Warszawa, dn

KARTA PRZEDMIOTU
1.
NAZWA PRZEDMIOTU: Antropologia
2.
KIERUNEK: Sport
3.
POZIOM STUDIÓW1: I stopień – studia stacjonarne
4.
ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II rok/IV semestr
5.
LICZBA PUNKTÓW ECTS: 4
6.
LICZBA GODZIN: 15/30
7.
TYP PRZEDMIOTU2: obowiązkowy
8.
JĘZYK WYKŁADOWY: polski
9.
FORMA REALIZACJI PRZEDMIOTU3: wykłady/ćwiczenia
10.
KOD
S/I/st/5
WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające):
Anatomia, Biologiczne uwarunkowania wysiłku sportowego.
1
Stacjonarny, niestacjonarny, e-learning
Obowiązkowy, fakultatywny.
3
Wykłady, ćwiczenia, laboratoria, projekty, warsztaty, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
2
11. CEL PRZEDMIOTU: Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z przebiegiem
procesów wzrastania i dojrzewania biologicznego dziewcząt i chłopców, zmiennością
międzyosobniczą towarzyszącą rozwojowi oraz metodami oceny budowy ciała, które
można wykorzystać w naborze, selekcji i kontroli efektów treningowych.
12.
PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA4
P_W01. Umie wyjaśnić funkcjonowanie biologiczne
Odniesienie do
kierunkowych
efektów
kształcenia
(symbol)
Odniesienie
do
obszarowych
efektów
kształcenia
(symbol)
K_W01
M1_W01
M1_W02
organizmu człowieka w rożnych fazach rozwoju.
Rozumie znaczenie etapów rozwoju somatycznego i
funkcjonalnego w ontogenezie w procesie nauczania
czynności ruchowych.
P_W02. Zna i rozumie miejsce człowieka w
K_W08
M1_W06
M1_W07
przyrodzie oraz znaczenie wpływu czynników
środowiskowych i społeczno-ekonomicznych, jako
modyfikatorów w różnych fazach życia człowieka.
Zna i umie wyjaśnić uwarunkowania budowy ciała
oraz podstawowe metody jego pomiaru.
P_W03.
Potrafi
wyjaśnić
pojęcia
związane
z
K_W11
rozwojem biologicznym i funkcjonalnym człowieka.
M1_W03
M1_W06
M1_W10
Zna i rozumie funkcjonowania organizmu ludzkiego
oraz podstawowe procesy zachodzące w organizmie
człowieka w ontogenezie.
P_U01. Potrafi prawidłowo zastosować podstawowe
metody i techniki pomiarowe do oceny rozwoju
K_U07
M1_U02
M1_U08
fizycznego i motorycznego dzieci i młodzieży oraz
wykorzystać ich do diagnozowania możliwości
wysiłkowych organizmu i programowania obciążeń
treningowych.
4
Efekty kształcenia w zakresie wiedzy (P_W), umiejętności (P_U) i kompetencji społecznych (P_K).
P_U02.
Potrafi
dobierać
podstawowe
metody
K_U10
M1_U09
M1_U10
K_U17
M1_U04
M1_U05
badawcze oceny budowy ciała na potrzeby sportu
dzieci
i
młodzieży.
Umie
diagnozować
predyspozycje somatyczne oraz rozpoznawać talenty
sportowe.
P_U03. Potrafi dobrać formy aktywności fizycznej
oraz obciążenia zajęć sportowych, pod kątem potrzeb
M1_U10
rozwojowych człowieka oraz potrafi wytłumaczyć
zależności i związki występujące pomiędzy nimi.
P_K01
Potrafi
samodzielnie
rozwiązywać
K_K01
M1_K06
M1_K08
sprecyzowane zadania o charakterze praktycznym w
zakresie działalności sportowej.
P_K02 Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się
K_K10
zawodowego i o wykorzystywania nowych badań
naukowych niezbędnych do uzyskania wyniku
M1_K02
M1_K04
M1_K05
M1_K06
sportowego na wysokim poziomie.
13.
