Przystanek 7

Mieszkańcy lasu i ich
dokarmianie
PRZYSTANEK
7
To już ostatni przystanek na naszej ścieżce. Znajduje się on po prawej stronie
drogi, 300 m za przystankiem 6.
W pierwszej części przewodnika, na przystanku 4. Urządzenia łowieckie,
zostało opisanych kilka gatunków zwierzyny łownej, dokarmianej na terenie lasów.
Jednak oprócz dużych zwierząt las zamieszkuje wiele innych, które w mroźne
i śnieżne zimy muszą same zadbać o swój byt. Jednym z nich jest lis (Vulpes vulpes).
Należy on do rodziny psowatych. Zwykle żyje w parach lub grupuje się w stada
złożone z dominującej samicy i samca oraz podporządkowanych innych samic.
Najczęściej jednak spotyka się samotne
lisy. Ciało lisa jest raczej niewielkich
rozmiarów. Długość jego ciała bez
ogona wynosi od 50 do 90 cm, ogona
Lis
zaś od 25 do 60 cm. Wysokość ciała lisa
w kłębie osiąga od 35 do 50 cm. Lis
żywi się głównie drobnymi ssakami,
ptakami i ich jajami, padliną. Rzadziej
zadowala się pokarmem roślinnym
w postaci owoców leśnych. Najgroźniejszą chorobą roznoszoną przez lisy
jest wścieklizna. Choroba ta jest
naturalnym regulatorem liczebności lisa. Obecnie pojawił się problem nadmiernego
wzrostu liczebności tego zwierzęcia, spowodowany prowadzonymi akcjami
szczepienia lisów rozrzucanymi w lasach szczepionkami.
Ze ssaków drapieżnych, oprócz lisa w okolicznych lasach spotyka się często
łasicę (Mustela nivalis), tchórza zwyczajnego (Mustela putorius), kunę leśną
(Martes martes) oraz opisanego w pierwszej części przewodnika borsuka (Meles
meles). Dużą grupę leśnych ssaków stanowią gryzonie i ssaki owadożerne. Do
pierwszych należą: mysz leśna (Apodemus flavicollis), wiewiórka pospolita
(Sciurus vulgaris) i rzadko widywane w lasach ze względu na nocny i skryty tryb
życia - orzesznica (Muscardinus avellanarius), popielica (Glis glis) i żołędnica
(Eliomys quercinus). Spośród ssaków należących do rzędu owadożernych
w okolicznych lasach spotyka się jeże i ryjówki. Zwierzęta te objęte są ochroną
gatunkową.
Mysz leśna (Apodemus flavicollis) jest niewielkim ssakiem o długości ciała
od 8 do 13 cm oraz ogona od 10 do 13 cm. Barwa jej grzbietu jest żółtawobrązowa,
77
a brzucha biała lub szarobiała. Mysz leśną wyróżniają duże uszy i oczy. Żyje ona
głównie w zaroślach lasów mieszanych i liściastych, a zimą chętnie przenosi się do
domostw. Mysz jest aktywna o zmierzchu i w nocy. Żywi się nasionami, grzybami,
owocami leśnymi oraz owadami.
Ryjówka aksamitna (Sorex araneus) to
mały ssak owadożerny objęty w Polsce ochroną
gatunkową. Latem barwa jej ciała jest brunatnoszara, a zimą prawie czarna. Ryjówka jest
zwierzęciem bardzo wrażliwym na brak pożywienia, dlatego żeruje całą dobę pochłaniając pokarm
stanowiący aż 90% ciężaru jej ciała. Bez pożywienia
ginie w ciągu kilku godzin. Ryjówka żyje w różnych
środowiskach - w ogrodach, lasach liściastych
i mieszanych. Swoje gniazda buduje pod ziemią,
zwykle pod grubą pokrywą roślinną lub przy
Mysz leśna
próchniejących pniach.
Ryjówka aksamitna
Orzesznica (Muscardinus avellanarius) jest niewielkim gryzoniem występującym w lasach i większych zadrzewieniach oraz zaroślach, szczególnie
leszczynowych. Ciało orzesznicy ma
brązowo-szaro-rude ubarwienie i tylko jego
spód jest kremowy. Ten mały ssak żeruje
głównie nocą, dlatego bardzo trudno
spotkać go w czasie zwykłej wycieczki do
lasu. Orzesznica żywi się przede wszystkim
roślinami - jagodami, żołędziami, orzechami laskowymi i nasionami buka.
Orzesznica
78
1
4
2
3
1. Lis i sroka
2. Dąb Jana Pawła II
3. Stos drewna
4. Oznakowanie ścieżki
edukacyjnej w terenie
79