Opinia ZPRPD z 20 października 2014 r.
Transkrypt
Opinia ZPRPD z 20 października 2014 r.
Krajowa Reprezentacja Doktorantów Warszawa, dnia 20 października 2014 r. Opinia prawna w przedmiocie możliwości otrzymywania stypendium doktoranckiego po zakończeniu grantu Niniejsza opinia została przygotowana w odpowiedzi na pytanie skierowane do Zespołu Prawnego Rzecznika Praw Doktoranta przez XXXXX w dniu 10 października 2014 roku. I [Stan faktyczny] Do Zespołu Prawnego Rzecznika Praw Doktoranta zwrócono się z pytaniem w sprawie możliwości otrzymywania stypendium doktoranckiego przez uczestnika studiów doktoranckich, który kontynuuje prowadzenie badań w ramach przygotowywanej rozprawy doktorskiej, po zakończeniu grantu, z którego do tej pory było wypłacane stypendium. II [Analiza prawna] Zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym; zwana dalej ustawą (Dz.U. 2005 nr 164 poz. 1365) doktorant może otrzymać pomoc materialną w formie: stypendium socjalnego; zapomogi; stypendium dla najlepszych doktorantów oraz stypendium specjalnego dla osób niepełnosprawnych. Warto zauważyć, iż pojęcie „może otrzymać” stypendium oznacza jedynie uprawnienie doktoranta do otrzymywania stypendiów, nie stwarza natomiast obowiązku wypłaty stypendium każdemu doktorantowi w każdym przypadku po stronie jednostki naukowej. Jednocześnie taka konstrukcja oznacza, że doktorant może kontynuować studia doktoranckie bez otrzymywania stypendium. Wspomniane stypendia w przypadku studiów doktoranckich prowadzonych w jednostce naukowej przyznaje się ze środków funduszu pomocy materialnej dla doktorantów, Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa Tel./fax 22 623 83 09 www.krd.org.pl [email protected] Krajowa Reprezentacja Doktorantów na zasadach określonych przez dyrektora jednostki w uzgodnieniu z samorządem doktorantów (art. 199 ust. 3 wspomnianej ustawy). Instytut Genetyki Roślin PAN w Poznaniu, w którym realizuje Pani rozprawę doktorską nie prowadzi własnego Studium Doktoranckiego, lecz jest członkiem Konsorcjum Placówek Naukowych PAN Środowiska Poznańskiego wspólnie prowadzących Środowiskowe Studium Doktoranckie afiliowane przy Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu (informacja zamieszona na stronie internetowej Instytutu Genetyki Roślin PAN w Poznaniu, http://www.igr.poznan.pl/pl/ksztalcenie-kadr, data dostępu: 20 października 2014 r.). Oznacza to, że zastosowanie znajduje regulamin studium doktoranckiego Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu (http://www.ibch.poznan.pl/pl/main-pl/st-doktoranckie/, data dostępu: 20 października 2014 r.). Zgodnie z postanowieniami części I Przepisy Ogólne § 2 pkt 2 wspomnianego regulaminu, koszt stypendiów i innego typu wynagrodzeń dla słuchaczy Studium Doktoranckiego oraz koszty prac eksperymentalnych związanych z rozprawami doktorskimi słuchaczy Studium pokrywane są ze środków będących w dyspozycji Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN oraz środków wynikających z umów będących w dyspozycji opiekunów naukowych słuchaczy i ich placówek macierzystych. Niestety szczegółowe zasady przyznawania stypendiów nie zostały podane do publicznej wiadomości, w związku z czym niemożliwe jest jednoznaczne określenie czy mogłaby być Pani beneficjentką takiego stypendium. Prawdopodobnie procedura oraz kryteria przyznawania stypendiów słuchaczom Studium Doktoranckiego są opisane w Regulaminie Funduszu Świadczeń Socjalnych Instytutu Chemii Bioogranicznej PAN, do którego dostęp mają tylko pracownicy po zalogowaniu się na stronie wspomnianego instytutu. W razie wątpliwości sugeruję zwrócić się pisemnie do dyrekcji Instytutu Chemii Bioogranicznej PAN z prośbą o udostępnienie dokumentu określającego zasady przyznawania stypendiów słuchaczom Studium Doktoranckiego. Co do zasady procedura przyznawania stypendium rozpoczyna się od złożenia wniosku wraz z odpowiednią dokumentacją osiągnięć naukowych (wg podanych w regulaminie kryteriów) zwykle na formularzu określonym w regulaminie. Regulamin lub zarządzenie Dyrektora Instytutu odnoszące się do regulaminu stypendialnego powinno Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa Tel./fax 22 623 83 09 www.krd.org.pl [email protected] Krajowa Reprezentacja Doktorantów zawierać termin złożenia takiego wniosku o stypendium (formularza) oraz wskazywać osobę, do której składa się dokumentację. Przyznanie stypendium albo odmowa przyznania stypendium następuje w drodze decyzji administracyjnej (art. 104 § 1 w zw. z art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania Administracyjnego; zwana dalej k.p.a., Dz.U. 1960 Nr 30 poz. 168) . W przypadku decyzji o odmowie przyznania stypendium w terminie 14 dni można złożyć odwołanie od tej decyzji do organu administracji publicznej wyższego stopnia (prawdopodobnie Prezes PAN) (art. 127 k.p.a.). Wnosząc odwołanie nie musi Pani uzasadniać, dlaczego Pani je składa wystarczy zaznaczyć, że jest Pani niezadowolona z treści decyzji pierwotnej (art. 128 k.p.a.). W Pani przypadku warto byłoby, jednak zaakcentować, że w trakcie rekrutacji na studia zapewniano Panią o możliwości otrzymania stypendium po zakończeniu realizacji grantu. