Hydrologia - Wydział Biologiczno-Chemiczny

Hydrologia
SYLABUS
A. Informacje ogólne
Elementy sylabusu
Nazwa jednostki
prowadzącej kierunek
Nazwa kierunku studiów
Poziom kształcenia
Profil studiów
Forma studiów
Kod przedmiotu
Język przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów /semestr
Wymagania wstępne
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z podziałem
na formy prowadzenia zajęć
Założenia i cele przedmiotu
Metody dydaktyczne oraz
ogólna forma zaliczenia
przedmiotu
Opis
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny
Ochrona środowiska
studia pierwszego stopnia
ogólnoakademicki
stacjonarne
0200-OS1-2HYD
polski
przedmiot obowiązkowy, moduł kierunkowy
I rok / II semestr (letni)
Student powinien posiadać zakres wiadomości przyrodniczych na poziomie podstawowym
matury z biologii, geografii, chemii i fizyki
wykład – 30 godz.
laboratoria – 30 godz.
ćwiczenia terenowe – 16 godz.
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z krążeniem wody w przyrodzie,
właściwościami wód powierzchniowych i podziemnych oraz zasadami i możliwościami
wykorzystania wód. Analiza miar odpływu pozwoli na ocenę niedoborów i nadwyżek wody
w jednostkach hydrologicznych i administracyjnych.
Metody dydaktyczne: wykład, konsultacje, wykonywanie doświadczeń według instrukcji
podczas konwersatoriów, pomiary terenowe i analiza wyników. Kreślenie map
hydrologicznych
Formy zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na ocenę konwersatoriów i ćwiczeń terenowych,
egzamin
Odniesienie do kierunkowych
efektów kształcenia
Efekty kształceniai
1.
Student opisuje zjawiska fizyczne, chemiczne, biologiczne i geologiczne
zachodzące w przyrodzie
2. Student charakteryzuje uwarunkowania geomorfologiczne, hydrologiczne i
klimatyczne funkcjonowania przyrody, wyjaśnia relacje między przyrodą
ożywioną i nieożywioną
3. Wyjaśnia zagrożenia i problemy środowiskowe w skali globalnej,
regionalnej i lokalnej
4. Ocenia zasoby i możliwości regeneracyjne przyrody oraz posługuje się
argumentami na rzecz rozwoju zrównoważonego
K_W01, K_U02, K_U12
K_W03, K_W05, K_U02, K_U09
K_W11, K_U07, K_U13, K_K08,
5. Wymienia podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii
Punkty ECTS
Bilans nakładu pracy
studentaii
Wskaźniki ilościowe
Data opracowania:
K_U18, K_U05, K_U06, K_U22,
K_K08, K_K11,
K_W07, K_K03, K_K04, K_K09,
K_K10, K_U20
7
Ogólny nakład pracy studenta: 175 godz. w tym: udział w wykładach: 30 godz.;
udział w konwersatoriach i ćwiczeniach terenowych: 46 godz.; przygotowanie się do zajęć,
zaliczeń, egzaminów: 90 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 9 godz.
Nakład pracy studenta związany z zajęciamiiii:
Liczba godzin
Punkty ECTS
85
3,4
wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela
145
6,8
o charakterze praktycznym
18. 05. 2012
Koordynator
przedmiotu:
dr hab. Elżbieta Jekatierynczuk-Rudczyk
SYLABUS
B. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
Rok studiów/ semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
Prowadzący
Treści merytoryczne przedmiotu:
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
Opis
Hydrologia
0200-OS1-2HYD
Ochrona środowiska
Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB
polski
pierwszy rok, drugi semestr (letni)
30 godz., wykład
dr hab. Elżbieta Jekatierynczuk-Rudczyk
1. Właściwości wody. Zasoby wody na kuli ziemskiej
2. System hydrograficzny. Podstawowe pojęcia hydrograficzne.
Hydrograficzny podział kontynentów.
