Opinia ZPRPD z 20 października 2014 r.

Transkrypt

Opinia ZPRPD z 20 października 2014 r.
Krajowa
Reprezentacja
Doktorantów
Warszawa, dnia 20 października 2014 r.
Opinia prawna
w przedmiocie możliwości otrzymywania stypendium doktoranckiego po zakończeniu
grantu
Niniejsza opinia została przygotowana w odpowiedzi na pytanie skierowane do
Zespołu Prawnego Rzecznika Praw Doktoranta przez XXXXX w dniu 10 października 2014
roku.
I
[Stan faktyczny]
Do Zespołu Prawnego Rzecznika Praw Doktoranta zwrócono się z pytaniem w
sprawie możliwości otrzymywania stypendium doktoranckiego przez uczestnika studiów
doktoranckich, który kontynuuje prowadzenie badań w ramach przygotowywanej rozprawy
doktorskiej, po zakończeniu grantu, z którego do tej pory było wypłacane stypendium.
II
[Analiza prawna]
Zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym;
zwana dalej ustawą (Dz.U. 2005 nr 164 poz. 1365) doktorant może otrzymać pomoc
materialną w formie: stypendium socjalnego; zapomogi; stypendium dla najlepszych
doktorantów oraz stypendium specjalnego dla osób niepełnosprawnych.
Warto zauważyć, iż pojęcie „może otrzymać” stypendium oznacza jedynie
uprawnienie doktoranta do otrzymywania stypendiów, nie stwarza natomiast obowiązku
wypłaty stypendium każdemu doktorantowi w każdym przypadku po stronie jednostki
naukowej. Jednocześnie taka konstrukcja oznacza, że doktorant może kontynuować studia
doktoranckie bez otrzymywania stypendium.
Wspomniane stypendia w przypadku studiów doktoranckich prowadzonych w
jednostce naukowej przyznaje się ze środków funduszu pomocy materialnej dla doktorantów,
Krajowa Reprezentacja Doktorantów
ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa
Tel./fax 22 623 83 09
www.krd.org.pl
[email protected]
Krajowa
Reprezentacja
Doktorantów
na zasadach określonych przez dyrektora jednostki w uzgodnieniu z samorządem
doktorantów (art. 199 ust. 3 wspomnianej ustawy).
Instytut Genetyki Roślin PAN w Poznaniu, w którym realizuje Pani rozprawę
doktorską nie prowadzi własnego Studium Doktoranckiego, lecz jest członkiem Konsorcjum
Placówek
Naukowych
PAN
Środowiska
Poznańskiego
wspólnie
prowadzących
Środowiskowe Studium Doktoranckie afiliowane przy Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN
w Poznaniu (informacja zamieszona na stronie internetowej Instytutu Genetyki Roślin PAN w
Poznaniu, http://www.igr.poznan.pl/pl/ksztalcenie-kadr, data dostępu: 20 października 2014
r.). Oznacza to, że zastosowanie znajduje regulamin studium doktoranckiego Instytutu Chemii
Bioorganicznej PAN w Poznaniu (http://www.ibch.poznan.pl/pl/main-pl/st-doktoranckie/,
data dostępu: 20 października 2014 r.).
Zgodnie z postanowieniami części I Przepisy Ogólne § 2 pkt 2 wspomnianego
regulaminu, koszt stypendiów i innego typu wynagrodzeń dla słuchaczy Studium
Doktoranckiego oraz koszty prac eksperymentalnych związanych z rozprawami doktorskimi
słuchaczy Studium pokrywane są ze środków będących w dyspozycji Instytutu Chemii
Bioorganicznej PAN oraz środków wynikających z umów będących w dyspozycji opiekunów
naukowych słuchaczy i ich placówek macierzystych. Niestety szczegółowe zasady
przyznawania stypendiów nie zostały podane do publicznej wiadomości, w związku z czym
niemożliwe jest jednoznaczne określenie czy mogłaby być Pani beneficjentką takiego
stypendium. Prawdopodobnie procedura oraz kryteria przyznawania stypendiów słuchaczom
Studium Doktoranckiego są opisane w Regulaminie Funduszu Świadczeń Socjalnych
Instytutu Chemii Bioogranicznej PAN, do którego dostęp mają tylko pracownicy po
zalogowaniu się na stronie wspomnianego instytutu. W razie wątpliwości sugeruję zwrócić
się pisemnie do dyrekcji Instytutu Chemii Bioogranicznej PAN z prośbą o udostępnienie
dokumentu
określającego
zasady
przyznawania
stypendiów
słuchaczom
Studium
Doktoranckiego.
Co do zasady procedura przyznawania stypendium rozpoczyna się od złożenia
wniosku wraz z odpowiednią dokumentacją osiągnięć naukowych (wg podanych w
regulaminie kryteriów) zwykle na formularzu określonym w regulaminie. Regulamin lub
zarządzenie Dyrektora Instytutu odnoszące się do regulaminu stypendialnego powinno
Krajowa Reprezentacja Doktorantów
ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa
Tel./fax 22 623 83 09
www.krd.org.pl
[email protected]
Krajowa
Reprezentacja
Doktorantów
zawierać termin złożenia takiego wniosku o stypendium (formularza) oraz wskazywać osobę,
do której składa się dokumentację.
Przyznanie stypendium albo odmowa przyznania stypendium następuje w drodze
decyzji administracyjnej (art. 104 § 1 w zw. z art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r.
Kodeks Postępowania Administracyjnego; zwana dalej k.p.a., Dz.U. 1960 Nr 30 poz. 168) .
