sudety wałbrzysko-kamiennogórskie plb020010

SUDETY WAŁBRZYSKO-KAMIENNOGÓRSKIE
PLB020010
Góry Kamienne w okolicach Sokołowska
Fot. Grzegorz Rąkowski
Obszar, położony na południowy zachód od
Wałbrzycha przy granicy państwowej z Republiką Czeską,
obejmuje kilka niewysokich sudeckich pasm górskich,
ciągnących się pomiędzy dwoma wyraźnymi obniżeniami,
jakie tworzą Brama Lubawska i Obniżenie Nowej Rudy.
Najwyższymi z tych pasm są tworzące zwartą grupę górską,
zbudowane ze skał wulkanicznych Góry Kamienne,
z kulminacją Waligóry (936 m n.p.m.) i złożone
z izolowanych pagórów i niewielkich masywów Góry
Wałbrzyskie, z kulminacją Borowej (854 m). W zachodniej
części obszaru, w niewysokich pasmach Gór Kruczych
i Zaworów w okolicach Lubawki i Krzeszowa, znajdują się
liczne wychodnie skał piaskowcowych oraz pojedyncze
skałki i ich grupy. Na omawianym obszarze znajduje się
kilkadziesiąt kamieniołomów, czynnych, bądź wyłączonych
już z eksploatacji. Głównymi ciekami opisywanego regionu
są górne odcinki Bobru, Bystrzycy i Ścinawki. W całym
regionie liczne są niewielkie sztuczne zbiorniki wodne,
głownie stawy i zalane wyrobiska kopalniane. Największym
z nich jest Zalew Bukówka koło Lubawki. W krajobrazie
obszaru przeważają zalesione masywy górskie oraz
stosunkowo szerokie doliny cieków i śródgórskie kotliny,
w których skupia się osadnictwo i grunty rolne, wśród
których znaczny udział mają ekstensywnie użytkowane łąki
i pastwiska z zadrzewieniami i zakrzewieniami. Lasy na
terenie obszaru to w większości ubogie bory świerkowe
pochodzenia sztucznego, zachowały się jednak także
fragmenty cennych naturalnych buczyn i jaworzyn oraz
łęgów.
W granicach obszaru znalazł się Park Krajobrazowy
Sudetów Wałbrzyskich (6 493 ha), 2 rezerwaty przyrody:
„Głazy Krasnoludków” (9,4 ha) i „Kruczy Kamień”
(21,61 ha) oraz 2 siedliskowe obszary Natura 2000: Góry
Kamienne PLH020038 (24 098,86 ha) i Masyw Chełmca
PLH020057 (1 432,4 ha).
Siedliska rzadkich gatunków ptaków w Sudetach
Wałbrzysko-Kamiennogórskich zachowały się m.in. dzięki
ekstensywnej gospodarce rolnej, w tym głównie łąkarskiej,
prowadzonej na terenach nieleśnych. Do najważniejszych
zagrożeń awifauny i jej siedlisk na tym terenie należą:
prowadzona w istniejących tu kamieniołomach eksploatacja
surowców skalnych, co łączy się ze znacznym nasileniem
hałasu, sztuczne zalesianie terenów otwartych, rozwój
zabudowy mieszkaniowej oraz zaniechanie bądź
intensyfikacja użytkowania łąk i pastwisk.
Gąsiorek
Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy
Sudety Wałbrzysko-Kamiennogórskie stanowią ważną
ostoję ptaków leśnych, w szczególności sów, a także
gatunków związanych z łąkami i zakrzewieniami. Jest to
jedna z głównych krajowych ostoi lęgowych sóweczki
Glaucidium passerinum (52 par lęgowych, ok. 15%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), puchacza Bubo bubo
(5 par, ok. 3% ogólnokrajowej populacji lęgowej), czeczotki
Carduelis flammea (5–10 par lęgowych, blisko 5%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), dzięcioła zielonosiwego
(48 par lęgowych, ok. 3% ogólnokrajowej populacji lęgowej),
siniaka Columba oenas (100–150 par lęgowych, ok. 1%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), jarzębatki Sylvia nisoria
(165 par lęgowych, blisko 1% ogólnokrajowej populacji
lęgowej) i gąsiorka Lanius collurio (607 par lęgowych, ok.
0,5% ogólnokrajowej populacji lęgowej) oraz jedno z bardzo
nielicznych w Polsce miejsc gniazdowania sokoła
wędrownego Falco peregrinus (1 para lęgowa). Na uwagę
zasługuje ponadto stosunkowo znaczna liczebność
tutejszych populacji lęgowych bociana czarnego Ciconia
nigra (13 par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), derkacza Crex Crex (177 odzywających się
samców, ponad 0,5% ogólnokrajowej populacji lęgowej)
i włochatki Aegolius funereus (21 par lęgowych, blisko 2%
ogólnokrajowej populacji lęgowej).
Powierzchnia: 31 577,90 ha
Rok zatwierdzenia: 2011
Region geograficzny: Sudety Środkowe
Mezoregiony: Brama Lubawska, Góry Kamienne, Góry Wałbrzyskie
Położenie administracyjne: województwo dolnośląskie, powiaty
kamiennogórski i wałbrzyski oraz miasto Wałbrzych
Sprawujący nadzór nad obszarem:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
we Wrocławiu
plac Powstańców Warszawy 1
50-153 Wrocław
tel: 71 340 68 07, fax: 71 340 68 06
e-mail: [email protected]
www.wroclaw.rdos.gov.pl
Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę
Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z
tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny
sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach,
w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub
jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.