3. Naturalne wypływy wody podziemnej i ich występowanie
4. Rzeki
5. Jeziora
6. Bagna i mokradła
7. Wody podziemne
8. Elementy bilansu wodnego: opady atmosferyczne, retencja,
parowanie
9. Elementy bilansu wodnego: odpływ podziemny i
powierzchniowy
10. Analiza odpływu powierzchniowego. Miary odpływu.
Wezbrania i niżówki.
11. Typy reżimów rzecznych
12. Bilans wodny zlewni
13. Elementy gospodarki wodnej: rodzaje zasobów wodnych
14. Elementy gospodarki wodnej: wykorzystanie zasobów
wodnych
15. Prawo wodne
Efekty kształcenia:
1. Student opisuje zjawiska fizyczne, chemiczne, biologiczne i
geologiczne zachodzące w przyrodzie
2. Student charakteryzuje uwarunkowania geomorfologiczne,
hydrologiczne i klimatyczne funkcjonowania przyrody,
wyjaśnia relacje między przyrodą ożywioną i nieożywioną
3. Wyjaśnia zagrożenia i problemy środowiskowe w skali
globalnej, regionalnej i lokalnej
4. Ocenia zasoby i możliwości regeneracyjne przyrody oraz
posługuje się argumentami na rzecz rozwoju zrównoważonego
Sposoby weryfikacji:
Egzamin pisemny podsumowujący przedmiot (test zamknięty,
pytania otwarte opisowe, schematy i rysunki do uzupełnienia
opisów i objaśnień).
1. Obecność na zajęciach (dopuszcza się możliwość opuszczenia
dwóch wykładów).
2. Pozytywna ocena zaliczenia laboratoriów.
3. Pozytywna ocena egzaminu.
Literatura podstawowa:
1. Bajkiewicz – Grabawska E., Mikulski Z., 1993, Hydrologia
ogólna. Wyd. nauk. PWN. Warszawa
2. Byczkowski A., 1996, Hydrologia, Wyd. SGGW, Warszawa
3. Chełmicki W., 2002, Woda. Zasoby, degradacja, ochrona. Wyd.
Nauk. PWN, Warszawa
4. Choiński A., 1995, Zarys limnologii fizycznej Polski, Wyd.
Nauk. UAM, Poznań
5. Choiński A., 2000, Jeziora kuli ziemskiej, Wyd. Nauk. PWN,
Warszawa
6. Dynowska I., Tlałka A., 1982, Hydrografia, PWN, WarszawaPoznań
7. Mikulski Z., 1999, Gospodarka wodna, PWN, Warszawa
8. Pociask-Karteczka J., 2006, Zlewnia. Właściwości i procesy,
Wyd. UJ, Kraków
Literatura uzupełniająca:
1. Dynowska I., 1971, Typy reżimów rzecznych w Polsce. Zesz.
Nauk. UJ 28. Kraków
2. Kundzewicz W. Z., 2000, Gdyby mała wody miarka…Zasoby
wodne dla trwałego rozwoju, PWN, Warszawa
3. Ozga Zielińska M., Brzeziński J., 1997, Hydrologia stosowana,
PWN, Warszawa
4. Paczyński B., Sadurski A. (red.) 2007, Hydrogeologia regionalna
Polski, Tom I, II, Wyd. PIG, Warszawa
5. Pazdro Z., 1983, Hydrogeologia ogólna, Wyd. Geol., Warszawa
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
SYLABUS
C. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
Rok studiów/ semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
Prowadzący
Treści merytoryczne przedmiotu:
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Opis
Hydrologia
0200-OS1-2HYD
Ochrona środowiska
Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB
polski
I rok, II semestr (letni)
30 godz., laboratoria
mgr Joanna Sabina Bołtruszko
1. Zapoznanie z pojęciami hydrograficznymi. Wyznaczenie
morfometrycznych parametrów rzeki. Zapoznanie z numeryczną
klasyfikacją cieków (porównanie różnych metod klasyfikacji),
Miary gęstości sieci rzecznej. Wykonanie profilu podłużnego
rzeki, wyliczenie na podstawie mapy topograficznej rozwinięcia i
krętości rzeki.
