WNIOSKI ogólnopolskiej konferencji „Klęski żywiołowe

WNIOSKI
ogólnopolskiej konferencji „Klęski żywiołowe w lasach”
Poznań-Puszczykowo 16-18 czerwca 2010 r.
W ostatnim dziesięcioleciu rozmiar szkód powodowanych przez klęski Ŝywiołowe w
polskich lasach zmuszał do pozyskiwania drewna w ilościach od kilku do kilkunastu procent
planowego rozmiaru rocznego pozyskania. Klęski w róŜnym rozmiarze i formie występowały
kaŜdego roku.
W związku z powyŜszym uczestnicy Konferencji za waŜne uwaŜają poniŜej
przedstawione wnioski.
1. Model ryzyka uszkadzania drzewostanów przez wiatr Instytutu Badawczego
Leśnictwa, po jego uzupełnieniu o obszary górskie i wprowadzeniu do praktyki, moŜe
być narzędziem wykorzystywanym na etapie budowania nowych planów urządzenia
lasu (na etapie Komisji ZałoŜeń Planu).
2. W nadleśnictwach, w których występowanie huraganów jest częste lub bardzo
prawdopodobne (wg wymienionego wyŜej modelu ryzyka IBL) warto rozwaŜyć
sporządzenie na okres obowiązywania planów urządzania lasu, planów postępowania
na wypadek wystąpienia huraganu, zawierających wszystkie działania, począwszy od
zapewnienia bezpieczeństwa ludzi (w tym bezpieczeństwa psychicznego) i mienia, a
kończąc na działaniach związanych z wykonawstwem prac i postępowaniem
marketingowym.
3. NaleŜy dąŜyć do tego, aby w powstających w czasie klęsk sztabach kryzysowych byli
obecni
leśnicy.
W
przypadku
zespołów
kryzysowych
powstających
przy
nadleśnictwach lub dyrekcjach LP powinno uwzględnić się równieŜ udział odbiorców
drewna i wykonawców usług.
4. Systemy informacji przestrzennej, w powiązaniu z leśną mapą numeryczną oraz
aktualnymi danymi teledetekcyjnymi, powinny być powszechnie wykorzystywane do
szacowania rozmiaru szkód i monitorowania realizacji ich usuwania.
5. NaleŜy kontynuować programy badawcze dotyczące zagospodarowania powierzchni
poklęskowych (Sudety, Potrzebowice, Rudy Raciborskie, Wołów, Pisz i inne),
rozpoczęte w przeszłości. Ich przerwanie byłoby jednoznaczne z rezygnacją z
informacji, jakie moŜna uzyskać z załoŜonych juŜ powierzchni doświadczalnych.
1
6. Podejmowana przebudowa drzewostanów powinna uwzględniać nie tylko postulat
zgodności biocenozy z biotopem lub zróŜnicowania budowy pionowej i tekstury lasu,
lecz takŜe postulaty ochrony lasu przed zagroŜeniami abiotycznymi, chorobami i
szkodnikami.
7. Klęski ekologiczne w Sudetach i Beskidach pozwalają na wyciągnięcie precyzyjnych
wniosków co do zagroŜenia jednowiekowych drzewostanów świerkowych starszych
klas wieku. Podejmowane działania, które mają minimalizować występujące ryzyko,
powinny polegać na obniŜaniu wieku rębności dla świerka, intensyfikowaniu
uŜytkowania rębnego, stosowaniu rębni złoŜonych o średnim i długim okresie
odnowienia na powierzchniach całych drzewostanów, oraz na korekcie składów
gatunkowych. Występujące konflikty pomiędzy pełnionymi przez las funkcjami na
tych obszarach, powinny rozstrzygać plany urządzenia lasu poddane prognozie
oddziaływania na środowisko.
8. W przypadku większych powierzchniowo szkód wyrządzanych szczególnie przez
wiatr, naleŜy kaŜdorazowo rozwaŜać pozostawianie powierzchni referencyjnych, czyli
powierzchni porównawczych, pozostawionych bez zabiegów rekultywacyjnych, w
celu śledzenia naturalnej sukcesji.
9. WaŜne
powinny
być
działania
na
rzecz
wypracowania
mechanizmów:
organizacyjnych, logistycznych i finansowych, łagodzących skalę problemów
racjonalnego wykorzystania drewna poklęskowego. Mechanizmy te powinny być
zgodne z interesami leśnictwa i drzewnictwa.
10. Pozostałości na powierzchniach poklęskowych mogą być dobrym źródłem surowca
energetycznego. Z uwagi jednak na niebezpieczeństwo pozbawiania powierzchni
składników pokarmowych i materii organicznej, jak równieŜ w celu uzyskania lepszej
jakości materiału, zrębkowanie naleŜy rozpoczynać dopiero po opadnięciu liści.
11. System monitorowania zagroŜenia poŜarowego, a takŜe wykrywania poŜarów naleŜy
utrzymywać na podobnym do obecnego, wysokim poziomie.
12. W przypadku wystąpienia zjawisk klęskowych naleŜy rozwaŜyć przeprowadzenie
badań naukowych pod kątem reakcji pracowników dotkniętego klęską terenu, w celu
wypracowania metod pomocy psychologicznej.
13. W świetle zaprezentowanych referatów wydaje się być słuszne utworzenie bazy
danych – interaktywnego portalu, pozwalającego na wymianę wiedzy i doświadczeń w
zakresie ograniczania skutków klęsk Ŝywiołowych w lasach.
2
14. W Zasadach Hodowli Lasu powinny znaleźć się zapisy dotyczące postępowania w
drzewostanach poklęskowych.
15. Sugeruje się powołanie przez Dyrektora Generalnego zespołu zadaniowego do
określenia ram i zasad postępowania w sytuacjach klęskowych.
3