Pobierz PDF - Nasz Swiat
Transkrypt
Pobierz PDF - Nasz Swiat
Vademecum Polaków we Włoszech niezbędnikemigranta Nr 1 / 1- 15 WRZEŚNIA 2012 Niniejsza publikacja została zrealizowana przez redakcję „Naszego Świata” przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowana z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą” © photoxpress.com Nie taka straszna włoska biurokracja, jak ja, maluja, Legalizacja pobytu we Włoszech Co zrobić, żeby pracować i studiować Urzędnicy bywają omylni Prawa pobytowe obywateli polskich Jak odwołać się od decyzji administracyjnych Jedynym wymogiem formalnym związanym z pobytem we Włoszech maksymalnie przez okres do trzech miesięcy jest dopełnienie obowiązku meldunkowego w ciągu 48 godzin od momentu przyjazdu. Ten, kto pragnie podjąć pracę zarobkową, studia lub z innych powodów che pozostać tu na dłużej musi wpisać się do rejestru mieszkańców Każdy, kto jest niezadowolony z decyzji administracyjnej, może jej treść kwestionować, odwołując się bezpośrednio do organu, który wydał decyzję, organu wyższego stopnia lub odwołując się na drodze sądowej w Regionalnym Sądzie Administracyjnym. Ponadto istnieje możliwość weryfikacji takich decyzji w trybie nadzwyczajnym strona II ponadto w tym numerze: Historia Polskiego Cmentarza Wojskowego w Casamassima Prezentacja prężnie działających polskich stowarzyszeń w Lombardii Nekropolia w Casamassima to jeden z pięciu polskich cmentarzy wojennych we Włoszech Przedstawiamy: Związek Polaków w Mediolanie oraz Polsko-Włoskie Koło Kulturalne w Lombardii strona VI strona 11 strona V W następnym numerze: Pracować we Włoszech Pytania i odpowiedzi Dowiecie się: jakie są podstawowe zasady nawiązania i wygaśnięcia stosunku pracy, jak założyć własną działalność gospodarczą, jak naliczane są pensje we Włoszech oraz gdzie uzyskać pomoc w przypadku sporu z pracodawcą Eksperci współpracujący z najpopularniejszym portalem dla imigrantów we Włoszech www.stranierinitalia.it odpowiedzą na pytania naszych czytelników dotyczące problemów związanych z pracą we Włoszech EDITORE: Stranieri in Italia S.r.l. Via Eleonora Duse, 53 Roma 00197 ITALY Email: [email protected] | DISTRIBUZIONE ED ABONAMENTI: Email: [email protected] | TIPOGRAFIA: CENTRO STAMPA QUOTIDIANI Spa Via dell’Industria 52, Erbusco - (BS) 25030, Italy Nr 16 / 1-15 września 2012 II Informacje ogólne dotyczące praw pobytowych we Włoszech Obywatelom polskim, podobnie jak wszystkim obywatelom państw należących do Unii Europejskiej, przysługuje prawo do swobodnego przemieszczania się po wszystkich krajach UE, bez potrzeby posiadania wizy wjazdowej. Jedynym wymogiem jest obowiązek posiadania przy sobie dokumentu potwierdzającego tożsamość osoby wjeżdżającej (dowód lub paszport). Pobyt do trzech miesięcy we Włoszech Obywatel polski zamierzający pozostać we Włoszech maksymalnie przez okres do 3 miesięcy nie musi spełniać żadnych szczególnych formalności, poza spełnieniem obowiązku meldunkowego w ciągu 48 godzin od momentu przyjazdu. Należy jednak pamiętać, że każdy obywatel jest zobowiązany posiadać dokument tożsamości: ważny paszport lub dowód osobisty. Obowiązek meldunkowy Pobyt każdego cudzoziemca we Włoszech musi zostać zgłoszony policji w ciągu 48 godzin od jego przyjazdu. Pobyt osób zakwaterowanych w ośrodkach turystycznych (hotelach, pensjonatach i na campingach) zgłasza ich administracja. W przypadku osób będących gośćmi osób Pobyt każdego cudzoziemca we Włoszech musi zostać zgłoszony policji w ciągu 48 godzin od jego przyjazdu. prywatnych lub wynajmujących mieszkanie obowiązku meldunkowego musi dopełnić właściciel mieszkania lub osoba w nim zamieszkała. Pobyt powyżej trzech miesięcy Obywatel polski zamierzający pozostać na terenie Republiki Włoskiej przez ponad 3 miesiące zobowiązany jest wystąpić o wpis do rejestru mieszkańców (iscrizione anagrafica) do urzędu gminy (Ufficio del Comune) w miejscu swojego pobytu. Aby uzyskać ww. wpis, należy spełnić warunki określone przez prawo pobytowe. Pobyt ze względu na pracę lub prowadzenie działalności gospodarczej na terenie Włoch Aby uzyskać ww. wpis do rejestru mieszkańców (attestazione di iscrizione anagrafica), należy przedłożyć dokument potwierdzający legalne zatrudnienie lub prowadzenie zarejestrowanej działalności gospodarczej w Republice Włoskiej. Pobyt ze względu na naukę Należy przedłożyć dokumenty potwier- dzające naukę w zarejestrowanych szkołach lub ośrodkach kształcenia oraz posiadanie środków finansowych (w wysokości określonej przez prawo) na pokrycie kosztów utrzymania we Włoszech siebie i swojej najbliższej rodziny, ubezpieczenia zdrowotnego obejmującego ewentualną konieczność leczenia we Włoszech. Minimalną wymaganą kwotą w 2012 roku jest suma 5.577 euro. Pobyt turystyczny Należy przedłożyć dokumenty poświadczające posiadanie środków finansowych (w wysokości określonej przez prawo) na pokrycie kosztów utrzymania we Włoszech siebie i swojej najbliższej rodziny, ubezpieczenia zdrowotnego obejmującego ewentualną konieczność leczenia we Włoszech. Minimalną wymaganą kwotą w 2012 roku jest suma 5.577 euro. Dokumenty stwierdzające posiadanie wymaganych środków finansowych to m.in.: zaświadczenie o pobieraniu emerytury, roczna deklaracja dochodowa, informacje o posiadanych papierach wartościowych, Pobyt we Włoszech z innych powodów O bywatele krajów należących do Unii Europejskiej mogą legalnie przebywać na terytorium Republiki Włoskiej nawet, jeśli nie studiują tu, ani nie pracują, o ile posiadają określoną przez prawo minimalną wysokość środków finansowych, niezbędną do utrzymania się we Włoszech. Za wystarczającą kwotę, wskazywaną jako niezbędne minimum, uznaje się równowartość zasiłku socjalnego (assegno sociale). Stawkę tę co roku wylicza Istituto Nazionale della Previdenza Sociale (INPS), czyli zakład ubezpieczeń społecznych. W 2012 roku minimalny roczny dochód wynosi 5.577 euro. Dokumentami potwierdzającymi posiadanie ww. wymaganych zasobów są m.in. zaświadczenie o pobieraniu emerytury, roczna deklaracja podatkowa, informacja o posiadanych papierach wartościowych oraz środkach zgromadzonych na książeczkach oszczędnościowych i kontach bankowych. Warto wiedzieć: Zgodnie z rozporządzeniem Prezydenta Republiki nr 445 z dnia 28 grudnia 2000 r. możliwe jest tzw. samozaświadczanie (autodichiarazione) posiadanych zasobów materialnych. W przypadku, kiedy zamierzamy udo- © photoxpress.com Prawo do legalnego pobytu we Włoszech przez okres przekraczający 3 miesiące przysługuje również w szczególnych sytuacjach osobom, które nie pracują, ani nie studiują we Włoszech. kumentować posiadane środki finansowe poprzez oświadczenie własne, musimy pamiętać, iż zawarte w nim informacje muszą być na tyle dokładne, aby umożliwić dokonanie kontroli posiadanych zasobów przez odpowiednie włoskie urzędy. Obywatele UE pracujący we Włoszech i to zarówno pracownicy etatowi, jak i prowadzący własną działalność zachowują prawo do pobytu we Włoszech przekraczającego 3 miesiące, jeżeli: - ich aktywność zawodowa została zatrzymana z powodu choroby lub wypadku; - obywatel, który po roku pracy we Włoszech utracił ją nie ze swojej winy lub któremu po roku wygasła umowa o pracę i stał się bezrobotnym, oraz taki, który zarejestrował się w rejonowym centro per l'impiego (urzędzie dla bezrobotnych); - obywatel uczęszczający na szkolenia zawodowe (corsi di formazione professionale). (ms, dw) Niniejsze wydanie „Naszego Świata” zostało zrealizowane przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowane z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”. wyciąg z konta bankowego, książeczki oszczędnościowe. Praca sezonowa Obywatel polski pragnący pozostać we Włoszech tylko na czas związany z wykonywaną pracą sezonową, może wpisać się do rejestru mieszkańców tymczasowych. By uzyskać zaświadczenie wpisu tymczasowego, pracownik sezonowy powinien przedstawić: - ważną umowę o pracę lub deklarację pracodawcy, że zamierza zatrudnić wnioskodawcę (lettera di assunzione) lub dokument potwierdzający zgłoszenie zatrudnienia wysłane do biura pośrednictwa pracy (comunicazione al centro per l’impiego); - polski ważny paszport lub dowód osobisty; - codice fiscale, czyli włoski numer identyfikacji podatkowej wydany przez Agenzia delle Entrate; - podanie o wpis tymczasowy. Wpis do rejestru mieszkańców tymczasowych wygasa najpóźniej po upływie roku od daty jego dokonania. Dokumenty wymagane przy składaniu podania o attestazione di soggiorno: III Nr 16 / 1-15 września 2012 Pracownicy etatowi (lavoratori dipendenti): - zaświadczenie o zatrudnieniu z Centro per l’impiego (comunicazione di assunzione del centro per l'impiego); - zaświadczenie o zapisaniu się do zakładu ubezpieczeń społecznych (certificato di iscrizione all'INPS); - karta przychodów z ostatniego miesiąca (busta paga recente); - pokwitowanie uiszczenia składek INPS (ricevuta di versamento dei contributi all'INPS); - umowa o pracę zawierająca numery identyfikacyjne INPS i INAIL (contratto di lavoro contenente i numeri identificativi INPS e INAIL). Pracownicy prowadzący własną działalWłoszech (lavoratori autonomi): - zaświadczenie o wpisaniu do Izby Handlowej (certificato di iscrizione alla Camera di Commercio); - zaświadczenie o nadaniu numeru partita IVA przez urząd skarbowy (attestazione di attribuzione della partita IVA da parte dell'Agenzia delle Entrate); - w przypadku wykonawców wolnych zawodów niezbędne jest zaświadczenie o przynależności do zrzeszenia wykonawców danego zawodu (certificato di iscrizione al relativo). ność gospodarczą we Obywatel pragnący pozostać we Włoszech tylko na czas pracy sezonowej może wpisać się do rejestru mieszkańców tymczasowych. Studenci: - dokument potwierdzający bycie słuchaczem publicznej lub prywatnej uczelni (documentazione attestante l'iscrizione presso un istituto pubblico o privato riconosciuto); - ubezpieczenie zdrowotnie na co najmniej rok, uwzględniające leczenie na terytorium całego kraju; - dokument potwierdzający posiadanie określonej przez prawo minimalnej kwoty, niezbędnej do utrzymania się we Włoszech, np. wyciąg bankowy (documentazione dalla quale risulti disponibilità di risorse economiche sufficienti al soggiorno). Mascia Salvatore Danuta Wojtaszczyk Legalizacja pobytu członków rodziny Zasady wydawania attestazione di soggiorno reguluje dekret: D.Lgs n. 30 del 2007, a w szczególności artykuły 14, 15 i 16. Dokument ten stanowi w praktyce potwierdzenie legalizacji pobytu we Włoszech na stałe. Prawo do otrzymania attestazione di soggiorno permanente przysługuje obywatelom UE, którzy mają udokumentowane 5 lat pobytu we Włoszech (posiadają residenza od co najmniej 5 lat). Prawo to traci się w momencie opuszczenia kraju na okres przekraczający 2 lata. © photoxpress.com Diritto di soggiorno permanete, czyli prawo do stałego pobytu Warto wiedzieć: Każdy, kto nabył prawo do stałego pobytu we Włoszech, nie podlega wymaganiom stawianym imigrantom, którzy po raz pierwszy składają podanie o attestazione di soggiorno, co oznacza, że mają prawo pobytu bez względu na ich sytuację zawodową i zdolność finansową. Szczególne sytuacje, kiedy przysługuje permesso permanente Artykuł 15 cytowanego wyżej dekretu stanowi, że prawo do stałego pobytu we Włoszech przysługuje także osobie, która przebywa we Włoszech od mniej niż 5 lat, jeżeli: - legalnie pracowała we Włoszech (na etacie lub prowadząc własną działalność) i osiągnęła wiek emerytalny; - jest pracownikiem etatowym, który przeszedł na wcześniejszą emeryturę (pod warunkiem, że mieszka we Włoszech od co najmniej 3 lat i pracował przez ostatnie 12 miesięcy); - przebywa legalnie we Włoszech od co najmniej 2 lat i przysługuje jej renta inwalidzka z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej; - przez 3 lata legalnie pracowała we Włoszech, po czym wyjechała do pracy do innego kraju UE, przy czym miejscem jej stałego zameldowania pozostają Włochy. Andrea De Rossi oprac .D.W Jak otrzymać Codice Fiscale? Jednym z dokumentów niezbędnych do uzyskania wpisu do rejestru osób zameldowanych we Włoszech, a także do podjęcia zatrudnienia i uzyskania dostępu do świadczeń publicznej służby zdrowia jest Codice Fiscale. Jest to jedna z pierwszych formalności, jakich należy dokonać po przyjeździe do Włoch. Warto wiedzieć: Przy wpisie do rejestru osób zameldowanych nie ma znaczenia narodowość członków rodziny, zatem obywatel Polski może zalegalizować pobyt we Włoszech członków rodziny, nawet jeśli nie posiadają oni obywatelstwa UE. M.S. i D.W Adresy oddziałów Agenzia delle Entrate zlokalizowanych na terytorium całej Republiki Włoskiej znaleźć można na stronie internetowej www.agenziaentrate.it. © photoxpress.com Obywatel polski, który uzyskał wpis do rejestru osób zameldowanych, tj. otrzymał attestazione di soggiorno wydane przez terytorialne Biuro Ewidencji Ludności (Ufficio Anagrafe), może również zalegalizować pobyt najbliższych członków swojej rodziny. Zgodnie z przepisami prawa najbliższymi członkami rodziny są: małżonek i dzieci do 21 roku życia lub starsze, o ile pozostają na utrzymaniu rodziców, a także rodzice i teściowie. Należy jednak pamiętać, że obywatel pragnący zarejestrować członków swojej rodziny musi posiadać określone ustawowo zasoby materialne pozwalające na ich utrzymanie we Włoszech. Poniżej przedstawiamy minimalne środki finansowe (stawka określona przez INPS na 2012 rok), które należy udokumentować, aby zalegalizować pobyt rodziny: • 5.577 euro - wnioskodawca + 1 członek rodziny • 11.154 euro - wnioskodawca + 2 lub 3 członków rodziny • 16.731 euro - wnioskodawca + 4 i więcej członków rodziny Codice Fiscale jest zarazem numerem identyfikacji podatkowej, jak i ewidencyjnym w spisie ludności. Kod ten składa się z 16 znaków alfanumerycznych. Pierwsze 15 zawiera informacje dotyczące imienia, nazwiska, daty i miejsca urodzenia, a 16 znak to litera kontrolująca, wybrana na zasadzie algorytmu z pierwszych 15 znaków. Codice Fiscale nadawane jest w urzędach Agenzia delle Entrate, po wypełnieniu odpowiedniego formularza i okazaniu ważnego dowodu osobistego lub paszportu. Procedura jest bezpłatna, a numer zostaje nadany automatycznie i od ręki. Do uzyskania numeru potrzebny jest jedynie paszport lub dowód osobisty. W przypadku niemowląt przyznanie numeru Codice Fiscale może także nastąpić w urzędzie miasta (Comune), do którego rodzice powinni zgłosić się (w ciągu 60 dni po urodzeniu) z aktem urodzenia. W przypadku niespełnienia przez obywatela polskiego warunków dotyczących pobytu we Włoszech terytorialne Ufficio Anagrafe odmawia jego rejestracji. © photoxpress.com Niespełnienie wymogów pobytowych Zdarza się, że terytorialne Biuro Ewidencji Ludności (Ufficio Anagrafe) odmawia wpisu do rejestru obywatelom, którzy pragną pozostać we Włoszech na okres przekraczający 3 miesiące. Najczęstszym powodem odmowy jest złożenie niekompletnej dokumentacji potwierdzającej posiadanie prawa do legalnego pobytu na czas dłuższy niż kwartał roku. Zdarza się jednak, iż odmowna decyzja jest wynikiem błędu urzędnika analizującego wniosek. Od decyzji odmownej można się odwołać na drodze postępowania administracyjnego lub sądowego. Szerzej na ten temat piszemy w artykule na str. V. Nr 16 / 1-15 września 2012 Bez włoskiego ani rusz IV Czy nasze dziecko otrzyma obywatelstwo włoskie po urodzeniu się w tym kraju? Oboje z żoną jesteśmy Polkami. Od 2 lat mieszkamy legalnie we Włoszech. Za miesiąc urodzi nam się dziecko. Czy przez sam fakt urodzenia się na terytorium Republiki Włoskiej stanie się jej obywatelem? © photoxpress.com Znajomość języka włoskiego jest praktycznie niezbędna do podjęcia pracy w Republice Włoskiej jak i funkcjonowania i w życiu codziennym. W większości włoskich miast organizowane są bezpłatne kursy języka włoskiego dla cudzoziemców. Niektóre z tych szkół oferują także kursy on line. Adresy szkół dostępne są na stronie internetowej na rządowym portalu dla integracji migrantów www.integrazionemigranti. gov.it Warty polecenia jest też kurs języka i kultury włoskiej o nazwie Dentro Italiano, zrealizowany przez DIDAEL S.P.A. przy współpracy z RAI International. Objaśnienia i instrukcje są dostępne w 6 językach: włoskim, angieskim, francuskim, hiszpańskim, niemieckim i portugalskim. Link: http://www.italica.rai.it/corso. php. może wystąpić o nadanie mu włoskiego obywatelstwa. Cudzoziemiec, który zawarł zawiązek małżeński z obywatelem włoskim może wystąpić o nadanie mu obywatelstwa po dwóch latach małżeństwa, jeżeli jest Z asady nadawania obywatelstwa włoskiego, podobnie jak polskiego, oparte są przede wszystkim o prawo krwi. Zasadę prawa ziemi stosuje się jedynie pomocniczo. Zatem obywatelami Włoch są osoby, których przynajmniej jedno z rodziców posiada włoskie obywatelstwo. Kwestię nadania obywatelstwa włoskiego cudzoziemcowi reguluje ustawa z dnia 5 lutego 1992 roku (Legge 5 Febbraio 1992, N. 91/1992). Na jej mocy obywatelstwo włoskie może być przyznane: Nabyłem prawo do stałego pobytu, ale urzędniczka odrzuciła mój wniosek Zasady wydawania attestazione di soggiorno reguluje dekret: D.Lgs n. 30 del 2007, a w szczególności artykuły 14, 15 i 16. Każdy, kto nabył prawo do stałego pobytu we Włoszech nie podlega wymaganiom stawianym imigrantom, którzy po raz pierwszy składają podanie o attestazione di soggiorno, co oznacza, że mają prawo pobytu bez względu na ich sytuację zawodową i posiadane zasoby materialne. Z opisanej sytuacji wynika, iż pracownica nie jest w pełni zaznajomiona z obowiązującymi przepisami. Sugerujemy ponowne udanie się do urzędu i domaganie się umotywowania na piśmie przyczyn odmowy przyjęcia wniosku lub umówienia spotkania z kierownikiem ufficio anagrafe, w celu uzyskania bezpośrednich wyjaśnień. M.S. i D.W. M.S. i D.W. Włoski dowód osobisty i książeczka zdrowia Po dokonaniu wpisu do rejestru mieszkańców, obywatel polski może otrzymać włoski dowód osobisty (carta d'identità). Dokument ten jest niezbędny, każdej osobie, której pobyt we Włoszech jest związany z pracą zarobkową lub nauką. Wydany dowód nie nia jednak do czania granicy Włoch uprawprzekra(documento non valido per espatrio). Po otrzymaniu wpisu potwierdzającego zameldowanie obywatel polski nabywa także prawo do korzystania z publicznej służby zdrowia. Aby otrzymać książeczkę zdrowia (tessera sanitaria) oraz dokonać wyboru lekarza rodzinnego (medico di familia) należy udać się do rejonowej przychodni (ASL). Jestem żoną Włocha, a mam kłopoty z legalizacją pobytu © photoxpress.com Jestem żoną Włocha, jednak kiedy udałam się do urzędu, aby zarejestrować się spisie mieszkańców powiedziano mi, iż jako osoba niepracująca nie spełniam wymogów, aby zalegalizować mój pobyt. Czy to nie jakiś absurd? rezydentem we Włoszech lub po trzech latach, jeżeli mieszka za granicą. Okres ten zostaje skrócony o połowę, jeżeli małżonkom urodziły się dzieci lub zostały przez nich adoptowane. Polacy, jako obywatele Unii Europejskiej mogą wystąpić o obywatelstwo włoskie już po 4 latach udokumentowanego, legalnego pobytu we Włoszech oraz poda warunkiem, że spełniają dodatkowy warunek, jakim jest osiąganie określonych dochodów poprzez pracę zarobkową. Roczne dochody muszą przekraczać wartość tzw. assegno sociale, czyli minimalnej renty socjalnej. W 2012 roku ta minimalna wymagana suma wynosi 5.577 euro. Kolejne formalności do załatwienia, aby zamieszkać we Włoszech © photoxpress.com Mieszkam legalnie we Włoszech od 7 lat, jednak od roku nie mam stałej pracy. Udałem się do mojego urzędu gminy z wnioskiem o wydanie mi attestazione di soggiorno permanentne, załączając wymagane dokumenty. Jednak pracownica Biura Ewidencji Ludności nie przyjęła go, tłumacząc, iż muszę przedłożyć umowę o pracę i zaświadczenie o wysokości otrzymanej pensji z ostatniego miesiąca, aby otrzymać prawo do stałego pobytu. Co robić? - potomkowi obywatela Włoch, tj. cudzoziemcowi, którego jedno z rodziców (lub też krewny drugiego stopnia w linii prostej np. dziadek) był w chwili urodzenia się dziecka obywatelem włoskimi, - ze względu na zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem włoskim, - w wyniku tzw. naturalizacji osobom, które od określonego czasu mieszkają legalnie we Włoszech. Jeżeli cudzoziemiec urodził się i legalnie przebywał we Włoszech, to na rok na rok przed ukończeniem 18 roku