2. Morfometryczne parametry zlewni. Zapoznanie z podstawowymi
parametrami morfometrycznymi zlewni. Powierzchniowe działy
wodne. Wyznaczanie powierzchniowych działów wodnych na
mapie topograficznej.
3. Morfometryczne parametry jeziora. Wybrane zagadnienia z
limnologii. Geneza jezior, przepływowość i retencyjność jezior.
4. Pojemność jezior. Obliczanie parametrów morfometrycznych
jezior na podstawie planu batymetrycznego. Konstrukcja
przekroju batymetrycznego.
5. Analiza zlewni pojeziernych. Hydrologiczne typy jezior. Zlewnia
bezpośrednia i pośrednia jeziora. Działy wodne na obszarach
pojeziernych. Wyliczanie jeziorności podanego obszaru i
podatności jezior na degradację z wykorzystaniem wskaźników
Ohlego i Schindlera.
6. Sieć rzeczna w Polsce.
7. Charakterystyka pojezierzy w Polsce.
8. Wody podziemne. Pochodzenie i występowanie wód
podziemnych, rodzaje wód podziemnych, naturalne wypływy
wody podziemnej. Konstrukcja i interpretacja mapy hydroizohips.
9. Wody podziemne. Konstrukcja i interpretacja mapy hydroizobat.
Wykorzystanie mapy hydroizobat w gospodarce.
10. Związek stanów wody z przepływami rzecznymi. Zapoznanie z
metodami pomiaru natężenia przepływu. Konstrukcja krzywej
konsumpcyjnej.
11. Obliczanie miar odpływu wody. Zróżnicowanie odpływu
jednostkowego w Polsce. Wskaźnik odpływu i współczynnik
odpływu.
12. Typy reżimów rzecznych. Zróżnicowanie ustroju rzek Polski.
Typy reżimów rzecznych świata. Charakterystyka stanów wody
w rzece i analiza czynników wpływających na stan wody.
13. Bilansowanie zasobów wodnych. Zapoznanie ze składowymi
bilansu wodnego. Obliczanie bilansu wodnego zlewni na
podstawie danych pomiarowych.
14. Wody kuli ziemskiej. Zapoznanie z różnymi typami wód
powierzchniowych i podziemnych występującymi na świecie.
Porównanie wód słodkich i słonych. Analiza różnic i
podobieństw mórz i oceanów.
Efekty kształcenia:
1. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu
procesów fizyko-chemicznych zachodzących w przyrodzie.
2. Student opisuje zjawiska fizyczne, chemiczne, biologiczne i
geologiczne zachodzące w przyrodzie.
3. Student opisuje historię Ziemi oraz charakteryzuje
uwarunkowania hydrologiczne funkcjonowania przyrody.
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
4. Student korzysta z informacji źródłowych w języku polskim i
obcym (np. mapy, internet, czasopisma fachowe).
5. Student współpracuje w zespołach kilkuosobowych, przyjmuje
odpowiedzialność za powierzany sprzęt, pracę własną i innych.
Potrafi współdziałać i pracować w grupie przyjmując w niej różne
role. Jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i
innych.
Sposoby weryfikacji:
1. Bieżąca kontrola stanu wiedzy studentów przed zajęciami
(wejściówki).
2. Dwa przekrojowe sprawdziany pisemne w formie testu
zamkniętego.
3. Bieżąca ocena pracy zespołowej podczas analizy uzyskanych w
trakcie zajęć wyników.
1. Obecność na zajęciach (dopuszcza się możliwość opuszczenia
dwóch zajęć z koniecznością odpracowania).
2. Pozytywna ocena pracy studenta podczas zajęć.
3. Pozytywna ocena zaliczenia laboratoriów (pozytywna ocena
dwóch sprawdzianów testowych).
Literatura podstawowa:
1. Bajkiewicz-Grabowska E., Mikulski Z., 2011, Hydrologia
ogólna, PWN Warszawa
2. Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A., Mikulski Z., 1993,
Przewodnik do ćwiczeń z hydrologii ogólnej. PWN, Warszaw
3. Chełmicki W., 2002, Woda. Zasoby. Degradacja. Ochrona.
PWN, Warszawa
4. Choiński A., 2000, Jeziora kuli ziemskiej, PWN, Warszawa
5. Mikulski Z., 1999, Gospodarka wodna. PWN, Warszawa
Literatura uzupełniająca:
1. Atlas podziału hydrograficznego Polski. Praca zbiorowa pod
kierunkiem Czarneckiej H., Warszawa, 2005.
