Seminarium „Dyrektywa usługowa – nowe szanse dla

Seminarium
„Dyrektywa usługowa –
nowe szanse dla
przedsiębiorców”
Warszawa, 27 maja 2009 roku
Wprowadzenie
Art. 43 TWE  swoboda
przedsiębiorczości
Art. 49 TWE  swoboda
świadczenia usług
transgranicznych
Orzecznictwo  ETS
SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
Art. 43 TWE
Ograniczenia swobody przedsiębiorczości obywateli
jednego Państwa Członkowskiego na terytorium
innego Państwa Członkowskiego są zakazane (…).
Zakaz ten obejmuje również
ograniczenia w tworzeniu agencji, oddziałów lub filii
przez obywateli danego Państwa Członkowskiego,
ustanowionych na terytorium innego Państwa
Członkowskiego.
(…) swoboda przedsiębiorczości
obejmuje
podejmowanie i wykonywanie
działalności prowadzonej
na własny rachunek
zakładanie i zarządzanie
przedsiębiorstwami,
samozatrudnienie
na warunkach określonych przez
ustawodawstwo Państwa przyjmującego
dla własnych obywateli.
SWOBODA ŚWIADCZENIA USŁUG
Art. 49 TWE
(…) ograniczenia w swobodnym
świadczeniu usług wewnątrz Wspólnoty są
zakazane w odniesieniu do obywateli
Państw Członkowskich mających swe
przedsiębiorstwo w państwie Wspólnoty
innym niż Państwo odbiorcy świadczenia.
Orzecznictwo ETS
Sprawa Laval un Partneri C-341/05
(orzeczenie z dnia 18.12.2007r.)
Sprawa Viking Lines
C-438/05
(orzeczenie z dnia 11.12.2007r.)
Sprawa Dirk Rüffert
C-346/06
(orzeczenie z dnia 3.04.2008r.)
Projekt dyrektywy o usługach
Inicjatywa Bolkesteina - 2004
całkowita likwidacja barier w przepływie usług
zasada państwa pochodzenia
dumping socjalny
polski hydraulik
Zmodyfikowany projekt dyrektywy – 2006
zastąpienie zasady państwa pochodzenia zasadą swobody
świadczenia usług
wyłączenie szeregu sektorów usług z zakresu dyrektywy
Dyrektywa 2006/123/WE dotycząca
usług na rynku wewnętrznym
12 grudnia 2006 r.
okres transpozycji
do prawa krajowego
3 lata
28 grudnia 2009 r.
Zasada bezpośredniego stosowania
postanowień dyrektywy
Sprawa Frankovich v. Włochom, C 6/90
(orzeczenie z dnia 19 listopada 1991 r. )
skutek wertykalny (art. 249 TWE)
wystarczająca precyzyjność
bezwarunkowość
stosowanie przepisów niezależne od
dalszych działań ze strony organów
wspólnotowych i krajowych
wynikają z nich zobowiązania państw
członkowskich względem obywateli
Dyrektywa o usługach
instrument horyzontalny
reguluje szeroki zakres usług
zobowiązuje państwa członkowskie do
nowelizacji obowiązującego prawa,
krajowego regulującego kwestie zakładania
i prowadzenia działalności usługowej
przewiduje konieczność podjęcia środków
o charakterze pozalegislacyjnym
Cele dyrektywy o usługach
stworzenie rzeczywistego rynku
wewnętrznego w dziedzinie usług
umożliwienie korzystania z pełni praw
przez przedsiębiorców i konsumentów
przyczynienie się do wzrostu
gospodarczego i zatrudnienia
uproszczenie procedur administracyjnych
ZAKRES STOSOWANIA DYREKTYWY
O USŁUGACH
zakładanie i prowadzenie działalności
usługowej
transgraniczne świadczenie usług
Struktura dyrektywy
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
Postanowienia ogólne
Uproszczenia administracyjne
Swobodny przepływ usług
Jakość świadczonych usług
Swoboda przedsiębiorczości
Nadzór – współpraca administracyjna
„Program konwergencji”
Postanowienia końcowe
W przypadku kolizji z innymi przepisami
prawa wspólnotowego pierwszeństwo mają:
dyrektywa 96/71/WE o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług
rozporządzenie (EWG) 1408/71 dotyczące stosowania systemów zabezpieczenia
społecznego do pracowników najemnych, osób pracujących na własny rachunek
oraz do członków ich rodzin przemieszczających się w granicach wspólnoty
dyrektywa 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych
zasady międzynarodowego prawa prywatnego mające zastosowanie do
zobowiązań umownych i pozaumownych, dotyczące ochrony konsumentów
dyrektywa 89/552/EWG w sprawie koordynacji niektórych przepisów
ustawowych, wykonawczych i administracyjnych dotyczących wykonywania
telewizyjnej działalności transmisyjnej
USŁUGI
Art. 50 TWE
Usługami (…) są świadczenia wykonywane zwykle za wynagrodzeniem
w zakresie, w jakim nie są objęte postanowieniami o swobodnym
przepływie towarów, kapitału i osób.