życia Kwestię obywatelstwa włoskiego reguluje prawo krwi Istnieje kilka przepisów prawnych, na mocy których nikt nie może odmówić Pani zarejestrowania w spisie mieszkańców, nawet jeśli nie posiada Pani środków na własne utrzymanie. Wymogi, które Pani postawiono w urzędzie są niezgodne z włoską Konstytucją, a konkretnie z art. 3, który gwarantuje każdemu obywatelowi Włoch prawo do stanowienia rodziny, zatem odmowa wpisania Pani do rejestru narusza podstawowe prawo, jakiem przysługuje Pani mężowi. Może Pani dochodzić swoich praw na drodze administracyjnej i sądowej. ▪ V Nr 16 / 1-15 września 2012 Regionalny Sąd Administracyjny - TAR Odwołanie od decyzji administracyjnych Każdy, kto jest niezadowolony z decyzji administracyjnej, może jej treść kwestionować, odwołując się bezpośrednio do organu, który wydał decyzję, organu wyższego stopnia lub odwołując się na drodze sądowej w Regionalnym Sądzie Administracyjnym – Tribunale Amministrativo Regionale (TAR). Ponadto istnieje możliwość weryfikacji takich decyzji w trybie nadzwyczajnym. Odpowiedź na odwołanie powinna nadejść w ciągu 90 dni od daty jego złożenia, powinna być uzasadniona i zakomunikowana wszystkim zainteresowanym stronom przez oficjalne zawiadomienie (notifica) lub list polecony (raccomandata a/r). Odwołanie do organu, który wydał decyzję (ricorso in opposizione) Można je składać w sprawach zatrudnienia pracowników państwowych, np. dotyczących klasyfikacji uczestników konkursu, kompetencji podwładnych, przyznawania etatów, itd. Postępowanie jest jednakowe jak w przypadku odwołania do organu wyższego stopnia (r. gerarchico). © sxc.hu Odwołanie nadzwyczajne do Prezydenta Republiki Można je złożyć bez pośrednictwa adwokata w ciągu 120 dni od daty oficjalnego zawiadomienia (notifica), w przypadku odpowiedzi negatywnej już nie można się odwołać do żadnej instancji. W pierwszym przypadku można odwołać się samemu (ricorso amministrativo), składając wniosek o ponowne rozpatrzenie, zmianę decyzji lub jej uchylenie. W przypadku odwołania na drodze sądowej wnioskodawca musi być reprezentowany przez adwokata. Stosowne pouczenie, gdzie i w jakim terminie można składać odwołanie, otrzymuje się na piśmie wraz z decyzją. Odwołanie w administracyjnym toku instancji (ricorso amministrativo): - zwyczajne (ordinario), składane bezpośrednio do organu, który wydał decyzję (ricorso in opposizione) lub do organu wyższego stopnia (ricorso gerarchico); - nadzwyczajne (straordinario), składane do Prezydenta Republiki. Motywem odwołania mogą być wady unieważniające decyzję z mocy prawa (vizi di legittimità), gdy organ administracyjny nie ma odpowiednich uprawnień do wydania decyzji, lub wady merytoryczne (vizi di merito), gdy decyzja nie jest adekwatna do zaistniałych faktów. Decyzje administracyjne ostateczne (atti definitivi) i nieostateczne (atti non definitivi) Odwołanie zwyczajne trzeba złożyć w ciągu 30 dni od otrzymania oficjalnego zawiadomienia o decyzji (notifica). Po tym terminie decyzja jest już ostateczna, tzn. nie można się od niej odwołać w administracyjnym postępowaniu, ale tylko na drodze sądowej lub w trybie nadzwyczajnym, bezpośrednio do Prezydenta Republiki. Do decyzji ostatecznych zaliczają się także: - decyzje wydane przez nadrzędny organ administracji publicznej np. burmistrza lub ministra; - decyzje wydane przez organy kolegialne np. komisji lekarskich; - decyzje uznane za ostateczne wg prawa np. zarządzenia prefekta w sprawie wywłaszczenia; - decyzje wydane w odpowiedzi na odwołanie się do organu, który wydał decyzję (ricorso in opposizione) i do organu wyższego stopnia (ricorso gerarchico). Odwołanie do organu wyższego stopnia (ricorso gerarchico) To typowe odwołanie zwyczajne od decyzji nieostatecznych, które trzeba złożyć osobiście lub wysłać listem poleconym (raccomandata a/r) w ciągu 30 dni od dnia oficjalnego zawiadomienia o decyzji. Odwołanie należy złożyć do organu, który wydał decyzję lub organu wyższego stopnia, np. do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych odwołując się od decyzji Prefekta (Ministero dell'Interno) lub do Prefekta odwołując się od decyzji Kwestora (Questore) czy Urzędu Miasta (Comune). W odwołaniu można prosić o wstrzymanie wykonania decyzji administracyjnej, jeśli istnieją ku temu ważne powody. W odpowiedzi na odwołanie organy administracji mogą: - uznać wniosek za nie do przyjęcia (inamissibile), jeśli decyzja zawiera nieprawidłowości; w przypadku, gdy te mogą być poprawione, wyznaczony jest termin do ich poprawy; - odrzucić wniosek (respingere), jeśli nie spełni się wymienionych warunków w podanym terminie lub jeśli wniosek zostanie uznany za bezpodstawny (infondato); - przyjąć wniosek, anulując lub zmieniając decyzję lub też przekazując akt do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, który wydał decyzję. Wniosek można złożyć osobiście, poprzez zawiadomienie oficjalne (notifica) czy listem poleconym (raccomandata a/r) do organu, który wydał decyzję lub do kompetentnego w tej sprawie ministerstwa. Amministrativo Regionale (TAR) Od decyzji administracyjnej można się odwołać w ciągu 60 dni od daty oficjalnego powiadomienia o decyzji (notifica), także wysyłając oficjalne zawiadomienie wszystkim zainteresowanym stronom, a w ciągu następnych 30 dni należy złożyć wniosek do sekretariatu sądu TAR obowiązkowo za pośrednictwem adwokata. Decyzja sądowa TAR ma podobne skutki jak odpowiedź na odwołanie do organu wyższego stopnia (r. gerarchico). Warto pamiętać, że po upływie 90 dni, w przypadku braku odpowiedzi od organu rozstrzygającego, wniosek uznaje się za odrzucony i można odwoływać się już tylko na drodze sądowej w TAR lub złożyć odwołanie nadzwyczajne do Prezydenta Republiki. Takie postępowanie obowiązuje również w przypadku odrzucenia wniosku o odwołanie. Odwołanie nadzwyczajne do Prezydenta Republiki nie jest możliwe w przypadkach: - przekroczeń przepisów drogowych (trzeba je kierować do sądów najniższej instancji, tzw. Giudice di pace); - spraw, które leżą w kompetencji sądów zwykłych; - spraw budżetowych leżących w kompetencji sądów specjalnych, np. Corte dei Conti; spraw podatkowych leżących w kompetencji Giudice Tributario, itp. Wyrok sądowy TAR wchodzi w życie z rygorem natychmiastowej wykonalności, ale można się od niego odwołać do Rady Państwa (Consiglio di Stato). Od wyroku drugiej instancji w niektórych przypadkach można jeszcze wnieść apelację do Sądu Kasacyjnego (Cassazione). Odwołanie sądowne w Tribunale opr. Agnieszka Gorzkowska We Włoszech sądy administracyjne pełnią przede wszystkim funkcje kontrolne nad prawomocnym charakterem aktów administracyjnych. Mogą one doprowadzić do ich unieważnienia. Pierwszą instancją w tym przypadku są Regionalne Sądy Administracyjne, a drugą instancją działy prawne Rady Państwa, a w przypadku regionu Sycylia – Rady Sprawiedliwości Administracyjnej. Sędziowie administracyjni nie są częścią sądownictwa powszechnego i mają autonomiczny organ samorządowy. W zakresie kompetencji sędziego administracyjnego leży ocena sytuacji podmiotu (prawomocnego interesu podmiotu) z wyjątkiem przypadków wyłączności, kiedy to sędzia administracyjny staje się również sędzią praw podmiotowych. W przypadku konfliktu, pozytywnego lub negatywnego, zaistniałego w sytuacji prawnej między sędziami sądu szczególnego a sędzią sądu powszechnego, decyzję podejmuje sąd kasacyjny podczas wspólnego posiedzenia wszystkich działów. źródło: ec.europa.eu Vademecum Polaków we Włoszech niezbędnikemigranta Niniejsza publikacja została zrealizowana przez redakcję „Naszego Świata” przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowana z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą” © photoxpress.com Nr 2 / 16-30 WRZEŚNIA 2012 Praca we Włoszech Co zrobić, żeby podjąć zatrudnienie Zostań swoim szefem Ogólne informacje o prawie pracy Lavoro autonomo, czyli samozatrudnienie 21 lipca 2006 r. Włochy zniosły wszelkie ograniczenia dla pracowników pochodzących z nowych państw UE, likwidując obowiązujące wcześniej procedury biurokratyczne związane z koniecznością uzyskania zgody na pracę. Od tej chwili warunki zatrudnienia obywateli UE są takie same jak dla obywateli Włoch. We Wloszech, kwestia samozatrudnienia regulowana jest na mocy ustawy DL 185/2000. W związku z tym, obywatele polscy mający zamiar podjęcia pracy na zasadzie samozatrudnienia (lavoro autonomo) czynią to na zasadach obowiązujących wszystkich obywateli Unii Europejskiej. strona II ponadto w tym numerze: Bój o Pizzo Corno Opis natarcia Pułku Ułanów Karpackich i 15. Pułku Ułanów Poznańskich w czasie bitwy o Monte Cassino na stanowiska łączące Linię Gustawa z Ryglem Sengera. strona VI Prezentacja działających polskich stowarzyszeń w Veneto i Friuli Venezia Giulia Przedstawiamy: Associazione ItaloPolacca Padova oraz Gripę polonijną Friuli Venezia Giulia w Udine. strona VIII strona IV W następnym numerze: Pracować we Włoszech Pytania i odpowiedzi Dowiecie się o zasiłku dla bezrobotnych oraz o opodatkowaniu dochodów z pracy we Włoszech, ulgach podatkowych i gdziemożna otrzymać pomoc i porady w ww. sprawach oraz o cassetto fiscale. Eksperci współpracujący z najpopularniejszym portalem dla imigrantów we Włoszech www.stranierinitalia.it odpowiedzą na pytania naszych czytelników dotyczące opodatkowania oraz prawach bezrobotnych we Włoszech. EDITORE: Stranieri in Italia S.r.l. Via Eleonora Duse, 53 Roma 00197 ITALY Email: [email protected] | DISTRIBUZIONE ED ABONAMENTI: Email: [email protected] | TIPOGRAFIA: CENTRO STAMPA QUOTIDIANI Spa Via dell’Industria 52, Erbusco - (BS) 25030, Italy Nr 17 / 16-30 września 2012 II Informacje ogólne o prawie pracy we Włoszech 21 lipca 2006 r. Włochy zniosły wszelkie ograniczenia dla pracowników pochodzących z nowych państw UE, w tym z Polski, likwidując obowiązujące wcześniej procedury biurokratyczne związane z koniecznością uzyskania zgody na pracę. Od tej chwili warunki zatrudnienia obywateli UE są takie same jak dla obywateli Włoch. Zbiorowe umowy związkowe Prawo pracy we Włoszech reguluje Księga Piąta kodeksu cywilnego – o pracy. Określa ona ogólne warunki pracy, urlopy czy wynagrodzenia. Oprócz tego, warunki pracy, obowiązki i prawa pracowników i pracodawców we Włoszech określone są przez zbiorowe umowy związkowe (CCNL - Contratto Colletivo Nazionale di Lavoro). Umowy te istnieją osobno dla poszczególnych sektorów działalności zawodowej, a każdy z sektorów jest dodatkowo podzielony na liczne kategorie. Legalnie działający pośrednik nie może brać pieniędzy od przyszłych pracowników CCNL mogą nieco odmiennie regulować warunki pracy w 14 sektorach: rolnictwo, chemia, mechanika, tekstylia, żywność i przemysł rolny, budownictwo, poligrafia i rozrywka, handel, transport, kredyty i ubezpieczenia, firmy usługowe, administracja państwowa, instytucje prywatne, inne. Sposoby poszukiwania pracy Włoskie urzędy pracy Odpowiednikiem polskich urzędów pracy we Włoszech są Centri per l`Impiego. Urzędy pracy starają się pozyskiwać oferty pracy, a także przygotować ludzi do samodzielnego szukania zatrudnienia. Celem pośrednictwa pracy jest pomoc osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w znalezieniu odpowiedniego zatrudnienia, a pracodawcom w znalezieniu odpowiednich pracowników. A gencje pośrednictwa pracy Poszukując pracy, można także skorzystać z ofert pracy prezentowanych przez biura pośrednictwa pracy. Przed skorzystaniem z jej usług należy zawsze sprawdzić, czy znajduje się ona na liście licencjonowanych agencji. Jej legalność na terenie Włoch można sprawdzić na stronie włoskiego ministerstwa pracy: welfare.gov.it. Legalnie działający agent nie może brać pieniędzy za znalezienie pracy czy zarejestrowanie w swojej bazie danych. Nie może też żądać od nas żadnych oryginałów dokumentów. Prasa i internet Zatrudnienia we Włoszech można również szukać pośród ofert pracy zamieszczanych we włoskiej prasie oraz na włoskich portalach internetowych. Formy zatrudnienia Włoskie prawo pracy nie narzuca formy pisemnej umowy o pracę (contratto di lavoro), jednak przed podjęciem zatrudnienia w Italii najlepiej jest zawrzeć na piśmie ustalone warunki pracy. Sporządzenie umowy jest o tyle lepsze, że w momencie, gdy nie zostanie ona spisana pomiędzy stronami, może stanowić duże utrudnienie w przyszłości w udowodnieniu istnienia realnego stosunku pracy (rapporto di lavoro). Umowa na czas nieokreślony W momencie zatrudnienia, pracodawca zobowiązany jest do dostarczenia pracownikowi dokumentu (lettera di assunzione), w którym będą podane następujące informacje: dane pracodawcy i pracownika, data rozpoczęcia stosunku pracy i Problematyka zawodów regulowanych W kwestii zawodów regulowanych występuje spore zróżnicowanie między poszczególnymi krajami. We Włoszech do wykonywania zawodów wolnych regulowanych niezbędne jest uznanie dyplomu uzyskanego przez cudzoziemca za granicą. Zgodnie z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej, obowiązek uznania przez władze włoskie uzyskanego w Polsce dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe istnieje tylko w przypadku tzw. zawodów regulowanych (professioni regolamentate). Zawody regulowane to te, których wykonywanie wymaga oprócz odpowiedniego wykształcenia również dodatkowego zezwolenia. Zaliczają się do nich m.in.: zawody techniczne, prawno-sądowe, administracyjno-ekonomiczne, medyczne oraz dziennikarze i publicyści, czyli te gdzie przedmiotem pracy są działania intelektualne. W niektórych zawodach, ze względu na ujednolicony system kształcenia na poziomie wspólnotowym, uznanie kwalifikacji przez państwo przyjmujące odbywa się automatycznie. Dotyczy to m.in.: lekarzy, pielęgniarek, położnych, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, farmaceutów, architektów, adwokatów z krajów unijnych. Procedura uznania ogranicza się do przesłania dokumentów do właściwego ministerstwa, które sprawdza ich zgodność z normami. Pielęgniarki Wyjątkiem automatycznego uznania kwalifikacji zawodowych regulowanych stanowią uzyskane w Polsce dyplomy pielęgniarskie. Na stronie Konsulatu Generalnego w Mediolanie dowiadujemy się, że automatycznemu uznaniu podlegają wyłącznie dyplomy ukończenia studiów wyższych na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo. W przypadku pielęgniarek i położnych, które ukończyły studia licencjackie kwalifikacje uznawane są w oparciu o zasadę praw nabytych, o ile osoba pracowała w zawodzie przez co najmniej 3 lata w okresie ostatnich 5 lat. Podobnie uznawane są kwalifikacje absolwentów szkół pomaturalnych, o ile mogą udowodnić zatrudnienie w zawodzie przez co najmniej 5 lat w okresie ostatnich 7 lat. Uznanie dyplomu w zawodach regulowanych jak np. inżynier, psycholog, nauczyciel, itp. nie odbywa się automatycznie. W przypadku znaczących różnic w okresie trwania lub programie nauki, do uzyskania prawa wykonywania zawodu na terenie Włoch może być konieczne udowodnienie posiadanego doświadczenia zawodowego, odbycie dodatkowych praktyk lub zdanie dodatkowego egzaminu. W przypadku zawodów nieregulowanych uznanie kwalifikacji zawodowych dokonuje pracodawca. Dlatego też ważne jest dokonanie legalizacji uzyskanych w Polsce dyplomów lub świadectw oraz ich tłumaczeń. opr. A.M. i A.F. Niniejsze wydanie „Naszego Świata” zostało zrealizowane przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowane z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”. ewentualnie termin ważności umowy (w przypadku umowy na czas określony), długość trwania okresu próbnego, ilość czasu pracy w ujęciu dziennym lub tygodniowym, przysługująca ilość dni wolnych od pracy, dzień w którym pracownik będzie otrzymywał zapłatę, wysokość wynagrodzenia, kategorię pracowniczą, ewentualny stopień awansu zawodowego, a także warunki rozwiązania umowy. Lettera di assunzione musi zostać podpisana zarówno przez pracodawcę jak i pracownika. Umowa na czas określony W większości przypadków, umowa o pracę we Włoszech jest zwykle podpisywana na czas nieokreślony, ale w szczególnych przypadkach możliwe jest zawarcie również umowy na czas określony. Podpisanie umowy terminowej dopuszczalne jest zwykle jedynie z powodów technicznych, organizacyjnych lub w zastępstwie pracownika, przy czym umowa ta powinna precyzować w jasny sposób powody jej zawarcia. W przypadku, gdy nie zostaną w niej ujęte powody jej zawarcia, zostanie potraktowana jak umowa na czas nieokreślony. Forma pisemna nie jest wymagana, gdy okres zatrudnienia nie przekracza 12 dni. Umowa na czas określony może zostać wznowiona tylko jeden raz, za zgodą pra- III Nr 17 / 16-30 września 2012 TFR, czyli odprawa po rozwiązaniu stosunku pracy Obowiązki pracodawcy Pracodawca ma obowiązek poinformować o zatrudnieniu pracownika włoski Zakład Ubezpieczeń Spełecznych (INPS), przynajmniej 24 godziny przed rozpoczęciem pracy (także, jeżeli jest to dzień świąteczny). Niedopełnienie powyższego obowiązku powoduje nałożenie na pracodawcę pieniężnej sankcji w wysokości od 1.500 do 12.000 euro. Pracodawca jest także zobowiązany do wpłacania na rzecz pracownika składek ubezpieczeniowych do INPS-u i do INAIL-u (włoskiego Instytutu ds. ubezpieczeń od wypadków przy pracy). Staże, praktyki zawodowe i szkolenia Jednym z największych problemów mło- Włoskie prawo pracy nie narzuca formy pisemnej umowy o pracę, jednak przed podjęciem tutaj zatrudnienia najlepiej jest zawrzeć ją na piśmie dych ludzi jest wejście na rynek pracy. W ostatnim czasie coraz bardziej popularne metody zdobywania we Włoszech doświadczenia zawodowego oraz dokształcania są praktyki (apprendistato) oraz staże (stage). Zarówno praktyki, jaki i staże są formą zdobycia doświadczenia zawodowego przez osoby dopiero wkraczające na rynek pracy. Nie są to jednak pojęcia jednoznaczne, pomimo tego, że pracodawcy często stosują je wymiennie. We Włoszech praktyki regulowane są zgodnie z dekretem legislacyjnym nr 167 z 14 września 2011 roku, zwanym Testo Unico Apprendistato (Kodeks Praktyk). © photoxpress.com cownika oraz pod warunkiem, że pierwsza umowa była zawarta na okres krótszy niż 3 lata. Tylko i wyłącznie w takim wypadku, całkowity czas obowiązywania umowy, razem z jej jednokrotnym przedłużeniem, nie powinien przekroczyć 3 lat. Nowa umowa o pracę na czas określony może zostać podpisana ponownie z tym samym pracownikiem, jeśli od momentu wygaśnięcia pierwszej umowy upłynęło minimum 10 dni (w przypadku umowy zawartej na okres krótszy niż 6 miesięcy) oraz 20 dni w przypadku umowy . Z dniem 1 stycznia 2007 roku zaczęły obowiązywać nowe przepisy dotyczące wypłaty odprawy po rozwiązaniu stosunku pracy, po włosku zwanej TFR lub liquidazione. Należy pamiętać, że wszyscy pracownicy w przypadku rozwiązania stosunku pracy (zarówno zwolnienie się jak i zwolnienie przez pracodawcę) mają prawo do jej otrzymania. Naliczanie odprawy Pierwszym krokiem jest ustalenie sumy rocznego wynagrodzenia, za każdy rok oddzielnie, dodając do tego trzynastą i czternastą pensję. Do obliczenia odprawy brane są także pod uwagę nieobecności z powodu wypadku, choroby, urlopu macierzyńskiego oraz urlopu okolicznościowego na ślub. Wysokość rocznego wynagrodzenia należy podzielić przez 13,5. Otrzymana kwota jest sumą przeznaczoną na odprawę. Kwota należna pracownikowi za każdy rok pracy jest rewaloryzowana na dzień 31 grudnia w oparciu o współczynnik równy 75% indeksu wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (tzw. rivalutazione ISTAT) oraz stałe wyrównanie w wysokości 1.5% (0,125% na miesiąc). Zaliczka TFR Dość często zdarza się, że pracownicy proszą pracodawców o wypłacenie w ciągu roku zaliczki odprawy. Zgodnie z umowami zbiorowymi, pracodawca zobowiązany jest do zapłaty na wniosek pracownika 70% odprawy. O zaliczkę pracownik może prosić nie więcej niż raz w roku. Mascia Salvatore Anna Malczewska Czas pracy oraz prawo do urlopu © photoxpress.com Czas pracy We Włoszech maksymalny czas pracy nie może przekraczać limitów określonych przez prawo i umowy zbiorowe. W większości przypadków, ustawowy czas pracy we Włoszech wynosi 8 godzin dziennie i 40 tygodniowo . W umowach zbiorowych została określona także wysokość dodatków, które przysługują pracownikowi za pracę w nadgodzinach i w porze nocnej. Należy pamiętać, że niezależnie od CCNL, nadgodziny nie mogą przekraczać 250 godzin rocznie. Jeżeli dany pracownik zatrudniony jest na więcej niż 6 godzin dziennie, przysługuje mu przerwa obiadowa. Każdy pracownik musi mieć także zapewniony w każdym tygodniu pracy 24 godzinny odpoczynek. Urlop Pracownik zatrudniony we Włoszech ma prawo do corocznego urlopu płatnego. W ciągu roku przysługują mu ustawowo 4 tygodnie urlopu wypoczynkowego. W większości przypadków, o przyznaniu płatnego urlopu decyduje pracodawca, biorąc pod uwagę interesy firmy oraz pracownika. Warto pamiętać, że nie może on zostać zastąpiony odszkodowaniem z tytułu niewykorzystanego urlopu. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy zostaje przerwany stosunek pracy. M.S. i A.F. Andrea De Rossi oprac . A.F. Spory z pracodawcą Prawo pracownicze we Włoszech chroni wszystkich poszkodowanych pracowników, nawet tych, którzy pracują nielegalnie. Każdy osoba, która znalazła się w sytuacji, gdzie pracodawca nie wypłaca od dłuższego czasu pensji, nie dolicza do wynagrodzenia płatnych dni wolnych od pracy, nadgodzin, trzynastek, czternastych pensji, odpraw i nie opłaca składek na ubezpieczenie społeczne, może zwrócić się o pomoc bezpośrednio do związków zawodowych (CGIL (www.cgil.it), CISL (www.cisl.it), UIL (www.uil.it)). Związki te mają bardzo duże doświadczenie w prowadzeniu postępowań w sporze z pracodawcą. Jeszcze do niedawna, pierwszą fazą rozwiązania problemu była próba mediacji pomiędzy stronami. W chwili obecnej pracownik może oddać sprawę do sądu pracy przeciw nieuczciwemu pracodawcy od razu. W tym przypadku, z pomocą przyjdzie specjalizujący się w prawie pracy włoski adwokat. Lista obrońców z całego terytorium Włoch znajduje się np. na stronie internetowej Państwowej Rady Adwokackiej mieszczącej się przy włoskim Ministerstwie Sprawiedliwości – Consiglio Nazionale Forense presso il Ministero Italiano della Giustizia (www.cnf. it). A.M. We Włoszech w odróżnieniu od większości państw europejskich nie jest określone wynagrodzenie minimalne. © photoxpress.com Jak naliczane są pensje we Włoszech? Wynagrodzenie określane dla każdego sektora przez zbiorowe umowy związkowe (CCNL). Pensja danego pracownika uzależniona jest od branży, sprawowanego stanowiska, stażu pracy, kwalifikacji oraz zakresu obowiązków. Większość CCNL przewiduje także 13 i 14 uposażenie. Warto przypomnieć, że tzw. “trzynastka” wypłacana jest w grudniu, a “czternastka” w czerwcu. Praca w w godzinach nadliczbowych jest wynagradzane dodatkowo, a ich wysokość. przewidziane jest każdorazowo w CCNL. ● Nr 17 / 16-30 września 2012 IV Zostań swoim szefem Lavoro autonomo, czyli samozatrudnienie © sPhotoXpress.com We Wloszech, kwestia samozatrudnienia uregulowana jest na mocy ustawy DL 185/2000. W związku z tym, obywatele polscy mający zamiar podjęcia pracy na zasadzie samozatrudnienia (lavoro autonomo) czynią to na zasadach obowiązujących wszystkich obywateli Unii Europejskiej. S amozatrudnionie to inaczej działalność na własny rachunek, gdzie osoba fizyczna zobowazuje się, w zamian za wynagrodzenie, do wykonania dziela lub świadczenia usługi bez konieczności podporzadkowania się oraz przy samodzielnej organizacji pracy. Do tego rodzaju zatrudnienia zalicza się działalność przemysłową, zawodową (w Samozatrudnienie staje się coraz bardziej popularne wśród pracodawców, oznacza bowiem dla nich mniej formalności podatkowoubezpieczeniowych. tzw. wolnych zawodach regulowanych i nie regulowanych), rzemieślniczą i handlową, cechującą się stałością i ciągłością świadczonej pracy. Do działalności na zasadzie samozatrudnienia zalicza się również umowy o dzieło (contratti a progetto). Każdy cudzoziemiec pragnący prowadzić działalność na własny rachunek, winien spełniać także warunki, jeżeli taki wymóg wynika z przepisów miejscowego prawa, upoważniające go do wpisu na tzw. listy zawodowe (albo professionale). Obywatel polski przed nim założeniem firmy, powinien zbadać włoski rynek, który jest trudny, ale też bardzo atrakcyjny dla polskiego przedsiębiorcy z dobrym pomysłem na biznes. Co należy sprawdzić? Oprócz zbadania rynku, przed założeniem działalności gospodarczej w Italii powinno sprawdzić się m.in: - wymogi, jakie stawia ustawodawstwo włoskie w odniesieniu do wybranego rodzaju działalności; - wymogi sanitarne i lokalowe dla prowadzenia danej działalności; - wymogi związane z dostosowaniem lokalu użytkowego, w którym będzie wykonywana działalność; - wymogi związane z uzyskaniem zezwolenia bezpieczeństwa publicznego (autorizzazione di Pubblica Sicurezza). Communicazione Unica Od 1 kwietnia 2010 roku, obywatel polski zainteresowany podjęciem działalności na zasadzie samozatrudnienia winny jest ją zarejestrować w formie elektronicznej, wypełniając tzw. Comunicazione Unica. Ten rodzaj powiadomienia o rozpoczęciu działalności jest zbiorem dokumentów w formie elektronicznej (formularze do rejestru firm w Registro delle Imprese; formularze do urzędu skarbowego Agenzia delle Entrate; formularze do INPS oraz INAIL). Sporządzone oświadczenie (communicazione) jest ważne dla celów podatkowych, ubezpieczeniowych i odszkodo- wawczych. Po opatrzeniu go podpisem elektronicznym, zostaje przesłane do rejestru firm we właściwej izbie handlowej, która przekazuje je dalszym zainteresowanym instytucjom: urzędowi skarbowemu, zakładowi ubezpieczeń społecznych i zakładowi ubezpieczeń z tytułu wypadków przy pracy. W ciągu 5 dni właściwa izba handlowa wysyła informację o wpisie spółki do rejestru na adres poczty elektronicznej PEC (Posta Elletronica Certificata) spółki oraz na adres nadawcy dokumentacji. W ciągu 7 dni czynią to natomiast poszczególne zainteresowane instytucje, wysyłając informacje do spółki i do rejestru firm. elektronicznym, zapewniając dostarczenie komunikatu równoważnego korespondencji poleconej A.R. – andata e ritorno, czyli z przesłaniem do nadawcy potwierdzenia jej odbioru przez adresata. PEC zastępuje pocztę tradycyjną (papierową) oraz fax. Podpis elektroniczny Warunkiem złożenia Comunicazione Unica jest posiadanie podpisu elektronicznego oraz adresu Poczty Elektronicznej Certyfikowanej PEC. Należy pamiętać, że wszystkie dokumenty, które składają się na Comunicazione Unica muszą być opatrzone podpisem elektronicznym. Aby uzyskać podpis elektroniczny należy udać się do właściwej izby handlowej lub do akredytowanych przy CNIPA jednostek certyfikacyjnych (CNIPA Centro Nazionale per Informatica nella Pubblica Amministrazione - Krajowe Centrum Informatyczne Administracji Publicznej). Inne rodzaje spółek we Włoszech: - spółki osobowe (zwykła – socità semplice; jawna – società in nome colletivo, S.n.c; zwykła społka komandytowa società in commandita semplice, S.a.s.). - spółki kapitałowe (akcyjna - società per azioni, S.p.A.; komandytowo-akcyjna - società in accomandita per azioni, S.a.p.a; z ograniczoną odpowiedzialnością - (società a responsabilità limitata, S.r.l.). - firmy indywidualne (ditte individuali). - spółki spółdzielcze z ograniczoną odpowiedzialnością (societa cooperative a responsabilità limitata S.a R.L). Posta Elettronica Certificata PEC Od 29 listopada 2011 wszystkie firmy, spółki, a także profesjonaliści tzw. wolnych zawodów wpisani do rejestru włoskiego Registro delle Imprese muszą posiadać PEC - Posta Elettronica Certificata (Poczta Elektroniczna Certyfikowana), na którą włoska Administracja Publiczna lub inne podmioty będą mogły przesyłać oficjalne komunikaty (articolo 16 della legge 185/2008). PEC umożliwia przyjmowanie i obsługę dokumentów elektronicznych podpisanych zarejestrowanym podpisem Formy działalności gospodarczej we Włoszech Najbardziej popularnymi formami prawnymi dla prowadzenia działalności gospodarczej we Włoszech wśród cudzoziemców są spółki jednoosobowe, oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Ubezpieczenie zdrowotne Prowadząc działalność gospodarczą na terenie Włoch i płacąc tu podatki związane z ww. działalnością, przedsiębiorcy przysługuje karta ubezpieczenia zdrowotnego, czyli tessera sanitaria. W celu jej uzyskania należy przedłożyć we właściwym terytorialnie ASL (Azienda Sanitaria Locale) dokument tożsamości, potwierdzenie zamieszkania na terenie Włoch, codice fiscale oraz dokument potwierdzający podjęcie działalności gospodarczej. opr. A.M. i A.F. Cambio di residenza in tempo reale Jeszcze do niedawna potrzeba było od 2 do 6 miesięcy na zmianę adresu zameldowania w Rzymie. Teraz dzięki wprowadzonym przez miasto nowemu systemowi praktykę będzie można załatwić przy okienku od ręki lub maksymalnie w ciągu 2 dni roboczych, jeśli podanie złożymy on line. Aby zmienić adres zamieszkania poprzez internet wystarczy skorzystać z serwisu dostępnego na stronie internetowej stolicy: www.comune.roma. it (klikając na banner Cambio di residenza). Ponadto wniosek o zmianę adresu zameldowania można złożyć osobiście w okienku, w rejonowym urzędzie dzielnicowym (municipio), poprzez fax lub listem poleconym. Należy pamiętać, że do wniosku należy dołączyć kserokopię ważnego dokumentu tożsamości. D.W. V Nr 17 / 16-30 września 2012 Czy wypowiedzenie in blanco ma moc prawną? Weszły w życie nowe przepisy Rozwiązanie umowy o pracę Zgodnie z ustawą 92/12 Reformy Pracy z dnia 18/07/2012 r. weszły w życie nowe przepisy rozwiązywania umowy o pracę przez pracownika, które mają zapobiec powszechnej praktyce podpisywania wniosku o rozwiązanie umowy o pracę bez konkretnej daty, już w momencie zatrudnienia pracownika. Pół roku temu otrzymałem zatrudnienie w firmie kurierskiej. Umowa jest na czas określony. W momencie, kiedy ją zawierałem wymuszono na mnie podpisanie pisma in blanco, w którym wypowiadam umowę o pracę. Czy ten dokument po wpisaniu przez prezesa firmy daty złożenia oraz daty rozwiązania umowy będzie prawomocne? Mariusz z Mediolanu W edług nowych przepisów nie wystarczy już zwykłe wypowiedzenie pisemne przedłożone pracodawcy, nawet jeśli zostanie ono wysłane listem poleconym. Aby rozwiązać umowę o pracę: 1. Pracownik musi osobiście potwierdzić pisemny wniosek o rozwiązanie umowy o pracę w jednym z poniższych urzędów: - Lokalnym Urzędzie Pracy (Direzione Territoriale del Lavoro), - Agencji Zatrudnienia (Centro per l’Impiego), - w siedzibie wyznaczonej przez CCNL (contratto collettivo nazionale di lavoro – Warunki podejmowania pracy sezonowej Włoskie Ministerstwo Pracy nie określa dla umów o pracę sezonową minimalnego tygodniowego czasu pracy ani wynagrodzenia, a co zatem idzie pracownicy sezonowi nie otrzymują statusu pracownika i dostępu do wszystkich świadczeń. Legalizacja pobytu Obywatel polski zamierzający pozostać we Włoszech maksymalnie przez okres do 3 miesięcy nie musi spełniać żadnych szczególnych formalności, poza spełnieniem obowiązku meldunkowego w ciągu 48 godzin od momentu przyjazdu. Osoby pragnące pozostać we Włoszech tylko na czas związany z wykonywaną pracą sezonową, może wpisać się do rejestru mieszkańców tymczasowych. Wpis ten wygasa najpóźniej po upływie roku od daty jego dokonania. By uzyskać zaświadczenie wpisu tymczasowego pracownik sezonowy powinien przedstawić: - ważną umowę o pracę lub deklarację pracodawcy, że zamierza zatrudnić wnioskodawcę (lettera di assunzione) lub dokument potwierdzający zgłoszenie zatrudnienia wysłane do biura pośrednictwa pracy (comunicazione al centro per l’impiego); - polski ważny paszport lub dowód osobisty - codice fiscale, czyli włoski numer identyfikacji podatkowej - podanie o wpis tymczasowy. Codice Fiscale nadawane jest w urzędach Agenzia delle Entrate, po wypełnieniu odpowiedniego formularza i okazaniu ważnego dowodu osobistego lub paszportu. Procedura jest bezpłatna, a numer zostaje nadany automatycznie i od ręki. Do uzyskania numeru potrzebny jest jedynie paszport lub dowód osobisty. Adresy oddziałów Agenzia delle Entrate znaleźć można na stronie internetowej www.agenziaentrate.it. Należy pamiętać, że obywatele UE nie mają prawa do świadczeń opieki socjalnej (zasiłków rodzinnych, macierzyńskich, itp.) przez pierwsze trzy miesiące pobytu. oprac. Danuta Wojtaszczyk układ zbiorowy pracy). 2. Pracownik przedkłada pracodawcy pisemny wniosek o rozwiązanie umowy o pracę, a następnie pracodawca powiadamia o tym telematycznie Agencję Zatrudnienia - Centro impiego (poprzez tzw. „C.o.” - comunicazioni obligatorie on line – obowiązkowe komunikaty online), a następnie w ciągu 30 dni (pod rygorem nieważności) zwraca się do pracownika, aby to potwierdził w jednym z poniższych urzędów: - Lokalnym Urzędzie Pracy (Dtl Direzione Territoriale del Lavoro), - Agencji Zatrudnienia (CPI - Centro per l’Impiego), Jeśli pracodawca nie zwróci się do pracownika o takie potwierdzenie, rozwiązanie umowy o pracę uznaje się za nieważne. Od momentu otrzymania prośby o urzędowe potwierdzenie wniosku o rozwiązanie umowy pracownik ma 7 dni na podpisanie komunikatu „C.o.” i rozwiązanie stosunku pracy. Pracownik ma jeszcze możliwość zgłoszenia sprzeciwu, składając jednocześnie wniosek o cofnięcie wypowiedzenia umowy o pracę. Jeśli tego nie uczyni, wniosek o rozwiązanie umowy o pracę uznaje się w pełni za ważny. Agnieszka Gorzkowska Czy pomocą domowym przysługuje zasiłek macierzyński? Colf i badanti mają prawo i obowiązek pójścia na urlop macierzyński dwa miesiące przed porodem i na trzy po rozwiązaniu, ale jeżeli otrzymają zaświadczenie potwierdzające ich dobry stan zdrowia, mogą pracować do końca 8 miesiąca ciąży. W tym okresie pracownica otrzymuje z INPSu 80% średniego wynagrodzenia dziennego. Uwaga: Pracownice mają prawo do otrzymania zasiłku tylko i wyłącznie w przypadku gdy: - przez 24 miesiące poprzedzające okres obowiązkowego urlopu, zostały wpłacane 52 składki tygodniowe, także w innych sektorach niż pomoc domowa; - przez 12 miesięcy poprzedzających obowiązkowy urlop macierzyński, zosta- ło wpłaconych przynajmniej 26 składek tygodniowych, także w przypadku pracy w innych sektorach. Więcej informacji na temat zasad wypłacania zasiłków macierzyńskich dla pomocy domowych można uzyskać w INPS: (włoski Zakład Ubezpieczeń Społecznych). Operatorzy bezpłatnej infolinii 803 164 rozmawiają również w języku polskim. Pod numer ten można dzwonić od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 20.00 oraz w soboty od 8.00 do 14.00. Mascia Salvatore, oprac. D.W. Pracodawca nie przekazał mi zaświadczenia CUD © istock.free Każdy pracodawca zgodnie z artykułem 4 pkt. 6 dekretu 332/98 zobowiązany jest do przekazania pracownikowi zaświadczenia CUD (Certificazione Unica Redditi di lavoro dipendente) do 28 lutego następnego roku. Do podpisywania wypowiedzenia in blanco zmuszane są najczęściej kobiety - na wypadek, gdyby zaszły w ciążę © photoxpress.com Chociaż wypowiedzenia in blanco (wł. dimissioni in bianco) są nieważne z mocy samego prawa, problematyczne może być natomiast udowodnienie tego przed sądem pracy. Sugerujemy, aby zawiadomił pan na piśmie pracodawcę, że wycofuje uprzednio skierowane do niego pismo – podpisane in blanco, bez daty wypowiedzenia Wymuszenie przez pracodawcę złożenia pisma in blanco (jako wypowiedzenia wymuszonego, złożone bez zamiaru rozwiązania umowy i niewywołujące żadnych skutków prawnych) stawia pracodawcę w trudnej sytuacji prawnej, dlatego wycofanie pisma nie jest dla pana ryzykowne. Redakcja - w siedzibie wyznaczonej przez CCNL (contratto collettivo nazionale di lavoro – układ zbiorowy pracy), lub podpisał komunikat telematycznie poprzez „C.o.”. W zaświadczeniu zawarte są informacje o dochodach uzyskanych w poprzednim przepracowanym roku, pobranych zaliczkach na podatek, zapłaconych składkach na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. W związku z tym, że zaświadczenie CUD potrzebne jest do złożenia rocznej deklaracji o zarobkach, pracownicy, którzy nie otrzymali ww. Dokumentu do końca lutego, powinni wysłać list polecony z potwierdzeniem odbioru do pracodawcy, w którym żądają przekazania zaświadczenia CUD, zaznaczając przy tym, że jeżeli nie zostanie ono dostarczone, sprawa zostanie skierowana do Agenzia delle Entrate (włoski urząd skarbowy). A.M. Vademecum Polaków we Włoszech niezbędnikemigranta Niniejsza publikacja została zrealizowana przez redakcję „Naszego Świata” przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowana z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą” © photoxpress.com Nr 3 / 1-15 października 2012 Podatki we Włoszech Rezydent podatkowy Indennità disoccupazione System podatkowy we Włoszech Zasiłek dla bezrobotnych we Włoszech System podatkowy we Włoszech słynie na całym świecie z chaotyczności i restrykcyjności. Według najnowszego raportu Eurostatu, Italia, jeżeli mówimy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przedsiębiorstw, jest jednym z krajów UE o najwyższym ich opodatkowaniu. Część składek wpłacanych przez pracowników regularnie zarejestrowanych w INPS jest przeznaczana na ubezpieczenie od utraty pracy i od bezrobocia spowodowanych rozwiązaniem umowy o pracę z przyczyn niezależnych od samego pracownika. strona II ponadto w tym numerze: Inferno Track – Droga do Piekieł Historia i znaczenie jednej z głównych arterii komunikacyjnych 2. Korpusu Polskiego podczas bitwy o Monte Cassino. strona VI Prezentacja działających polskich stowarzyszeń we Włoszech Polska Ludoteka Rodzina w Campiglia dei Berci oraz Stowarzyszenie Via del’Ambra z Savignano/s Panaro. strona VIII strona IV W następnym numerze: Pracować we Włoszech Pytania i odpowiedzi Świadczenia socjalne we Włoszech: rodzaje zasiłków dla pracowników i zasiłków gminnych, służba zdrowia, ubezpieczenie turystów, opieka zdrowotna, wybór lekarza rodzinnego i pediatry, itd. Eksperci współpracujący z najpopularniejszym portalem dla imigrantów we Włoszech www.stranierinitalia.it odpowiedzą na pytania naszych czytelników dotyczące świadczeń socjalnych Włoszech. EDITORE: Stranieri in Italia S.r.l. Via Eleonora Duse, 53 Roma 00197 ITALY Email: [email protected] | DISTRIBUZIONE ED ABONAMENTI: Email: [email protected] | TIPOGRAFIA: CENTRO STAMPA QUOTIDIANI Spa Via dell’Industria 52, Erbusco - (BS) 25030, Italy Nr 18 / 1-15 października 2012 II Ogólne informacje na temat systemu podatkowego we Włoszech System podatkowy we Włoszech słynie na całym świecie z chaotyczności i restrykcyjności. Według najnowszego raportu Eurostatu, Italia, jeżeli mówimy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przedsiębiorstw, jest jednym z krajów UE o najwyższym ich opodatkowaniu. Zgodnie z prawem włoskim, każdy kto osiąga tutaj dochody, musi co roku złożyć deklarację podatkową. Numer Identyfikacji Podatkowej Aby rozliczyć podatek we Włoszech, wymagany jest Numer Identyfikacji Podatkowej, czyli codice fiscale. Warto przypomnieć, że służy on także do innych celów. Numer potrzebny jest min.: do zarejestrowania się w Publicznej Służbie Zdrowia; zatrudnienia w charakterze pracownika najemnego; podjęcia samodziel- nej działalności gospodarczej; zawierania umów oraz otwarcia konta bankowego. W celu uzyskania codice fiscale należy zgłosić się z ważnym dokumentem potwierdzającym tożsamość (dowód osobisty, paszport) do jednego z biur urzędu skarbowego (Agenzia delle Entrate) i wypełnić odpowiedni formularz. Nadanie ww. numeru jest bezpłatne i jeżeli dane osobowe występującego o nadanie go nie ulegną zmianie, zachowuje ważność przez całe życie. Karta z indywidualnym numerem codice fiscale przesyłana jest na adres domowy. Podatek dochodowy od osób fizycznych IRPEF IRPEF (Imposta sul Reddito delle Persone Fisiche) jest to podatek dochodowy od osób fizycznych i jego stawka uzależniona jest od wysokości dochodów. Pod tę kategorię opodatkowania podlegają osoby fizyczne, spółki komandytowe, spółki jawne, instytucje nie prowadzące działalności handlowej. Podatek ten płaci się od dochodów uzy- C assetto fiscale (skrzynka podatkowa) jest usługą włoskiego urzędu skarbowego (Agenzia delle Entrate), która umożliwia dostęp przez internet do wszystkich własnych informacji podatkowych takich jak: dane osobowe oraz adresowe; roczne deklaracje podatkowe, informacje na temat ulg podatkowych, z których korzystaliśmy, zwrotach podatku, jakie otrzymaliśmy oraz treści korespondencji wysyłanej nam przez urząd. Istnieje możliwość pobrania kopii wszystkich dokumentów przez internet. Jeśli więc staracie się o kredyt lub pożyczkę albo na potrzeby innej praktyki pilnie potrzebujecie deklaracji podatkowej, wystarczy