komunikaty
Transkrypt
komunikaty
KOMUNIKATY Dwumiesięcznik "Zarządzanie Zasobami Ludzkimi" 3-4/2004. Powielanie, przedrukowywanie oraz rozpowszechnianie bez wiedzy i zgody Redakcji ZZL zabrobione. Anna Borkowska* Wp³yw powstania grupy kapita³owej ¯ywiec na politykê personaln¹ firmy Wprowadzenie W dniu 21 grudnia1998 r. dosz³o do po³¹czenia Zak³adów Piwowarskich w ¯ywcu SA Komunikaty z firm¹ Brewpole. Browar w ¯ywcu by³ w³acicielem browaru w Cieszynie, spó³ki wywozowej oraz spó³ek dystrybucyjnych. Od 1991 r., jako pierwsza spó³ka w tej bran¿y, obecny na Gie³dzie Papierów Wartociowych w Warszawie. Inwestorem zagranicznym browaru od 1994 r. jest holenderski koncern Heineken Internationaal Beheer B.V., drugi co do wielkoci producent piwa na wiecie. W sk³ad grupy kapita³owej Brewpole wchodzi³y browary w Elbl¹gu, Braniewie, Gdañsku, Warce, w Le¿ajsku i w £añcucie oraz spó³ki dystrybucyjne (i inne). Po³¹czenie obu firm da³o pocz¹tek nowej grupie kapita³owej, która przyjê³a nazwê Grupa ¯ywiec. G³ównym celem utworzenia grupy kapita³owej jest osi¹ganie zwiêkszonego zysku dziêki efektowi wartoci dodanej. Ju¿ w momencie powstania Grupa ¯ywiec sta³a siê liderem w segmencie producentów piwa na polskim rynku. Po roku istnienia koncernu udzia³ w rynku wyniós³ 36,7%1. W celu umocnienia tej pozycji rozpoczêto szeroko zakrojon¹ restrukturyzacjê w nabytych spó³kach. Wdro¿ono program obni¿ania kosztów, wzmocniono sieæ dystrybucji oraz portfel marek. Rozpocz¹³ siê nie³atwy proces integracji spó³ek, czêsto, niedawno jeszcze, konkurencyjnych wobec siebie. Zarz¹d, zdaj¹c sobie sprawê ze skali przedsiêwziêcia, przyj¹³ za³o¿enie o trzyletnim okresie budowy jednorodnej organizacji. * 1 Anna Borkowska jest doktorantk¹ w WSPiZ im. L. Komiñskiego w Warszawie Por.: Grupa ¯ywiec Raport Roczny, 1999, s. 8. 90 Komunikaty Za³o¿enia i metoda badañ Przedmiotem zainteresowania autorki tego raportu jest zarz¹dzanie zasobami ludzkimi w Grupie ¯ywiec. Badaniami objête zosta³y tylko browary, gdy¿ pozosta³e spó³ki nale¿¹ce do Grupy (wywozowe, dystrybucyjne itp.) nie spe³nia³y kryteriów, jakie przywieca³y za³o¿eniom analizy. Specyfik¹ tej grupy kapita³owej jest: po pierwsze po³¹czenie przedsiêbiorstw o d³ugoletnim istnieniu na polskim rynku, po drugie jednorodnoæ produkcji tak polskich browarów, jak i firm nale¿¹cych do inwestora zagranicznego, a po trzecie interesuj¹ce rozwi¹zania w zarz¹dzaniu zasobami ludzkimi. Zastosowano nastêpuj¹ce metody badañ: ankietê, obserwacjê uczestnicz¹cej, analizê dokumentów. Ankieta skierowana zosta³a do kierowników dzia³ów personalnych wszystkich browarów tworz¹cych Grupê ¯ywiec. Zosta³a skonstruowana tak, aby zbieraæ jednoczenie informacje o zadaniach danego dzia³u personalnego przed po³¹czeniem w grupê kapita³ow¹ oraz po trzech latach funkcjonowania, po w³¹czeniu danego browaru w Grupê ¯ywiec. Obejmowa³a nastêpuj¹ce bloki tematyczne: c informacje o realizacji elementów systemu polityki personalnej w obu badanych okresach c informacje ogólne o strukturze zatrudnienia danej spó³ki w obu badanych okresach c informacje o strukturze