Usługi obejmują zwłaszcza:
działalność o charakterze przemysłowym,
działalność o charakterze handlowym,
działalność rzemieślniczą,
wykonywanie wolnych zawodów.
(…) świadczący usługę może, w celu spełnienia świadczenia,
wykonywać przejściowo działalność w państwie świadczenia na tych
samych warunkach, jakie państwo to nakłada na własnych obywateli.
Cechy działalności usługowej
działalność na własny rachunek
o charakterze ekonomicznym
(za wynagrodzeniem)
Sprawa Humbel, 263/86
(orzeczenie z dnia 27 września 1988 r.)
świadczona na rzecz przedsiębiorców
(B2B) lub konsumentów (B2C)
Wykaz usług objętych dyrektywą
NIEPEŁNY
art. 2 dyrektywy
większość usług świadczonych przez
zawody regulowane
działalność rzemieślnicza
usługi dla przedsiębiorstw
działalność handlowa
usługi rozrywkowe
usługi budowlane, instalacji i konserwacji
sprzętu
usługi hotelarskie i gastronomiczne
usługi szkoleniowe i edukacyjne
usługi w zakresie wynajmu i dzierżawy
usługi związane z nieruchomościami
usługi w zakresie certyfikacji i testowania
usługi pomocy domowej
usługi informatyczne
Wykaz usług nieobjętych dyrektywą
usługi finansowe
usługi i sieci łączności elektronicznej
usługi w dziedzinie transportu
usługi o charakterze nieekonomicznym w interesie
ogólnym
usługi agencji pracy tymczasowej
usługi zdrowotne
działalność hazardowa
działalność związana z wykonywaniem
władzy publicznej
usługi społeczne
usługi ochrony osobistej
usługi świadczone przez notariuszy i
komorników, powołanych na mocy aktu
urzędowego
usługi audiowizualne
Zakładanie i prowadzenie działalności usługowej
prowadzenie przedsiębiorstwa
rzeczywiste prowadzenie działalności gospodarczej zgodnie z
postanowieniami art. 43 TWE przez czas nieokreślony, przy
wykorzystaniu stałej infrastruktury, polegające na świadczeniu
usług
Sprawa Factortame C-221/89
(orzeczenie z dnia 25 lipca 1991)
Państwa członkowskie zobowiązane są do:
uproszczenia procedur administracyjnych dotyczących
podejmowania i prowadzenia działalności usługowej
zapewnienia możliwości uzyskiwania informacji oraz
dopełniania procedur i formalności drogą elektroniczną
poprzez pojedyncze punkty kontaktowe
Uproszczenia procedur administracyjnych
– wymogi zakazane:
dotyczące przynależności państwowej / położenia statutowej
siedziby
dotyczące zakazu prowadzenia działalności w więcej niż
jednym państwie członkowskim
ograniczające swobodę do dokonania wyboru pomiędzy
prowadzeniem przedsiębiorstwa głównego i dodatkowego
warunek wzajemności (oprócz sektora energii)
stosowanie testu ekonomicznego
obowiązek przedstawiania gwarancji finansowej albo
wykupienia ubezpieczenia
obowiązek wstępnej rejestracji lub uprzedniego prowadzenia
działalności na danym terytorium przez określony czas
Uproszczenia procedur administracyjnych –
wymogi podlegające ocenie:
ograniczenia ilościowe lub terytorialne
ograniczenia formy prawnej działalności
wymogi dotyczące własności udziałów lub akcji
wymogi określające minimalną liczbę pracowników
minimalne i maksymalne taryfy
Ocena w oparciu o kryteria:
niedyskryminacyjności
konieczności
proporcjonalności
Uproszczenia procedur administracyjnych
– system zezwoleń:
procedura, zgodnie z którą od usługodawcy wymaga się podjęcia
kroków w celu uzyskania od właściwego organu formalnej lub
dorozumianej decyzji dotyczącej podjęcia lub prowadzenia
działalności usługowej
Państwa członkowskie nie uzależniają możliwości podejmowania
lub prowadzenia działalności od systemu zezwoleń, chyba że
system:
nie dyskryminuje danego usługodawcy
jest uzasadniony nadrzędnym interesem publicznym
wyznaczonego celu nie można osiągnąć za pomocą mniej restrykcyjnych
środków
Przepisy o systemie zezwoleń nie mają zastosowania do aspektów, które są
bezpośrednio lub pośrednio regulowane przez inne wspólnotowe akty prawne
Warunki udzielenia zezwolenia
procedura zawiera przejrzyste kryteria podane z
wyprzedzeniem do publicznej wiadomości i nie ma
charakteru zniechęcającego
opłaty za zezwolenie są proporcjonalne do kosztu procedur
zezwolenie wydane niezwłocznie
zezwolenie zapewnia możliwość prowadzenia działalności
na terenie całego kraju
zezwolenie wydane na czas nieokreślony
stosowanie bezstronnej i przejrzystej procedury wyboru
spośród potencjalnych kandydatów w przypadku
ograniczonej liczby zezwoleń (ograniczone zasoby naturalne,
możliwości techniczne)
Swobodne świadczenie usług
Państwa członkowskie uznają prawo usługodawców do świadczenia
usług w państwie członkowskim innym niż to, w którym prowadzą
przedsiębiorstwo.