jeden klik, aby ją ściągnąć. Co trzeba zrobić, żeby otrzymać © freedigitalphotos.net Cassetto fiscale, czyli skrzynka skarbowa podatnika zostaje przesłanych przez Agenzia delle Entrate pocztą w ciągu 15 dni od daty otrzymania pierwszych 4 cyfr. W liście otrzymanym do domu oprócz brakujących 6 cyfr znajdziemy też hasło umożliwiające pierwsze logowanie. Składanie wniosku osobiście Po wypełnieniu formularza dostępnego na stronie internetowej Agenzia delle Entrate możemy złożyć go w jakimkolwiek oddziale urzędu skarbowego we Włoszech. Do podania należy załączyć kserokopię ważnego dokumentu tożsamości i codice fiscale. dostęp do skrzynki skarbowej? Aby otrzymać dostęp do skrzynki skarbowej, należy złożyć osobiście, telefonicznie lub przez internet wniosek o nadanie numeru PIN do korzystania z telematycznych usług urzędu skarbowego. Pierwsze 4 cyfry PIN-u zostają podane w momencie złożenia podania. Ze względów bezpieczeństwa i z uwagi na ochronę danych kolejne 6 cyfr potrzebnych do zalogowania się do skrzynki skarbowej Telefonicznie Za pośrednictwem automatycznego numeru rejestracji dostępnego pod numerem telefonu 848.800.444. Przez internet Wniosek można także złożyć bezpośrednio poprzez stronę internetową Agenzia delle Entrate (http://telematici.agenziaentrate.gov.it/Main/SAbilitazione.jsp). opr. Danuta Wojtaszczyk skanych: ze stosunku pracy i samozatrudnienia, z działalności gospodarczej, z tytułu wykonywania wolnych zawodów, majątków ziemskich, wynajmu nieruchomości oraz kapitału. © freedigitalphotos.net Rezydent podatkowy Od 1 stycznia 2007 roku za rezydentów podatkowych uważa się osoby posiadające miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w danym kraju i przebywające na jego terenie przez więcej niż 183 dni w roku kalendarzowym lub też posiadające w danym miejscu tzw. centrum interesów osobistych lub gospodarczych. Kwestie podatkowe ww. osób leżą w kompetencji Agenzia delle Entrate (włoski urząd skarbowy). Podstawa obliczenia IRPEF Włoski podatek IRPEF jest progresywny. Oznacza to, że zależy od wysokości uzyskanego w danym roku dochodu. W 2012 roku obowiązuje pięć stawek podatkowych: 23, 27, 38, 41 i 43 proc. (patrz tabela na str. II). Zeznanie podatkowe Rok podatkowy dla osób fizycznych równy jest z rokiem kalendarzowym, natomiast w spółkach pokrywa sie z rokiem bilansowym. We Włoszech zeznanie podatkowe składa się w okresie od 1 maja do 31 lipca roku następującego po roku podatkowym. Rozliczenia dokonuje się na podstawie rocznego zaświadczenia o dochodach (tzw. CUD), które pracodawca ma Niniejsze wydanie „Naszego Świata” zostało zrealizowane przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowane z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”. obowiązek dostarczyć pracownikowi do końca lutego każdego roku. Rozliczenia podatku od dochodu dokonuje się na formularzach 730 (emeryci i renciści, a także pracownicy pozostający w stosunku pracy z jednym pracodawcą i nieposiadający innych dochodów) oraz tzw. Modello Unico (osoby osiągające dochody z umów zlecenia i o dzieło, pracujący u więcej niż jednego pracodawcy, otrzymujący dochody również z innych źródeł). Także osoby zatrudnione w charakterze pomocy domowych, opiekunek, baby sitter i sprzątaczek muszą dokonać rozliczenia na formularzu Modello Unico. Zwolnienia od podatku Zwolnieni od podatku są ci pracownicy, których dochód roczny brutto w 2012 roku nie przekroczy 8 tys. euro. Suma ta podlega corocznym wahaniom, dlatego przed dokonaniem rozliczenia należy upewnić się co do jej wysokości w Agenzia delle Entrate. Zwolnieni od podatku są także emeryci, których dochód nie przekracza 7.500 euro, w przypadku gdy podatnik jest w wieku do 75 lat, oraz 7.750 euro, jeśli podatnik jest w wieku 75 lat lub starszy, przy emeryturze wypłacanej przez 12 miesięcy w roku. W obu przypadkach osoby te powinny złożyć roczne zeznanie podatkowe. III Nr 18 / 1-15 października 2012 Polsko-włoska umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania Inne podatki IVA (imposta sul valore aggiunto) Podatek IVA (VAT) – jest obowiązkowy dla każdego rodzaju działalności wykonywanej we Włoszech. Przedsiębiorca na początku swojej działalności powinien skontaktować się z odpowiednim biurem, gdzie następnie otrzyma numer dla potrzeb VAT. W 2011 roku stawka podstawowa IVA wzrosła z 20 do 21%. Stawki obniżone (10% i 4%), które stosuje się do większości produktów spożywczych i dóbr pierwszej potrzeby, pozostają bez zmian. Zwolnieni od podatku są ci pracownicy, których dochód roczny brutto w 2012 roku nie przekroczy 8 tyś. euro. IMU (Imposta municipale propria) Podatek gminny od nieruchomości od tzw. pierwszego domu (prima casa), który został wprowadzony ponownie od 1 stycznia 2012 roku (czytaj str. V). TARSU (tassa per lo smaltimento dei rifiuti solidi urbani) Jest to opłata gminna od zbiórki i wywozu komunalnych odpadów stałych. Anna Malczewska Alessio Fasolino Definitywny tekst umowy znaleźć można w Dz.U. z 1989 r. nr 62, poz. 374 Infolinia INPS i INAIL w języku polskim © freedigitalphotos.net Włoski podatek IRPEF jest progresywny i zależy on od wysokości uzyskanego w danym roku dochodu. W 2012 roku obowiązuje pięć stawek podatkowych: 23, 27, 38, 41 i 43 proc. Stawki te podlegają corocznym wahaniom, dlatego przed dokonaniem rozliczenia należy upewnić się co do ich wysokości w Agenzia delle Entrate. Podatek wynosi do 15.000 23% 23% od całości przychodu 15.001 28.000 27% 3.450+27% nadwyżki ponad 15.000 28.001 55.000 38% 6.960 + 38% nadwyżki ponad 28.000 55.001 75.000 41% 17.220+41% nadwyżki ponad 55.000 43% 25.420 +43% nadwyżki ponad 75.000 Ponad 75.000 Umowa oparta jest na metodzie wyłączenia z progresją, która polega na tym, że w Polsce wyłącza się z podstawy opodatkowania dochód osiągnięty we Włoszech. Polacy zarabiający wyłącznie w Republice Włoskiej nie muszą składać w Polsce zeznania podatkowego i dopłacać do podatku w Polsce. Natomiast w przypadku osób posiadających dochody w obu krajach, dochód z Włoch zostanie wzięty pod uwagę jedynie przy obliczaniu stopy podatku właściwej dla całego dochodu, która będzie zastosowana do opodatkowania tylko polskich zarobków. Dochody od nieruchomości Jeżeli chodzi o dochody od nieruchomości uzyskiwane przez osobę zamieszkałą w umawiającym się państwie (np. we Włoszech) z majątku nieruchomego, do których włącza się dochody uzyskane z bezpośredniego użytkowania, najmu, jak również eksploatacji gospodarstw leśnych i rolnych, położonego w drugim umawiającym się państwie (np. w Polsce) mogą być one opodatkowane w tym drugim państwie. Progi podatkowe w 2012 roku ponad Do podatków, których dotyczy umowa, należą w Polsce: podatek dochodowy, od wynagrodzeń, wyrównawczy oraz rolny. Natomiast we Włoszech są to: podatek dochodowy od osób fizycznych, od osób prawnych, lokalny podatek dochodowy. IRAP (Imposta Regionale sulle Attività Produttive) Jest to podatek regionalny od działalności produkcyjnej. IRES (imposta sul reddito delle società) Jest to podatek od dochodów spółek (przedsiębiorstw). Podstawa obliczenia podatku IRPEF © freedigitalphotos.net Gdzie dokonać rozliczenia podatkowego? W celu prawidłowego wypełnienia formularza można udać się do jednego z Centrów Pomocy Fiskalnej działających przy włoskich związkach zawodowych CAF (Centro Assistenza Fiscale) lub prywatnego księgowego (commercialista). Usługi zarówno w CAF, jak i u księgowego są odpłatne. 21 czerwca 1985 roku została zawarta pomiędzy Polską a Republiką Włoską umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania. Dzięki niej unika się podwójnego opodatkowania tego samego dochodu w Polsce i we Włoszech. Dzwoniąc na 803 164 - bezpłatną infolinię INPS (włoski Zakład Ubezpieczeń Społecznych) i INAIL (Krajowy Instytut Ubezpieczeń od Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych) możesz uzyskać informacje również w języku polskim. Infolinia czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 20.00 oraz w soboty od 8.00 do 14.00. Serwis jest bezpłatny. W INPS można uzyskać informacje między innymi na temat: rent i emerytur, zasiłków i tymczasowych składek indywidualnych, wysyłki dokumentów i zaświadczeń dla ubezpieczonych w INPS ( m.in. ekstrakt opłaconych składek, świadectwa emerytalne, CUD), zadłużenia, rejestracja on-line pomocy domych i opiekunek, wniosków o zasiłek dla bezrobotnych, statusu wniosków i wypłaty świadczeń W INAIL można uzyskać informacje między innymi na temat: rent, obowiązków pracodawców związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa w miejscu pracy, motywacji i finansowania działań skierowanych na zapewnienie bezpieczeństwa pracy, ubezpieczenia domu, rejestracji i potwierdzenia rezerwacji do ścieżek szkoleniowych dla RSPP i ASPP. (dw) Wszyscy pracownicy muszą składać deklaracje podatkowe. W przypadku niedopełnienia tego obowiązku osobom tym grozi kara pieniężna. © freedigitalphotos.net Kto musi składać roczne deklaracje rozliczeniowe? Zgodnie z prawem obowiązującym w Italii każdy, kto osiąga tutaj dochody (zarówno pracownik zależny, jak i autonomiczny), musi każdego roku złożyć deklarację podatkową. W zależności od rocznych dochodów osoba zatrudniona musi zapłacić podatki, które naliczane są w sposób proporcjonalny do zarobków. Warto pamiętać, że pracodawcy osób zatrudnionych we włoskich gospodarstwach domowych zobowiązani są jedynie do zapłacenia składek na ubezpieczenie społeczne (contributi previdenziali ed assistenziali). Składki te nie obejmują jednak podatków, które musi płacić każda osoba zatrudniona we Włoszech. Nr 18 / 1-15 października 2012 IV Indennità disoccupazione Zasiłek dla bezrobotnych we Włoszech Część składek wpłacanych przez pracowników regularnie zarejestrowanych w INPS (Istituto Nazionale della Previdenza Sociale włoskim Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych) jest przeznaczana na ubezpieczenie od utraty pracy i od bezrobocia spowodowanych rozwiązaniem umowy o pracę z przyczyn niezależnych od samego pracownika. się do 12 miesięcy w przypadku osób w wieku min. 50 lat (wiek w momencie rozwiązania stosunku pracy). W przypadku pracowników zawieszonych zasiłek wypłacany jest maksymalnie przez 65 dni. © www.inps.it Podanie o przyznanie zasiłku dla bezrobotnych Podanie o przyznanie zasiłku podstawowego (formularz DS 21) należy złożyć w ciągu 68 dni od rozwiązania stosunku pracy w siedzibie lokalnego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych INPS. Ś wiadczenia mogą otrzymać wszyscy pracownicy etatowi niezależnie od ich kwalifikacji, w tym osoby wykonujące usługi w domu pracodawcy (lavoratori a domicilio) i cudzoziemcy z poza UE. umowy z obiektywnie ważnych przyczyn - dimissioni per giusta causa), - osobom zawieszonym w pracy przez przedsiębiorstwa dotknięte czasowymi trudnościami z przyczyn niezależnych od pracownika czy pracodawcy. Świadczenia dla bezrobotnych przysługują: - pracownikom, którzy utracili pracę stanowiącą ich główne źródło dochodu, - pracownikom aktualnie wykonującym prace sezonowe. Warunki wymagane do przyznania prawa do zasiłku: - przynajmniej 52 składki tygodniowe wpłacone w poprzednich dwóch latach pracy liczonych od daty rozwiązania stosunku pracy, - przynajmniej 2 lata ubezpieczenia od niezawinionego bezrobocia oraz minimum 1 składka tygodniowa wpłacona przed dwuletnim okresem poprzedzającym złożenie wniosku o zasiłek, - oświadczenie złożone w Agencji Zatrudnienia (Centro per l’Impiego) o gotowości podjęcia pracy. We Włoszech istnieje kilka rodzajów zasiłków dla bezrobotnych, zróżnicowanych pod względem sektora pracy i wymogów prawnych: - zasiłek podstawowy (indennità ordinaria), - zasiłek podstawowy obniżony (indennità ordinaria con requisiti ridotti), - świadczenia specjalne dla sektora budowlanego (trattamento speciale per l'edilizia), - świadczenia specjalne dla robotników rolnych (trattamento speciale per operai agricoli). Świadczenia specjalne są to zasiłki podwyższone, czyli wyższe od pozostałych form zasiłku dla bezrobotnych, ponieważ dotyczą pracowników sektorów produkcji, w których przewidziane są częste przerwy w zatrudnieniu. Utrata prawa do zasiłku następuje: - gdy zakończy się przewidziany okres dni pobierania świadczenia, - gdy osoba zostaje skierowana przez agencję zatrudnienia do nowej pracy zarobkowej, - gdy osoba zostaje bezpośrednim beneficjentem ubezpieczenia społecznego (świadczenia z tytułu podeszłego wieku, starości, wcześniejszej emerytury, niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej). Zasiłek podstawowy przysługuje: - osobom zwolnionym z pracy (nie dotyczy pracowników, którzy dobrowolnie odeszli z pracy, z wyjątkiem rozwiązania Wniosek składany w Agencji Zatrudnienia (Centro per l'impiego) W przypadku cudzoziemców pracodawca zobowiązany jest zawiadomić w ciągu 5 dni od rozwiązania stosunku pracy o indywidualnym zwolnieniu z pracy lub rozwiązaniu umowy o pracę przez pracownika urząd ds. imigracji Sportello unico przy biurze terytorialnym Prefektury i Agencję Zatrudnienia (Centro per l'impiego). Następnie cudzoziemiec ubiegający się o status bezrobotnego powinien w ciągu 40 dni od rozwiązania stosunku pracy zgłosić gotowość do podjęcia pracy w Agencji Zatrudnienia (Centro per l'impiego), gdzie zostanie zarejestrowany na okres minimum 6 miesięcy (ale nie dłuższy niż wskazuje jego pozwolenie na pobyt). Wysokość zasiłku podstawowego - przez pierwsze 6 miesięcy bezrobotny otrzymuje 60% stawki otrzymywanej przez 3 ostatnie miesiące pracy, - w 7 i 8 miesiącu okresu bezrobocia otrzymuje 50% tejże stawki, - w następnych miesiącach okresu bezrobocia otrzymuje 40% stawki. Zasiłek podstawowy zostaje wypłacany przez okres 8 miesięcy, który wydłuża Obywatelom Unii Europejskiej, którzy legalnie pracowali we Włoszech zasiłek dla bezrobotnych INPS wypłacany jest na takich samych zasadach jak obywatelom Włoch Pobieranie zasiłku Zasiłek można pobierać w formie czeku obiegowego (assegno circolare), przelewu bankowego lub pocztowego (bonifico bancario o postale), a także w każdym urzędzie pocztowym na terenie Włoch. Zasiłek podstawowy dla sektoru rolnego - przeznaczony dla osób wpisanych w rejestr pracowników rolnych na czas określony, - przeznaczony dla pracowników rolnych zatrudnionych na czas nieokreślony, którzy przepracowali część roku. Wymogi prawne - wpis na listę etatowych pracowników rolnych w roku, którego dotyczy składany wniosek, - przynajmniej 2 lata składek na ubezpieczenie od niezawinionego bezrobocia, - 102 dni składek wpłaconych w przeciągu 2 lat (w tym rok, którego dotyczy składany wniosek lub poprzedni). Wysokość i okres wypłacania zasiłku - 30% średniego wynagrodzenia dla danej kategorii lub (jeśli wyższe) średniego wynagrodzenia dziennego, - wypłacany przez liczbę dni równą liczbie przepracowanych dni w ciągu roku. Podanie o przyznanie zasiłku Podanie należy złożyć w siedzibie lokalnego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych INPS od 1 stycznia do 31 marca następnego roku. tłum. i oprac. Agnieszka Gorzkowska na podst. materiałów INPS Transfer zasiłku dla bezrobotnych do Polski Od 1 maja 2010 r. w krajach Unii Europejskiej, a od 1 kwietnia 2012 r. w Szwajcarii oraz od 1 czerwca 2012 r. w Norwegii, Islandii i Liechtensteinie obowiązują nowe przepisy dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, w tym transferu zasiłków dla bezrobotnych: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009. Osoba bezrobotna, która uzyskała prawo do świadczeń z tytułu bezrobocia w państwie swojego ostatniego zatrudnienia, którym był kraj Unii Europejskiej, Norwegia, Islandia, Liechtenstein lub Szwajcaria i wraca do Polski w celu poszukiwania pracy, ma prawo do transferu zasiłku dla bezrobotnych. Należy w tym celu uzyskać odpowiedni dokument (U2) uprawniający do transferu zasiłku. Instytucją wydającą ten formularz będzie najczęściej ta sama instytucja, która decyduje o przyznaniu zasiłku i która go wypłaca. Wykaz instytucji zagranicznych pomocnych w realizacji zasad koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. W celu dokonania transferu przyznanego zasiłku trzeba być zarejestrowanym w urzędzie pracy państwa ostatniego zatrudnienia przez okres minimum czterech tygodni od chwili utraty pracy (odpowiedni urząd może wyrazić zgodę na wyjazd przed upływem tego terminu; zgodnie z zaleceniem unijnym taką zgodę urząd powinien wydać zwłaszcza bezrobotnemu towarzyszącemu swojemu małżonkowi lub partnerowi, który podjął pracę w innym państwie niż państwo właściwe). Transfer zasiłku dla bezrobotnych do innego kraju może być dokonany na okres trzech miesięcy. W wyjątkowych sytuacjach może być on przedłużony do maksymalnie sześciu miesięcy. Obecnie możliwe jest skorzystanie z prawa do transferu zasiłku dla bezrobotnych więcej niż jeden raz pomiędzy dwoma okresami zatrudnienia. Łączny okres transferu nie może być jednak dłuższy niż trzy miesiące (a w wyjątkowych okolicznościach może trwać maksymalnie do sześciu miesięcy). Należy pamiętać, że prawo do transferowania zasiłku dla bezrobotnych może być realizowane jedynie wtedy, gdy migrujemy w celu poszukiwania pracy i podjęcia zatrudnienia. Więcej na ten temat przeczytacie w portalu powroty.zielonalinia.gov.pl V Nr 18 / 1-15 października 2012 Jak uniknąć podwójnego opodatkowania z tytułu posiadanych nieruchomości Art. 19 comma 13 i następne Dekretu Prawnego nr 201 z 6 grudnia 2011 roku ustanowiły podatek od wartości nieruchomości znajdujących się poza terytorium Włoch dla wszystkich osób zameldowanych w tym kraju. Od należnego we Włoszech świadczenia odlicza się ewentualne podatki dochodowe nałożone w państwie, w którym umiejscowiona jest nieruchomość. Do powyższego obowiązku fiskalnego stosuje się włoskie przepisy o podatku od osób fizycznych. Włoski system podatkowy opiera się na generalnej zasadzie “world wide taxtion”. To oznacza, że osoba fizyczna zameldowana we Włoszech jest zobowiązana do opłacenia podatku dochodowego w tym kraju, nawet jeżeli korzyść majątkowa została osiągnięta poza jego granicami. Wyjątek od reguły stanowi ok. 60 dwustronnych umów międzynarodowych, które zostały podpisane i ratyfikowane przez Włochy w celu uniknięcia tzw. “podwójnego opodatkowania” obcokrajowców zamieszkujących w tym państwie. Ustawa nr 97 z 21 lutego 1989 roku zawiera porozumienie podpisane w tym celu z Polską. Zgodnie z art. 6 tej umowy, dochód od nieruchomości jest opodatkowany w kraju jej umiejscowienia. Zasada ta dotyczy również świadczeń od dochodu z nieruchomości wyprodukowanych przez osoby prawne oraz w ramach wykonywania tzw. wolnych zawodów. Comma 6 wyżej opisanej normy prawnej ma zastosowanie także w stosunku do pożytków z prawa rzeczowego. Stąd wyłania się konflikt pomiędzy art. 19 comma 13 i następnymi Dekretu Prawnego nr 201 z 6 grudnia 2011 roku i art. 6 Ustawy nr 97 z 21 lutego 1989 roku, zawierającej porozumienie podpisane przez Włochy i Polskę w celu uniknięcia tzw. podwójnego opodatkowania. Powyższy kontrast może zostać rozwiązany poprzez osobę fizyczną dzięki zastosowaniu procedury przewidzianej w art. 25 Ustawy nr 97 z 21 lutego 1989 roku. W przypadku, w którym jednostka uważa, że działania jednego lub obu umawiających się państw wprowadziły lub wprowadzą dla niej opodatkowanie niezgodne z postanowieniami powyższej umowy dwustronnej, może ona, (niezależnie od środków odwoławczych przewidzianych w prawie wewnętrznym tych państw), przedstawić swój zarzut właściwemu organowi państwa zameldowania. Sprawa powinna być przedstawiona w ciągu dwóch lat od dnia pierwszego zawiadomienia o działaniu powodującym opodatkowanie niezgodne z umową. Jeżeli zarzut zostanie uznany za uzasadniony zastosowane będzie jedno z dwóch niżej wymienionych rozwiązań: Jak funkcjonuje cassa integrazione? Pracuję w jednej z włoskich firm i kilka dni temu mój pracodawca poinformował mnie, że za miesiąc wszyscy pracownicy pójdą do cassa integrazione ordinaria. Co to oznacza i jakie będą moje prawa? Cassa integrazione przysługuje w przypadku, gdy nie z winy pracodawcy, jego firma ma trudności, np. ekonomiczne, i nie mogąc poradzić sobie z nimi musi zawiesić działalność. Celem przejścia do cassa integrazione jest podniesienie spółki poprzez czasową przerwę w pracy, pozwalając pracownikom do ponownego rozpoczęcia pracy, po uporaniu się z