Wybrane zagadnienia z chemii peptydów, cz. I

Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia z chemii peptydów, cz. I
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Wydział Chemii UG
Kod ECTS
Nazwa kierunku: Chemia
Nazwa specjalności: Ch, ChM, ChK
Nazwisko osoby prowadzącej: K Stachowiak (KChM)
Liczba godzin zajęć, w tym: wykładów, ćwiczeń,
konwersatoriów, laboratoriów, seminariów: 30W
Liczba punktów ECTS: 2
Rodzaj studiów (stacjonarne, niestacjonarne, I, II stopnia):
stacjonarne II stopnia
Rok i semestr studiów: II-3
Status przedmiotu (obligatoryjny/fakultatywny): fakultatywny
Język wykładowy: polski
Metody dydaktyczne: wykłady
Formy i warunki zaliczania przedmiotu:
Przedmiot będzie zaliczany na ocenę na
podstawie ocen z dwóch kolokwiów
cząstkowych.
Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi: chemia organiczna (ze
szczególnym uwzględnieniem izomerii oraz mechanizmów reakcji związków organicznych), aminokwasy
(podział, nomenklatura, stereochemia, właściwości kwasowo-zasadowe), synteza peptydów (osłony grup
funkcyjnych, metody syntezy w roztworze i na stałym nośniku)
Założenia i cele przedmiotu (umiejętności i kompetencje): Znajomość wyników badań istotnych dla rozwoju
chemii peptydów; opis syntez Fischera, Curtiusa i Leuchsa, metod izolacji peptydów biologicznie czynnych oraz
ich analizy sekwencyjnej, historii odkrycia i syntezy oksytocyny, wazopresyny, bradykininy, angiotensyny,
insuliny, rybonukleazy A, białka GFP. Znajomość funkcji biologicznej wymienionych peptydów i białek.
Znajomość funkcji biologicznej wybranych biokatalizatorów. Charakterystyka roli biologicznej niektórych
aminokwasów i ich pochodnych. Umiejętność oceny metod syntezy aminokwasów i peptydów pod względem
czystości optycznej otrzymywanych związków. Znajomość nowoczesnych metod syntezy białek, enzymów,
inhibitorów enzymów oraz leków peptydowych. Poznanie mechanizmów działania wybranych antybiotyków.
Treści programowe:
Historia chemii peptydów w oparciu o prace badawcze: Hofmeistera, Fischera, Curtiusa, Abderhaldena,
Leuchsa, Bergmanna, Zervasa, du Vigneaud, Martina, Synge, Moorea, Steina, Sangera, Wielanda, Sheehana,
Schwyzera, Bodanszky'ego, Rudingera, Edmana, Paulinga, Anfinsena, Hodgkin, Letsingera, Merrifielda,
Younga, Koniga, Geigera, Sakakibary. Funkcje biologiczne wybranych aminokwasów i ich pochodnych. Synteza
aminokwasów: biosynteza, metody mikrobiologiczne, enzymatyczne i chemiczne z uwzględnieniem syntezy
asymetrycznej. Zastosowanie syntezy kombinatorycznej w poszukiwaniach nowych związków o wybranych
właściwościach biologicznych. Zapobieganie racemizacji w syntezie peptydów. Enzymatyczna synteza
peptydów. Synteza peptydów i białek metodą ligacji. Biokatalizatory: od zymazy do rybozymu. Proteazy
cysteinowe oraz ich naturalne i syntetyczne inhibitory. Antybiotyki: podział, miejsce działania, problem
odporności. Historia penicyliny i jej analogów - strategia poszukiwania nowych leków w oparciu o tzw.
strukturę wiodącą. Zastosowanie metod chemicznych i spektroskopowych do oznaczania struktury I-rzędowej
peptydów i białek.
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej:
1. H.-D. Jakubke, H Jeschkeit, „Aminokwasy, peptydy, białka”, PWN, Warszawa 1989.
2. N. Sewald, H Jeschkeit, „Peptides: Chemistry and Biology”, WILEY-VCH Verlag GmbH, Weinheim 2002.
3. T. Wieland, M. Bodanszky, „The World of Peptides”, Springer- Verlag, Berlin Heidelberg 1991
4. M. Bodanszky, „Principles of Peptide Synthesis”, Springer- Verlag, Berlin Heidelberg New York Tokyo
1984.