METODY OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
Symbol
przedmiotowego
efektu
kształcenia
Metody (sposoby) oceny
Typ oceny
Forma
dokumentacji
P_W01
egzamin pisemny
podsumowująca
praca pisemna
P_W02
egzamin pisemny
podsumowująca
praca pisemna
P_W03
egzamin pisemny
podsumowująca
praca pisemna
P_U01
zaliczenie pisemne
formująca
praca pisemna
P_U02
zaliczenie pisemne
formująca
praca pisemna
P_U03
ocenianie ciągłe
formująca
dziennik zajęć
prowadzącego
P_K01
ocenianie ciągłe
formująca
dziennik zajęć
prowadzącego
P_K02
ocenianie ciągłe
formująca
dziennik zajęć
prowadzącego
14. TREŚCI PROGRAMOWE
Forma zajęć
(liczba
godz.)
Treść zajęć
1.
Definicje
człowieka
rozwoju
oraz
fizycznego
antropologii.
funkcjonalnego
Podstawowe
procesy
wykłady
(1)
Symbol
przedmiotowych
efektów
kształcenia
P_W03, P_U01
rozwoju ontogenetycznego człowieka.
2.
Okresy
rozwojowe
noworodka,
w
ontogenezie:
niemowlęcy,
wczesnego
prenatalny,
dzieciństwa,
wykłady
(1)
P_W 01, P_K02
wykłady
(1)
P_W01, P_W 03
P_U03
wykłady
(1)
P_W01, P_W 02
wykłady
(1)
P_W01, P_U02
wykłady
(1)
P_W02, P_U01
P_K01
wykłady
(1)
P_W01, P_W 02
P_W03
wykłady
(1)
P_W03, P_U0
P_K02
wykłady
(1)
P_W03, P_U02
starszego dzieciństwa i dojrzewania płciowego, wieku
dojrzałego i starzenia się. Charakterystyka somatyczna i
motoryczna oraz czas trwania.
3. Tempo wzrastania dzieci i młodzieży w kolejnych
okresach rozwoju ontogenetycznego. Skoki pokwitaniowe
w cechach morfologicznych, przeciętne ich wartości oraz
sekwencja występowania. Zmienność międzyosobnicza.
4. Objawy dojrzewania biologicznego oraz metody oceny
wieku biologicznego. Sprawność fizyczna dziewcząt i
chłopców o różnym tempie dojrzewania. Zmienność
międzyosobnicza.
5. Związki pomiędzy wskaźnikami budowy ciała oraz
zdolnościami motorycznymi.
6. Normy dla podstawowych cech somatycznych,
motorycznych
i
czasu
dojrzewania
płciowego.
Konstruowanie norm oraz sposoby ich wykorzystywania
w treningu sportowym.
7.
Zjawisko
morfologicznych,
trendów
sekularnych
zdolnościach
w
cechach
motorycznych
oraz
dojrzewaniu płciowym. Akceleracja i retardacja.
8. Skład tkankowy ciała, a trening sportowy. Sprawność
fizyczna chłopców i dziewcząt z nadwagą i otyłością.
Zapobieganie przerostom tkanki tłuszczowej.
9.
Wskaźnik
masy
ciała
(BMI)
jako
metoda
rekomendowana przez Światową Organizację Zdrowia
(WHO) do oceny niedowagi, nadwagi i otyłości dzieci,
młodzieży oraz osób dorosłych. Normy otłuszczenia.
wykłady
(1)
P_W03, P_U02
wykłady
(1)
P_W02, P_W03
wykłady
(1)
P_W02, P_U01
P_U02
uprawiających
wykłady
(1)
P_W02, P_U02
14. Typy somatyczne sportowców trenujących zespołowe
wykłady
(1)
P_W02, P_U02
wykłady
(1)
P_W01, P_W02
P_U02, K_K01
ćwiczenia
(2)
P_W02, P_U01
ćwiczenia
(2)
P_U01, P_K02
K_K01
ćwiczenia
(2)
P_U01, P_K02
K_K01
ćwiczenia
(2)
P_U01, P_U02
ćwiczenia
(2)
P_U03, P_K02
ćwiczenia
(2)
P_U01, P_U02
P_K02
10. Metody oceny rozwoju funkcjonalnego u dzieci i
młodzieży.
