Zasady prawa

I
dr Marzena Kordela
Poznań, dnia 15 września 2012 r.
Katedra Teorii i Filozofii Prawa
OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
dla przedmiotu Zasady prawa na kierunku Prawo
I. Informacje ogólne
1. Nazwa modułu kształcenia:
Zasady prawa
2. Kod modułu kształcenia:
10-Zp-pj-s, 10-Zp-pj-n
3. Rodzaj modułu kształcenia (obowiązkowy albo fakultatywny):
Fakultatywny
4. Kierunek studiów:
Prawo
5. Poziom studiów (I lub II stopień albo jednolite studia magisterskie):
Jednolite studia magisterskie (5-letnie)
6. Rok studiów:
I-V (preferowany: I [od semestru letniego] - V)
7. Semestr (zimowy lub letni):
Semestr zimowy albo letni
8. Rodzaje zajęć i liczba godzin:
Studia stacjonarne: 30 godzin wykładu
Studia niestacjonarne: 15 godzin wykładu
9. Liczba punktów ECTS:
5 punktów ECTS
10. Imię i nazwisko, tytuł lub stopień naukowy, adres e-mail wykładowcy lub osoby
prowadzącej zajęcia:
dr Marzena Kordela ([email protected])
11. Język wykładowy:
Język polski
II. Informacje szczegółowe
1. Cel modułu kształcenia:
Studenci po ukończonym kursie powinni posiadać elementarną wiedzę terminologiczną
z danej dziedziny oraz świadomość wagi zasad dla aktów tworzenia, interpretacji
i stosowania prawa jako narzędzia pojęciowego występującego we wszystkich
dogmatykach.
2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych
(jeśli obowiązują):
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy są następujące:
a) podstawowa wiedza na temat działania systemów normatywnych oraz ich
elementów, odpowiadająca treści kształcenia modułu Prawoznawstwo,
b) brak szczególnych wymagań w zakresie umiejętności i kompetencji społecznych.
3. Efekty kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych
dla modułu kształcenia i odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów:
Nazwa modułu (przedmiotu) kształcenia: Zasady prawa (ZPw)
Symbol
Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia
efektów kształcenia: efektów kształcenia student potrafi:
Odniesienie do efektów
kształcenia dla kierunku studiów:
ZPw_W 01
Zna podstawowe koncepcje dotyczące zasad prawa.
K_W 01-03
K_W 07-12
K_W 14
K_W 08
ZPw_W 02
Zna procedury wywaŜania zasad.
K_W 02-03
K_W 07
K_W 09
K_W 11-13
ZPw_W 03
Rozumie kolizyjny charakter zasad i zna elementarne metody
rozstrzygania kolizji zasad
K_W 02-03
K_W 07-09
K_W 11-13
ZPw_U 01
Rozpoznaje normy-zasady
K_U 01
K_U 03-04
K_U 06
ZPw_U 02
RozróŜnia zasady i normy zwykły (reguły)
K_U 01
K_U 03-04
K_U 06
ZPw_U 03
Rozpoznaje moŜliwości formułowania nowych zasad na podstawie
wyraźnie przyjętych
K_U 01
K_U 03-04
K_U 06-07
ZPw_U 04
Potrafi posługiwać się elementarnymi metodami rozstrzygania
kolizji zasad
K_U 01
K_U 03-06
ZPw_U 05
Potafi budować proste całości systemowe uspójniane daną zasadą.
K_U 01
K_U 03-04
K_U 06-07
ZPw_K 01
Ma świadomość niezbędności zasad w kaŜdym systemie prawa;
ich nieuchronnej emulacji oraz konieczności stosowania zasad
we wszystkich dogmatykach
K_K 01-03
K_K 07-10
4. Treści kształcenia:
Nazwa modułu (przedmiotu) kształcenia: Zasady prawa (ZPw)
Symbol
treści kształcenia:
Opis treści kształcenia:
Odniesienie do efektów
kształcenia modułu:
TK_01
Zasady prawa jako element systemu prawa.
ZPw_W 01
ZPw_U 01-02
TK_02
Koncepcje zasad prawa: J. Wróblewskiego, poznańskiej szkoły
teorii prawa (Z. Ziembiński, S. Wronkowska, M. Zieliński),
R. Dworkina, R. Alexy`ego.
ZPw_W 01
ZPw_U 01-02
TK_03
Zasady prawa jako normy w ujęciu aksjologicznym.
ZPw_W 01
ZPw_U 01-02
TK_04
Rodzaje zasad.
