Materiały

Dzisiejsza
14. seminarium
26 maja 2010 r.
FRANCJA
koordynator: Joanna Różycka-Thiriet
[email protected]
Temat: Francja wobec kwestii małżeństw
gejowskich
Zaproszony gość:
–
Benoit Roger,
uniwersytet Paris I Pantheon-Sorbonne
SŁOWNICZEK PRZETRWANIA
Le PACS [le paks] – skrót od Pacte civil de solidarité, tzn. cywilny pakt solidarności. Są to
cywilne umowy między 2 osobami tej samej lub odmiennej płci. Możliwość taką
wprowadzono do prawa w 1999 roku za rządów socjalistów. PACS daje partnerom korzyści
wynikające ze wspólnego życia (np. wspólne rozliczanie z podatku, prawo do spadku).
Rejestracji PACS-u dokonuje się w sądzie. Osoby pozostające w takim związku określa się
jako pacsé. W 2009 roku zawarto ok. 175 00 PACS-ów (liczby rosną z roku na rok). Od
1999 roku zawarto ich łącznie 700 000, a rozwiązano 90 000 (czasami rozwiązanie wynika
z zawarcia małżeństwa przez pary heteroseksualne). Zdecydowana większość PACS-ów to
właśnie pary hetero (ponad 90%).
Oryginalny tekst ustawy:
http://legifrance.gouv.fr/affichTexte.do;jsessionid=3AC224953EA74BA08D31BA8417F5D1A2.tpdjo16v_1?
cidTexte=JORFTEXT000000761717&categorieLien=id
L'homoparentalité [lomoparątalite] - więź prawna lub faktyczna łącząca dziecko bądź
dzieci z jednym lub z dwoma homoseksualnymi rodzicami. W myśl PACS parom
homoseksualnym nie przysługuje prawo do adopcji, ale jedna z osób pozostających
w związku może wystąpić o adopcję jako osoba pozostająca w stanie wolnym.
La GayPride [la geprajd] – parada homoseksualistów, odpowiednik polskiej Parady
Równości. Inną używaną nazwą jest Marche des fiertés, marsz dumy. Pierwsza niezależna,
homoseksualna parada odbyła się 25 czerwca 1977 roku w Paryżu. Wcześniej
homoseksualiści manifestowali ze związkowcami 1 maja. Od 1981 parady w stolicy
odbywają się co roku. Podobne imprezy odbywają się również w innych miastach, w tym
roku łącznie w 15 (poza Paryżem także np. w Lille, Strasburgu, Tuluzie czy Lyonie).
La dépénalisation [la depenalizasją] – depenalizacja, czyli ograniczenie kar za dany
czyn. Do czasu zmiany kodeksu karnego ustawą z 4 sierpnia 1982 roku we Francji
obowiązywał przepis wprowadzony przez państwo Vichy karzący za akty bezwstydne lub
wbrew naturze, popełnione z osobą niepełnoletnią w wieku poniżej 21 lat i tej samej płci co
sprawca. Poprawkę do kodeksu, wykreślającą artykuł 332-2, wprowadzili socjaliści, którzy
rok wcześniej wygrali wybory prezydenckie i parlamentarne. Projekt ustawy zaprezentował
minister sprawiedliwości Robert Badinter (ten sam, który firmował zniesienie kary
śmierci).
DOBRZE POWIEDZIANE – FRAZA DNIA
L'argent et le sexe, je suis au cœur de mon système ; celui qui fonctionne
enfin car je sais qu'on ne me refusera pas. Je peux évaluer, imaginer, me
raconter des histoires en fonction de chaque garçon ; ils sont là pour ça et
moi aussi. Je peux enfin choisir. (...) La morale occidentale, la culpabilité de
toujours, la honte que je traîne volent en éclats (...) (Pieniądze i seks, jestem w
sercu mojego systemu; tego, który wreszcie funkcjonuje, ponieważ wiem, że mi nie
odmówią. Mogę oceniać, wyobrażać sobie, opowiadać sobie historie w zależności od
każdego z chłopców; są tu po to i ja również. Mogę wreszcie wybrać (…) Zachodnia
moralność, codzienne poczucie winy, wstyd, który ciągnę za sobą, rozpada się.
- fragment wydanej w 2005 roku książki La Mauvaise Vie autorstwa Fréderica Mitterranda
(bratanek prezydenta), w której opowiada m.in. swoje przygody na Tajlandii. Sprawa stała
się głośna w październiku 2009 roku, kiedy Mitterrand jest już ministrem kultury i poparł
aresztowanego w Szwajcarii Romana Polańskiego. Opisy turystyki seksualnej zostały
skrytykowane zarówno z lewej jak i z prawej strony sceny politycznej. Mitterrand zachował
stanowisko, oznajmił, że nie uprawiał pedofilii (nieznany jest wiek osób, o których pisze).
Afera stała się też problemem dla środowisk gejowskich, z powodu utożsamienia
homoseksualizmu z pedofilią.
PORTRETY MNIEJ ZNANYCH MĘŻCZYZN I KOBIET
Bertrand Delanoë, mer Paryża (ur. w 1950 roku w Tunezji) od 1998
roku nie ukrywa swojej orientacje seksualnej. Kieruje stolicą Francji od
2001 roku, w 2008 został ponownie wybrany. Wcześniej pełnił funkcję
radnego tego miasta. Początki jego kariery politycznej związane są
jednak z południową Francją. Z zawodu jest doradcą ds. public
relations. Związany z Partią Socjalistyczną od początku lat 70-tych. Na
szczeblu krajowym sprawował mandat deputowanego Zgromadzenia
Narodowego (wybrany w 1981 roku) i senatora z Paryża (wybrany
w 1995). Zasiadał w parlamencie w momencie debaty nad PACS, które
popierał, ale w tej epoce sprzeciwiał się jeszcze ślubom
homoseksualistów. Opowiada się za m. in. prawem głosowania w wyborach lokalnych dla
obcokrajowców, ograniczeniem kumulowania mandatów (zajmowania przez jedną osobą
więcej niż jednego obieralnego stanowiska). Ubiegał się o wybór na szefa Partii
Socjalistycznej w ostatnich wyborach wewnętrznych (wygrała je Martine Aubry). Jako mer
Paryża przyczynił się np. do rozbudowy ścieżek rowerowych i zbudowania systemu
wypożyczania miejskich rowerów Vélib’.
JAK TO SIĘ JE, CZYLI O FRANCUSKICH ZWYCZAJACH
Le lundi de Pentecôte – poniedziałek po Zesłaniu Ducha Świętego. Jest to we Francji na
powrót dzień wolny od pracy. Po katastrofalnych upałach w 2003 roku, kiedy śmierć
poniosło kilkanaście tysięcy osób (często zapomnianych w domach), w 2004 roku
wprowadzono Journée de solidarité pour les personnes âgées et les personnes
handicapées (Dzień Solidarności z Osobami Starszymi i Niepełnosprawnymi). Według
ustawy, Francuzi mieli pracować w wolny dzień przysługujący za niedzielę Zesłania Ducha
Świętego. Aktualnie od 2008 roku przedsiębiorstwa lub całe branże mogą swobodnie
wybrać, kiedy odbędzie się dzień solidarności, ale utrzymano zasadę, że pracuje się jeden
dzień bez wynagrodzenia, w celu sfinansowania autonomii osób starszych
i niepełnosprawnych. Pracodawca przekazuje niewypłacone pensje państwu.
Partnerem seminariow jest Fondation Robert Schuman w Paryżu