Ekologia

Załącznik nr 1
do zarządzenia Rektora nr 97/2012
SYLABUS (KARTA PRZEDMIOTU/MODUŁU)
Nazwa przedmiotu/modułu (zgodna z zatwierdzonym programem studiów na kierunku)
Punkty
ECTS
Ekologia
Numer
katalogowy
3
Nazwa w j. angielskim
Ecology
Jednostka(i) realizująca(e) przedmiot/moduł (instytut/katedra)
Instytut Zoologii / Zakład Zoologii / Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach
Kierownik przedmiotu/modułu
Dr inż. Maria Urbańska
Kierunek studiów
Poziom
Biologia
Studia I stopnia
Specjalność
Specjalizacja magisterska
Profil
ogólnoakademicki
Semestr
3
Biologia stosowana
RODZAJE ZAJĘĆ I ICH WYMIAR GODZINOWY
(zajęcia zorganizowane i praca własna studenta)
Forma studiów: stacjonarne
­ wykłady
­ ćwiczenia
­ inne z udziałem nauczyciela razem
15
30
12
konsultacje
egzamin
10
2
­ praca własna studenta razem
przygotowanie do ćwiczeń
przygotowanie projektu/prezentacji
20
Łączna liczba godzin:
15
5
Forma studiów: niestacjonarne
­ wykłady
­ ćwiczenia
­
­
­
­
­
­ praca
własna studenta
77
Łączna liczba godzin:
CEL PRZEDMIOTU/MODUŁU
Zapoznanie studentów z zagadnieniami związanymi z funkcjonowaniem przyrody na wszystkich poziomach organizacji
organizmów (osobnik i czynniki na niego wpływające, populacja i podstawowe jej cechy, zależności między- i wewnątrzpopulacyjne). Ma na celu zaznajomienie studentów i metodami badań stosowanymi w różnych dziedzinach ekologii.
METODY DYDAKTYCZNE
Wykład z prezentacją multimedialną, analiza tekstu z dyskusją, gry symulacyjne, studium przypadków. praca własna na
podstawie otrzymanych danych oraz symulacje sytuacji będących odwzorowaniem pracy w terenie
Wiedza
EFEKTY KSZTAŁCENIA
E1 zna podstawowe pojęcia z zakresu ekologii
E2 potrafi opisać przystosowania poszczególnych grup zwierząt i roślin do
środowiska w którym żyją
E3 zna i interpretuje zjawiska i procesy zachodzące w życiu zwierząt i roślin
związane z ich rozmnażaniem, rozwojem i wzrostem
E4 zna rodzaje zależności które wystepują pomiędzy gatunkami roślin
i zwierząt
E5 posiada wiedzę z zakresu ekologii oraz potrafi ją praktycznie wykorzystać
E6 rozumie pojęcia koewolucja, interakcje, fenologia, behawior, mutualizm,
antagonizm
E7 zna podstawowe techniki stosowane w badaniach ekologicznych
E8 zna przyczyny konieczności utrzymania różnorodności gatunkowej oraz
korzyści płynące z utrzymania różnorodności biologicznej
E9 zna cechy charakterystyczne służące rozpoznawaniu wybranych gatunków
Odniesienie
do efektów
kierunkowych
B1_W01
B1_W05
B1_W06
B1_W07
B1_W08
B1_W11
B1_W12
B1_W13
B1_W17
Odniesienie
do efektów
obszarowych
P1A_W01
P1A_W04
R1A_W06
P1A_W04
R1A_W04
R1A_W06
P1A_W08
R1A_W06
R1A_W07
Umiejętności
Kompetencje
społeczne
E10 potrafi oznaczać przynależność gatunkową organizmów
E11 potrafi stosować metody badań ekologicznych
E12 potrafi korzystać z literatury w celu prawidłowego gromadzenia wiedzy
o biologii gatunków
E13 potrafi gromadzić i analizować dane o poszczególnych gatunkach zwierząt
E14 potrafi wykonać pomiary biometryczne zwierząt i roślin
E15 potrafi wykonać charakterystykę biologiczną populacji wybranych gatunków
E16 potrafi współdziałać i pracować w grupie
E17 rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
E18 potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez
siebie lub innych zadania
E19 potrafi pracować w sposób bezpieczny i odpowiedzialny
Metody weryfikacji efektów kształcenia
B1_U02
B1_U04
B1_U08
B1_U11
B1_U13
B1_U14