Nie mogą swobody ograniczać poprzez:
obowiązek prowadzenia przedsiębiorstwa,
obowiązek uzyskania zezwolenia, wpisu do rejestru, rejestracji w
zrzeszeniu lub stowarzyszeniu zawodowym
zakaz tworzenia określonej infrastruktury – biura, kancelarii
niezbędnych do świadczenia usług
Państwo, w którym usługa jest świadczona może nałożyć na
usługodawcę wymogi uzasadnione względami porządku publicznego,
bezpieczeństwa publicznego, zdrowia publicznego lub ochrony
środowiska naturalnego.
Państwo to może także stosować własne zasady dotyczące
warunków zatrudnienia, w tym zasad określonych w układach
zbiorowych.
Świadczenie usług
transgraniczne  usługodawca nie posiada siedziby w
państwie członkowskim, w którym
świadczy usługi
Sprawa Gebhard, C-55/94
(orzeczenie z dnia 30 listopada 1995r.)
okresowe
 brak trwałego uczestnictwa w życiu
gospodarczym państwa przyjmującego
Sprawa Komisja przeciw Włochom, C-131/01
(orzeczenie z dnia 13 lutego 2003r.)
Prowadzenie przedsiębiorstwa
rzeczywiste prowadzenie działalności
gospodarczej
przez czas nieokreślony
przy wykorzystaniu stałej infrastruktury
Sprawa Factortame, C-221/89
(orzeczenie z dnia 25 lipca 1991)
Ocena stanu faktycznego
według ETS
Dokonywana indywidualnie
Uwzględniająca:
czas trwania
regularność
okresowość
ciągłość
Sprawa Gebhard, C-55/94 (30.11.1995)
* Brak możliwości określenia ogólnych ram czasowych
Sprawa Schnitzer, C-215/01 (11.12.2003)
Odstępstwa od swobody świadczenia usług
usługi świadczone w ogólnym interesie
gospodarczym w sektorach:
pocztowym
energii elektrycznej i gazu ziemnego
usług dystrybucji i dostaw wody oraz usług oczyszczania
ścieków
gospodarki odpadami
działalność w zakresie sądowej windykacji
należności
działania do których ustawowo wymagany jest
udział notariusza
rejestracji pojazdów wziętych w leasing w
innym państwie członkowskim
Odstępstwa od swobody świadczenia
usług
zagadnienia objęte:
dyrektywą 96/71/WE (kwestie delegowania pracowników)
dyrektywą 95/46/WE (przetwarzanie danych osobowych)
dyrektywą 77/249/EWG (prawnicy)
dyrektywą 2005/36/WE – tytuł II (zastrzeżenie działalności dla zawodu)
rozporządzeniem (EWG) 1408/71
dyrektywą 2006/43/WE (sprawozdania finansowe)
dyrektywą 2004/38/WE – w odniesieniu do formalności administracyjnych
rozporządzeniem (EWG) 259/93 – w odniesieniu do przesyłania odpadów
dyrektywami 87/54/EWG i 96/9/WE – w odniesieniu do prawa autorskiego i
własności przemysłowej
przepisami odnoszącymi się do zobowiązań umownych i pozaumownych
przepisami w zakresie wiz i zezwoleń na pobyt obywateli państw trzecich
nieobjętych Układem z Schengen
Dodatkowe kwestie:
ubezpieczenia i gwarancje od
odpowiedzialności zawodowej – art. 23
informacje handlowe dostarczane przez
zawody regulowane – art. 24
działalność wielodyscyplinarna – art. 25
Prawa usługobiorców
Państwa członkowskie nie mogą nakładać na
usługobiorcę wymogów, które ograniczają
korzystanie z usług dostarczanych przez
usługodawcę prowadzącego przedsiębiorstwo
w innym państwie członkowskim
gwarancja niedyskryminacji – art. 20
dostęp do informacji także dotyczących
usługodawców i ich usług – art. 21 i 22
Więcej informacji:
http://www.mg.gov.pl/Przedsiebiorcy/Unia+E
uropejska/Dyrektywa+o+uslugach+na+Rynku
+Wewnetrznym/
http://ec.europa.eu/internal_market/services/se
rvices-dir/index_en.htm
Dziękuję Państwu za uwagę