terenu i pokazać drogi dotarcia
do „miejsca kontaktowego". Dzieci muszą wiedzieć, Ŝe pod Ŝadnym pozorem nie wolno im
zbliŜać się do wezbranej wody, a takŜe próbować przez nią przechodzić, choćby wyglądała na
płytką.
Ćwiczenia.
Plan działania na wypadek tak rzadkiego zdarzenia, jakim jest powódź, będzie mało skuteczny
bez uzupełniania go o bieŜące informacje oraz okresowych ćwiczeń. Raz do roku domownicy
powinni wspólnie przypomnieć sobie podstawowe elementy planu i rozwaŜyć, czy wszystkie
są aktualne. Dotyczy to szczególnie numerów telefonów, adresów instytucji odpowiedzialnych
za przebieg akcji przeciwpowodziowej, dróg i miejsc ewakuacji. Powinno się równieŜ ponownie
sprawdzić, kto z sąsiadów w obliczu zagroŜenia potrzebować moŜe naszej pomocy.
Rodzinny plan powodziowy winien zawierać następujące informacje:
waŜniejsze numery telefonów(gminnego lub miejskiego centrum kryzysowego, zakładu
energetycznego, gazowego, szpitala itd.),
opis sposobu powiadamiania o nadchodzącym zagroŜeniu (syrena, bicie dzwonów
kościelnych, komunikaty stacji radiowej itd.),
wskazanie punktu kontaktowego dla całej rodziny (adres i numery telefonów),
mapkę z oznaczonymi drogami ewakuacji i miejscami ewakuacji
określenie kto i co zabiera z sobą podczas ewakuacji,
spis i sposób wyłączenia instalacji (elektrycznej, gazowej, kanalizacyjnej itd.).
Od prawidłowej reakcji na ostrzeŜenie o powodzi zaleŜy bardzo wiele.
W terenach o duŜym zagroŜeniu powodziowym szybka i sprawna ewakuacja moŜe uratować
Ŝycie. Tam, gdzie jest więcej czasu na zabezpieczenie domu, rozsądne
i szybkie działania pozwalają uniknąć duŜych strat. Ale decyzja – co zrobić, jak się zachować nie jest łatwa. Ludzie, dla których powódź jest zaskoczeniem, reagują w sposób
nieprzewidywalny. Niektórzy nie reagują w ogóle lub zapominają najwaŜniejszych rzeczy, bez
których trudno sobie poradzić poza domem lub trudno zacząć Ŝycie po powodzi.