ZPw_W 01-03
ZPw_U 01-02
TK_05
Funkcje zasad.
ZPw_W 01-03
ZPw_U 01-03
ZPw_K 01
TK_06
Osobliwość reguł wykładni odtwarzających zasady z tekstu aktu
normatywnego.
ZPw_W 01-03
ZPw_U 01-02
TK_07
Procedura wywaŜania zasad.
ZPw_W 01-03
ZPw_U 01-02
TK_08
Typy konfliktu zasad i modele ich rozstrzygania.
ZPw_W 01-03
ZPw_U 01-04
TK_09
Zasady prawa poszczególnych dogmatyk.
ZPw_W 01-03
ZPw_U 01-05
ZPw_K 01
5. Zalecana literatura:
Literatura podstawowa:
1.
S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii prawa, Poznań 2001.
2.
R. Alexy, A Theory of Constitutional Rights, Oxford: University Press 2002
(ss.86-110); Teoria praw podstawowych, tłum. B. Kwiatkowska i J. Zajadło,
Warszawa 2010 (ss. 74-141).
3.
S. Wronkowska, M. Zieliński, Z. Ziembiński, Zasady prawa. Zagadnienia
podstawowe, Warszawa 1974.
Literatura uzupełniająca:
1.
R. Dworkin, The Model of Rules, 35 University of Chicago Law Review 14 (1967).
2.
R. Dworkin, A Matter of Principle, Oxford 1986.
3.
R. Dworkin, Taking Rights Seriously, Duckworth 1991 (The model of Rules II).
4.
Z.
Ziembiński,
Normy
tetyczna
a
normy
aksjologiczne
w
koncepcji
Cz. Znamierowskiego, „Studia Filozoficzne” 1963, z. 2.
5.
M. Zieliński, Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2002.
6.
Z. Ziembiński, Etyczne problemy prawoznawstwa, Ossolineum 2002.
7.
W. Lang, Prawo i moralność, Warszawa 1989.
8.
J. Nowacki, Rodzaje moralnej oceny prawa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu
Łódzkiego, Seria 1, Nauki Humanistyczne i Społeczne, z. 3, Łódź 1962.
9.
L. Nowak, Interpretacja prawnicza. Studium z metodologii prawoznawstwa,
Warszawa 1973.
10.
M. Atienza i J. Manero, A Theory of Legal Statements, Kluwer Academic Publishers
1998.
11.
Z. Ziembiński, Logika praktyczna, Warszawa 2001.
12.
Z. Ziembiński, Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1984.
13.
T. Gizbert-Studnicki, A. Grabowski, Normy programowe w konstytucji (w:) Charakter
i struktura norm konstytucji, pod red. J. Trzcińskiego, Warszawa 1997.
4
14.
J. Wróblewski, Prawo obowiązujące a „ogólne zasady prawa”, Zeszyty Naukowe
Uniwersytetu Łódzkiego, z. 42, Łódź 1965.
15.
A. Murzynowski, Istota i zasady procesu karnego, wyd. II, Warszawa 1984.
16.
M. Cieślak, Zasady procesu karnego i ich system, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Seria Nauk Społecznych, Prawo, z. 3, Kraków 1956.
17.
W. Daszkiewicz, Problem systemu zasad (w:) idem, Proces karny. Część ogólna,
Poznań 1994.
18.
A. Marek, Pojęcie zasady procesu karnego, „Państwo i Prawo” 1970, z. 3-4.
19.
A. Pułło, Idee ogólne a zasady prawa konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 1995, z. 8.
20.
M Kordela, Formalna interpretacja klauzuli państwa prawnego w orzecznictwie
Trybunału Konstytucyjnego (w:) Zasada demokratycznego państwa prawnego w
Konstytucji RP, pod red. S. Wronkowskiej; seria: Podstawowe problemy stosowania
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, pod red. K. Działocha i A. Preisnera, Warszawa
2006.
21.
M. Kordela, Zasady prawa jako normatywna postać wartości, „Ruch Prawniczy,
Ekonomiczny i Socjologiczny” 2006, z. 1.
22.
M. Kordela, MoŜliwość konstruowania ogólnej teorii zasad prawa. Uwagi
do koncepcji Roberta Alexy`ego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”
2007, z. 2.
23.
M. Kordela, The Principle of Legal Certainty as a Fundamental Element
of the Formal Concept of the Rule of Law, “La Revue du Notariat” (Montreal) 2008,
nr 110.
24.
M. Kordela, MoŜliwość systemu zasad prawa (w:) System prawny a porządek prawny,
red. O. Bogucki i S. Czepita, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego,
Szczecin 2008, s. 59-78.