Wykorzystanie
wskaźników
antropologicznych w sporcie.
11. Sport jako czynnik stymulujący rozwój fizyczny
dzieci i młodzieży. Uwarunkowania rozwoju fizycznego,
motoryczności oraz dojrzewania biologicznego.
12. Morfologiczne kryteria doboru i selekcji w sporcie.
Predyspozycje
do
osiągania
wysokich
rezultatów
sportowych.
13.
Typy
somatyczne
zawodników
indywidualne dyscypliny sportu.
gry sportowe z uwzględnieniem pozycji na boisku.
15. Kryteria somatyczne w naborze i selekcji do
wybranych dyscyplin sportu z uwzględnieniem faz
rozwoju.
1. Techniki pomiarowe ciała człowieka oraz zdolności
motorycznych. Antropometria: definicja antropometrii i
jej działy, punkty antropometryczne, linie i płaszczyzny
ciała, instrumentarium.
2. Pomiary antropometryczne - praktyczne wykonywanie
pomiarów ciała.
3. Pomiary antropomotoryczne - praktyczne wykonywanie
pomiarów rozwoju funkcjonalnego człowieka.
4. Wskaźniki antropometryczne – omówienie, obliczanie i
interpretacja
własnych
wartości
wskaźników
antropometrycznych.
5. Określanie wielkości trendów sekularnych i różnic
środowiskowych - wykreślanie krzywych wzrastania oraz
sprawności fizycznej dzieci i młodzieży oraz wyliczanie
trendów
sekularnych
z
uwzględnieniem
różnic
genetycznych i środowiskowych.
6. Praktyczne zastosowanie norm rozwojowych - ocena
rozwoju fizycznego i motorycznego dzieci i młodzieży z
wykorzystaniem: siatek centylowych, tablic Pirqeta i skali
punktowej T.
7. Praktyczne wykorzystanie kryteriów BMI do oceny
niedowagi, nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży oraz
ćwiczenia
(2)
P_U01, P_U02
P_K01
ćwiczenia
(2)
P_W02, P_U03
P_K02
ćwiczenia
(2)
P_K01, P_K02
ćwiczenia
(2)
P_U01, P_U02
P_K01
ćwiczenia
(2)
P_U01, P_U02
ćwiczenia
(2)
P_U01, P_U02
P_U03
ćwiczenia
(2)
P_U01, P_U03
P_K02
ćwiczenia
(2)
P_U01, P_U03
P_K01
ćwiczenia
(2)
P_U01, P_U03
P_K01
wykreślanie diagramów spraw sprawności fizycznej
uczniów z nadwagą i otyłych.
8.Metody oceny wieku biologicznego -
omówienie i
praktyczne określanie wieku biologicznego dzieci w
oparciu o metodę wieku wtórnych cech płciowych.
Wyznaczanie poziomu cech somatycznych i zdolności
motoryczny uczniów o odmiennym tempie dojrzewania.
9. Ocena rozwoju fizycznego i motorycznego
–
sprawdzian z praktycznej oceny rozwoju dziecka na
podstawie poznanych metod – zaliczenie.
10. Prognozowanie dorosłej wysokości ciała – omówienie
metod oraz szacowanie ostatecznej wysokości ciała na
podstawie kart badań.
11.
Ocena
rezultatów
predyspozycji
sportowych
do
z
osiągania
wysokich
uwzględnieniem
grup
wzorcowych – omówienie i praktyczna ocena (metoda
Milicerowej i Perkala).
12. Metody oceny budowy ciała – omówienie i ocena
własnej budowy ciała metodami: Sheldona w modyfikacji
Heath i Carter oraz Wankego.
13. Metody oceny składu tkankowego ciała – omówienie
oraz szacowanie ilości tłuszczu i beztłuszczowej masy
ciała oraz masy mięśniowej.
