Fi zyka w pro stych za dan iach

Andrzej Kurowski, Jolanta Niemiec
Fizyka
w prostych zadaniach
Zbiór zadañ dla gimnazjum
Kraków 2007
ZamKor
Projekt ok³adki:
Joanna Wypiór
Konsultacja merytoryczna:
Barbara Sagnowska
© Copyright by ZamKor, Spó³ka Jawna
ul. Tetmajera 19, 31-352 Kraków
tel.: (0 prefiks 12) 623-25-00
faks: (0 prefiks 12) 623-25-13
e-mail: [email protected]
http://www.zamkor.pl
ISBN 978-83-88830-41-9
Druk i oprawa:
P.W. STABIL, Kraków, (0 prefiks 12), 410-28-20, 21
Spis treœci
Od Wydawnictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1. Wykonujemy pomiary . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
2. Niektóre w³aœciwoœci substancji . . . . . . . . . . . . 15
3. Cz¹steczkowa budowa materii . . . . . . . . . . . . . 21
4. Jak opisujemy ruch. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
5. Si³y w przyrodzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
6. Wyruszamy w kosmos . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
7. Praca, moc, energia . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
8. Przemiany energii w zjawiskach cieplnych . . . . . . . . 59
9. Drgania i fale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
10. Elektrostatyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
11. Pr¹d elektryczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
12. Zjawiska magnetyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
13. Optyka, czyli nauka o œwietle . . . . . . . . . . . . . . 99
14. Tajemniczy œwiat atomów . . . . . . . . . . . . . . . 105
15. Przygotowujemy siê do egzaminu i dalszej nauki fizyki . 107
Odpowiedzi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Od Wydawnictwa
Zbiór „Fizyka w prostych zadaniach” zosta³ przygotowany z myœl¹ o ka¿dym uczniu gimnazjum (niekoniecznie takim, który pragnie startowaæ w konkursach), bo ka¿dego przecie¿ czeka egzamin, który powinien zdaæ jak najlepiej.
Wiele zadañ, to „wprawki” w wykonywaniu prostych obliczeñ,
przekszta³caniu jednostek, sporzadzaniu wykresów. S¹ to umiejêtnoœci, które pocz¹tkowo wydaj¹ siê trudne, ale które, ze wzglêdu
na powtarzalnoœæ stosowanych sposobów, mo¿na „wytrenowaæ”.
Na taki trening, niestety, brak czasu na lekcjach.
Skoro zbior jest przeznaczony do pracy domowej, zdecydowano
zamieœciæ w nim odpowiedzi do wszystkich zadañ. W wielu przypadkach s¹ to równoczeœnie ich rozwi¹zania.
Ostatni rozdzia³ zbioru zawiera zadania przekrojowe, pomagaj¹ce w powtórzeniu i usystematyzowaniu wiedzy przed egzaminem.
Zadania w zbiorze obejmuj¹ ca³y zakres obowi¹zuj¹cej podstawy programowej. Ich samodzielne rozwi¹zanie wystarczy do
ukszta³towania umiejêtnoœci potrzebnych do egzaminu i dalszej
nauki fizyki w szkole ponadgimnazjalnej.
11
pr¹d elektryczny
a) Spróbuj oszacowaæ bez wykonywania obliczeñ, który opór: R 1, czy R 2 jest wiêkszy.
b) Oblicz stosunek wartoœci tych oporów.
11.21. Na schemacie obwodu zaznaczono symbol pewnego
opornika (rys. 11.7).
a) Jak nazywa siê taki opornik?
b) W jakim celu stosujemy go
w obwodzie?
c) Jak bêdzie siê zmieniaæ natê¿enie pr¹du w obwodzie,
podczas zwiêkszania oporu
tego opornika?
R
A
Rys. 11.7
11.22. Oblicz napiêcie przy³o¿one do koñców grza³ki o oporze
100W, je¿eli pop³yn¹³ przez ni¹ pr¹d elektryczny o natê¿eniu 2,3 A.
11.23. Oblicz natê¿enie pr¹du p³yn¹cego przez w³ókno ¿arówki
o oporze 1150W w³¹czonej do napiêcia 230 V.
11.24. Przez spiralê grzejn¹ ¿elazka dostosowan¹ do napiêcia
230 V w czasie 8 s przep³yn¹³ ³adunek elektryczny 40 C.
Oblicz opór elektryczny tej spirali.
11.25. Oblicz wskazanie woltomierza korzystaj¹c z danych
umieszczonych na schemacie (rys. 11.8).
I = 1,5 A
A
V
R = 10 W
Rys. 11.8
86
13
optyka, czyli nauka o œwietle
13.5. Dlaczego latem chêtnie nosimy bia³e ubrania?
13.6. Jakie zjawisko obserwujemy, gdy œwiat³o pada na lusterko, a jakie gdy pada na œcianê?
13.7. Dlaczego we mgle widaæ wi¹zkê œwiat³a reflektorów samochodowych, a w czystym powietrzu nie?
13.8. Na zwierciad³o pada promieñ œwiat³a. Narysuj dalszy jego
bieg w sytuacji z rysunku 13.2 a) i b). Zaznacz i nazwij odpowiednie k¹ty.
a)
b)
zwierciad³o
zwierciad³o
Rys. 13.2
13.9. Promieñ œwietlny padaj¹cy na zwierciad³o tworzy z promieniem odbitym k¹t 80°. Oblicz k¹t padania i k¹t odbicia œwiat³a.
13.10. Rowerowe œwiate³ko odblaskowe wykonane jest z czerwonego przeŸroczystego plastiku, a powierzchnie odbijaj¹ce tworz¹ k¹t prosty (rys. 13.3). Narysuj wi¹zkê promieni odbitych od szk³a odblaskowego.
Rys. 13.3
100