25.
T. Gizbert-Studnicki, Zasady i reguły prawne, „Państwo i Prawo” 1988, z. 3.
26.
M. Kordela, Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Wyd. UAM, Poznań 2012.
5
27.
L. Morawski, Zasady prawne – komentarz krytyczny (w:) Studia z filozofii prawa,
pod red. J. Stelmacha, Kraków 2001.
28. M. Zieliński, Zasady i wartości konstytucyjne (w:) Zasady naczelne Konstytucji RP
z 2 kwietnia 1977 roku. Materiały 52. Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Prawa
Konstytucyjnego w Międzyzdrojach (27-29 maja 2010 r.), red. A. Bałaban i P. Mijal.
6.
Informacja o przewidywanej moŜliwości wykorzystania e-learningu:
E-learning jest przewidziany wyłącznie na studiach niestacjonarnych (15 godzin
wykładu w ramach bezpośredniego kontaktu oraz 15 godzin e-learningu).
7.
Informacja o tym, gdzie moŜna zapoznać się z materiałami do zajęć, instrukcjami
do laboratorium itp.:
Ewentualne informacje o charakterze i dostępności materiałów potrzebnych do zajęć
przekazują prowadzący zajęcia na początku roku akademickiego.
III. Informacje dodatkowe
1.
Odniesienie efektów kształcenia i treści kształcenia do sposobów prowadzenia zajęć i metod
oceniania:
Nazwa modułu (przedmiotu) kształcenia: Zasady prawa (ZPw)
Symbol
Symbol treści kształcenia
efektu kształcenia
realizowanych w trakcie zajęć:
dla modułu:
Sposoby prowadzenia zajęć
umoŜliwiające osiągnięcie
załoŜonych efektów kształcenia:
Metody oceniania
stopnia osiągnięcia
załoŜonego efektu kształcenia:
ZPw_W 01
TK_01-09
Wykład.
Pisemna praca zaliczeniowa.
ZPw_W 02
TK_04-09
J.w
J.w.
ZPw_W 03
TK_04-09
J.w.
J.w.
ZPw_U 01
TK_01-09
J.w
J.w.
ZPw_U 02
TK_01-09
J.w
J.w.
ZPw_U 03
TK_05
TK_08-09
J.w
J.w.
6
ZPw_U 04
TK_08-09
J.w
J.w.
ZPw_U 05
TK_09
J.w
J.w.
ZPw_K 01
TK_05
TK_09
J.w
J.w.
Przykładowe podstawowe pytania egzaminacyjne są identyczne jak ww. opisy
poszczególnych treści kształcenia.
2.
ObciąŜenie pracą studenta (punkty ECTS):
Nazwa modułu (przedmiotu) kształcenia: Zasady prawa (ZPw)
Forma aktywności
Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności:
Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem
Studia stacjonarne: 30 godzin wykładu.
Studia niestacjonarne: 30 godzin (15 godzin wykładu
i 15 godzin w ramach e-learningu).
Praca własna studenta (łącznie wszystkie formy)
Studia stacjonarne: 120 godzin (150 godzin wynikających
z 5 punktów ECTS minus 30 godzin z planu).
Studia niestacjonarne: 120 godzin (150 godzin wynikających
z 5 punktów ECTS minus 30 godzin z planu).
Suma godzin
150
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla modułu (przedmiotu)
5
3.
Sumaryczne wskaźniki ilościowe:
5 punktów ECTS.
Student otrzymuje wszystkie ww. punkty ECTS za zaliczenie całego modułu Zasady
prawa, tzn. za otrzymanie oceny pozytywnej z pisemnej pracy zaliczeniowej z tego
przedmiotu. W skład tego całego modułu wchodzą: wykład oraz − na studiach
niestacjonarnych − zajęcia w ramach e-learningu (jako pochodne wykładu).
7
4.
Kryteria oceniania:
Stosuje się następujące kryteria oceniania studenta:
a)
poprawność i kultura języka,
b)
umiejętność poprawnego formułowania myśli i poglądów oraz ich racjonalnego
uzasadniania,
c)
umiejętność poprawnej rekonstrukcji stanowisk teoretycznych odnoszących się
do zasad prawa,
d)
wykorzystywanie wiedzy teoretycznej przy realizowaniu praktycznych zadań
wymagających odwołania się do zasad prawa,
e)
poziom poszczególnych umiejętności scharakteryzowanych powyŜej w ramach
opisu efektów kształcenia dla tego modułu.
Marzena Kordela
8