W przypadku decyzji o odmowie przyznania stypendium w terminie 14 dni można złożyć
odwołanie od tej decyzji do organu administracji publicznej wyższego stopnia
(prawdopodobnie Prezes PAN) (art. 127 k.p.a.). Wnosząc odwołanie nie musi Pani
uzasadniać, dlaczego Pani je składa wystarczy zaznaczyć, że jest Pani niezadowolona z treści
decyzji pierwotnej (art. 128 k.p.a.). W Pani przypadku warto byłoby, jednak zaakcentować, że
w trakcie rekrutacji na studia zapewniano Panią o możliwości otrzymania stypendium po
zakończeniu realizacji grantu. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem podmiotu, który wydał
kwestionowaną decyzję (art. 129 k.p.a.) Warto zauważyć, że zarówno decyzja pierwotna jak i
decyzja wydana w wyniku odwołania się od decyzji pierwotnej muszą zawierać jej
uzasadnienie wraz z podaniem podstawy prawnej.
Rozważając kwestię dotyczącą możliwości wyegzekwowania obiecanego Pani
stypendium przy rekrutacji na Studium Doktoranckie, należy z przykrością stwierdzić, że
ustne zapewnienia są zazwyczaj trudne do udowodnienia. Ponadto w Pani przypadku nie
składał ich najpewniej ten podmiot, który decyduje o przyznaniu stypendiów. Takie ustne
zapewnienia nie są decyzją administracyjną i nie kreują obowiązku wypłaty stypendium czy
wydania decyzji o przyznaniu stypendium. Warto jednak w przypadku decyzji odmownej
dotyczącej przyznania stypendium porozmawiać z Dyrektorem Instytutu podnosząc
następujące argumenty:
- przyznanie stypendium jest co prawda fakultatywne, jednak słuchacze Studium
Doktoranckiego powinni być traktowani w jednakowy sposób. W sytuacji, gdy przestała Pani
być finansowana z grantu powinna Pani być z powrotem traktowana jako słuchacz, który
realizuje doktorat w Instytucie ze środków tego Instytutu.
- uczestnicząc w grancie wypracowuje Pani wyniki, które stają się własnością
Instytutu, a co za tym idzie umożliwiają Instytutowi czerpanie z nich różnorakich korzyści.
Przez początkowy okres 3 lat, w trakcie którego była Pani finansowana z grantu, Instytut nie
Krajowa Reprezentacja Doktorantów
ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa
Tel./fax 22 623 83 09
www.krd.org.pl
[email protected]
Krajowa
Reprezentacja
Doktorantów
ponosił kosztów uzyskania tych wyników. Zakładając, że skończy Pani doktorat w trakcie 4
roku studiów Instytut będzie Panią finansował jedynie przez rok, w zamian otrzymując
wyniki z 4 lat, czyli de facto poniesie koszty tylko 25% projektu, dostając do dyspozycji
100% wyników.
- Instytut łamiąc obietnice negatywnie wpływa na wizerunek całego PAN, które może
zostać uznane przez potencjalnych nowych doktorantów za mało wiarygodne w efekcie,
czego zrezygnują z podjęcia studiów na PAN uniemożliwiając mu czerpanie różnorakich
korzyści z ich pracy. Ponadto ewentualni donatorzy mogą nie być zainteresowani
finansowaniem projektów, których powodzenie może zostać zagrożone przez brak środków w
końcowej fazie projektu.
- nie otrzymując stypendium, może Pani nie mieć środków na prowadzanie badań w
odpowiednim zakresie co będzie skutkowało brakiem możliwości dokończenia doktoratu.
Być może nawet brak stypendium pozbawi Pani możliwości utrzymania się co może
skutkować koniecznością podjęcia dodatkowego zatrudnienia, a w konsekwencji rezygnację z
doktoratu.
- zgodnie z art. 8 k.p.a., organy administracji publicznej są zobowiązane do
prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy
publicznej. W przypadku, gdy pracownik jednostki naukowej zapewnia o przyznaniu
stypendium, a następnie wycofuje się z obietnic, narusza wspomnianą zasadę
III
[ Wnioski ]
Słuchacze Studium Doktoranckiego prowadzonego przez jednostkę naukową typu
PAN mają ustawowo zagwarantowaną możliwość ubiegania się o pomoc materialną w
formie: stypendium socjalnego; zapomogi; stypendium dla najlepszych doktorantów oraz
stypendium specjalnego dla osób niepełnosprawnych.
Aby otrzymać wspomniane stypendia trzeba zastosować się do procedury określonej
w regulaminie stypendialnym danej jednostki naukowej, najprawdopodobniej Regulaminie
Funduszu Świadczeń Socjalnych Instytutu Chemii Bioogranicznej PAN oraz spełnić
wskazane tam kryteria.
Krajowa Reprezentacja Doktorantów
ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa
Tel./fax 22 623 83 09
www.krd.org.pl
[email protected]
Krajowa
Reprezentacja
Doktorantów
Ustne zapewnienia są trudne do udowodnienia. Ponadto nie są decyzją
administracyjną i nie kreują obowiązku wypłaty stypendium czy wydania decyzji o
przyznaniu stypendium Warto, jednak ubiegać się o przyznanie stypendium ze środków
Instytutu Chemii Bioogranicznej PAN. W przypadku decyzji odmownej warto podnieść
wspomniane wyżej argumenty w treści odwołania lub w rozmowie z Dyrektorem Instytutu.
Zespół Prawny
Rzecznika Praw Doktoranta
Krajowa Reprezentacja Doktorantów
ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa
Tel./fax 22 623 83 09
www.krd.org.pl
[email protected]