trudnościami. Cassa integrazione jest rodzajem pomocy ekonomicznej, która wypłacana jest przez INPS i jej zadaniem jest przejęcie wypłaty wynagrodzenia pracownikom zawieszonym w pracy. Wypłacana kwota to 80% łącznego wynagrodzenia, które należałoby się pracownikom za nieprzepracowane godziny. Kwota ta nie może jednak przekroczyć limitu miesięcznego, ustalanego z roku na rok, który w 2012 roku wynosi 876,89 euro netto i zwiększony jest do 1.053,95 euro netto w przypadku miesięcznego wynagrodzenia, większego niż 2.014,77 euro brutto. Okres w cassa integrazione doliczany jest do stażu pracy przy naliczaniu emerytury i tego rodzaju pomoc może zostać przyznana przez maksymalnie 13 tygodni, w specyficznych przypadkach może zostać przedłużona do 12 miesięcy. Pracownikom w cassa integrazione zezwala się na podjęcie pracy w innych firmach na czas określony lub pracy na własną rękę. Oczywiście w czasie, gdy pracownik pracuje, pomoc z cassa integrazione jest zawieszona. Pracownik musi wysłać powiadomienie do INPS o podjęciu pracy, zaznaczając datę jej rozpoczęcia i zakończenia. Andrea De Rossi © photoxpress.com Obowiązkiem podatkowym objęte są zarówno osoby, do których należy pełne prawo własności, jak też i posiadacze ograniczonych praw rzeczowych. Wysokość podatku jest proporcjonalna do udziału podatnika we współwłasności oraz do okresu posiadania w skali roku. Świadczenie wynosi 0,76% wartości nieruchomości, wynikającej z aktu jej zakupu, bądź z kontraktu, który jej dotyczy. W przypadku braku powyższych dokumentów brana będzie pod uwagę cena rynkowa dobra w miejscu jego położenia. - właściwy organ państwa zameldowania, któremu został przedstawiony zarzut, sam wprowadzi i zastosuje odpowiednie rozwiązanie zgodne obowiązującą umową, - jeżeli nie może sam wprowadzić i zastosować zadowalającego rozwiązania, dołoży wszelkich starań, aby przypadek ten uregulować w drodze wzajemnego porozumienia z właściwymi organami umawiającego się państwa, w celu uniknięcia opodatkowania niezgodnego z umową. Poza tym, władze umawiających się państw zostały zobowiązane do tego, by czynić wszelkie starania, aby w drodze wzajemnego porozumienia, usuwać wszystkie trudności lub wątpliwości co do interpretacji lub stosowania powyższej Ustawy nr 97 z 21 lutego 1989 roku. Zaangażowane państwa zobowiązane są do tego by bezpośrednio lub poprzez celowo powołaną komisję podjąć niezbędne działania w celu osiągnięcia porozumienia. Zgodnie z art. 19 comma 17 Dekretu prawnego nr 201 z 6 grudnia 2011 roku do obowiązku fiskalnego osób zameldowanych we Włoszech, dotyczącego opodatkowania nieruchomości przez nie posiadanych, znajdujących się poza terytorium tego państwa, stosuje się przepisy o podatku od osób fizycznych. W związku z tym procedura przewidziana w art. 25 Ustawy n. 97 z 21 lutego 1989 roku (Umowa dwustronna podpisana przez Włochy i Polskę w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania) będzie miała zastosowanie przed włoskimi wojewódzkimi komisjami podatkowymi. Zgodnie z art. 2 Dekretu z mocą ustawy nr 546 z 31 grudnia 1992 roku, do ich jurysdykcji należą spory dotyczącego każdego rodzaju podatku. Od ich decyzji możliwe jest apelacja przed regionalną komisją podatkową. Jej decyzja, z kolei, może zostać odwołana do Sądu Kasacyjnego z przyczyn przewidzianych w art. 360 c.p.c. (włoski kodeks procedury cywilnej). mgr prawa Marta Klyk Archiwum „Naszego Świata” Zasiłek dla bezrobotnych pracowników rolnych Wszyscy pracownicy, którzy stracili pracę, a za których zostały wpłacone składki do INPS-u, mają prawo do otrzymania zasiłku dla bezrobotnych. Prawo włoskie przewiduje specjalne traktowanie pracowników rolnych. Są oni ubezpieczeni na wypadek bezrobocia i dlatego też zasiłek przysługuje im zawsze, zarówno pracownikom zatrudnionym na czas określony jak i nieokreślony. Aby ubiegać się o zasiłek należy spełnić kilka warunków: 1. być wpisanym (pracownicy zatrudnieni na czas określony) na listę stałych mieszkańców w roku, za który ubiega się o zasiłek; 2. mieć przepracowanych 102 dni w przeciągu 2008/2009 i wpłacone składki na ubezpieczenie od minimum 2 lat; jeżeli chodzi o przepracowane dni, zaliczyć do nich można również te przepracowane w innych sektorach, ale większość powinna być przepracowana w rolnictwie; Wysokość zasiłku wynosi 40% wynagrodzenia i do jego wyliczenia bierze się pod uwagę efektywnie przepracowane dni. Wniosek o przyznanie zasiłku należy złożyć w INPS do 31 marca br. Płatność zostanie dokonana jednorazowo. Istnieje również zasiłek dla bezrobotnych, którzy nie osiągnęli ww. wymagań. Aby starać się o tego typu zapomogę, należy przepracować w ciągu roku (od 1 stycznia do 31 grudnia) co najmniej 78 dni i mieć wpłacone składki na ubezpieczenie od minimum 2 lat. Również i w tym przypadku, wnioski należy składać do końca marca br. M.S. Vademecum Polaków we Włoszech niezbędnikemigranta Niniejsza publikacja została zrealizowana przez redakcję „Naszego Świata” przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowana z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą” © photoxpress.com Nr 4 / 16-31 października 2012 Służba zdrowia i świadczenia socjalne we Włoszech Servizio Sanitario Nazionale (SSN) Świadczenia socjalne INPS, INAIL i od gmin Służba zdrowia Opieka socjalna Obywatele polscy i ich rodziny posiadający we Włoszech uregulowaną sytuację pobytową, mają zagwarantowany dostęp do publicznej służby zdrowia na takich samych zasadach jak obywatele włoscy. Również podczas pobytów turystycznych można korzystać z usług SSN, jednak tylko w nagłych wypadkach We Włoszech wszelkiego rodzaju świadczenia socjalne oraz odszkodowania dla pracujących we Włoszech wypłacane są zasadniczo przez dwie instytucje: INPS (zakład ubezpieczeń społecznych) i INAIL (zakład ubezpieczeń z tytułu wypadków przy pracy). Różnego rodzaju zasiłki oferowane są też przez gminy strona II strona IV ponadto w tym numerze: Polskie pomniki strzegące pola bitwy o Monte Cassino Pomniki: 5. Kresowej Dywizji Piechoty, 3. Dywizji Strzelców Karpackich, 4. Pułku Pancernego „Skorpion” i 6. Pułku Pancernego „Dzieci Lwowskich” strona VI Prezentacja działających polskich stowarzyszeń we Włoszech Związek Polaków w Trentino, Stowarzyszenie Natura i Sztuka w Bolonii oraz Klub Młodego Polaka w Treviso W następnym numerze: Szkolnictwo we Włoszech Pytania i odpowiedzi Organizacja włoskiego systemu szkolnictwa. Uznawanie wykształcenia i kwalifikacji zawodowych. Kłopoty z nostryfikacją dyplomu gdzie uzyskać pomoc. Polskie i polonijne szkoły na terenie Włoch. Eksperci współpracujący z najpopularniejszym portalem dla imigrantów we Włoszech www.stranierinitalia.it odpowiedzą na pytania naszych czytelników dotyczące szkolnictwa i nostryfikacji zagranicznych tytułów studiów. strona VIII EDITORE: Stranieri in Italia S.r.l. Via Eleonora Duse, 53 Roma 00197 ITALY Email: [email protected] | DISTRIBUZIONE ED ABONAMENTI: Email: [email protected] | TIPOGRAFIA: CENTRO STAMPA QUOTIDIANI Spa Via dell’Industria 52, Erbusco - (BS) 25030, Italy Nr 19 / 16-31 października 2012 II Służba zdrowia we Włoszech Obywatele polscy i ich rodziny posiadający we Włoszech uregulowaną sytuację pobytową, mają zagwarantowany dostęp do publicznej służby zdrowia (SSN – Servizio Sanitario Nazionale) na takich samych zasadach jak obywatele włoscy. Również podczas pobytów turystycznych można korzystać z usług SSN, jednak tylko w nagłych wypadkach. Dostęp do publicznej służby zdrowia podczas pobytów turystycznych (pobyt do trzech miesięcy) Obywatele Polski, będący posiadaczami Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) w ramach ubezpieczenia unijnego mają prawo do korzystania z leczenia w ramach włoskiej Pracownikom unijnym i ich rodzinom posiadającym we Włoszech uregulowaną sytuację pobytową, publiczna opieka zdrowotna (Servizio Sanitario Nazionale) gwarantuje pokrycie kosztów leczenia na równi z obywatelami włoskimi. publicznej służby zdrowia, jednak tylko w zakresie podstawowych usług medycznych. Dlatego zalecane jest wykupienie dodatkowych ubezpieczeń prywatnych, które w razie konieczności pokryją koszty leczenia w szerszym. Najczęściej wykupowane przez turystów ubezpieczenia to: • ubezpieczenie na pokrycie kosztów leczenia i pomocy w podróży (polisa ta pokryje w razie konieczności koszty specjalistycznego leczenia); • ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków. Zapewnia ono wypłatę odszkodowania na wypadek doznania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub poniesienia śmierci na skutek © freedigitalphotos.net wypadku. Dostęp do publicznej służby zdrowia przy pobycie przekraczającym trzy miesiące Każdy obywatel UE, który pracuje legalnie we Włoszech, ma prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej w tym kraju. Ma on także prawo samozaświadczyć miejsce zameldowania lub zamieszkania w danym ośrodku zdrowia ASL, w którym wystąpi o wydanie książeczki zdrowia (tessera sanitaria). Tessera sanitaria Książeczka zdrowia jest dokumentem potwierdzającym wpis do SSN - Servizio Sanitario Nazionale i umożliwiającym korzystanie z publicznej opieki zdrowotnej. Dokument wydawany jest przez rejonowe ośrodki zdrowia ASL. Dokumenty potrzebne do uzyskania tessera sanitaria: - kserokopia umowy o pracę, - kserokopia codice fiscale (numeru identyfikacji podatkowej) - oświadczenie o miejscu zamieszkania (certificato di residenza), które można także samozaświadczyć (autocertificare). W razie zgubienia czy kradzieży tessera sanitaria, należy udać się do ASL i wypełnić specjalne oświadczenie o utracie dokumentu. Jest to warunek otrzymania nowej książeczki zdrowia. Wybór lekarza rodzinnego (medico di famiglia) W momencie wystawienia książeczki zdrowia, cudzoziemcowi zostaje udostępniony spis lekarzy w w okręgu podlegającym kompetencji danego ASL, z Opieka zdrowotna dla dzieci nowonarodzonych jest we Włoszech zagwarantowana przez prawo, niezależnie od tego,czy rodzice dziecka przebywają tu legalnie, czy też nie. W © freedigitalphotos.net Wybór pediatry we Włoszech przypadku dzieci, których rodzice przebywają w Italii legalnie, należy obowiązkowo zapisać je do rejonowego ośrodka zdrowia ASL w miejscu zamieszkania. Aby tego dokonać należy przedłożyć akt urodzenia dziecka, zaświadczenie o zameldowaniu lub jego samozaświadczenie oraz zaświadczenie o wpisaniu do rejestru osób zameldowanych rodziców. Rejestracja jest bezpłatna, a książeczkę zdrowia, czyli testera sanitaria zostanie przesłana w późniejszym terminie na adres zamieszkania rodziców. Ważność książeczki uzależniona jest od ważności pozwolenia na pobyt rodziców. W momencie zapisu dziecka do ASL należy wybrać pediatrę. Ośrodek zdrowia udostępnia listę nazwisk pediatrów mających swoje gabinet w okręgu rejonowego ośrodka zdrowia. Można też wybrać lekarza spoza dzielnicy, w której mieszkamy, np. jeśli dziecko spędza więcej czasu w innej części miasta (u dziadków, niani, itp.). Lekarz pediatra w swoim gabinecie wykonuje bezpłatnie wszystkie badania diagnostyczne, terapeutyczne oraz kontroluje rozwój zarówno fizyczny jak i psychiczny dziecka. W razie bardzo złego stanu zdrowia dziecka lekarz złoży wizytę domową. Noworodki, których rodzice nie posiadają pozwolenia na pobyt we Włoszech mają prawo do bezpłatnej opieki lekarskiej, jednak ze względu na niemożność uzyskania książeczki zdrowia zostają skierowane do przychodni lub lekarza wskazanego przez ASL. Dzieci nielegalnych imigrantów mogą korzystać z opieki lekarskiej w konsultoriach pediatrycznych oraz w razie konieczności otrzymać bezpłatne leczenie w szpitalu publicznym. Andrea De Rossi i A.M. Niniejsze wydanie „Naszego Świata” zostało zrealizowane przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowane z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”. którego może on wybrać lekarza rodzinnego. Zainteresowany ma możliwość późniejszej zmiany lekarza. Dla dzieci do 14 roku życia należy wybrać pediatrę. W momencie ukończenia 14 lat, ASL informuje rodzinę o automatycznym wykreśleniu dziecka z listy pacjentów pediatry i o konieczności wyboru dla niego lekarza rodzinnego. Wizyty w gabinecie lekarza i wizyty domowe We Włoszech lekarz rodzinny przyjmuje w swoim gabinecie (ambulatorio/studio), w ustalonych dniach i godzinach. Jeśli zajdzie taka konieczność, odwiedza też bezpłatnie pacjenta w domu (visita a domicilio). Lekarz odbywa wizytę domową, jeżeli stan zdrowia pacjenta nie pozwala mu na udanie sie do gabinetu. Zaświadczenia lekarskie (certificati medici) Lekarz rodzinny i pediatra mogą wystawiać na prośbę pacjenta zaświadczenia lekarskie. Większość z nich jest nieodpłatna. Jednak za wystawienie niektórych zaświadczeń pobierane są opłaty. Ich wysokość ustalana jest na podstawie cenników Ministerstwa Zdrowia. Zaświadczenia bezpłatne: - zaświadczenia dotyczące stanu zdrowia pacjenta (choroby, wypadku lub innych przyczyn niezdolności do pracy), III Nr 19 / 16-31 października 2012 - zaświadczenia o opiece rodzica nad chorym dzieckiem usprawiedliwiające nieobecność rodzica w pracy, - zaświadczenia dotyczące uczestnictwa ucznia w lekcjach wychowania fizycznego. Zaświadczenia odpłatne: - zaświadczenia dotyczące zawodowego uprawiania sportu (certificato agonistico) i wymagane przez sale gimnastyczne (certificato sportivo), - zaświadczenia - załączniki niezbędne do podania o przyznanie renty inwalidzkiej, - zaświadczenia do celów ubezpieczeniowych. . Leczenie szpitalne we Włoszech jest bezpłatne, o ile pacjent nie wybierze sali o podwyższonym standardzie. sumy za leki/lub za wizytę lekarską. Jest to tzw. „ticket", którego wysokość ustala Ministerstwo Zdrowia. Występując o wszelkiego rodzaju aparaty ortodontyczne, protezy i okulary, pacjent powinien przedstawić w ASL w swoim rejonie skierowanie lekarza specjalisty. Także w tych przypadkach należy zapłacić ticket. Recepty i skierowania na wizyty (ricette e impegnative) Zakup niektórych leków we Włoszech wymaga, podobnie jak w Polsce, wystawienia przez lekarza recepty. Do wykonania badań i analiz oraz do zamówienia wizyty u lekarza specjalisty w wybranej placówce publicznej służby zdrowia, lekarz rodzinny musi wystawić skierowanie, czyli impegnativa. Dokument wystawiany jest bezpłatnie za okazaniem książeczki zdrowia. Kto jest zwolniony od pokrywania części kosztów świadczeń? - inwalidzi cywilni, niewidomi i głuchoniemi, - małoletni pobierający rentę inwalidzką, - osoby, którym usunięto organ, - chorzy na przewlekłe choroby (np. cukrzycę) We Włoszech przewidziane jest współpłacenie, tzn. pacjent opłaca część Anna Malczewska i Mascia Salvatore We Włoszech, aby uzyskać dostęp do usług zdrowotnych świadczonych przez szpitale publiczne lub prywatne ośrodki zdrowia (wizyty specjalistyczne i badania ambulatoryjne, itp.) należy uiścić opłatę regionalną, tzw. „ticket”, której wysokość zależy do uzyskiwanych rocznie przez daną rodzinę dochodów. Prawo przewiduje jednak, że w niektórych przypadkach, pacjent może zostać zwolniony z konieczności uiszczenia ww. opłaty (wł. esenzione al ticket). Cudzoziemcy i to zarówno obywatele Unii Europejskiej jak i spoza wspólnoty, legalnie przebywający we Włoszech są na równi traktowani z obywatelami Włoch w dostępie do usług zdrowotnych i możliwości skorzystania ze zwolnienia z opłat. © freedigitalphotos.net Komu przysługuje „esenzione al ticket sanitario” Włoskie przepisy przewidują zwolnienie z opłaty regionalnej za korzystanie z usług służby zdrowia dla czterech kategorii osób, w oparciu o ich wiek i osiągane dochody. „Esenzione dal ticket” przysługuje: 1) Osobom, które mają mniej niż sześć lub ponad 65 lat i których całkowity dochód osiągany przez rodzinę nie przekracza36,151.98 euro rocznie, (kod „esenzione ” E01). 2) Osobom bezrobotnym i członkom ich rodzin, o ile całkowity roczny dochód rodziny nie przekracza sumy 8,263.31 euro (11,362.05 euro, jeśli współmałżonek pozostaje na jego utrzymaniu i dodatkowo 516,46 na każde dziecko). (kod „esenzione ” E02) 3) Osoby otrzymujące emeryturę socjalną (pensione sociale) oraz członkom ich rodzin. Kod E03 4) Emeryci w wieku co najmniej 60 lat i członkowie ich rodzin, w przypadku, dochód całej rodziny nie przekracza sumy 8263.31 euro. kod „esenzione ” E04 Ponadto, z płacenia „ticketu” zwolnione są kobiety, których ciąża jest zagrożona oraz nosiciele przewlekłych chorób. M.S. Consultiri familiari Zakres działalności poradni rodzinnych we Włoszech © freedigitalphotos.net C onsultori familiari, czyli poradnie rodzinne to miejsce, w którym spotkacie bratnie dusze i uzyskacie fachową pomoc wielu ekspertów. W Rzymie i innych większych miastach, w każdym okręgu dzielnicowym (municipio) znajduje się poradnia rodzinna, w której można uzyskać porady prawne, z zakresu świadczeń socjalnych, a także odbyć zajęcia w ramach szkoły rodzenia, a po porodzie uzyskać rady i opiekę położnej. Przede wszystkim jednak w „consultorio familiare" poznacie bratnie dusze – inne kobiety oczekujące na dziecko lub świeżoupieczonych rodziców, tak jak wy zagubionych w nowej sytuacji. Wszystkie usługi oferowane przez poradnie rodzinne są całkowicie bezpłatne. Kursy przedporodowe też! Z poradni rodzinnych mogą korzystać rezydenci danej dzielnicy lub miasta, ale nie martwcie się, jeżeli jesteście we Włoszech na czarno, uzyskacie równie fachową pomoc (za niewielką opłatą) w poradniach prowadzonych przez stowarzyszenia charytatywne. D.W. Jak otrzymać zwolnienie z opłaty regionalnej za koszty leczenia Przed wprowadzeniem w ostatnim czasie zmian administracyjnych, aby otrzymać „esenzione al ticket” wystarczyło tzw. samozaświadczenie o finansowej sytuacji rodziny i skierowanie od lekarza na badania z wpisanym na nim kodem przysługującej ulgi. Rzadziej wymagano udania się do rejonowej przychodni zdrowia (ASL) w celu otrzymania specjalnego zaświadczenia, potwierdzającego uprawnienie do zwolnienia z opłaty. Obecnie procedura związana ze zwalnianiem z opłaty regionalnej na usługi zdrowotne wyglada następująco: lekarz rodzinny (medico di famiglia) lub pediatria, przed wypisaniem skierowania na badania lub recepty sprawdza komputerowej bazie danych, czy nazwisko jego pacjenta figuruje na liście uprawnionych do „esenzione ticket” i jeśli tak jest wpisuje na skierowaniu lub recepcie odpowiedni kod. W przypadku, kiedy pacjent jest przekonany, iż przysługuje mu zwolnienie z opłaty, a jego nazwisko nie figuruje w rejestrze musi się on udać do rejonowej przychodni (ASL) i po przedłożeniu wymaganej dokumentacji fiskalnej otrzymuje zaświadczenie o przysługującej mu uldze. Po takie specjalne zaświadczenie muszą się zawsze zgłosić do ASL osoby bezrobotne. Należy pamiętać, że wszystkie ośrodki zdrowia we Włoszech pozostają w gestii lokalnych samorządów, a tj. w kompetencji regonów ( wł.: regioni) , w związku z tym, aby skorzystać ze zwolnienia płacenia „ticketu” należy się upewnić w rejonowym ośrodku zdrowia, jak wygląda procedura z tym związana. M.S. Nigdy dotąd nie byłam we Włoszech u ginekologa. Posiadam tessera sanitaria. Czy w ciągu ciąży badania i wizyty są nieodpłatne? © freedigitalphotos.net Ciąża we Włoszech – wybór ginekologa i szpitala do porodu Wizyty ginekologiczne we włoskich placówkach publicznej służby zdrowia są bezpłatne. Nie obowiązuje rejonizacja dzielnicowa, zatem może Pani wybrać ginekologa, który przyjmuje w najdogodniejszym dla Pani punkcie miasta. To samo dotyczy szpitala – będzie Pani mogła urodzić w tym, który najbardziej Pani odpowiada. Obowiązkowe badania w okresie są częściowo odpłatne: należy uiścić opłatę regionalną tzw. ticket. Badania te są darmowe dla kobiet, których ciąża jest zagrożona oraz jeśli przysługuje im zwolnienie z opłaty regionalnej (esenzione dal ticket). M.S. i D.W. Nr 19 / 16-31 października 2012 Dzwoniąc na 803 164 - bezpłatną infolinię INPS (włoski Zakład Ubezpieczeń Społecznych) i INAIL (Krajowy Instytut Ubezpieczeń od Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych) możesz uzyskać informacje również w języku polskim. Infolinia czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 20.00 oraz w soboty od 8.00 do 14.00. W INPS można uzyskać informacje między innymi na temat: - rent i emerytur, - zasiłków i tymczasowych składek indywidualnych; - wysyłki dokumentów i zaświadczeń dla ubezpieczonych w INPS, - rejestracja on-line pomocy domych i