zatrudnienia danego dzia³u personalnego w obu badanych okresach Badaniem objêto osiem dzia³ów personalnych, a prezentowane w niniejszym raporcie dane sk³adaj¹ z trzech czêci: c pierwsza czêæ dotyczy zmian w wielkoci i strukturze zatrudnienia c druga czêæ przedstawia zmiany w strukturze zatrudnienia dzia³ów personalnych w badanych przedzia³ach czasowych c trzecia za w syntetyczny sposób przedstawia zmiany, jakie zasz³y po trzech latach istnienia Grupy ¯ywiec w realizacji wybranych elementów polityki personalnej. Celem poznawczym badania by³a identyfikacja dzia³añ z zakresu zarz¹dzania zasobami ludzkimi w Grupie ¯ywiec w porównaniu z okresem funkcjonowania browarów przed zawi¹zaniem siê Grupy. G³ówne problemy badawcze: 1. Jakie dzia³ania restrukturyzacyjne podj¹³ zarz¹d Grupy ¯ywiec w zakresie zatrudnienia i jakie to przynios³o skutki ? 2. Jak kszta³towa³a siê struktura zatrudnienia dzia³ów personalnych przed w³¹czeniem browarów do grupy kapita³owej, a jak po trzech latach funkcjonowania w grupie? 3. Jak zmieni³y siê zadania s³u¿b personalnych po po³¹czeniu browarów? Komunikaty 91 Omówienie wyników badañ Pierwsza czêœæ analizy danych dotyczy struktury zatrudnienia ca³ej Grupy Porównanie dwóch okresów w sferze zatrudnienia w browarach: zatrudnienie sprzed powstania Grupy oraz zatrudnienie po trzyletniej restrukturyzacji prowadzonej w Grupie, pokazuje zmiany, jakie zasz³y w skali ca³ej korporacji. Zatrudnienie we wszystkich podmiotach gospodarczych Grupy ¯ywiec kszta³towa³o siê nastêpuj¹co: Na koniec roku 1998 ogólne zatrudnienie w browarach i spó³kach dystrybucyjnych 2 wynosi³o 5470 osób . W tym 77% zatrudnienia przypada³o na browary, a pozosta³e 23% na spó³ki dystrybucyjne. W dniu 31.12. 2001 r. Grupa zatrudnia³a 5582 osoby ³¹cznie, tj. pracownicy browarów, si³y sprzeda¿y i marketingu oraz pracownicy dystrybucji3. W tym 41% zatrudnienia przypada³o na browary, a 59% na pozosta³e spó³ki Grupy. Poni¿ej przedstawiono zatrudnienie tylko w browarach, gdy¿ tylko te spó³ki objête zosta³y badaniami. Tabela 1. Liczba zatrudnionych oraz procentowy stosunek pracuj¹cych kobiet i mê¿czyzn w browarach w okresie przed powstaniem Grupy i po trzech latach jej dzia³alnoci Zatrudnienie 31.12.1998 % 31.12.2001 % Ogó³em w tym: 4002 100 2290 100 kobiety 1336 33,4 775 33,8 mê¿czyni 2666 66,6 1515 66,2 ród³o: opracowanie w³asne na podstawie badañ Radykalne zmniejszenie zatrudnienia w browarach w okresie badanych trzech lat wynika³o ze strategii zarz¹du Grupy. Jednym z zadañ by³a racjonalizacja zatrudnienia, polegaj¹ca na zwiêkszeniu zatrudnienia w dystrybucji Grupy, co wynika³o z dostosowania ca³ej organizacji do potrzeb rynkowych i konkurencji. Proporcja liczby zatrudnionych kobiet i mê¿czyzn w ogólnym zatrudnieniu browarów nie uleg³a zmianie w porównywanych okresach. 2 3 Tam¿e, s. 21. Grupa ¯ywiec Raport Roczny, 2001, s. 20. 