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem podmiotu, który wydał kwestionowaną decyzję (art. 129 k.p.a.) Warto zauważyć, że zarówno decyzja pierwotna jak i decyzja wydana w wyniku odwołania się od decyzji pierwotnej muszą zawierać jej uzasadnienie wraz z podaniem podstawy prawnej. Rozważając kwestię dotyczącą możliwości wyegzekwowania obiecanego Pani stypendium przy rekrutacji na Studium Doktoranckie, należy z przykrością stwierdzić, że ustne zapewnienia są zazwyczaj trudne do udowodnienia. Ponadto w Pani przypadku nie składał ich najpewniej ten podmiot, który decyduje o przyznaniu stypendiów. Takie ustne zapewnienia nie są decyzją administracyjną i nie kreują obowiązku wypłaty stypendium czy wydania decyzji o przyznaniu stypendium. Warto jednak w przypadku decyzji odmownej dotyczącej przyznania stypendium porozmawiać z Dyrektorem Instytutu podnosząc następujące argumenty: - przyznanie stypendium jest co prawda fakultatywne, jednak słuchacze Studium Doktoranckiego powinni być traktowani w jednakowy sposób. W sytuacji, gdy przestała Pani być finansowana z grantu powinna Pani być z powrotem traktowana jako słuchacz, który realizuje doktorat w Instytucie ze środków tego Instytutu. - uczestnicząc w grancie wypracowuje Pani wyniki, które stają się własnością Instytutu, a co za tym idzie umożliwiają Instytutowi czerpanie z nich różnorakich korzyści. Przez początkowy okres 3 lat, w trakcie którego była Pani finansowana z grantu, Instytut nie Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa Tel./fax 22 623 83 09 www.krd.org.pl [email protected] Krajowa Reprezentacja Doktorantów ponosił kosztów uzyskania tych wyników. Zakładając, że skończy Pani doktorat w trakcie 4 roku studiów Instytut będzie Panią finansował jedynie przez rok, w zamian otrzymując wyniki z 4 lat, czyli de facto poniesie koszty tylko 25% projektu, dostając do dyspozycji 100% wyników. - Instytut łamiąc obietnice negatywnie wpływa na wizerunek całego PAN, które może zostać uznane przez potencjalnych nowych doktorantów za mało wiarygodne w efekcie, czego zrezygnują z podjęcia studiów na PAN uniemożliwiając mu czerpanie różnorakich korzyści z ich pracy. Ponadto ewentualni donatorzy mogą nie być zainteresowani finansowaniem projektów, których powodzenie może zostać zagrożone przez brak środków w końcowej fazie projektu. - nie otrzymując stypendium, może Pani nie mieć środków na prowadzanie badań w odpowiednim zakresie co będzie skutkowało brakiem możliwości dokończenia doktoratu. Być może nawet brak stypendium pozbawi Pani możliwości utrzymania się co może skutkować koniecznością podjęcia dodatkowego zatrudnienia, a w konsekwencji rezygnację z doktoratu. - zgodnie z art. 8 k.p.a., organy administracji publicznej są zobowiązane do prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej. W przypadku, gdy pracownik jednostki naukowej zapewnia o przyznaniu stypendium, a następnie wycofuje się z obietnic, narusza wspomnianą zasadę III [ Wnioski ] Słuchacze Studium Doktoranckiego prowadzonego przez jednostkę naukową typu PAN mają ustawowo zagwarantowaną możliwość ubiegania się o pomoc materialną w formie: stypendium socjalnego; zapomogi; stypendium dla najlepszych doktorantów oraz stypendium specjalnego dla osób niepełnosprawnych. Aby otrzymać wspomniane stypendia trzeba zastosować się do procedury określonej w regulaminie stypendialnym danej jednostki naukowej, najprawdopodobniej Regulaminie Funduszu Świadczeń Socjalnych Instytutu Chemii Bioogranicznej PAN oraz spełnić wskazane tam kryteria. Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa Tel./fax 22 623 83 09 www.krd.org.pl [email protected] Krajowa Reprezentacja Doktorantów Ustne zapewnienia są trudne do udowodnienia. Ponadto nie są decyzją administracyjną i nie kreują obowiązku wypłaty stypendium czy wydania decyzji o przyznaniu stypendium Warto, jednak ubiegać się o przyznanie stypendium ze środków Instytutu Chemii Bioogranicznej PAN. W przypadku decyzji odmownej warto podnieść wspomniane wyżej argumenty w treści odwołania lub w rozmowie z Dyrektorem Instytutu. Zespół Prawny Rzecznika Praw Doktoranta Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa Tel./fax 22 623 83 09 www.krd.org.pl [email protected]