opiekunek - wniosków o zasiłek dla bezrobotnych W INAIL można uzyskać informacje między innymi na temat: - rent - obowiązków pracodawców związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa w miejscu pracy. Opieka socjalna we Włoszech Świadczenia socjalne INPS, INAIL i od gmin We Włoszech wszelkiego rodzaju świadczenia socjalne oraz odszkodowania dla pracujących we Włoszech wypłacane są zasadniczo przez dwie instytucje: INPS (zakład ubezpieczeń społecznych) i INAIL (zakład ubezpieczeń z tytułu wypadków przy pracy). Różnego rodzaju zapomogi dla osób nie będących płatnikami składek na ubezpieczenie społeczne oferowane są przez gminy przy pracy, choroby zawodowej, utraty zdrowia, inwalidztwa, rehabilitacji. Oprócz INPS i INAIL we Włoszech istnieją inne instytucje, prowadzące obowiązkowe ubezpieczenia pracowników poszczególnych branż lub zawodów. fot.. Photoexpress fot.. Photoexpress Infolinia INPS i INAIL po polsku I stituto Nazionale della Previdenza Sociale INPS jest odpowiednikiem polskiego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ZUS. Podobnie jak w Polsce wszyscy pracownicy są zobowiązani do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Do kompetencji INPS ustalenia uprawnień do świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych oraz świadczeń z tytułu opieki zdrowotnej oraz naliczania ich wysokości. Instytucja ta jest odpowiedzialna za wypłacanie emerytur w wyniku osiągnięcia wieku emerytalnego oraz z tytułu wysługi lat, emerytury dla członków rodziny osoby zmarłej, renty, zasiłki inwalidzkie oraz emerytury naliczane w wyniku łączenia systemów emerytalnych osoby pracującej we Włoszech i za granicą. W gestii Istituto Nazionale della Previdenza Sociale pozostaje również wypłata zasiłków socjalnych, rodzinnych, z tytułu okresu niezdolności do pracy związanej z chorobą, macierzyństwem oraz dla bezrobotnych. Istituto Nazionale per l'Assicurazione contro gli Infortunni sul Lavoro INAIL, czyli Krajowy Zakład Ubezpieczeń z tytułu Wypadków przy Pracy zajmuje się wypłatą świadczeń z tytułu wypadków Zasiłek socjalny, czyli pomoc od gminy we Włoszech Miejskie ośrodki pomocy społecznej we Włoszech oferują pomoc w formie zasiłku pieniężnego obywatelom, zarówno Włochom jak i cudzoziemcom, w trudnej sytuacji socjo-ekonomicznej. Ten rodzaj pomocy w języku urzędowy określany jest terminem intervento economico a sostegno del cittadino. W wielu włoskich miastach zbierane są właśnie podania o przyznanie zapomogi w pierwszym kwartale 2012 roku. Komu przysługuje pomoc? - rodzinom w trudnej sytuacji materialnej (famiglie con basso redditto) – rodzicowi samotnie wychowującemu niepełnoletnie dzieci- samotnym starszym osobom, tj. mężczyznom powyżej 65 roku życia i kobietom powyżej 60 lat (anziano/anziana sola) - rodzinom, których członek jest niepełnosprawny (familiare convivente disabile) - osobom zmagającym z ciężkimi i przewlekłymi chorobami (presenza nel nucleo di persona affetta da gravi problematiche sanitarie) - osoby bezdomne (senza fissa dimora) Warto wiedzieć Jeśli w Twojej rodzinie są niepełnoletnie dzieci, a osiągane przez Ciebie dochody ledwo starczają na związanie końca z końcem pamiętaj, że ze strony miejskiej opieki społecznej możesz otrzymać pomoc pieniężną na zapłacenie np. zaległych rachunków, czynszu, a także potrzebną na pokrycie wydatków „ekstra": specjalistyczne badania lekarskie, zakup okularów, aparatury medycznej, lekarstw, żywności dietetycznej i odżywek, itp. Wysokość zasiłku, termin i IV sposób jego przyznawania Wysokość zapomogi ustalana jest co roku przez władze samorządowe. Przykładowo w Rzymie ustalono, że wsparcie pieniężne będą mogły otrzymać rodziny, których miesięczny dochód nie przekracza kwoty 671.39 euro. Miejskie ośrodki pomocy społecznej rozpatrują indywidualnie sytuację każdej rodziny. Warto podkreślić, że istnieje możliwość otrzymania stałego zasiłku miesięcznego, wypłacanego co miesiąc, jak i jednorazowej zapomogi. Podanie o udzielenie wsparcia finansowego od gminy składa się w biurze Servzio Sociale, właściwym dla miejsca stałego zamieszkania we Włoszech, zatem w urzędzie gminy (comune) lub w przypadku zamieszkiwania w dużym mieście w urzędzie dzielnicowym (municipio). Dokumenty, które należy załączyć: - zaświadczenie Dichiarazione sostitutiva unica, popularnie zwane ISEE. Dokument ten musi zostać wydany przez autoryzowany urząd, tj. CAF (Centro Asistenza Fiscale) lub patronato. Ww. certyfikat jest wydawany od ręki i całkowicie bezpłatnie. - kserokopia ważnego dokumentu toż- samości i codice fiscale Dokumenty, które warto zabrać ze sobą: - w przypadku z zaleganiem z opłatami za wynajem (morosità) i czynsz listy ponaglające (messa in mora) - w przypadku zalegania z opłacaniem rachunków np. za gaz i prąd listy ponaglające oraz kserokopie rachunków (bollette) - kosztorysy badań medycznych/preventivi (np. na leczenie dentystyczne, okulistyczne, rehabilitacyjne) - rachunki za zakup sprzętów domowych i za naprawy w mieszkaniu np. bojlera, piecyka gazowego - rachunki za zakup lekarstw, sprzętu medycznego lub wykonanie badań lekarskich z ostatniego roku Info Szczegółowe informacje o możliwości skorzystania z zapomogi (accesso agli interventi economici) udzielane są w biurach opieki społecznej (servizi sociali) w każdym włoskim mieście. Adresy i numeru telefonu dostępne są na stronach internetowych urzędów gmin/miast. D.W. Władze samorządowe wspierają poprzez wypłatę różnego rodzaju zapomóg osobom zameldowanym w danej gminie. O zasiłki od gminy (comune) mogą ubiegać się również cudzoziemcy, mający uregulowaną sytuację pobytową (residenza). Wnioski składa się w biurach służb socjalnych (Ufficio dei Servizi Sociali) w gminie zameldowania (comune di residenza). Andrea de Rossi Danuta Wojtaszczyk Jakie dokumenty są potrzebne, aby uzyskać cartyfikat ISE/ISEE? Certyfikat Ise/Isee wydawany jest bezpłatnie w biurach CAF. Aby uzyskać ww. zaświadczenie należy przedłożyć szereg dokumentów. Należą do nich: - ważny dokumentem tożsamości - dokument poświadczający zalegalizowany pobyt we Włoszech (attestazione di soggiorno wydana przez Comune); - dokument poświadczający skład rodziny, tj. attestazione del composizione del nucleo familiare, - codice fiscale wszystkich członków rodziny - ostatnie roczne deklaracje podatkowe, tj. dichiarazione dei redditi - w przypadku posiadanych nieruchomości lub terenów dokumenty stwierdzające ich wartość; - w przypadku osób mieszkających w wynajętym mieszkaniu umowa najmu; - wyciąg z konta bankowych z saldem na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego ostatnią deklarację podatkową. D.W. V Nr 19 / 16-31 października 2012 Assegno al nucleo familiare Zasiłek rodzinny z INPS Zasiłek rodzinny to pomoc finansowa dla rodzin pracowników etatowych i beneficjentów obowiązkowego ubezpieczenia INPS (titolari di prestazione a carico dell'assicurazione generale obbligatoria), których dochód całkowity nie przekracza ustawowych limitów wyznaczanych co roku. formularzu, w przypadku pracowników pomocy domowej, najemnych pracowników rolnych czasowo zatrudnionych, pracowników otrzymujących inne świadczenia społeczne. O jakiejkolwiek zmianie w dochodach lub w sytuacji rodzinnej zaszłych w okresie, którego dotyczy wniosek o zasiłek ANF należy poinformować w ciągu 30 dni. W przypadku, kiedy wniosek dotyczy poprzednich lat, ewentualne zaległości będą wypłacane w okresie max. 5 lat. © PhotoXpress.com Upoważnienie P rawo do świadczeń rodzinnych i ich wysokość zależy od liczby członków rodziny, łącznych dochodów rodziny i jej sytuacji społecznej. Tabele wysokości świadczeń i kryteria dochodowe są opublikowane każdego roku i zachowują ważność od 1 lipca da 30 czerwca następnego roku. Zasiłek rodzinny można kumulować z zasiłkiem przyznawanym przez gminę. Kryteria dotyczące rodziny Zasiłek przeznaczony jest dla członków rodziny wnioskodawcy - pracownika lub beneficjenta świadczeń socjalnych: - współmałżonka/ki nie żyjącego/ej w separacji; - dzieci małżeńskich lub pozamałżeńskich, oraz dzieci przysposobionych (adoptowanych, naturalnych uznanych, ulegalizowanych, z poprzednich związków, powierzonych rodzinom zastępczym, itd.) w wieku poniżej 18 lat, lub pełnoletnich niepełnosprawnych, które nie wstąpiły w związek małżeński; - dzieci własnych i przysposobionych, uczących się lub praktykantów w wieku 18 – 21 lat, jeśli wchodzą w skład rodziny wielodzietnej (przynajmniej 4 dzieci, w wieku poniżej 26 lat); - braci, sióstr, wnuków/kuzynów wnioskodawcy, małoletnich i pełnoletnich niepełnosprawnych, tylko w wypadku kiedy są sierotami obojga rodziców, nie otrzymują tzw. renty sierocej i nie wstąpili w związek małżeński. Kryteria dochodowe Dochody rodziny oblicza się sumując roczne dochody poszczególnych członków rodziny wnioskodawcy zadeklarowane do 1 lipca w roku poprzedzającym ten, którego dotyczy wniosek o zasiłek; dane obowiązują do 30 czerwca następnego roku. W przypadku małżonków, którzy w roku poprzednim nie zawarli jeszcze związku małżeńskiego, deklaruje się roczne dochody obojga małżonków. W przypadku śmierci jednego z małżonków deklaruje się tylko dochody wdowy/ wdowca i pozostałych członków rodziny. Małżonkowie żyjący w separacji powinni wykluczyć dochody współmałżonka/ki. Dochody do zadeklarowania Dochody podlegające opodatkowaniu IRPEF (imposta sul reddito delle persone fisiche -podatek dochodowy od osób fizycznych), i dochody wszelkiego rodzaju, łącznie z tymi, które przekraczają 1.032,91 euro, dochody zwolnione od podatku, lub podlegające potrąceniu podatku u źródła lub też podatkowi zastępczemu (emerytury i zasiłki społeczne, renty i emerytury dla invalidów cywilnych, oprocentowanie lokaty na kontach bankowych, pocztowych, oprocentowanie CCT i BOT, itd) Dochody podlegające oddzielnemu opodatkowaniu odnoszące się do lat poprzednich, z wyjątkiem odprawy pieniężnej po rozwiązaniu umowy o pracę, lub jej zaliczki, a także zaległości płacowych. Dochody uzyskane za granicą, które we Włoszech podlegałyby opodatkowaniu IRPEF - z pracy wykonywanej dla instytucji międzynarodowych działających we Włoszech i nie podlegającym włoskim normom podatkowym; - z innych świadczeń społecznych (zasiłek dla bezrobotnych, zasiłek macieżyński, itd). Dochody z emerytury otrzymywanej od organów i instytucji zagranicznych i międzynarodowych. Sytuacja rodzinna Dla rodzin znajdujących się w szczególnej sytuacji przewidziane są dodatkowe świadczenia: - dla rodzin monoparentalnych: jeśli wnioskodawca jest wdową/wdowcem, małżonkiem/ką żyjącym/ą w separacji, rozwodnikiem/rozwódką, nieżyjącym w związku, porzuconym/ą - dla rodzin, których członkiem jest osoba niezdolna do pracy zarobkowej. Wniosek składa się: - do własnego pracodawcy, w przypadku kiedy wnioskodawca jest pracownikiem etatowym (najemnym) na formularzu ANF/DIP. Pracodawca musi wypłacić zasiłek za okres pracy przepracowyny w danej firmie, nawet jeśli wniosek został złożony po rozwiązaniu umowy w terminie do 5 lat. - do urzędu INPS (Istituto Nazionale di Previdenza Sociale - Krajowy Instytut Ubezpieczeń Społecznych) na podanym Zasiłek rodzinny z INPS, przeznaczony jest dla członków rodziny wnioskodawcy pracownika lub beneficjenta świadczeń socjalnych O upoważnienie do wypłaty zasiłku rodzinnego z INPS mogą ubiegać się osoby: dzieci własne i przysposobione rodziców żyjących w separacji, rodziców rozwiedzionych, porzuconych, dzieci naturalne uznane przez obojga rodziców, z poprzednich związków, bracia, siostry i wnuki/kuzyni osieroceni lub niepełnosprawni, którzy nie otrzymują renty, członkowie rodzin zamieszkałych za granicą... Wniosek o upoważnienie składa się na formularzu ANF 42 w INPS (gdy zasiłek wypłaca pracodawca) lub załączając dokumenty wskazane w formularzu wnioskodawcy (gdy zasiłek pobierany jest bezpośrednio z INPS). Wypłata zasiłku Prawo do świadczeń rodzinnych obowiązuje od pierwszego dnia płacy lub ubezpieczenia społecznego i wygasa z dniem, w którym ustały okoliczności uzasadniające wypłacanie tego zasiłku (np. separacja małżonka, osiągnięcie pełnoletności dziecka, itd.). Zasiłek jest wypłacany: - przez pracodawcę w imieniu INPS czynnym pracownikom wraz z wypłatą ich wynagrodzenia; - bezpośrednio przez INPS pomocom domowym, najemnym pracownikom rolnym czasowo zatrudnionych, pracownikom upadłych przedsiębiorstw, itd.) Wypłaty zasiłku z INPS dokonuje się w formie przelewu pocztowego lub, na życzenie, przelewu na konto bankowe. Agnieszka Gorzkowska Urlop macierzyński colf i badanti Pracuję jako pomoc domowa (colf). Jestem w 8-ym tygodniu ciąży. Kiedy będę mogła/musiała przejść na urlop macierzyński i czy mogę liczyć na otrzymanie jakiegoś zasiłku po porodzie? Czytelniczka z Kalabrii Pomoce domowe i opiekunki osób starszych, tak jak kobiety wykonujące inne zawody, mają prawo do samodzielnego zarządzania okresem urlopu macierzyńskiego, decydując np. czy pracować do jednego miesiąca przed narodzinami dziecka. Włoskie prawo przewiduje obowiązek zaprzestania przez kobietę wykonywania pracy zawodowej na dwa miesiące przed narodzinami dziecka i trzy miesiące po porodzie (słowem, 5 miesięczny urlop macierzyński jest we Włoszech obowiązkowy). Jednak, jeżeli nie ma przeciwwskazań zdrowotnych ciężarne mogą pracować do jednego miesiąca przed urodzeniem i pozostać z noworodkiem 4 miesiące po narodzinach. Z tych przepisów mogą korzystać także colf i badanti. Jednak, aby móc pracować do końca 8-ego miesiąca ciąży należy przedstawić w INPS-ie odpowiednie zaświadczenie lekarskie, stwierdzające brak zagrożeń dla zdrowia matki i dziecka wynikających z dalszej pracy w tak zaawansowanej ciąży. Colf i badanti mają prawo do pobierania zasiłku macierzyńskiego, o ile opłacały do INPS składki przez okres co najmniej 52 tygodni w ciągu 24 miesięcy poprzedzających przejście na urlop macierzyński lub opłaciły 26 tygodniowych składek w okresie 12 miesięcy poprzedzających przejście na urlop. Więcej informacji na temat urlopu macierzyńskiego można uzyskać bezpośrednio w INPS. Przypominamy, że połączenie z infolinią INPS 803 i 164 jest bezpłatne z telefonów stacjonarnych, oraz że operatorzy odpowiadają również w języku polskim. Andrea De Rossi Vademecum Polaków we Włoszech niezbędnikemigranta Niniejsza publikacja została zrealizowana przez redakcję „Naszego Świata” przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowana z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą” © sxc.hu Nr 5 / 1-15 listopada 2012 System edukacji we Włoszech i pierwsze kroki w pracy Il sistema scolastico italiano Po powrocie do Polski Szkolnictwo włoskie Nostryfikacja świadectw oraz uznawanie dyplomów Zgodnie z art. 117 Konstytucji Republiki Włoskiej, system edukacji we Włoszech nadzorowany jest przez Państwo. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna i mogą do nich uczęszczać również dzieci-cudzoziemcy, przebywający w Italii zarówno legalnie, jak i nielegalnie. strona II ponadto w tym numerze: Domek Doktora – Batalionowy Punkt Opatrunkowy w bitwie o Monte Cassino Historia domku odbudowanego przez żołnierzy Dywizji Karpackiej w 1945 roku strona VI Prezentacja działających polskich stowarzyszeń we Włoszech Ognisko Polskie w Turynie oraz Stowarzyszenie Polsko-Włoskie w Genui strona VIII strona V W następnym numerze: Sprawy motoryzacyjne Pytania i odpowiedzi Jak zrobić prawo jazdy we Włoszech i ile ono kosztuje? Obowiązek zmiany rejestracji pojazdu zarejestrowanego za granicą. Mandaty – co grozi za ich niezapłacenie. Eksperci współpracujący z najpopularniejszym portalem dla imigrantów we Włoszech www.stranierinitalia.it odpowiedzą na pytania naszych czytelników dotyczące spraw motoryzacyjnych. EDITORE: Stranieri in Italia S.r.l. Via Eleonora Duse, 53 Roma 00197 ITALY Email: [email protected] | DISTRIBUZIONE ED ABONAMENTI: Email: [email protected] | TIPOGRAFIA: CENTRO STAMPA QUOTIDIANI Spa Via dell’Industria 52, Erbusco - (BS) 25030, Italy Nr 20 / 1-15 listopada 2012 II Włoski system edukacji Zgodnie z art. 117 Konstytucji Republiki Włoskiej, system edukacji we Włoszech nadzorowany jest przez Państwo. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna i mogą do nich uczęszczać również dzieci-cudzoziemcy, przebywający w Italii zarówno legalnie, jak i nielegalnie. Ministerstwo Edukacji, Szkolnictwa Wyższego i Badań Naukowych (Ministero dell’Istruzione, dell’Università e della Ricerca) ustanawia ramowe standardy systemy edukacji, z uwzględnieniem standardów europejskich. Natomiast na szczeblu regionalnym kwestiami oświaty zajmują się Uffici Scolastici Regionali (Regionalne Biura ds. Szkolnictwa – odpowiedniki polskiego kuratorium). Obowiązkiem szkolnym objęta jest we Włoszech młodzież w wieku od 6 do 16 roku życia lub do momentu uzyskania przygotowania zawodowego (okres 8 lat). Pierwszy cykl edukacji Pierwszy cykl edukacyjny jest obowiązkowy i bezpłatny. Składa się on ze szkoły podstawowej oraz gimnazjum i obejmuje w sumie osiem lat nauki. Rok szkolny we Włoszech rozpoczyna się we wrześniu, a kończy w czerwcu. W ciągu roku szkolnego, uczniowie mają dwa tygodnie ferii bożonarodzeniowych (23 grudzień - 6 styczeń) oraz tydzień wielkanocnych. Szkoła podstawowa (scuola prymaria) Trwa ogółem 5 lat i można do niej zapisać dzieci które w danym roku szkolnym, przed dniem 30 kwietnia ukończą 6 rok życia. W szkole podstawowej każdy uczeń musi mieć zagwarantowaną ilość godzin lekcyjnych. Tygodniowy wymiar lekcyjny wynosi od 27- 30, jednak nie może przekraczać więcej niż 40 godzin tygodniowo. godzin, natomiast w pełnym wymiarze 40 godzin. We Włoszech do wykonywania zawodów wolnych regulowanych niezbędne jest uznanie dyplomu uzyskanego przez cudzoziemca za granicą. Pielęgniarki Wyjątkiem automatycznego uznania kwalifikacji zawodowych regulowanych stano- Drugi cykl eduka- cji Liceum/technikum Nauka w szkole średniej drugiego stopnia trwa 5 lat i dzieli się na dwa © freedigitalphotos.net dwuletnie cykle nauczania i piąty rok nauki, który służy do Gimnazjum (scupogłębienia zdobytej wiedzy, przygotoola secondaria di primo grado) Przejście ze szkoły podstawowej do wania do matury i przygotowania się gimnazjum jest automatyczne, bez do wyboru odpowiedniego kierunku konieczności zdawania egzaminu pań- studiów uniwersyteckich. stwowego ani dokonywania zapisu, jeżeli uczeń będzie kontynuował naukę Szkoła zawodowa o trzyletnim w tej samej szkole. Nauka w gimna- cyklu nauczania zjum trwa trzy lata i kończy pierwszy Szkoła przygotowująca do zawodu trwa Uznanie tytułów wykształcenia do celów zawodowych Zgodnie z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej, obowiązek uznania przez władze włoskie uzyskanego w Polsce dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe istnieje tylko w przypadku tzw. zawodów regulowanych (professioni regolamentate). Zawody regulowane to te, których wykonywanie wymaga oprócz odpowiedniego wykształcenia również dodatkowego zezwolenia. Zaliczają się do nich m.in.: zawody techniczne, prawno-sądowe, administracyjno-ekonomiczne, medyczne oraz dziennikarze i publicyści, czyli te gdzie przedmiotem pracy są działania intelektualne. W niektórych zawodach, ze względu na ujednolicony system kształcenia na poziomie wspólnotowym, uznanie kwalifikacji przez państwo przyjmujące odbywa się automatycznie. Dotyczy to m.in.: lekarzy, pielęgniarek, położnych, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, farmaceutów, architektów, adwokatów z krajów unijnych. Procedura uznania ogranicza się do przesłania dokumentów do właściwego ministerstwa, które sprawdza ich zgodność z normami. cykl edukacji. Po ośmiu latach i pomyślnym zakończeniu pierwszego etapu nauki, uczeń musi zdać egzamin państwowy. Po zdaniu egzaminu państwowego, uczeń, zazwyczaj w wieku 14 lat, dokonuje pierwszego ważnego wyboru kierunku dalszej edukacji. Może wybrać liceum lub kształcenie w kierunku szybkiego zdobycia zawodu. wią uzyskane w Polsce dyplomy pielęgniarskie. Na stronie Konsulatu Generalnego w Mediolanie dowiadujemy się, że automatycznemu uznaniu podlegają wyłącznie dyplomy ukończenia studiów wyższych na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo. W przypadku pielęgniarek i położnych, które ukończyły studia licencjackie kwalifikacje uznawane są w oparciu o zasadę praw nabytych, o ile osoba pracowała w zawodzie przez co najmniej 3 lata w okresie ostatnich 5 lat. Podobnie uznawane są kwalifikacje absolwentów szkół pomaturalnych, o ile mogą udowodnić zatrudnienie w zawodzie przez co najmniej 5 lat w okresie ostatnich 7 lat. Uznanie dyplomu w zawodach regulowanych jak np. inżynier, psycholog, nauczyciel, itp. nie odbywa się automatycznie. W przypadku znaczących różnic w okresie trwania lub programie nauki, do uzyskania prawa wykonywania zawodu na terenie Włoch może być konieczne udowodnienie posiadanego doświadczenia zawodowego, odbycie dodatkowych praktyk lub zdanie dodatkowego egzaminu. W przypadku zawodów nieregulowanych uznanie kwalifikacji zawodowych dokonuje pracodawca. Dlatego też ważne jest dokonanie legalizacji uzyskanych w Polsce dyplomów lub świadectw oraz ich tłumaczeń. opr. A.M. i A.F. Niniejsze wydanie „Naszego Świata” zostało zrealizowane przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowane z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”. 