Papier – barometr gospodarki

Raport
Rynek lokalny,
rynek globalny
»Ile to jest«
W 2007 roku w Polsce wyprodukowano
2 947tys. ton,
olska jest największym rynkiem
w tej części Europy. Nie dziwi więc
fakt, że od dwudziestu lat swoje
interesy lokują nad Wisłą największe
światowe koncerny. Nie inaczej jest
w branży papierniczej. Nie brakuje u nas
żadnej z największych na świecie firm.
Swoje zakłady produkcyjne mają tu Stora
Enso, International Paper, Mondi, ITC
czy UPM. Powoduje to, że produkcja
papieru jest w naszym kraju praktycznie
sprywatyzowana, a większość spółek
ma przewagę kapitału zagranicznego.
A mimo to rodzima branża celulozowo-papiernicza korzysta niemal wyłącznie
z polskich surowców – drewna z lasów
państwowych i makulatury. Niewielki
odsetek materiałów do produkcji pochodzi
z importu – głównie z Białorusi.
papieru i tektury. Do przewiezienia całej
produkcji należałoby wykorzystać
164 tys.
Fot. Johannes Raitio/www.sxc.hu
ciężarówek, każda o ładowności
18 ton.
Nowoczesna maszyna papiernicza w belgijskiej fabryce Stora Enso
Produkcja papieru
i tektury w Polsce
Papier – barometr gospodarki
dane w tys. ton
2.947
2.822
2.699
2.540
2.362
2.206
2.018
1.934
1.823
1.718
1.477
1.065
Przemysł papierniczy jest jednym z najlepszych mierników
światowej gospodarki. Każda, nawet najdrobniejsza
dekoniunktura natychmiast odbija się na wielkości produkcji.
Przeciwko branży jest także technologia, bo epoka przenośnych
komputerów, telewizji cyfrowej, wiadomości SMS i elektronicznej
poczty odzwyczaja nas od kartki, długopisu i gazety. A mimo to,
na przekór modzie i nowym nawykom, produkcja papieru stale
rośnie. Bo wynalazek sprzed kilku tysięcy lat wciąż zajmuje
bardzo ważne miejsce w naszym życiu.
Źródło: GUS, Mały rocznik statystyczny Polski 2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1995
1990
14 Dzisiaj Styczeń 2009
QCS w papierni w niemczech
Przemysł papierniczy
P
apier jest jednym z najstarszych wynalazków człowieka,
w zbliżonej formie używanych
do dziś. Jako datę jego wynalezienia przyjmuje się rok 105
naszej ery, ponieważ z tego właśnie okresu pochodzi pierwsza pisemna wzmianka
o metodzie wytwarzania papieru. Notkę
sporządził chiński urzędnik Tsai Lun, pracujący na dworze cesarza He Di z dynastii Han. Jednak w rzeczywistości papier
znany był znacznie wcześniej, bo jego
skrawki datowane na 8 rok przed naszą
erą znaleziono w Nefrytowej Bramie, granicznej strażnicy Jedwabnego Szlaku. Ale
zaszczyt przejścia do historii papiernictwa
przypadł eunuchowi Lun, który swój papier
wyprodukował z łyka morwy, odpadów konopi, starych sieci rybackich i szmat.
Nowy wynalazek dotarł do Europy kilkaset lat później, przywieźli
1990go Arabowie,
1.065
którzy po bitwie nad rzeką Tałas w 751 roku
1995papierników
1.477
wzięli do niewoli chińskich
i w ten sposób posiedli1998
i rozpowszechnili
1.718
tajemnicę produkcji papieru. Jednak nie
1999 1.823
2000 1.934
2001 2.018
od razu zyskał on akceptację na Starym
Kontynencie. Na przeszkodzie stała jego
mała trwałość, a także... arabskie pochodzenie, z powodu którego kraje chrześcijańskie opornie go przyjmowały. Była to nie
tylko mentalna niechęć, ale wręcz prawne
zakazy – na przykład w statucie miasta
Padwa zapisano w 1236 roku, że dokumenty spisane na papierze nie mają mocy
prawnej. Również cesarz Fryderyk II wydał zakaz przygotowywania papierowych
dokumentów notarialnych i rozporządzeń.
Dumni Europejczycy wciąż preferowali pergamin jako materiał piśmienniczy.
to przemysł papierniczy jest pod ciągłym
ostrzałem obrońców przyrody. Dlatego też
producenci papieru starają się zużywać
go jak najmniej. Według Stowarzyszenia
Papierników Polskich do produkcji papieru wykorzystuje się przede wszystkim
tzw. papierówkę, czyli drzewa z cięć sanitarnych, pozyskiwane przy pielęgnacyjnym
wyrębie lasów, oraz makulaturę. Oczywiście ilość drewna zużywanego do produkcji zależy od rodzaju papieru, najlepsze
gatunki wymagają dużego udziału włókien
pierwotnych, a makulatura nie przekracza
10 proc.
To na szczęście zamierzchła historia.
Dzisiaj papier jest jednym z elementów naszej codzienności. Jego odmian i rodzajów
jest nieskończenie wiele – służy do pisania i drukowania, jest nośnikiem informacji
i doskonałym materiałem na opakowanie, a także dzielnie wspomaga higienę.
O morwie, konopiach i starych sieciach nikt
już nie pamięta, a podstawowym składnikiem papieru stało się włókno celulozowe,
pozyskiwane z drewna. Niesie to ze sobą
pewne konsekwencje, bowiem drewno
to cenny, ekologiczny surowiec, a przez
Nie to jest jednak największym zmartwieniem przemysłu papierniczego,
ale jego absolutna i bezwzględna zależność od konsumpcji na światowych
rynkach. Kiedy zmniejsza się sprzedaż,
producenci nie zamawiają opakowań i papiernie nie mają zbytu. I choć w Polsce
światowy kryzys nie jest jeszcze boleśnie
odczuwalny, to już pod koniec ubiegłego
roku większość papierni wstrzymywała
czasowo produkcje, bowiem – jak na dobry barometr przystało – dekoniunktura natychmiast została w branży zauważona.
Styczeń 2009 Dzisiaj 15
Fot. na kolumnach: Arch. ABB; Stora Enso
P