14. Sprawność fizyczna osób o zróżnicowanym typie
budowy ciała i składzie tkankowym ciała – wykreślanie
typów motorycznych.
15. Ocena predyspozycji somatycznych i motorycznych
dziecka do trenowania wybranej dyscypliny sportu –
zaliczeniepraktyczne.
15.
NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE:
1. Antropometryczne instrumenty pomiarowe.
2. Analizator składu tkankowego ciała.
3. Filmy dydaktyczne.
4. Taśmy metryczne.
5. Stopery
16.
WARUNKI ZALICZENIA: Obecność na ćwiczeniach, zaliczenie praktyczne oceny
rozwoju dziecka oraz naboru i selekcji w wybranych dyscyplinach sportu, egzamin.
17.
PRZYKŁADOWE ZAGADNIENIA:
a) Wymień i opisz fazy rozwoju somatycznego i motorycznego człowieka.
b) Opisz zmienność międzyosobnicza w dojrzewaniu dziewcząt i chłopców.
c) Opisz wpływ budowy ciała na sprawność fizyczną.
d) Na podstawie norm rozwojowych oceń rozwój fizyczny i funkcjonalny dziecka.
e) Wylicz typ budowy oraz skład tkankowy ciała.
f) Oszacuj ostateczną wysokość ciała dziecka.
18.
LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA:
1.
Charzewski J. (red.).(1999). Antropologia. AWF Warszawa.
2.
Łaska-Mierzejewska T. (red.) (1997). Zeszyt do ćwiczeń z antropologii. AWF
Warszawa.
3.
Łaska-Mierzejewska T.(2003). Antropologia sportowa. AWF Warszawa.
4.
Malinowski A., Bożiłow W.(1997). Podstawy antropometrii. Metody, techniki, normy.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Łódź.
5.
Malinowski A., Strzakło S.(1999). Antropologia. Łódź.
6.
Osiński W.(2000). Antropomotoryka. Wydawnictwo Naukowe AWF Poznań.
7.
Pilicz S.(1997). Pomiar ogólnej sprawności fizycznej. AWF, Warszawa.
8.
Saczuk J., Wilczewski A., Wasiluk A.(2008). Rozwój fizyczny i sprawność fizyczna
dziewcząt oraz chłopców z województwa podlaskiego (charakterystyka i normy
rozwoju). ZWWF Biała Podlaska. Monografie i Opracowania.3. 251s.
9.
Wilczewski A., Chaliburda I., Saczuk J.(2011). Antropomotoryka Przewodnik do
ćwiczeń. PZWL, Warszawa.
10.
Wolański N.(2005). Rozwój biologiczny człowieka. PWN, Warszawa.
19. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA
Forma aktywności
Liczba godzin
na zrealizowanie
aktywności w semestrze
15
a) Realizacja przedmiotu: wykłady
c) Realizacja przedmiotu: laboratoria
d) Egzamin
e) Inne godziny kontaktowe z nauczycielem
Łączna liczba godzin zajęć realizowanych z
udziałem prowadzącego (pkt. a +b + c + d + e)
f) Przygotowanie się do zajęć
h) Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia
końcowego
i) Wykonanie zadań poza uczelnią
20.
30
0
2
10
57
13
Samokształcenie
g) Przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów
Zajęcia wymagające udziału
prowadzącego
b) Realizacja przedmiotu: ćwiczenia
15
15
0
Łączna liczba godzin zajęć realizowanych we
własnym zakresie (pkt. f + g +h + i)
43
Razem godzin
(zajęcia z udziałem prowadzącego +
samokształcenie)
Liczba punktów ECTS
100
4
PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL,
KATEDRA, ZAKŁAD, NR POKOJU)
1. Dr Jerzy Saczuk jerzy.saczuk(Katedra Wychowania Fizycznego, Zakład
Żywienia i Rozwoju Biologicznego Człowieka, Pokój 237)
2. Dr Agnieszka Wasiluk [email protected] (Katedra Wychowania
Fizycznego, Zakład Antropologii i Antropomotoryki , pokój 237)