Oto najważniejsze informacje, dotyczące OCENIANIA

OCENIANIE KSZTAŁTUJĄCE – INFORMACJE DLA RODZICÓW
Od września w naszej szkole wprowadzamy podczas zajęć elementy oceniania
kształtującego (OK). Poniżej przedstawiamy Państwu podstawowe założenia oceniania
kształtującego. Jeżeli chcecie Państwo uzyskać więcej informacji, zachęcamy do skorzystania
z materiałów zamieszczonych na stronie www.ceo.org.pl.
Dlaczego ocenianie kształtujące?
OK jest stylem nauczania nastawionym na to, jak uczniowie się uczą.
OK skłania nauczycieli do zweryfikowania dotychczasowych metod nauczania.
OK to wyciąganie wniosków, jak uczy się dziecko, co mu pomaga i jak może
to wykorzystywać.
OK motywuje uczniów do samodoskonalenia się.
OK to wspieranie ucznia w zdobywaniu nowych umiejętności, a nie ciągłe rozliczanie go
z tego, czego nie umie.
OK daje więcej wskazówek, jak uczeń ma się doskonalić (ocena kształtująca), aby uzyskać
satysfakcjonującą go ocenę sumującą (wyrażoną stopniem).
Jak pracuje Państwa dziecko? Elementy oceniania kształtującego.
1. Państwa dziecko jest zapoznawane z celem lekcji w zrozumiałym dla niego języku.
Dzięki temu uświadamia sobie, czego będzie się uczyło i po co. Bierze więc
odpowiedzialność za uczenie się. Jeśli uczniowie są świadomi celu, łatwiej mogą
oszacować, ile im jeszcze brakuje do jego osiągnięcia, są świadomi luki, którą muszą
wypełnić (D. Sterna, s. 37). Aby uczeń mógł stwierdzić, co dały mu dane zajęcia,
nauczyciel przeprowadza podsumowanie lekcji, podczas którego Państwa dziecko kończy
jedno ze zdań podsumowujących.
2. Państwa dziecko zna kryteria oceniania (tzw. „nacobezu” – „na co będę zwracał
uwagę” termin prof. Jana Potworowskiego lub kryteria sukcesu), czyli wymagania, jakie
musi spełnić. W ten sposób nauczyciel deklaruje również, że będzie sprawdzał tylko to,
co zapowiedział. Eliminuje się efekt zaskoczenia i sytuacje, gdy uczeń otrzymywał ocenę
za to, czego nie umie, a nie za to, czego się nauczył. Dzięki „nacobezu” Państwa dziecko
wie, jak się przygotować do sprawdzianu, wypracowania, prezentacji itp. Kryteria
oceniania przede wszystkim informują (…), czego i w jaki sposób ma się nauczyć.
(D. Sterna, s. 47)
3. Państwa dziecko odpowiada na pytania kluczowe, których celem nie jest jedynie
wykazanie się wiedzą. Pytania te mają zaciekawiać, motywować do poszukiwania
odpowiedzi podczas zajęć, rozwijać wyobraźnię.
4. Państwa dziecko, będąc częścią grupy uczniów klasy, otrzymuje szansę na aktywne
uczestnictwo w zajęciach. Wydłużany jest czas na zastanowienie się, aby większa liczba
osób mogła przemyśleć odpowiedź. Dlatego dążymy do tego, aby uczniowie nie
zgłaszali się do odpowiedzi, tylko udzielali informacji korzystając z metodników
(metoda świateł, krótkiej odpowiedzi A, B, C, D, tabliczki, na której mogą zapisać
odpowiedź). Nauczyciel w czasie lekcji korzysta z patyczków, na których są imiona
uczniów. Dzięki temu Państwa dziecko, jeśli potrzebuje więcej czasu na zastanowienie,
może również udzielić odpowiedzi, a nie tylko wysłuchać odpowiedzi osoby,
która zgłosiła się pierwsza. Ponadto uczeń sam sprawdza, czy jego odpowiedź była
prawidłowa. Nie jest wówczas narażany na wstyd lub stres związany z reakcją innych
na błędną odpowiedź. Oczekiwanie na odpowiedź uczy pozostałych tolerancji
i cierpliwości. Państwa dziecko często będzie pracować w parze. Dzięki temu może
ustalić odpowiedź i poznać różne sposoby spojrzenia na jedno zagadnienie.
5. Państwa dziecko otrzymuje od nauczyciela informację zwrotną. Jest to bardzo istotne
podczas wprowadzania nowego materiału oraz nabywania nowych umiejętności. Ma dać
szansę uczniowi opanowania wymagań, a nauczycielowi dostarczyć informacji, czy uczeń
rozumie omawiane zagadnienie. W zeszycie Państwa dzieci lub pod pracą może się
znaleźć informacja zwrotna, która składa się z czterech elementów:
 mocne strony (++), czyli wskazanie, z czym Państwa dziecko poradziło sobie dobrze;
 co wymaga poprawy (-), czyli wskazanie tego, co wymaga korekty i dodatkowej
pracy;
 sposób poprawy (Δ), czyli wskazówki dotyczące poprawy pracy;
 wskazówki, jak należy dalej pracować (→).
Dzięki informacji zwrotnej uczeń wie, jak pracować, aby uzyskać lepsze efekty.
Otrzymuje wsparcie od nauczyciela. W ten sposób Państwa dziecko może również
dostrzec, że od niego zależy to, jaki będzie efekt końcowy, a nauczyciel nie chce go tylko
rozliczać z tego, czego nie umie, ale jest osobą, która wspiera jego uczenie się. Efektem
takiego działania jest zmniejszenie liczby ocen sumujących (tzw. stopni).
Informację zwrotną udzielają również uczniowie osobie uczącej, bo to oni wiedzą, kiedy
najlepiej się uczą, co im pomaga w uczeniu i jakie metody są dla nich najlepsze.
(D. Sterna, s. 110)
6. Państwa dziecko dokonuje samooceny oraz oceny koleżeńskiej. Jest to najlepszy
sposób brania odpowiedzialności za swoją naukę oraz świetna okazja, aby wykazać się
empatią. Uczeń czyta i recenzuje pracę kolegi lub koleżanki. Może wskazać, co zostało
wykonane dobrze, udzielić wskazówek, poradzić, co zmienić. Tłumaczenie zagadnienia
drugiej osobie jest nieocenione we własnym procesie uczenia, ponieważ wymaga użycia
swojej wiedzy i zweryfikowania jej w odniesieniu do pracy kolegi lub koleżanki.
Opracowała: Agnieszka Torbicka
Fragmenty zapisane kursywą pochodzą z książki Danuty Sterny „Ocenianie kształtujące w praktyce.
Z przykładami kursu internetowego Akademii Szkoły uczącej się”.
Literatura:
 Danuta Sterna „Ocenianie kształtujące w praktyce. Z przykładami kursu internetowego
Akademii Szkoły uczącej się”, Warszawa 2014.
 Materiały zamieszczone na stronie www.ceo.org.pl.