2. Dynowska I., 1971, Typy reżimów rzecznych w Polsce. Zesz.
Nauk. UJ 28, Kraków
3. Międzynarodowy Słownik Hydrologiczny. PWN, Warszawa,
2001
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
SYLABUS
D. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
Rok studiów/ semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
Prowadzący
Treści merytoryczne przedmiotu:
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
Opis
Hydrologia
0200-OS1-2HYD
Ochrona środowiska
Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB
polski
pierwszy rok, drugi semestr (letni)
16 godz., zajęcia terenowe
dr hab. Elżbieta Jekatierynczuk-Rudczyk
mgr Joanna Sabina Bołtruszko
1. Charakterystyka wód powierzchniowych i podziemnych
międzyrzecza Narwi i Bugu.
2. Ujęcie wód podziemnych w Jurowcach.
3. Ujęcie wód powierzchniowych w Wasilkowie.
4. Zróżnicowanie hydrograficzne obszaru na podstawie zlewni
Jaroszówki (źródła, rzeka, stawy)
5. Pomiary wód podziemnych w terenie.
6. Pomiary przepływu rzecznego (metoda młynka
hydrometrycznego, metoda pływakowa)
7. Analiza sieci rzecznej w terenie (stan i drożność rowów
melioracyjnych).
8. Pomiary podstawowych cech fizycznych i chemicznych wody
podziemnej i powierzchniowej (temperatura wody, odczyn
wody, przewodność elektrolityczna, tlen rozpuszczony w
wodzie)
Efekty kształcenia:
1. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu
procesów fizyko-chemicznych, biologicznych i geologicznych
zachodzących w przyrodzie.
2. Student interpretuje zjawiska, procesy fizyko-chemiczne i
wyniki uzyskanych analiz środowiskowych.
3. Student opisuje historię Ziemi oraz charakteryzuje
uwarunkowania geomorfologiczne, hydrologiczne i klimatyczne
funkcjonowania przyrody.
4. Student dokonuje pomiaru podstawowych parametrów
fizyczno-chemicznych w środowisku, przeprowadza
waloryzację bioróżnorodności ekosystemów wodnych pod
kierunkiem opiekuna.
5. Student współpracuje w zespołach kilkuosobowych, przyjmuje
odpowiedzialność za powierzany sprzęt, pracę własną i innych.
Potrafi współdziałać i pracować w grupie przyjmując w niej
różne role. Jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy
własnej i innych.
Sposoby weryfikacji:
1. Bieżąca ocena pracy zespołowej podczas analizy uzyskanych w
trakcie zajęć terenowych wyników.
2. Kontrola prawidłowego dokonywania pomiarów w terenie i
właściwej interpretacji uzyskanych wyników.
3. Kontrola prawidłowego stosowania w terenie
wykorzystywanych w badaniach metod pomiaru.
1. Obecność na zajęciach (nie dopuszcza się możliwości
opuszczenia zajęć terenowych).
2. Pozytywna ocena pracy studenta podczas zajęć.
3. Pozytywna ocena sprawozdania z przeprowadzonych w terenie
obserwacji wraz z wyciągniętymi wnioskami.
Literatura podstawowa:
1. Gutry-Korycka M., Werner-Więckowska H., 1998, Przewodnik
do hydrograficznych badań terenowych. PWN, Warszawa
Literatura uzupełniająca:
1. Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A., Mikulski Z.,
1993, Przewodnik do ćwiczeń z hydrologii ogólnej. PWN,
Warszawa
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
i
Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć.
Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne).
ii
Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w
konsultacjach, realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy
studenta powinna być zgodna z przypisanymi do tego przedmiotu punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS – 25÷30 h.
iii
Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w
rozkładzie zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od
ogólnej liczby punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.