92 Komunikaty Dzia³ania racjonalizuj¹ce zatrudnienie w koncernie polega³y na: c zwolnieniach pracowników w poszczególnych browarach c zamkniêciu dwóch browarów w Gdañsku i £añcucie z przyczyn ich nierentownoci c utworzeniu grupy handlowej, która przejê³a z browarów pracowników dzia³ów marketingu i sprzeda¿y ( w chwili powstania liczy³a 661osób); nowa organizacja odpowiada za ca³oæ produktów Grupy, bez podzia³u na browary c wzrocie zatrudnienia w dystrybucji c ograniczeniu przyjêæ do pracy nowych pracowników. Przy obsadzie stanowisk wykorzystywaniu zasobów ludzkich spó³ek tworz¹cych Grupê. Tabela 2. Zatrudnienie wed³ug wieku pracowników browarów w okresie przed powstaniem Grupy i po trzech latach jej dzia³alnoci 31.12.1998 31.12.2001 Ogó³em Przedzia³ wieku L % K L % M L % Ogó³em L % K L 1 2 3 4 5 6 7 8 9 18-26 lat 282 7 94 33,3 188 3,9 26-35 lat 1360 34 337 25 1020 75 774 36-45 lat 1485 37,1 576 39 908 61 46-55 lat 742 18,6 292 39 454 pow. 55 lat 133 3,3 28 96 Razem 4002 100 37 % M L 10 11 12 29 32,2 61 67,8 34 225 29 71 894 39 335 37,5 559 62,5 61 459 20 166 36,1 293 63,9 72 73 3,1 20 27,4 53 72,6 775 33,8 1515 66,2 66,7 90 1336 33,4 2666 66,6 2290 100 549 % 13 ród³o: opracowanie w³asne na podstawie badañ Tabela 2 wskazuje na stabilnoæ wieku za³ogi, pomimo radykalnego zmniejszenia zatrudnienia. Jest to zrozumia³e w wietle za³o¿eñ zarz¹du, który restrukturyzuj¹c zarówno zatrudnienie w poszczególnych browarach, jak i ca³¹ grupê kapita³ow¹, nie przewiduje przyjmowania znacz¹cej liczby nowych pracowników do browarów. Z kolei tabela 3 ilustruje zarysowuj¹ce siê tendencje zmian w poziomie wykszta³cenia pracowników browarów. Komunikaty 93 Tabela 3. Poziom wykszta³cenia pracowników browarów w okresie przed powstaniem Grupy i po trzech latach jej dzia³alnoci 31.12.1998 Wykszta³cenie 31.12.2001 Ogó³em K Ogó³em K Liczba % L % L M % L % L % L M % 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Podstawowe 589 15 222 38 367 62 261 11,2 87 33 174 67 Zasad. zaw. 1294 32 362 28 932 72 720 31 192 27 528 73 rednie ogólne 282 7 144 51 138 49 133 6 82 51 38 rednie zawod. 1149 29 377 33 772 67 633 28 214 34 419 66 Policealne 123 3 48 39 75 61 113 5 40 35 73 65 Licencjat 82 2 17 21 65 79 100 4,4 41 41 59 59 Wy¿sze 482 12 148 31 334 69 326 14,2 112 34 214 66 Podyplomowe 1 0,02 1 0 4 0,2 3 75 Razem 4002 100 1319 33 100 0 2683 67 1 62 25 2290 100 769 34 1521 66 ród³o: opracowanie w³asne na podstawie badañ W tabeli 3 pos³u¿ono siê wyliczeniem procentowym ka¿dego poziomu wykszta³cenia w ogólnym zatrudnieniu (i w rozbiciu na kobiety i mê¿czyzn), gdy¿ dopiero w ten sposób staje siê widoczne zmniejszenie udzia³u zatrudnienia pracowników z wykszta³ceniem podstawowym oraz subtelna tendencja do wzrostu udzia³u osób z wykszta³ceniem wy¿szym (³¹cznie z licencjatami). Ró¿nica w badanych okresach jest niewielka. Za parê lat, kiedy ukoñcz¹ edukacjê pracownicy, którzy rozpoczêli naukê w latach 20002001, wzrost ten bêdzie bardziej widoczny. Podsumowanie wyników pierwszej czêœci badañ Struktura zatrudnienia w nastêpuj¹cych parametrach, tj. liczba zatrudnionych, w tym zatrudnionych kobiet i mê¿czyzn, wiek pracowników oraz ich wykszta³cenie, w badanych okresach czasu wskazuj¹ na: c wyrane zmniejszenie zatrudnienia w browarach Grupy c utrzymanie na podobnym poziomie struktury pracuj¹cych w browarach kobiet i mê¿czyzn c utrzymanie siê takich samych przedzia³ów wieku pracowników c zmniejszenie udzia³u zatrudnienia osób z wykszta³ceniem podstawowym c lekki wzrost udzia³u osób z wykszta³ceniem powy¿ej redniego. 