Spis treści

Spis treści
Zagadnienia wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Rozdział I. ŹRÓDŁA DWUDZIESTOWIECZNEGO MAZURKA
FORTEPIANOWEGO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17
1. Proces modelowania gatunku — geneza rytmów mazurkowych. . . . . . . . . . . . .18
2. Mazurek przed Chopinem — między funkcyjnością a autonomią. . . . . . . . . . . .24
3. Mazurek Chopinowski — paradygmat gatunku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28
4. Mazurek pochopinowski — idealizacja wzorca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Rozdział II. MAZUREK FORTEPIANOWY W XX WIEKU. RECEPCJA
GATUNKU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
1. W kręgu tradycji postromantycznej. Lata 1900–1920 . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
2. W poszukiwaniu nowej brzmieniowości. Lata 1920–1945. . . . . . . . . . . . . . . .43
3. Asymilowanie nowych środków wyrazu. Lata 1945–2000. . . . . . . . . . . . . . . .55
Rozdział III. TWÓRCY MAZURKÓW FORTEPIANOWYCH . . . . . . . . . . . . .62
1. Epigoni romantyzmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
2. Karol Szymanowski — twórca nowego idiomu brzmieniowego. . . . . . . . . . . . .72
3. Aleksander Tansman — paryski neoklasyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
4. Roman Maciejewski — niepokorny kontynuator. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
5. Witold Friemann — sukcesor romantycznej tradycji . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
6. Bogusław Schaeffer — modernista poszukujący. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
7. Henryk Mikołaj Górecki — nowy interpretator dziewiętnastowiecznej tradycji . . . 123
8. W nurcie nowej tradycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
Rozdział IV. RECEPCJA CHOPINA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
1. Elementy stylu i dzieł Chopina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Tonalność i harmonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Melodyka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
Toposy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
Intonacje mazurkowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
293
Spis treści
Reminiscencje i aluzje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
Cytaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Rytmika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Składnia i forma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
2. Idiomy stylistyczne i idee kierunkowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
Idiomy stylistyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
Idee kierunkowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
3. Strategie dziedziczenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Naśladowanie idiomu Chopinowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Integrowanie elementów Chopinowskiego idiomu . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Dialog z tradycją Chopinowską . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
4. Wartości, znaczenia, funkcje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
Rozdział V. DWUDZIESTOWIECZNA POETYKA GATUNKU . . . . . . . . . . . 191
1. Środki tonalno-harmoniczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
2. Formuły melodyczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
3. Wzorce rytmiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
4. Zasady kształtowania i idee formalne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
5. Gatunkowe konotacje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
6. Mazurek jako „forma symboliczna” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
Aneks I. Polskie mazurki fortepianowe 1900–2000. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
Aneks II. Mazurki na fortepian — dyskografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
Aneks III. Mazurki na fortepian Jacka Rabińskiego. Źródła melodii ludowych. . . . . . . 262
Literatura cytowana. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
Indeks. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
Spis przykładów nutowych, tabel i fotografii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287