Nr wniosku: 185255, nr raportu: 19935. Kierownik (z rap.): mgr

Nr wniosku: 185255, nr raportu: 19935. Kierownik (z rap.): mgr Krystyna Maria Bielecka
Świat poznajemy za pośrednictwem naszych pojęć i wyobrażeń. Myślimy, ale popełniamy błędy i możemy je korygować.
Znaczy to ni mniej, ni więcej niż to, że rozpoznawanie błędów pozwala nam korygować nasze pojęcia czy wyobrażenia
na temat świata, a także nas samych. Myśląc, a więc i błądząc, lepiej rozumiemy otaczający nas świat, a w konsekwencji
osiągamy zamierzone przez nas cele. Innymi słowy, myślimy i postępujemy racjonalnie – zakładając jakiś cel, dążymy do
niego. Rozpoznawanie i korygowanie własnych błędów jest niezbędnym elementem procesu uczenia.
Filozofowie i naukowcy (kognitywiści) wszelkie pojęcia, wyobrażenia czy przekonania nazywają „reprezentacjami
umysłowymi”. Reprezentacje umysłowe cechują się tym, że odnoszą się do czegoś (np. do świata czy do innej
reprezentacji), posiadają jakąś treść (a więc warunki poprawności), mają jakiś nośniki (np. neuronalne). Naukowcy
usiłujący wyjaśnić, jak reprezentacje można sprowadzić do obiektów fizycznych, mają największą trudność z pojęciem
treści reprezentacji, a więc tego, czym są warunki poprawności. Wyjaśnienie natury treści reprezentacji ma konsekwencje
dla modelu rozpoznawania i korygowania błędów przez system reprezentacyjny. Zrozumienie, czym są warunki
poprawności i przeformułowanie ich na inne kategorie pozwala ograniczyć zbiór tego, co mogłoby odgrywać rolę
reprezentacji umysłowych w systemie poznawczym, a zatem oddalić niebezpieczeństwo zbytniej liberalizacji pojęcia
reprezentacji umysłowych. Proponuję uporządkowaną listę wymogów dla koncepcji filozoficznych reprezentacji
umysłowych, która stanowi zarazem punkt wyjścia do opracowania szkicu własnej koncepcji, w ramach której system
poznawczy rozpoznaje swój błąd, rejestrując niespójność między informacjami. I tak człowiek, który widzi co innego, niż
słyszy, może rozpoznać adekwatność własnych reprezentacji, rejestrując niespójność między informacją ze zmysłu
wzroku i ze zmysłu słuchu. Może własny błąd skorygować dzięki temu, że nauczy się, iż w danych okolicznościach
pojawia się niespójność i zmienić swoje zachowanie. Zaproponowany szkic koncepcji ma być podstawą bardziej
rozbudowanych teorii reprezentacji umysłowych. Model wykrywania błędu jest również minimalnym modelem
wykrywania błędu dla naukowych modeli zwierzęcych i ludzkich (a także systemów sztucznych).