94 Komunikaty Najwa¿niejsze z decyzji personalnych to: racjonalizacja zatrudnienia Decyzja ta nie by³a ³atwa w realizacji. Wynegocjowane z organizacjami zwi¹zkowymi pakiety socjalne oraz deklarowana przez zarz¹d pomoc dla odchodz¹cych pracowników z³agodzi³y ten proces. g obsadzenie stanowiska dyrektora personalnego Grupy pracownikiem polskiej narodowoci g Dziêki temu nie by³o bariery jêzykowej, a znajomoæ polskiego prawa, kultury i zwyczajów narodowych sta³a siê okolicznoci¹ u³atwiaj¹c¹ przeprowadzenie zmian. g pozostawienie wiêkszoci pracowników browarów na dotychczasowych stanowiskach. Tylko kluczowe, najwy¿sze stanowiska w koncernie obsadzone zosta³y pracownikami Heinekena Utrzymanie dowiadczonej i sprawdzonej kadry mened¿erskiej oraz równie dowiadczonych pracowników wykonawczych gwarantowa³o sprawn¹ pracê browarów w tak trudnym okresie restrukturyzacji. zwiêkszenie zatrudnienia w dzia³ach personalnych. Jest to zrozumia³e w wietle znaczenia nowoczesnego zarz¹dzania zasobami ludzkimi dla skutecznoci przeprowadzonego po³¹czenia firm, czyli uzyskania oczekiwanego wyniku ekonomicznego. g Druga czêæ analizy danych dotyczy wielkoci i struktury zatrudnienia w dzia³ach personalnych poszczególnych browarów Tabela 4. Zatrudnienie w dzia³ach personalnych przed wejciem do Grupy i po trzech latach funkcjonowania Grupy 31.12.1998 r. 31.12.2001 r. Ogó³em Kobiety Mê¿czyni Ogó³em Kobiety Mê¿czyni 23 21 2 43 32 11 100% 91,3% 8,7% 100% 74,4% 25,6% ród³o: opracowanie w³asne na podstawie badañ Wzrost zatrudnienia w pionie personalnym Grupy o 87% na koniec 2001 r. spowodowany by³ ukonstytuowaniem siê korporacyjnej struktury tego pionu i przejêciem przez centralê wiêkszoci zadañ z zakresu zarz¹dzania zasobami ludzkimi. Dyrektor ds. personalnych Browaru w ¯ywcu S.A. jest zarazem prokurentem na pozosta³e spó³ki. W czerwcu 2002 r. wszed³ on w sk³ad zarz¹du Grupy. Komunikaty 95 Zmiany w dzia³ach personalnych polega³y na wyodrêbnieniu pewnej liczby pracowników z browarów do pracy w centrali oraz uzupe³nieniu zatrudnienia w pionie personalnym pracownikami o po¿¹danych kwalifikacjach, których nie posiada³y pracuj¹ce dotychczas w spó³kach osoby. Ze wzglêdu na angielskojêzyczny zarz¹d Grupy, znajomoæ jêzyka angielskiego by³a jednym z wa¿nych kryteriów naboru. Do pionu personalnego zosta³a te¿ w³¹czona grupa trenerów, którzy do momentu po³¹czenia firm funkcjonowali w Elbrewery i prowadzili szkolenia dla pracowników dzia³u sprzeda¿y. Zadania trenerów zosta³y diametralnie zmienione. Aby mogli je realizowaæ, zostali przeszkoleni przez przedstawicieli Heinekena i przygotowani do prowadzenia szkoleñ pracowników browarów zgodnie z za³o¿eniami polityki szkoleniowej Grupy i pionu personalnego. Wysoka pozycja dyrektora ds. personalnych Grupy oraz ca³ego pionu personalnego, waga i znaczenie tematów, którymi