Niezależne Sądownictwo i Podział Władzy

W 1577 r. hetman Jan Zaborowski stłumił bunt gdański, miasto zaś
musiało zapłacić grzywnę w wysokości 200 000 złotych. W tym samym
roku Sejm powołał piechotę wybraniecką, złożoną z chłopów, po
jednym na każde 20 łanów ziemi. Piechota wybraniecka szybko stała się
sławna z powodu swojego patriotyzmu.
Niezależne Sądownictwo i
Podział Władzy
Sejm powołał do życia niezależny od władzy wykonawczej sąd
apelacyjny najwyższej instancji, Trybunał Koronny. Wybierani w
wolnych wyborach sędziowie orzekali w sposób ostateczny w sprawach
cywilnych i kryminalnych, które były przedtem sądzone w sądach
niższej instancji. Taki podział władzy istniał tylko w Polsce na terenie
całej Europy, rządzonej przez monarchów absolutnych, gdzie król był
najwyższym sędzią, a jego autorytet nie mógł być podważony. Był to
ważny krok na drodze do podziału władzy na ustawodawczą,
wykonawczą i niezależną sądowniczą.
Podział władzy był wcześniej zastosowany w Polsce niż we
Francji i w Stanach Zjednoczonych o około 200 lat.
Terytorialne oddziały Trybunału Koronnego zostały ustanowione przez
Sejm w 1581 r. Z początku, Trybunał Litewski odbywał kadencje w
Nowogródku i w Mińsku, a następnie w Wilnie i w Grodnie. Oddzielny
trybunał dla Prus został powołany w roku 1585. Znany był jako
Najwyższy Trybunał Ziemski Prus
Trybunał Koronny zbierał się również, aby rozpatrywać przypadki
zdrady. Karą było pozbawienie praw obywatelskich i honorów, jak też
wygnanie z Polski. Nowopowstały uniwersytet jezuicki w Wilnie
kształcił potrzebnych prawników.
58