Realizacja zagadnień związanych z nałogiem palenia tytoniu w
Transkrypt
Realizacja zagadnień związanych z nałogiem palenia tytoniu w
PRACE ORYGINALNE Donata KURPAS1,2 Mariola WOJTAL2 Dorota BIELSKA3 Monika KACZOROWSKA4 Andrzej STECIWKO1,2 Realizacja zagadnieñ zwi¹zanych z na³ogiem palenia tytoniu w trakcie studiów medycznych Realization of problems related with tobacco addiction under medical studies Katedra i Zak³ad Medycyny Rodzinnej, Akademia Medyczna we Wroc³awiu Kierownik: Prof. dr hab. med. Andrzej Steciwko 1 Pañstwowa Medyczna Wy¿sza Szko³a Zawodowa w Opolu Rektor: Prof. dr hab. med. Andrzej Steciwko 2 Zak³ad Medycyny Rodzinnej i Pielêgniarstwa rodowiskowego, Akademia Medyczna w Bia³ymstoku 3 Instytut Pielêgniarstwa Pañstwowa Medyczna Wy¿sza Szko³a Zawodowa w Opolu Rektor: prof. dr hab. med. Andrzej Steciwko 4 Dodatkowe s³owa kluczowe: palenie tytoniu wiedza studenci medycyny Additional key words: smoking knowledge medical students Adres do korespondencji: Dr med. Donata Kurpas 51-141 Wroc³aw, ul. Syrokomli 1 Tel.: (+71) 326 68 75; Fax: (+71) 325 43 41 e-mail: [email protected] Przegl¹d Lekarski 2008 / 65 / 10 Obni¿enie poziomu aktualnego palenia tytoniu jest jedynym sposobem redukcji tytoniozale¿nej miertelnoci w redniej perspektywie czasowej. W roku akademickim 2007/2008 wród studentów VI roku Wydzia³u Lekarskiego Akademii Medycznej we Wroc³awiu przeprowadzono anonimow¹ ankietê zawieraj¹c¹ pytania na temat realizacji zagadnieñ zwi¹zanych z na³ogiem palenia tytoniu w trakcie studiów medycznych. W badaniu wziê³o udzia³ 177 studentów (64% kobiet, 34% mê¿czyzn). 72,4% studentów pochodzi³o z miast o populacji powy¿ej 100 tys. mieszkañców 8,5% studentów nie uwa¿a uzale¿nienia od nikotyny za chorobê . 94,4% studentów twierdzi, ¿e na uczelni poruszano zagadnienia dotycz¹ce nikotynizmu. 81,7% studentów s¹dzi, ¿e potrafi udzieliæ pacjentowi porady antynikotynowej. 89,8% studentów uwa¿a, ¿e ka¿dy lekarz powinien pytaæ ka¿dego z pacjentów o stosunek do palenia papierosów niezale¿nie od tego, czy jest osob¹ chor¹, czy zdrow¹. Zaskakuj¹ce jest, ¿e wród studentów VI roku Wydzia³u Lekarskiego nadal zdarzaj¹ siê osoby nieuwa¿aj¹ce uzale¿nienia od nikotyny za chorobê. Nie wszyscy badani te¿ potwierdzili, ¿e spotkali siê z omawianiem problemu nikotynizmu podczas studiów medycznych. Wiêkszoæ badanych uwa¿a, ¿e potrafi udzieliæ pacjentowi porady antynikotynowej. Wiedza na temat uzale¿nienia od nikotyny jest przekazywana studentom podczas g³ównych przedmiotów realizowanych podczas studiów medycznych. Wiedza ta wydaje siê jednak niewystarczaj¹ca pomimo wysokiej samooceny studentów. Quitting by current smokers is therefore the only way in which tobacco-related mortality can be reduced in the medium term. An anonymous questionnaire containing questioners on the subject of the realization of problems connected with the tobacco addiction in the route of medical studies was carried amongst students of the 6th year of the Medical Department of Wroclaw Medical University in the academic year 2007/2008. 177 students took part in the study (64% of women, 34% of men). 72.4% of students came from cities with the population above 100 hundred of inhabitants. 8.5% of students isn't regarding the nicotine addiction as illness. 94.4% of students is claiming that problems concerning nicotinism were being brought up on the university. 81.7% of students is judging that he is able to give an antismoking advice to a patient. 