siê zajmuje, wskazuje na du¿e znaczenie zarz¹dzania zasobami ludzkimi w ogólnej problematyce zarz¹dzania Grup¹ ¯ywiec. Podkrela to równie¿ wynik badañ struktury zatrudnienia pionu personalnego, a wyniki trzeciej czêci badañ potwierdzaj¹ to w ca³ej pe³ni. Tabela 5. Wykszta³cenie pracowników dzia³ów personalnych przed wejciem do Grupy i po trzech latach funkcjonowania Grupy 31.12.1998 Wykszta³cenie 31.12.2001 Ogó³em K Ogó³em K Liczba % L % L % L % L % L % 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 rednie ogólne 5 22 4 80 1 20 7 16,7 7 100 0 0 rednie zawod. 9 39 9 100 0 0 7 16,7 7 100 0 Policealne 1 4,5 1 100 0 0 1 2,4 100 0 Wy¿sze 7 30 6 86 1 14 25 59,5 13 52 11 48 Podyplomowe 1 4,5 1 100 0 0 2 4,7 2 100 0 0 Razem 23 100 21 91,3 2 8,7 43 100 32 74,4 11 1 M 1 M 25,6 ród³o: opracowanie w³asne na podstawie badañ Struktura wykszta³cenia pracowników pionu personalnego Grupy ulega zdecydowanej zmianie. Przewa¿aj¹ce do 1998 r. wykszta³cenie rednie wyranie ust¹pi³o wykszta³ceniu wy¿szemu. Przes³anki, które wp³ynê³y na zmianê struktury zatrudnienia /zwiêkszenie liczby pracowników pionu personalnego, dobór pracowników pod k¹tem specjalistycznych wyma- 96 Komunikaty gañ/ mia³y wp³yw zarówno na strukturê wykszta³cenia, (tabela 5) jak i wieku pracowników pionu personalnego Grupy. Tabela 6. Wiek pracowników dzia³ów personalnych przed wejciem do Grupy i po trzech latach funkcjonowania Grupy Stan na dzieñ 31.12.1998 31.12.2001 Przedzia³ wieku Ogó³em Kobiety Mê¿czyni Ogó³em Kobiety Mê¿czyni 1826 lat 1 1 0 1 0 2635 lat 1 1 0 26 17 9 3645 lat 11 10 1 5 3 2 4655 lat 8 8 0 11 11 0 pow. 55 lat 2 1 1 0 0 0 Razem 23 21 2 43 32 11 1 ród³o: opracowanie w³asne na podstawie badañ Podsumowanie drugiej czêœci badañ W dzia³ach personalnych poszczególnych browarów zatrudnione s¹ przede wszystkim kobiety w 1998 r. by³o to 91% ogó³u zatrudnionych w dzia³ach kadr. W 2001 r. kobiety stanowi³y 74% wszystkich pracowników personalnych. Po trzech latach mo¿na zaobserwowaæ zmiany zatrudnienia w pionie personalnym: c wzros³o ogólne zatrudnienie c wiek pracowników ulega pewnemu obni¿eniu c wzrós³ poziom wykszta³cenia c znacznie wzros³a liczba i udzia³ zatrudnionych mê¿czyzn. W centrali, która mieci siê w Warszawie, rodz¹ siê idee, pomys³y oraz sposoby ich realizacji, a w browarach pozostaje wspó³praca z central¹ w procesie wdra¿ania nowych rozwi¹zañ, obs³uga administracyjna pracowników oraz lokalne zadania. Komunikaty 97 Trzecia czêœæ analizy dotyczy wybranych elementów zarz¹dzania zasobami ludzkimi Tabela 7. Rekrutacja i selekcja w browarach przed wejciem do Grupy i po trzech latach funkcjonowania Grupy Dostosowanie technik rekrutacji do mo¿liwoci Techniki rekrutacyjne stosowane i wymagañ Grupy w browarach przed wejciem do Grupy i liczba browarów stosuj¹ca dan¹ technikê og³oszenia prasowe 5 og³oszenia prasowe: studenckie targi pracy 1 obni¿enie kosztów rekrutacji zewnêtrznej poprzez wynegocjowanie korzystniejszych wa wspó³praca z urzêdem pracy 2 runków z czasopismami o zasiêgu krajowym, prywatne kontakty 2 ni¿ uzyska³aby jedna firma wewnêtrzny