3 lata. Absolwenci tego typu szkoły mają możliwość dalszego kształcenia się w dwuletnich szkołach doskonalenia zawodowego, po ukończeniu których można przystąpić doi egzaminu maturalnego, który uprawniać będzie do zapisu na wyższe uczelnie. Szczepienia Brak zaświadczenia o przebytych szczepieniach, wymaganego przez prawo włoskie, nie pozbawia rodziców możliwości zapisania dziecka do szkoły. Jeżeli dziecko przebyło szczepienia w kraju pochodzenia odpowiednie świadectwo szczepień musi zostać przetłumaczone na język włoski. Jeżeli dziecko nie posiada karty szczepień szkoła wskaże najbliższy ośrodek zdrowia ASL. Mediatorzy kulturowi (Mediatore culturale) Aby pomóc uczniowi-cudzoziemcowi w pełnej integracji w środowisku szkolnym prawo włoskie przewiduje, że Państwo, Regiony i inne komórki lokalne powinny dołożyć wszelkich starań w tym zakresie. Rada pedagogiczna może zaproponować umieszczenia w tej samej klasie uczniów z tego samego kraju, w ten sposób łatwiej też będzie pracować mediatorom kulturowym, pomagający uczniom w nauce języka włoskiego oraz zintegrowaniu się w szkole włoskiej. Oprócz tego dla ww. III Nr 20 / 1-15 listopada 2012 Bezpłatny serwis pomocy SOLVIT uczni organizowane są kursy języka włoskiego. Trzeci kowy) cykl edukacji (nieobowiąz- Szkolnictwo wyższe Cudzoziemcy, legalnie przebywający na terenie Włoch mają wolny dostęp na wszystkie uczelnie wyższe na takich samych warunkach, jak obywatele włoscy. Aby móc zapisać się na studia w Italii należy posiadać wymagany tytuł ukończenia szkoły i ewentualnie zdać egzaminy wstępne na wybrany kierunek studiów. Do podania o przyjęcie na studia należy dołączyć zalegalizowane przez włoskie placówki dyplomatyczne za granicą świadectwo dojrzałości, dichiarazione di valore oraz tłumaczenie dokumentów na język włoski. Uznawanie wykształcenia uzyskanego w Polsce Świadectwa szkół podstawowych, średnich i wyższych wydane przez placówki edukacyjne w Polsce nie są automatycznie uznawane na terenie Włoch. Dokumenty potwierdzające ukończenie poszczególnych etapów nauki, przeznaczone do wykorzystania we Włoszech do celów kontynuacji nauki, powinny zostać zalegalizowane przez Niepełnoletni cudzoziemcy mają prawo do edukacji bez względu na to, czy są we Włoszech legalnie, czy nie i podlegają oni obowiązkowi szkolnemu w taki sam sposób jak obywatele Włoch. Wydział Konsularny Ambasady Włoch w Warszawie. Do zalegalizowanych dokumentów dołączane jest zaświadczenie potwierdzające autentyczność i zgodność z prawem wykształcenia (tzw. dichiarazione di valore). Dichiarazione di valore Potwierdza autentyczność i zgodność z prawem tytułu (świadectwa). Jest to dowód, że uzyskany w kraju pochodzenia dyplom uznany jest przez władze włoskie. Mascia Salvatore Alessio Fasolino Polska szkoła we Włoszech Polska szkoła przy Ambasadzie RP w Rzymie jest polską placówką publiczną, powołaną do życia w 1995 r. Organem prowadzącym szkołę jest Ministerstwo Edukacji Narodowej w Polsce, natomiast nadzór w zakresie spraw administracyjnych i finansowych sprawuje Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą w Warszawie. Zajęcia w szkole odbywają się w języku polskim, raz w tygodniu (również w soboty) w godzinach popołudniowych. Rekrutacja do szkoły rozpoczyna się w połowie kwietnia a kończy z końcem września każdego roku. Obok dwóch siedzib w Rzymie, szkoła ma też filie w Bolonii, Mediolanie oraz w miejscowości Ostia. Warunkiem przyjęcia nowego ucznia do Szkolnego Punktu Konsultacyjnego przy Ambasadzie RP w Rzymie jest posiadanie przez dziecko polskiego obywatelstwa. Centrum SOLVIT Polska www.solvit.gov.pl Ministerstwo Gospodarki Departament Spraw Europejskich Plac Trzech Krzyży 3/5 00-507 Warszawa Tel. (22) 693 53 60, Fax. (22) 693 40 80 e-mail: [email protected] Czy mogę zapisać mojego syna do szkoły we Włoszech? tel. +39 06 6864619 e-mail: [email protected] Szkoła Polska im. Gustawa HerlingaGrudzińskiego przy Ambasadzie RP w Rzymie, filia z siedzibą w Bolonii Scuola Polacca di Bologna c/o La Fondazione “Maria Ausiliatrice e San Giovanni in Bosco” Via Andrea Costa n. 155, Bologna tel. +39 3203113271 e-mail: [email protected] lub daninowak@ wp.pl Szkoła Polska im. Gustawa HerlingaGrudzińskiego przy Ambasadzie RP w Rzymie, filia z siedzibą w Mediolanie Via Vitruvio 41, Milano C/O Instituto Gonzaga, Milano tel. +39 3336717350 lub +39 02 48018978 e-mail: [email protected] Adresy szkół: Szkoła Polska im. Gustawa HerlingaGrudzińskiego przy Ambasadzie RP w Rzymie Via Pietro della Valle 1, Roma Prawo pobytu, podjęcia pracy lub studiów w dowolnie wybranym państwie UE stanowi podstawowe prawo jej obywateli. Przedsiębiorcy mają także prawo do zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej oraz do tymczasowego świadczenia usług na terenie całej Unii. Jednak zdarza się, że rozbieżności w interpretowaniu przepisów unijnych przez administracje krajowe, a także przewlekłe procedury utrudniają korzystanie z tych praw. SOLVIT jest odpowiedzią UE na te problemy. Jest to przyjazny dla użytkownika, bezpłatny serwis mający na celu niesienie pomocy obywatelom i przedsiębiorcom w UE, którzy poszukują szybkich i praktycznych rozwiązań ich problemów w ramach rynku wewnętrznego. SOLVIT obejmuje sieć 30 centrów współpracujących ze sobą, które znajdują się we wszystkich państwach UE oraz w Islandii, Lichtensteinie i Norwegii. W SOLVIT mogą być rozwiązywane transgraniczne, rzeczywiście mające miejsce problemy związane ze stosowaniem prawa UE pomiędzy obywatelem lub przedsiębiorcą z jednego państwa członkowskiego, a organem administracji innego państwa członkowskiego. W ramach systemu nie mogą być prowadzone sprawy dotyczące relacji przedsiębiorca - przedsiębiorca, konsument – przedsiębiorca, pracownik - pracodawca. Ze względu na nieformalny charakter systemu, SOLVIT nie może podjąć się interwencji w sytuacjach, gdy wszczęto już postępowanie sądowe. Dotychczas SOLVIT zajmował się przede wszystkim problemami w następujących obszarach: uznawanie kwalifikacji zawodowych dostęp do edukacji zezwolenia na pobyt prawo do głosowania zabezpieczenia społeczne prawo jazdy rejestracja pojazdów silnikowych kontrole graniczne dostęp produktów do rynku dostęp do rynku usług podjęcie działalności na własny rachunek podatki (VAT, akcyza) swobodny przepływ kapitału lub płatności. Problem można zgłosić on-line lub przesłać go za pomocą poczty zwykłej, elektronicznej lub faksu: Szkoła Polska im. Gustawa HerlingaGrudzińskiego przy Ambasadzie RP w Rzymie, filia z siedzibą w Ostii Via Mar dei Caraibi 30, Ostia Lido tel. +39 3406916122 Mieszkam we Włoszech od 3 lat i niedługo przyjedzie do mnie mój 7-letni synek. Czy będę mogła zapisać go w ciągu roku do włoskiej szkoły? Oczywiście, dziecko będzie mogło uczęszczać do szkoły we Włoszech i będzie można go zapisać zaraz po jego przyjeździe do szkoły podstawowej. O zapisy niepełnoletnich cudzoziemców do szkół włoskich można poprosić w każdym momencie roku szkolnego. Wniosek o zapisanie muszą złożyć rodzice/rodzic w sekretariacie wybranej szkole. Oprócz tego, przed zapisaniem dziecka będzie trzeba przedstawić świadectwa szkoły, do której uczęszczało w Polsce. Należy pamiętać, że świadectwa te należy należy uprzednio przetłumaczyć na język włoski. W przypadku, gdy rodzice nie mają ww. świadectw, będą musieli poświadczyć osobiście, do której klasy uczęszczał synek w kraju pochodzenia. Aby móc zapisać dziecko do szkoły, należy przedłożyć także zaświadczenie o przebytych szczepieniach, w przypadku gdy nie posiada się ww. zaświadczenia, musisz zgłosić się do ASL w gminie zamieszkania. W większości wypadków dzieci zostają zapisane do klasy odpowiadającej ich wiekowi, jednak grono pedagogiczne może zadecydować, by zapisać dziecko do innej klasy, biorąc pod uwagę poziom edukacji w kraju pochodzenia. Szkoły, aby ułatwić przystosowanie, integrację w nowym środowisku oraz znajomość języka, prowadzą także kursy języka włoskiego w oparciu o konkretne projekty. Ponadto w momencie zapisania dziecka rodzice będą musieli wybrać wymiar godzin oraz zapisać synka np. na lekcję religii. Stranieri in Italia, am Jestem mamą 4-letniej Ewelinki i chciałabym zapisać ją do przedszkola we Włoszech. Chciałabym się dowiedzieć na jakich zasadach działają tutaj tzw. scuole d’infanzia? © freedigitalphotos.net Przedszkole (scuola d’infanzia) Pierwszą, podstawową formą edukacji, przygotowującą do właściwego nauczania szkolnego są przedszkola, do którego przyjmowane są dzieci, które w danym roku szkolnym, przed dniem 30 kwietnia ukończą 3 rok życia. 3-letnie przedszkole nie jest obowiązkowe i nie stanowi części obowiązkowego cyklu szkolnego. Jest to raczej swego rodzaju pomoc dla rodziców. Zapisy do przedszkoli rozpoczynają się zazwyczaj w styczniu danego roku szkolnego, jednak ostateczna decyzja o wyznaczeniu daty zapisów leży w gestii gminy miasta. M.S. i A.F. Nr 20 / 1-15 listopada 2012 fot.. Photoexpress Infolinia INPS i INAIL po polsku Egzaminy CELI kluczem do kariery tłumacza? Witam, chciałam dowiedzieć się gdzie i w jaki sposób można zdać egzamin by uzyskać certyfikat CELI? Nie uczęszczam do żadnej szkoły językowej, język włoski opanowałam tylko i wyłącznie dzięki 3 letniemu pobytowi w Italii. Czy można odrazu przejść do egzaminu CELI 4? Czy nieuniknioną częścią jest zdanie egzaminów CELI1, CELI2 CELI3? Chciałam również zapytać, jaki certfikat potrzebny mi jest do rozpoczęcia kariery jako tłumacz? Z góry dziękuje za odpowiedź. Pozdrawiam serdecznie. Kasia Dzwoniąc na 803 164 - bezpłatną infolinię INPS (włoski Zakład Ubezpieczeń Społecznych) i INAIL (Krajowy Instytut Ubezpieczeń od Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych) możesz uzyskać informacje również w języku polskim. Infolinia czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 20.00 oraz w soboty od 8.00 do 14.00. W INPS można uzyskać informacje między innymi na temat: - rent i emerytur, - zasiłków i tymczasowych składek indywidualnych; - wysyłki dokumentów i zaświadczeń dla ubezpieczonych w INPS, - rejestracja on-line pomocy domych i opiekunek - wniosków o zasiłek dla bezrobotnych W INAIL można uzyskać informacje między innymi na temat: - rent - obowiązków pracodawców związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa w miejscu pracy. IV waniu się do egzaminu: www.cvcl.it/ MEDIACENTER/FE/CategoriaMedia. aspx?idc=83 Do egzaminu CELI - "certyfikatu potwierdzającego znajomość języka włoskiego,wystawianego przez Uniwersytet dla cudzoziemców w Perugi", można przystąpić dwa razy w roku, w każdej zarejestrowanej szkole językowej we Włoszech, przygotowującej właśnie do tych egzaminów. Jeśli chodzi o poziom CELI, który chce się zdawać, zależy to wyłącznie od stopnia znajomości języka. Aby przystąpić do egzaminu na poziomie CELI 4, warto wcześniej podejść do egzaminu próbnego na tym poziomie. Taki egzamin próbny potwierdzi czy jest to dla Pani odpowiedni poziom. Nie jest koniecznym zdawanie niższych stopni znajomości języka włoskiego CELI 1,2 czy 3. Próbne egzaminy, ułatwiające sprawdzenie znajomości językja włoskiego, można znaleźć pod poniższymi linkami: www.ecfirenze.it/test_di_livello.html; www.cvcl.it/MEDIACENTER/FE/ CategoriaMedia.aspx?idc=104 CELI posiada również specjalne podręczniki, które pomagają w przygoto- By rozpocząć karierę tłumacza przysięgłego należy ukończyć studia wyższe o kierunku filologia włoska, bądź studium podyplomowe dla filologów na kierunku język włoski. Po czym należy przystąpić do państwowego egzaminu na tłumacza przysięgłego z języka włoskiego. Jeśli myśli Pani o pracy jako tłumacz freelance dla biur tłumaczeń, w tym przypadku przydaje się najwyższy stopień znajomości języka włoskiego, czyli CELI5, chociaż jest to indywidualna decyzja biura zlecającego tłumaczenie. Planując karierę tłumacza freelance, warto wyspecjalizować się w konkretnej terminologii, np medycznej, prawniczej, czy też informatycznej. Poniżej, dla zainteresowanych zamieszczamy link z informacją na temat CELI,oraz objaśnienia punktacji egzaminów CELI: http://www.porta-doriente.com/ scuola%20d'italiano%20per%20stranieri/scuole-italiano-per-stranieri-esame-CELI.asp Monika Zakrzewska www.polskaitalia.com Jak napisać dobre CV ? Podstawowym dokumentem przy ubieganiu się o pracę jest życiorys, czyli curiculum vitae (CV) kandydata. Jakość tego dokumentu decyduje, czy zainteresowany zakwalifikowany zostanie do dalszych etapów procedury rekrutacyjnej. Trzeba więc mieć świadomość jakie treści w CV są niezbędne, a jakich zdecydowanie być nie powinno. © freedigitalphotos.net średnią. W których latach i gdzie do tych szkół chodziła nikogo nie interesuje. W tej kwestii może być jeden wyjątek. Ktoś ukończył np. technikum mechaniczne o specjalności budowa maszyn, a studia w politechnice na wydziale elektroniki. W takim przypadku należy podać informację o ukończeniu szkoły średniej i wyższej, gdyż obrazuje ona 2 zawodowe przygotowanie kandydata. Dobre CV Dobrze przygotowane CV powinno nie tylko obrazować wykształcenie i drogę zawodową kandydata, ale również prezentować zasadnicze cechy osobowości i predyspozycje. Dane osobowe Dane osobowe są pierwszym segmentem dokumentu. Jest bardzo istotne, aby poza standardowymi danymi personalnymi podać nr telefonu czy adres skrzynki e-mail, przez które osoba prowadząca rekrutację może się kontaktować z kandydatem w czasie swoich godzin pracy. Poza tym, jeżeli posiadamy prawo jazdy, warto zaznaczyć w CV jego kategorię. Dane o wykształceniu W tym segmencie bardzo często podawane są dane nieistotne. Przykładowo: osoba u kończyła studia wyższe, więc wiadomo, że musiała ukończyć szkołę podstawową i Informacje o przebiegu pracy zawodowej Podanie informacji o nazwie zakładu, okresie w nim zatrudnienia i zajmowanym stanowisku nie jest wystarczające dla osoby prowadzącej rekrutację. Przykładowo, ktoś podaje, że przez 8 lat pracował w firmie X na stanowisku kierownika działu organizacyjnego. Z tego nic nie wynika. Należy podać problematykę, którą się zajmował. To, że pani od 15 lat pracuje jako księgowa nie mówi nic na temat tego jaki zakres księgowości zna. Czy potrafi sporządzić sprawozdania do urzędu skarbowego? Czy potrafi sporządzić bilans? Informacje o zainteresowaniach i ewentualnych hobby kandydata Może to być zaskakujące, ale te dane mają istotne znaczenie. Zainteresowania kandydat mogą znacznie odbiegać od pro- blematyki stanowiska, o które się ubiega. Hobby i zainteresowania poza zawodowe obrazują skalę kreatywności kandydata. Może się okazać, że zainteresowania kandydata są zbieżne z zainteresowaniami jego przyszłego szefa, a to jest od razu plus. Często rozmowa kwalifikacyjna może się rozpocząć od dyskusji o tych właśnie zainteresowaniach. Znajomość języków obcych Coraz częściej pracodawcy wymagają od swoich pracowników znajomości języków obcych. W związku z tym, kandydat nie powinien zapomnieć o wymienieniu języków oraz ich stopnia. Nie zapomnij! Na końcu każdego CV powinno znaleźć się pozwolenie na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w przesłanym CV dla potrzeb niezbędnych w procesie rekrutacji: (Autorizzo il trattamento dei dati in conformità a quanto previsto dal DL 196/2003) Zgubiłem dowÓd osobisty, co robiĆ? Osoba, która utraciła dowód osobisty poza granicami Polski jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym polską placówkę konsularną. Organ ten wydaje zaświadczenie o utracie dowodu osobistego oraz powiadamia o tym urząd, który wydał dowód osobisty, w celu unieważnienia dokumentu. Zaświadczenie nie jest dokumentem podróży i nie uprawnia do przekraczania granic w strefie Schengen. Zawiadomienie o utracie dowodu osobistego wymaga osobistego stawiennictwa w urzędzie konsularnym osoby, która utraciła dowód osobisty, a w przypadku osób małoletnich i ubezwłasnowolnionych - odpowiednio rodzica lub opiekuna lub kuratora ustanowionego przez sąd. Zaświadczenie o utracie dowodu osobistego jest wolne od opłat. Informacja pochodzi ze strony Ambasady RP w Rzymie (www.rzym.msz.gov.pl) A.M. V Nr 20 / 1-15 listopada 2012 Po powrocie do Polski Nostryfikacja świadectw szkolnych i maturalnych Zagraniczne dokumenty o wykształceniu są uznawane w Polsce na mocy umów międzynarodowych o uznawalności wykształcenia bądź w drodze nostryfikacji. Nostryfikacja Nostryfikacji podlegają dokumenty pochodzące z krajów, z którymi Polska nie posiada umowy o wzajemnym uznawaniu dokumentów o wykształceniu oraz dokumenty z krajów, z którymi Polska zawarła ww. umowy, a które nie są objęte umową. Dotyczy to np. dyplomów z danego kraju wydanych w okresie, w którym umowa przestała obowiązywać bądź też dokumentów, które nie są wymienione w danej umowie. Nostryfikacji dokonuje kurator oświaty właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o nostryfikację, a w przypadku braku takiego miejsca – kurator oświaty właściwy ze względu na siedzibę instytucji, w której osoba zamierza złożyć świadectwo uzyskane za granicą. Do wniosku o przeprowadzenie nostryfikacji należy dołączyć: - oryginał świadectwa albo jego duplikat zalegalizowany przez konsula RP urzędującego w państwie, w którym został wydany dokument, - oświadczenie, że świadectwo nie stanowiło dotychczas przedmiotu postępowania nostryfikacyjnego w Polsce. Legalizacja Jeżeli instytucja, która wydała świadec- two za granicą, działa w systemie edukacji innego państwa niż to, na którego terytorium było prowadzone kształcenie, osoba ubiegająca się o nostryfikację składa oryginał świadectwa albo jego duplikat, zalegalizowane przez: - konsula Rzeczypospolitej Polskiej urzędującego w państwie, - w którym działa szkoła lub - konsula Rzeczypospolitej Polskiej urzędującego w państwie, w którego systemie edukacji działa szkoła lub akredytowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny państwa, w którego systemie edukacji działa szkoła, lub akredytowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny państwa, w którym prowadzone było kształcenie. Bez legalizacji Jeżeli świadectwo uzyskane za granicą zostało wydane przez instytucję działającą w systemie edukacji państwa będącego stroną Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów, sporządzonej w Hadze dnia 5 października 1961 r., osoba ubiegająca się o nostryfikację świadectwa uzyskanego za granicą wraz z wnioskiem składa oryginał świadectwa albo jego duplikat, albo kopię potwierdzoną notarialnie za zgodność z oryginałem, z umieszczoną na dokumencie albo dołączonym poświadczeniem (apostille). Brak adnotacji stwierdzającej uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe Jeżeli na świadectwie uzyskanym za granicą brak jest adnotacji stwierdzającej uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe do każdego typu szkół wyższych w państwie, w którego systemie edukacji działa instytucja wydająca świadectwo, wówczas do wniosku o przeprowadzenie nostryfikacji należy dołączyć potwierdzenie tego uprawnienia wydane przez: - władze oświatowe państwa, w którego systemie edukacji wydano świadectwo lub akredytowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny państwa, w którego systemie edukacji wydano świadectwo lub - konsula Rzeczypospolitej Polskiej urzędującego w państwie, w którego systemie edukacji wydano świadectwo. Apostille Poświadczenie dokumentu sporządzonego w jednym państwie (np. aktu notarialnego, tłumaczenia