89.8% of students think that every doctor should ask each patients opinion about smoking cigarettes independently of whether he is an ill or healthy person. It is surprising that persons not regarding nicotine addiction as illness are still amongst students of 6th year of the Medical Department. Not all examined also confirmed that they had met with discussing the problem of nicotinism during medical studies. Majority examined thinks that he is able to give an anti-smoking advice to a patient. Dominating percentage examined thinks that every doctor should ask each of patients' opinion about smoking cigarettes independently of whether he is an ill or healthy person. Knowledge is being passed down to students on the subject of nicotine addiction during main subjects realized during medical studies. However this knowledge seems insufficient in spite of high self-assessment of students. Wstêp Ograniczenie na³ogu palenia tytoniu o 50% mog³oby zredukowaæ o 20 do 30 milionów przedwczesne zgony w pierwszym kwartale naszego wieku i o oko³o 150 milionów w kolejnym. Obni¿enie poziomu aktu- alnego palenia tytoniu jest jedynym sposobem redukcji tytoniozale¿nej miertelnoci w redniej perspektywie czasowej [1,2]. Jednoznacznie okrelono bowiem, ¿e palenie tytoniu podwy¿sza o 25-40% ryzyko zgonu z powodu chorób uk³adu kr¹¿e- 651 nia, o 30-40% z powodu nowotworów z³oliwych oraz jest przyczyn¹ oko³o 70% zgonów na nienowotworowe choroby uk³adu oddechowego [3]. Materia³ i metoda W roku akademickim 2007/2008 wród studentów VI roku Wydzia³u Lekarskiego Akademii Medycznej we Wroc³awiu przeprowadzono anonimow¹ ankietê zawieraj¹c¹ pytania: czy wed³ug ich opinii uzale¿nienie od tytoniu jest chorob¹, czy w trakcie zajêæ dydaktycznych na uczelni poruszano zagadnienie dotycz¹ce nikotynizmu, je¿eli tak - w ramach jakiego przedmiotu, czy potrafi¹ udzieliæ pacjentowi porady antynikotynowej oraz czy wed³ug nich ka¿dy lekarz powinien pytaæ ka¿dego pacjenta o stosunek do palenia papierosów. Dodatkowo respondentów poproszono o wskazanie preparatów, które nie s¹ substytutami nikotyny. Wyniki W badaniu wziê³o udzia³ 177 studentów 117 kobiet (64%) oraz 60 mê¿czyzn (34%) w wieku od 23 do 28 lat (najwiêcej studentów w wieku 25 lat (49,5% (58) kobiet; 40% (24) mê¿czyzn). 72,4% (123) studentów pochodzi³o z miast o populacji powy¿ej 100 tys. mieszkañców (kobiety: 70% /81/; mê¿czyni: 72% /42/) i 22.4% (38) miast o populacji poni¿ej 100 tys. mieszkañców (kobiety: 24%/28/; mê¿czyni: 23% /14/) oraz 5,3% (9) z orodków wiejskich (kobiety: 5.0% /6/; mê¿czyni: 5%/3/) Wed³ug 91,5% (162) studentów (94,8% (111) kobiet i 85% (51) mê¿czyzn) uzale¿nienie od nikotyny jest chorob¹, nie podziela tej opinii 5,2 % (6) studentek oraz 15% (9) studentów. 94,4% (167) studentów (94,8% (111) kobiet i 93,3% (56) mê¿czyzn) twierdzi, ¿e na uczelni poruszano zagadnienia dotycz¹ce nikotynizmu, jednak zaprzecza temu 5,2% (6) kobiet i 6,6% (4) mê¿czyzn. Przedmioty w ramach, których studenci spotkali siê z zagadnieniami dotycz¹cymi nikotynizmu wraz z czêstoci¹ wskazañ studentów przedstawia tabela I. 81,7% (143) studentów (79,5% (93) studentek i 83,3% (50) studentów) twierdzi, ¿e potrafi udzieliæ pacjentowi porady antynikotynowej, nie podziela tej opinii 20,5% (24) kobiet i 13,3% (8) mê¿czyzn. 89,8% (158) studentów (90,5% (106) studentek i 86,6% (52) studentów) uwa¿a, ¿e ka¿dy lekarz powinien pytaæ ka¿dego z pacjentów o stosunek do palenia papierosów niezale¿nie od tego, czy jest osob¹ chor¹, czy zdrow¹. 