dobór 6 wprowadzenie ujednoliconego wzoru og³oszenia prasowego gwarantuj¹ce utrzymanie wymaganego standardu zarówno treci, jak i grafiki (kolorowe logo 4 browarów), co nie tylko przyci¹ga zainteresowanych, ale buduje presti¿ firmy udzia³ Grupy w targach pracy wdra¿anie programu high potention, czyli wy³awianie uzdolnionych przysz³ych pracowników wród s³uchaczy ostatnich lat studiów wprowadzenie zasady, ¿e ka¿d¹ rekrutacjê rozpoczyna siê od rekrutacji wewnêtrznej z zasiêgiem na wszystkie podmioty gospodarcze tworz¹ce Grupê bardzo du¿y potencja³ pracowniczy liczba browarów posiadaj¹cych procedurê rekrutacji 1 jednolita procedura rekrutacji w Grupie procedura alokacji pracowników normuj¹ca proces zmiany miejsca wykonywania pracy w Grupie; Techniki selekcji stosowane w browarach przed wejciem do Grupy i liczba browarów, stosuj¹cych dan¹ technikê Dostosowanie technik selekcji do mo¿liwoci i wymagañ Grupy selekcja kandydatów na kluczowe stanowiska mened¿erskie prowadzona przez pracownika pionu personalnego, przygotowanego do stosowania wszystkich metod selekcji /³¹cznie z assessmet center/ i posiadaj¹cego uprawnienia do przeprowadzania testów psychologicznych potencjalni pracownicy Grupy maj¹ mo¿liwoæ uczestniczenia w programie sta¿owym Heineken International Business Course, adresowanym do absolwentów wy¿szych uczelni, m³odych ludzi o du¿ym potencjale intelektualnym, znaj¹cych biegle jêzyk angielski i gotowych do podjêcia pracy w filiach Heinekena na wiecie. Program ma na celu przygotowanie redniej kadry mened¿erskiej dla korporacji Heinekena wdro¿enie programu sta¿owego pod nazw¹ Warzelnia talentów maj¹cego na celu przygotowanie pracowników dla Grupy ¯ywiec. analiza dokumentów kandydata 4 rozmowa kwalifikacyjna 4 referencje 3 praca próbna 1 konkurs 1 98 Komunikaty liczba browarów posiadaj¹cych procedurê selekcji 1 procedura selekcji, obowi¹zuj¹ca we wszystkich browarach, zawieraj¹ca m.in. wykaz po¿¹danych cech kandydata /niezale¿nie od umiejêtnoci i kwalifikacji/ wymaganych od pracownika Grupy, co zmniejsza liczbê b³êdnych decyzji dot. zatrudnienia i u³atwia alokacjê danego pracownika ród³o: opracowanie w³asne na podstawie badañ Przed wejciem browarów do Grupy rekrutacja zewnêtrzna by³a kosztowna dla ka¿dego browaru z osobna. Rezygnacja z us³ug firm rekrutacyjnych zmniejsza³a szansê na najbardziej obiektywny sposób poszukiwania pracownika, szczególnie na stanowiska mened¿erskie. Równie¿ brak specjalisty do przeprowadzenia doboru potencjalnego mened¿era stwarza³ mo¿liwoæ pope³nienia b³êdu w obsadzie stanowisk kierowniczych. Ograniczenie rekrutacji wewnêtrznej do jednej firmy zmniejsza³o szansê na znalezienie wród w³asnych pracowników w³aciwego kandydata. Zmiany w tych obszarach to negocjowanie cen us³ug z zakresu zzl, prowadzenie profesjonalnej rekrutacji i selekcji przez pracownika Grupy oraz rozszerzenie selekcji o sta¿e zagraniczne i krajowe zwiêksza mo¿liwoci trafnego wyboru nowego pracownika. Dowolnoæ wymagañ stawianych potencjalnym pracownikom oraz ró¿norodnoæ dokumentacji procesu rekrutacji i selekcji zosta³y