fenumgrekum : fenugrekum FalZioł (25 : 6), SienLek (1 : 1).

Transkrypt

fenumgrekum : fenugrekum FalZioł (25 : 6), SienLek (1 : 1).
Słownik polszczyzny XVI wieku - wersja elektroniczna
hasło: FENUMGREKUM (stan na dzień:
04-10-2015)
www.spxvi.edu.pl
strona 1/1
FENUMGREKUM (33) sb n
fenumgrekum (26), fenugrekum (7); fenumgrekum : fenugrekum FalZioł (25 : 6), SienLek
(1 : 1).
fe- (32), foe- (1); gre- (25), grae- (7), grę- (1); -c- (32), -k- (1), najczęstszy zapis: Fenum grecum
(16).
Teksty nie oznaczają é.
sg indecl f(e)numgrekum (21). ◊ (lat.) G fenumgraeci (8), fenigreci (4).
Sł stp brak, Cn: fengrek, Linde XVIII w.: fengrek.
bot. Trigonella Foenum graecum L. (Rost); kozieradka; tu nasienie rośliny; stosowany często środek
leczniczy, podawany zwykle w stanie sproszkowanym jako mączka [foenum graecum — boża trawka
Calep; boża trawka, fengrek, krzyżyczki, koziorożec — fenum graecum Cn] (33) : Theż korzeń
przeſtępowy ſtłucżony z fenum grecum/ á z wyką z ocztem/ á tą wodą omyway ſkorę FalZioł I
22d; Wezmi mąki tego fenum gracum á zmieſzay ie z żołthkiem iaiecżnym/ á tego prziłoż na
wrzedzieniczę. FalZioł III 17c; Wezmi Cżoſnku/ opichu/ korzenia koſaćczowego/ naſienia lnianego
Fenum grecum/ zetrzyſz to lniane naſienie y fenum grecum/ thy drugie zioła warz w wodzie.
[...] Vcżyńże maſć. FalZioł V 97v; Drugie lekarzſtwo ciało roſzcżącze. Kadzidło/ maſtika/ aloes/
Colofonia/ mąka ięcżmienna/ Fenumgrecum. FalZioł V 99v, +6, II 18b [2 r.], c, III 17b [2 r.],
V 71 (17); Stárzy lekárze ták żywot przepuſzczáli [...] Winá miodu przymieſzáli: álbo Fenugrekum
náwárzywſzy w wodźie/ dáli pić. SienLek 37v; Koźiorożec/ Foenumgraecum: Bockshorn. SienLek
250.
Wyrażenia: »mąka fenumgreci« (10): Wezmi ſokhu wyſokiego ſlazu y prochu też tego kozenia,
mąki fenugraeci/ mąki naſienia lnianego/ maſła throchę/ woſku theż niewiele/ á ſtego vcżyń maſć
FalZioł I 81c; Sthłucz ie [mydło] zmąką Fenugraeci, z mąką lnianego ſiemienia [z mąką Kozorozcową
y ze lniáną SienHerb 172b] FalZioł I 142d; Też iądra włoſkich orzechow ſtłuz [!] z mąką feni greci
(z apteki) dijalteę maſci k temu przyłożyć/ z tego vcżynić plaſtri á na bolącżkę przykładać. FalZioł
V 71, I 3a, 5b, 81a, 82d, 84a, III 17c, d.
»nasienie fenumgrekum« (3): Oleiek z Rumnu tak cżynią. Wezmi naſienia Fenum grecum tartego/
kwiecia rumnowego, rowno. 4. łoty FalZioł II 22v, I 12b, V 111.
Synonimy: »boża trawka«, koziorożec, krzyżyki.
AKtt, TG