6,8% (12) studentów (7% (8) studentek i 6,6% (4) studentów) uwa¿a, ¿e lekarz powinien reagowaæ dopiero na probê pacjentów, którzy wykazuj¹ inicjatywê i chêæ zaprzestania palenia. 3,4% (6) 652 Tabela I Przedmioty w ramach, których studenci spotkali siê z zagadnieniami dotycz¹cymi nikotynizmu. Subjects in frames of which students met with problems concerning nicotinism. Kobiety M ê¿czy ni M edy cy na rodzinna 80 (68%) Choroby w ew nêtrzne 30 (50%) Choroby w ew nêtrzne 48 (41%) M edy cy na rodzinna 27 (45%) Pulm onologia 34 (29%) Onkologia 13 (21,6%) Onkologia 30 (25,6%) Ginekologia 6 (10%) Zdrow ie Publiczne 18 ( 15,3%) Zdrow ie Publiczne 4 (6,6%) Higiena 14 (11,9%) Chirurgia 3 (5%) Angiologia 11 (9,4%) Psy chiatra 3 (5%) Kardiologia 10 (8,5%)* Farm akologia 3 (5%) Psy chiatra 8 (6,8%) Pediatria 3 (5%) Lary ngologia 7 (5,9%)* Alergologia 2 (3,3%) Pediatria 6 (5,12%) Chirurgia 5 (4,2%) * niew skazane przez m ê¿czy zn studentów (2,5% (3) studentek i 5% (3) studentów) uwa¿a, ¿e lekarz powinien reagowaæ tylko w przypadku osób chorych, którym palenie dodatkowo mo¿e zaszkodziæ. Wród kobiet preparaty nie bêd¹ce substytutami nikotyny wskaza³o: 32,4%(38) Tobacoff, 71% (83) Zyban, 19,6% (23) Nicofree. Natomiast wród mê¿czyzn: 30% (18) Tobacoff, 41,6% (25) Zyban, 16.6% (10) Nicofree. ¿e ka¿dy lekarz powinien pytaæ ka¿dego z pacjentów o stosunek do palenia papierosów niezale¿nie od tego, czy jest osob¹ chor¹, czy zdrow¹, nadal jednak zdarzaj¹ siê studenci uwa¿aj¹cy, ¿e lekarz powinien reagowaæ dopiero na probê pacjentów, którzy wykazuj¹ inicjatywê i chêæ zaprzestania palenia, czy te¿ tylko w przypadku osób chorych, którym palenie dodatkowo mo¿e zaszkodziæ. Omówienie Przewa¿aj¹cy odsetek ankietowanych to kobiety. Dominuj¹cy odsetek ankietowanych ukoñczy³ 25 lat i pochodzi³ z du¿ych miast. Zaskakuj¹ce jest, ¿e wród studentów VI roku Wydzia³u Lekarskiego nadal zdarzaj¹ siê osoby nieuwa¿aj¹ce uzale¿nienia od nikotyny za chorobê, chocia¿ cile okrela to klasyfikacja ICD-10. Nie wszyscy badani te¿ potwierdzili, ¿e spotkali siê z omawianiem problemu nikotynizmu podczas studiów medycznych. Studenci, którzy wspominali o poruszaniu zagadnienia uzale¿nienia od nikotyny podczas studiów najczêciej wskazywali na medycynê rodzinn¹ i choroby wewnêtrzne. Wiêkszoæ badanych uwa¿a, ¿e potrafi udzieliæ pacjentowi porady antynikotynowej. Równoczenie zaskakuj¹co wysoki odsetek studentów nieprawid³owo wskazuje preparaty niebêd¹ce substytutami nikotyny. Dominuj¹cy odsetek badanych uwa¿a, Wnioski Wiedza na temat uzale¿nienia od nikotyny jest przekazywana studentom podczas g³ównych przedmiotów realizowanych podczas studiów medycznych. Zwa¿ywszy jednak, ¿e jako lekarze w przysz³oci bêd¹ braæ oni udzia³ w modyfikacji stylu ¿ycia pacjentów oraz wp³ywaæ na realizowane przez nich zasady promocji zdrowia i profilaktyka chorób, jako elementy leczenia niefarmakologicznego - wiedza studentów wydaje siê niewystarczaj¹ca pomimo ich wysokiej samooceny. Przegl¹d Lekarski 2008 / 65 / 10 Pimiennictwo 1. Hughes J.R.: Four beliefs that may impede progress in the treatment of smoking. Tob. Control. 1999, 8, 323. 2. Peto R., Lopez A.D.: The future world-wide health effects of current smoking patterns. [in]: C.E. Koop, C.E. Pearson, M.E. Schwarz, (eds.) Critical Issues in Global Health, New York: Jossey-Bass, In press. 3. Zatoñski W., Przewoniak K.: Tytoñ albo zdrowie przestañ paliæ. Leczenie z uzale¿nienia od nikotyny, URL: http://www.lodz.ptkardio.pl/palenie.html, Dostêp: 15.12.2007. D. Kurpas i wsp.