przysięgłego lub odpisu aktu stanu cywilnego) umożliwiające legalne użycie go w innym państwie. Poświadczenie to wydawane jest przez właściwy organ państwa, z którego dokument pochodzi. Zasady używania apostilli reguluje konwencja haska z 5 października 1961 r., ratyfikowana między innymi przez Polskę. Apostille sporządzany jest według wzoru załączonego do konwencji i ma formę adnotacji dokonywanej na dokumencie lub odrębnego dokumentu do niego dołączanego. wikipedia.org Artykuł pochodzi z portalu powroty.zielonalinia.gov.pl Uznawanie zagranicznych dyplomów w celu kontynuacji kształcenia Zagraniczne dyplomy mogą zostać uznane w Polce w celu kontynuacji kształcenia na podstawie umów międzynarodowych lub nostryfikacji. Nostryfikacja Nostryfikacja jest to procedura prowadząca do określenia polskiego odpowiednika zagranicznego dyplomu lub stopnia naukowego. Nostryfikacji dokonują upoważnione uczelnie: - w przypadku nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów wyższych – uczelnie odpowiadające kierunkowi studiów za granicą, które mają uprawnienia do nadawania stopnia doktora; - w przypadku nostryfikacji stopni naukowych – uczelnie odpowiadające kierunkowi studiów za granicą, które mają uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego. Przyjęcie na studia drugiego © freedigitalphotos.net P olska uznaje zagraniczne dyplomy i stopnie naukowe uzyskane w tych państwach, z którymi zawarła umowy międzynarodowe o uznawalności wykształcenia. Wykaz obowiązujących umów publikuje na swojej stronie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW). Jeśli twój dyplom został wydany przez kraj, z którym Polska nie zawarła umowy międzynarodowej, wtedy jego równoważność z polskim dyplomem może zostać stwierdzona w drodze nostryfikacji. stopnia Osoba, która ubiega się o przyjęcie na studia drugiego stopnia w polskiej uczelni, może zostać zwolniona z konieczności nostryfikacji dyplomu. O zwolnieniu decyduje rada jednostki organizacyjnej, w której posiadacz zagranicznego dyplomu chce rozpocząć studia. Przyjęcie na studia trzeciego stopnia Z możliwości zwolnienia z nostryfikacji przy ubieganiu się o przyjęcie na studia trzeciego stopnia, studia doktoranckie lub wszczęcie przewodu doktorskiego mogą skorzystać osoby, które uzyskały dyplom ukończenia studiów wydany przez uczelnię państwa członkowskiego UE, EOG, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa będącego stroną Konwencji Lizbońskiej, który daje uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia doktoranckie w tym państwie. W przypadku zwolnienia z nostryfikacji nie jest wydawane zaświadczenie stwierdzające równoważność zagranicznego dyplomu z jego polskim odpowiednikiem. cie przewodu doktorskiego czy habilitacyjnego. W przypadku odmowy konieczna jest nostryfikacja zagranicznego dokumentu. Ubieganie się o wszczęcie przewodu habilitacyjnego Z możliwości zwolnienia z postępowania nostryfikacyjnego przy ubieganiu się o wszczęcie przewodu habilitacyjnego mogą skorzystać osoby, które stopień naukowy uzyskały w jednym z państw członkowskich UE, EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej. Decyzję o zwolnieniu z postępowania nostryfikacyjnego w każdym przypadku podejmuje rada jednostki, w której kandydat ubiega się o przyjęcie na dalsze studia lub otwar- Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Departament Obsługi Programów Międzynarodowych i Uznawalności Wykształcenia Artykuł pochodzi z portalu powroty.zielonalinia.gov.pl Szczegółowych informacji na temat uznawalności zagranicznych dyplomów w celu kontynuacji kształcenia w Polsce udziela polski ośrodek ENIC/ NARIC: ul. Wspólna 1/3 00-529 Warszawa [email protected] tel.: +48 22 628 67 76 fax: +48 22 628 35 34 Vademecum Polaków we Włoszech niezbędnikemigranta Niniejsza publikacja została zrealizowana przez redakcję „Naszego Świata” przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowana z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą” © photoxpress.com Nr 6 / 16-30 listopada 2012 Polscy kierowcy na włoskich drogach kodeks drogowy i nie tylko Patente di guida Informacje dla kierowców Dowiedz się jak zrobić prawo jazdy we Włoszech Korzystanie z włoskich dróg wiąże się, podobnie jak w Polsce, z przestrzeganiem tutejszego kodeksu drogowego, który w 2010 r. został znowelizowany. W związku z tym, każdemu kierowcy, który ma zamiar poruszać się we Włoszech radzimy zapoznać się z istotnymi zmianami, które zaostrzyły wcześniejsze sankcje za wykroczenia drogowe. Jeśli nie masz prawa jazdy, ale mieszkasz legalnie we Włoszech i posiadasz zameldowanie (residenza) oraz włoski dowód osobisty (carta d’identità) możesz zapisać się na kurs prawa jazdy (autoscuola). Zdobycie prawa jazdy w Italii jest o wiele łatwiejsze niż w Polsce. strona II strona II ponadto w tym numerze: Dom Sanitarny w bitwie o Monte Cassino Prezentacja polskich stowarzyszeń we Włoszech Jednym z zasadniczych elementów przygotowań i toczonej bitwy o przełamanie linii obrony niemieckiej w masywie górskim Monte Cassino – Monte Cairo, była organizacja i funkcjonowanie służb sanitarno – medycznych. Stowarzyszenie „Polonia” w Cesenie, Stowarzyszenie Le Rondini w Rzymie, Comunità Polacca w Terni, Związek Polaków w Kalabrii, Instytut dla Polonii w Neapolu, Stowarzyszenie Przyjaźni i Współpracy Polsko-Włoskiej w Kampanii strona IV strona VIII EDITORE: Stranieri in Italia S.r.l. Via Eleonora Duse, 53 Roma 00197 ITALY Email: [email protected] | DISTRIBUZIONE ED ABONAMENTI: Email: [email protected] | TIPOGRAFIA: CENTRO STAMPA QUOTIDIANI Spa Via dell’Industria 52, Erbusco - (BS) 25030, Italy Nr 21 / 16-30 listopada 2012 II Informacje dla kierowców Korzystanie z włoskich dróg wiąże się, podobnie jak w Polsce, z przestrzeganiem tutejszego kodeksu drogowego, który w 2010 r. został znowelizowany. W związku z tym, każdemu kierowcy, który ma zamiar poruszać się we Włoszech radzimy zapoznać się z istotnymi zmianami, które zaostrzyły wcześniejsze sankcje za wykroczenia drogowe. Zgodnie z prawem Unii Europejskiej, we wszystkich krajach Wspólnoty obowiązuje zasada wzajemnego uznawania prawa jazdy uzyskanego w każdym kraju członkowskim. Obywatel polski, który przeprowadził się do Włoch i tu się zameldował ma trzy możliwości: 1. może prowadzić pojazdy, legitymując się polskim prawem jazdy; 2. może wymienić polskie prawo jazdy na włoskie w przeciągu jednego roku od daty meldunku; 3. może legitymować się polskim prawem jazdy, które zostanie „riconosciuto”, czyli uznane, ale w tym przypadku może tego dokonać w przeciągu 90 dni od momentu zameldowania. W przykładzie 2 i 3 obywatel polski musi udać się do Motorizzazione Civile i wypełnić wniosek (modello TT 746 w przypadku wymiany prawa jazdy, modello TT 746 w przypadku „riconoscimento” polskiego prawa jazdy), dołączając do niego samozaświadczenie (autocertificazione) o miejscu zameldowania. Do wniosku należy także załączyć opłatę skarbową w wysokości 9,00 euro i 14,62 euro wpłaconych na odpowiednie konta oraz kserokopie polskiego prawa jazdy. W przykładzie 3, po rozpatrzeniu wniosku, Motorizzazione Civile wyda nalepkę, która musi zostać przyklejona w odpowiednim miejscu na polskim pra- wie jazdy. Jeżeli jednak zdecydujemy się na wymianę prawa jazdy, zostanie nam wydany nowy dokument włoski. W przypadku, gdy posiadacz prawa jazdy zdecyduje się na prowadzenie pojazdów, legitymując się polskim dokumentem, może mieć problemy w przypadku konieczności wyrobienia jego duplikatu, np. w przypadku kradzieży lub zniszczenia. Obowiązek przerejestrowania samochodu Zgodnie z art. 132 włoskiego kodeksu drogowego, posiadacze pojazdó zarejestrowanych na polskich tablicach rejestracyjnych, maksymalnie po 12 miesiącach stałego pobytu we Włoszech mają obowiązek przerejestrowania pojazdu na włoskie numery. W razie jego niedopełnienia właściciel samochodu podlega sankcji mandatu w wysokości od 80 do 318 Euro. Jeżeli auto pochodzi z jednego z państw należących do Unii Europejskiej, możemy je przerejestrować na dwa sposoby. 1. W telematycznych okienkach STA, obecnych na terytorium całych Włoch w wojewódzkich przedstawicielstwach ACI (Automobile Club Italia). 2. W wojewódzkich Urzędzie Komunikacji (Ufficio Provinciale Motorizzazione Civile), biurach ACI, przedstawicielstwach sprzedaży samochodów (agenzie pratiche auto). Jeżeli pojazd jest nowy, przy rejestracji należy przedłożyć ważny dokument tożsamości nabywcy, umowę sprzedaży (atto di vendita) posiadającą notarialne poświadczenie wiarygodności podpisu sprzedającego. Poświadczenie powinno zostać sporządzone na papierze do pism urzędowych (z opłatą skarbową), czyli tzw. carta bollata. Oprócz ww. dokumentów nabywca musi przedłożyć świadectwo zgodności, wydane przez producenta pojazdu. Świadectwo zgodności: Wydane przez producenta - potwierdza, że parametry techniczne pojazdu spełniają wymogi bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Świadectwo może być europejskie (WE) lub krajowe. Jeśli samochód ma ważne świadectwo WE, urzędy krajowe nie mogą wymagać żadnej dodatkowej dokumentacji technicznej - chyba że po opuszczeniu fabryki samochód został zmodyfikowany (wtedy mogą wymagać poddania go ponownej homologacji). W przypadku pojazdu używanego, do powyższych dokumentów należy dołączyć także zagraniczny dowód rejestra© freedigitalphotos.net Polskie prawo jazdy Prawo jazdy we Włoszech Z godnie z prawem Unii Europejskiej we wszystkich krajach Wspólnoty obowiązuje zasada wzajemnego uznawania prawa jazdy uzyskanego w każdym kraju członkowskim. Zatem jeśli posiadasz aktualne, polskie prawo jazdy możesz bez przeszkód prowadzić samochód we Włoszech. Jak zrobić prawo jazdy we Włoszech? Jeśli nie masz prawa jazdy, ale mieszkasz legalnie we Włoszech i posiadasz zameldowanie (residenza) oraz włoski dowód osobisty (carta d’identità) możesz zapisać się na kurs prawa jazdy (autoscuola). Ceny kursów teoretycznych na prawo jazdy B wahają się obecnie w granicach 390—600 euro w zależności od regionu. Koszt egzaminu praktycznego wynosi ok. 60 euro. Do tego należy doliczyć jazdę (o liczbie godzin decydujemy sami). Obecnie, w zależności od regionu godzina jazdy z instruktorem kosztuje od 30-40 euro. Jeszcze 2 lata temu każdy, kto chciał zdobyć prawo jazdy, otrzymywał na początku kursu foglio rosa (dosłownie: różowy papier), czyli dokument uprawniający do jazdy samochodem, niekoniecznie z instruktorem, ale w towarzystwie osoby posiadającej prawo © freedigitalphotos.net Zdobycie prawa jazdy w Italii jest o wiele łatwiejsze niż w Polsce. jazdy od co najmniej 10 lat. Od listopada 2010 roku szkoła jazdy, do której zapisze się przyszły kierowca, musi zanieść dokumenty kursanta do Motorizzazione. W wydziale komunikacji zostanie wystawiony protokół, a po miesiącu i jednym dniu po jego wystawieniu, kandydat na kierowcę będzie mógł przystąpić do egzaminu teoretycznego. Po pozytywnym zdaniu teorii, przyszłemu kierowcy zostanie wydane foglio rosa. Dodatkowo, od stycznia 2011, zostały wprowadzone zmiany w egzaminie teoretycznym. Każdy kandydat musi odpowiedzieć tylko na 40 pytań. Oznacza to, że każdy z quizów ma tylko jedną odpowiedź. To nie wszystko: 40 pytań wybierane jest losowo, ze specjalnie przygotowanego programu informatycznego. Foglio rosa ma ważność 6 miesięcy i w tym czasie należy zaliczyć egzaminy praktyczny. Jeśli w ciągu 6 miesięcy nie uda się zdać egzaminu, należy odnowić ten dokument. oprac. Danuta Wojtaszczyk Niniejsze wydanie „Naszego Świata” zostało zrealizowane przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowane z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”. cyjny (+ 1 kserokopia) i własności. Koszt przerejestrowania pojazdu uzależniony jest od prowincji zamieszkania oraz rodzaju tablicy rejestracyjnej. Ale w większości przypadków koszt przerejestrowania wynosi około 80 euro. W przypadku, gdy nie jest możliwe przerejestrowanie pojazdu w STA, należy udać się do wojewódzkiego Urzędu Komunikacji (Motorizzazione Civile), następnie, w przeciągu 60 dni od momentu wydania nowego dowodu rejestracyjnego, należy wpisać auto do rejestru pojazdów (PRA). Mandat pojazdu i zatrzymanie Kierowcy pojazdów zarejestrowanych za granicą są zobowiązani do natychmiastowego opłacenia mandatów nałożonych przez kompetentne służby za wykroczenia popełnione w ruchu drogowym. W przypadku niemożności wniesienia opłaty z jakichkolwiek przyczyn, samochód musi być pozostawiony na parkingu depozytowym, wyznaczonym przez nakładające karę służby. Kierowca jest w ww. przypadku zobowiązany do pokrycia kosztów postoju pojazdu na parkingu. Mandat przyjęty i zapłacony jest równoznaczny z przyznaniem się do wykroczenia drogowego i powoduje brak możliwości odwołania się do wyższej instancji. III Nr 21 / 16-30 listopada 2012 Co robić, kiedy włoski mandat zostanie przysłany do Polski? Na drodze Maksymalna dopuszczana prędkość na autostradach wynosi we Włoszech 130 km/h. Na niektórych autostradach trzypasmowych, a także tych z pasem awaryjnym limit prędkości został zwiększony do 150 km/h, jednak wyłącznie tam gdzie jest to wskazane i gdzie został zainstalowany tzw. „tutor" – tj. system wykrywający średnią prędkość na danym odcinku drogi. Od 2010 r. we Włoszech obowiązuje bezwzględny zakaz sprzedaży oraz podawania napojów alkoholowych na wszystkich stacjach benzynowych w godzinach 22.00-7.00. Przy stałym pobycie przekraczającym okres 1 roku nie jest wymagana wymiana polskiego prawa jazdy na włoskie. Osoby posiadające polskie prawa jazdy mogą jednak na własne życzenie dokonać wymiany dokumentu. Zawodowi kierowcy Włoska policja, mając na uwadze bezpieczeństwo na drogach, dokonuje częstych kontroli przestrzegania przez kierowców zawodowych ograniczeń dotyczących maksymalnego czasu pracy, a także prawidłowości posiadanych przez nich dokumentów samochodowych oraz tych na przewożony towar. Kierowcy zawodowi powinni przed wyjazdem do Włoch skonsultować stronę włoskich autostrad (www.autostrade.it), w celu zapoznania się z kalendarzem dni wolnych, gdy samochody ciężarowe oraz TIR-y nie mogą poruszać się po tutejszych drogach. W przypadku zatrzymania samochodu, przewożony przez kierowcę zawodowego towar, może być przeładowany na inny środek transportu spełniający wszystkie wymagania w celu jego dostarczenia do miejsca przeznaczenia. W przypadku, gdy do towaru stosuje się przepisy („regime") TIR lub innej międzynarodowej konwencji odnoszącej się do towarów należy powiadomić Urząd Celny i uzyskać pozwolenie. Brak w pojeździe zezwolenia na przewóz towarów (gdy jest ono wymagane) w ruchu międzynarodowym spowoduje zatrzymanie pojazdu na okres trzech miesięcy do odbycia na terytorium Włoch oraz wysoką karą pieniężną. opr. A.F. i A.M. © freedigitalphotos.net Z godnie z art. 201 włoskiego kodeksu drogowego, jeżeli protokół wykroczenia drogowego nie może zostać natychmiast po złamaniu przepisów przedstawiony sprawcy, to musi zostać on o nim powiadomiony drogą urzędową w ciągu 60 dni od dnia, w którym zostało dokonane wykroczenie, jeżeli przebywa na terenie Włoch, i w ciągu 360 dni jeżeli jego stałe miejsce zamieszkania jest poza granicami Włoch. Po przekroczeniu wymaganej ilości dni można odwołać się do odpowiednich organów o unieważnienie sankcji. Organami kompetentnymi do rozstrzygania odwołań dotyczących mandatów są Sędzia Pokoju (Giudice di Pace) oraz Prefekt (Prefetto), do których można się odwołać w ciągu 60 dni od urzędowego powiadomienia o dokonanym wykroczeniu (art. 203 i 204 bis włoskiego kodeksu drogowego). Poważną przeszkodą w przeprowadzeniu egzekucji na terenie innego państwa, w tym przypadku Polski jest bariera biurokratyczna, włoski tytuł egzekucyjny, aby uzyskać operatywność w Polsce musi przejść przez procedurę sądową, co dla zagranicznego inkasenta może stanowić niemały problem, a co najważniejsze zwiększa koszty ryzykownej procedury, można to ująć w sposób bardzo prosty “gra robi sie niewarta świeczki”, ale jak już wcześniej wspomniałam nikt nie może zagwarantować intencji inkasenta, czy jego zleceniodawcy. Należy pamiętać, że nieuregulowanie należności może spowodować przy jakiejkolwiek kontroli policji na terenie Włoch zmuszenie do natychmiastowej zapłaty lub zajęcie przez policję pojazdu. Organy legislacyjne Unii Europejskiej zdały sobie perfekcyjnie sprawę z wagi problemu i pracują nad zunifikowaniem systemu płatności sankcji za wykroczenia drogowe. Oznacza to, że najprawdopodobniej w niedługim czasie będziemy mieć rozwiązania regulaminowe na skalę europejską, które będą musiały zostać ratyfikowane i wprowadzone w życie w państwach członkowskich w ciągu dwóch lat od ich uchwalenia. mgr pr. Agnieszka Janusz 17-latki za kierownicą © freedigitalphotos.net Od 21 kwietnia br. 17-latki mogą przygotowywać się do egzaminu na prawo jazdy, prowadząc pojazdy w towarzystwie osób, posiadających prawo jazdy kategorii B od minimum 10 lat. A by móc zasiąść za kierownicą samochodów osobowych, przyszli kierowcy muszą być już w posiadaniu ważnego prawa jazdy kategorii A. Jako osoby towarzyszące można wyznaczyć trzech wprawionych kierowców, którzy egzamin na prawo jazdy zdali co najmniej 10 lat wcześniej. Oprócz tego nie mogą mieć oni więcej niż 60 lat. Początkujący kierowcy muszą wystąpić o zezwolenie na prowadzenie pojazdów, tzw. guida accompagnata, w odpowiedniej Motorizzazione Civile, która po przeprowadzeniu kontroli wyda małoletniemu zaświadczenie pozwalające na zapisanie się na kurs przygotowawczy do szkoły jazdy. Po zakończeniu kursu szkoła wyda certyfikat uczęszczania, który należy przedłożyć ponownie w Motorizzazione Civile, która wyda wreszcie zezwolenie na prowadzenie pojazdów z osobą towarzyszącą. Zezwolenie ważne będzie do momentu ukończenia przez kursanta 18 roku życia. Pojazd, który może być prowadzony przez 17-latka nie może przekraczać masy 55 kW/t i maksymalnej mocy 70 kW. Na tylnej szybie pojazdu trzeba przykleić naklejkę, opatrzoną w litery GA (guida accompagnata). Naklejka musi być dobrze widoczna, ale nie przeszkadzać w prowadzeniu pojazdu. Osoby niepełnoletnie, które otrzymają zezwolenie na praktyczne przygotowanie się do egzaminu na prawo jazdy będą musiały podobnie jak początkujący kierowcy poruszać się z prędkością100 km/h na autostradach oraz 90 km/h na drogach szybkiego ruchu. A.F. Limity dla świeżo upieczonych kierowców Początkujący kierowcy przez pierwszy rok od momentu otrzymania prawa jazdy mogą prowadzić pojazdy o mocy, która nie przekracza 70 kW, i w których stosunek dopuszczalnej maksymalnej mocy silnika do ciężaru nie przekracza 55 kW na tonę. Dla nowych samochodów dane te są podane w dowodzie rejestracyjnym. Rzeczywistą moc starszych aut trzeba wyliczyć często samodzielnie. Kto nie był prymusem z matematyki może posłużyć się wygodnym kalkulatorem dostępnym na stronie internetowej www.ilportaledellautomobilista.it. "Neopatentati" muszą ponadto przestrzegać limitów prędkowościowych, niższych od normalnych. Przez pierwsze 3 lata od momentu otrzymania prawa jazdy nie mogą przekraczać prędkości 100km/h na autostradach i drogach szybkiego ruchu oraz 50 km/h w mieście. Za złamanie przepisów grozi mandat do 594 euro i utrata prawa jazdy na 8 miesięcy. D.W. Jestem w piątym miesiącu ciąży. Czy muszę zapinać pasy bezpieczeństwa podczas jazdy samochodem? © freedigitalphotos.net Jazda z niezapiętymi pasami bezpieczeństwa Jeśli kierowca zostanie przyłapany z niezapiętymi pasami bezpieczeństwa, grozi mu mandat w wysokości 74 euro i 5 punktów karnych, natomiast osoby posiadające prawo jazdy od mniej niż trzech lat, otrzymają 10 punktów. W przypadku, gdy kierowca zostanie przyłapany na tym samym wykroczeniu po raz drugi, na decyzję prefekta, może mu zostać odebrane prawo jazdy na okres od 15 dni do 2 miesięcy (art. 172 włoskiego kodeksu drogowego). Obowiązek zapinania pasów dotyczy także kobiet ciężarnych, również podczas długich podróży. Z tego obowiązku mogą zostać zwolnione jedynie panie mające orzeczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do używania pasów. Anna Malczewska
Podobne dokumenty
naszświat - Stranieri in Italia
Rzym – Jak każdego roku, Inps rewolaryzuje wysokość składek na ubezpieczenie dla colf i badanti, baby sitter oraz innych pracowników zatrudnionych w domach włoskich. Poniżej została zamieszczona ta...
Bardziej szczegółowo