B1_U17
P1A_U02
P1A_U07
R1A_U01
R1A_U07
P1A_U06
R1A_U05
R1A_U06
B1_K01
B1_K02
B1_K03
T1_K05
P1A_K04
R1A_K05
Numery efektów:
Kolokwium 2 E1-E4, E6, E8-E10, E14
Egzamin pisemny E1-E10, E15, E17
Projekt semestralny (1) E11-E13, E16, E18, E19
TREŚCI KSZTAŁCENIA
Wykłady: Organizacja systemów ekologicznych, hierarchia złożoności; pojęcia: organizm, populacja, biocenoza, ekosystem, biom,
biosfera, biotop, środowisko, siedlisko, nisza ekologiczna. Autekologia, relacje: organizm - środowisko. Układy i czynniki ekologiczne,
działanie czynników ekologicznych, czynniki środowiskowe działające na organizm bezpośrednio i pośrednio, adaptacja organizmów do
środowiska, prawa opisujące tolerancje organizmów, reguły w odniesieniu do zasady tolerancję organizmów. Ekologia populacji –
struktura populacji, czynniki rządzące liczebnością populacji: pojemność ekologiczna środowiska, ujemne interakcje między populacjami,
warunki klimatyczne (temperatura, opady), czynniki glebowo-wodne. Typy interakcji między populacjami. Biocenoza; procesy
biocenotyczne. Podstawowe funkcje biocenozy (gospodarka energią i materią), sukcesja i jej znaczenie. Homeostaza. Struktura troficzna
biocenozy. Łańcuchy i sieci troficzne. Funkcjonowanie ekosystemu. Produktywność ekosystemów; produkcja pierwotna, producenci
(świat roślin), produkcja wtórna, konsumenci (zwierzęta, a także: wirusy, bakterie i grzyby, odżywiające się roślinami). Różnorodność
biologiczna.
Ćwiczenia: Analiza diagramów. Oddziaływanie organizmów względem siebie, zakres tolerancji ekologicznej organizmów. Podział roślin
na grupy ekologiczne wg różnych czynników środowiska. Struktura ekologiczna i dynamika populacji. Określanie zagęszczenia oraz
rozmieszczenia poziomego i pionowego. Sposoby określania dominacji. Konstruowanie tabeli życia dla kohorty i wyznaczenie krzywej
przeżywania. Struktura wiekowa, struktura płciowa, struktura socjalna populacji. Struktura ekologiczna populacji: rozrodczość i
śmiertelność populacji, krzywe śmiertelności i przeżywania. Dynamika populacji: fazy populacyjne, regulacja liczebności populacji
(czynniki zależne i niezależne od zagęszczenia), strategie rozwoju populacji (r i K). Współzależności między organizmami, np.
drapieżnictwo – symulacja działania drapieżnik – ofiara.
Podział ekologii. Wskazanie związków ekologii z innymi dziedzinami nauk – przykłady. Przedstawienie specyfiki badań ekologii.
Właściwości populacji. Demografia populacji. Wzrost liczebności populacji. Oddziaływania między gatunkami (konkurencja,
drapieżnictwo, mutualizm). Regulacja liczebności populacji. Ekologia stosowana (walka ze szkodnikami, eksploatacja populacji).
Formy i kryteria zaliczenia przedmiotu/modułu
Kolokwium (minimum 55% prawidłowych odpowiedzi)
Projekt
Egzamin pisemny (minimum 55% prawidłowych odpowiedzi)
Procentowy udział w końcowej
ocenie
30%
20%
50%
WYKAZ LITERATURY
Literatura podstawowa
1. Krebs C. J., (2011) Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności, PWN
2. Górecki A., Kozłowski J., Gębczyński M., (1987) Ćwiczenia z ekologii, Kraków-Białystok, (materiały do ćwiczeń
dostępne u prowadzącego).
3. Urbańska M. Skrypt - Ekologia, PDF
4. Mackenzie, A.S. Ball, S.R.Virdee, (2000) Ekologia (krótkie wykłady), PWN
Literatura uzupełniająca
5. Jędrzejewska B., Jędrzejewski W (2001) Ekologia zwierząt drapieżnych Puszczy Białowieskiej, PWN
6. Weiner J., (2003) Życie i ewolucja biosfery, PWN