rozwi¹zane po wejciu browarów do Grupy poprzez wprowadzenie procedur. Nastêpnym z omawianych elementów zarz¹dzania zasobami ludzkimi jest problematyka szkoleñ i rozwoju pracowników browarów przed i po utworzeniu Grupy ¯ywiec. Tabela 8. Szkolenia i rozwój pracowników browarów przed i po utworzeniu Grupy ¯ywiec do 31.12.1998 r. do 31.12.2001 r. Rodzaje szkoleñ i liczba browarów, w któ- Dostosowanie szkoleñ do mo¿liwoci i wymagañ rych siê one odby³y Grupy organizacja szkoleñ obowi¹zkowych pozosta³a szkolenia obowi¹zkowe 8 w lokalizacjach /wybór firm prowadz¹cych, neszkolenia tw. miêkkie: efektywne komunikowanie siê 1 gocjacje cenowe, miejsce i czas szkoleñ/ szkolenia miêkkie umiejêtnoæ negocjacji 1 rozwój umiejêtnoci kierowniczych przepro kreatywnoæ 1 podejmowanie decyzji 1 wadzono w cyklu pod nazw¹ Akademia Me motywuj¹ce zarz¹dzanie 1 ned¿era i objê³a ona wszystkich kierowników zarz¹dzanie stresem 1 i specjalistów Grupy, miejscem szkolenia by³y efektywna sprzeda¿ 2 browary, lektoraty jêzykowe 5 nauka w formach szkolnych finansowana przez firmê 5 Komunikaty do 31.12.1998 r. 99 do 31.12.2001 r. Rodzaje szkoleñ i liczba browarów, w któ- Dostosowanie szkoleñ do mo¿liwoci i wymagañ rych siê one odby³y Grupy druga tura szkoleñ z tego zakresu jest w trak- Liczba browarów posiadaj¹cych procedurê szkoleñ i podnoszenia kwalifikacji w ró¿nych formach 1 cie realizacji, obejmuje wszystkich pracowników Grupy i ma równie¿ charakter integracyjny szkolenie jest wyjazdowe, pracownicy z ró¿nych spó³ek uczestnicz¹ w zajêciach pogrupowanych stanowiskami, z dobranymi do nich tematami zrealizowanie projektu z zakresu wielofunkcyjnoci i wielozadaniowoci dla pracowników wykonawczych produkcji, polegaj¹cego na wymianie pomiêdzy browarami grup pracowników, którzy uczyli siê obs³ugi podobnych i pokrewnych urz¹dzeñ permanentne szkolenia wewnêtrzne, kiedy to pracownicy jednego z browarów ucz¹ innych pracowników obs³ugi danego programu, urz¹dzenia itp. na wszystkich stanowiskach ka¿dy jest trenerem dla równorzêdnego pracownika innego browaru cykliczne, permanentne szkolenia kadry zarz¹dzaj¹cej lektoraty jêzyka angielskiego obowi¹zkowe dla kierowników nauka w szko³ach i formach pozaszkolnych mo¿liwoæ udzia³u w szkoleniach organizowanych przez Heineken University procedura szkoleñ procedura nauki jêzyka angielskiego procedura podnoszenia kwalifikacji w formach szkolnych i pozaszkolnych ród³o: opracowanie w³asne na podstawie badañ Powy¿sza tabela dowodzi, jak ogromne znaczenie zarz¹d Grupy przyk³ada do przygotowania pracowników do nowych, coraz trudniejszych zadañ. Szeroki wachlarz szkoleñ, umo¿liwiaj¹cy wszechstronny rozwój pracownika i jego potencja³u, to pierwszoplanowy efekt polityki szkoleniowej Grupy. Nie mniej wa¿ny to integracja pracowników, skupionych przy realizacji konkretnego projektu, kiedy w najbardziej naturalny sposób zachodzi transfer wiedzy. Zdobywanie wiedzy oraz umiejêtnoæ jej przekazywania to najwiêkszy sukces wszystkich przedsiêwziêæ szkoleniowych. Rozwój umiejêtnoci od kierowniczych do operacyjnych jest procesem nieustaj¹cym.