Czy powstają różnice kursowe, jeśli firma spłaca pożyczkę w walucie

Dziennik Gazeta Prawna 16/2010 z 25.01.2010 [dodatek: Tygodnik Podatkowy, str. 15]
Czy powstają różnice kursowe, jeśli firma spłaca pożyczkę w walucie
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posiada konto walutowe w polskim banku. Zaciągnęła w tym banku pożyczkę
walutową i spłaca ją w walucie ze środków zgromadzonych na koncie. Czy w takiej sytuacji powstają różnice kursowe? Jeśli
powstają, to według jakiego kursu należałoby przeliczać te różnice kursowe? O odpowiedź poprosiliśmy Izbę Skarbową w Łodzi
oraz Szymona Dalca, doradcę podatkowego z Dalc i Ochocki – Doradcy.
IZBA SKARBOWA W ŁODZI ODPOWIEDZIAŁA DGP
Zasady ustalania różnic kursowych w związku ze spłatą kredytu (pożyczki) w walucie obcej określone są w art.
15a ust. 2 pkt 5 i ust. 3 pkt 5 ustawy 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z
2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.). Jak wynika z art. 15a ust. 2 pkt 5 ustawy, dodatnie różnice kursowe
powstają, jeżeli wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego
kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 3 pkt 5 ustawy, ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość kredytu
(pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego
spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
Zatem, z podatkowego punktu widzenia, różnice kursowe związane z kredytami (pożyczkami) zaciągniętymi i
spłacanymi w walucie obcej powstają, jeżeli wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania
jest wyższa (dodatnie różnice kursowe) lub niższa (ujemne różnice kursowe) od wartości tego kredytu (pożyczki)
w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
EKSPERT WYJAŚNIA
Szymon Dalc
doradca podatkowy, Dalc i Ochocki – Doradcy
Szymon Dalc, doradca podatkowy, Dalc i Ochocki – Doradcy
Tak, w opisanym przypadku powstaną różnice kursowe. Do przeliczenia można przyjąć np. kurs faktycznie
zastosowany lub kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z uwzględnieniem poniższych wyjaśnień.
Definicja różnic kursowych zawarta jest w treści art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W
przypadku kredytów i pożyczek dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:
1z3
● kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w
dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni,
● kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w
dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
Ujemne różnice kursowe powstają natomiast, jeżeli wartość:
● kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w
dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni,
● kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w
dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
Różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania
przychodów jako ujemne różnice kursowe, w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi
według powyższych zasad.
Podatnik ma obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w języku polskim i walucie polskiej (art. 9 ustawy z 29
września 1994 r. o rachunkowości). W związku z tym zarówno waluta przechowywana na walutowym rachunku
bankowym, zaciągnięta w walucie pożyczka, jak i wartość kwoty spłaty muszą zostać przeliczone na walutę
polską. Przy przeliczaniu powstaną różnice wartości, które spełniać będą definicję różnic kursowych.
Zgodnie z powyżej określoną zasadą do przeliczenia na złote stosuje się kurs waluty obcej faktycznie
zastosowany w dniu zaistnienia zdarzeń, jakimi w tym wypadku są zaciągnięcie pożyczki, a następnie jej spłata.
W zakresie wyceny walut na rachunku dewizowym podatnicy wyznaczają kolejność wyceny środków lub
wartości pieniężnych w walucie obcej według przyjętej metody stosowanej w rachunkowości, której nie mogą
zmieniać w trakcie roku podatkowego. Oznacza to, że wpływ i wypływ środków pieniężnych na rachunku
dewizowym odbywa się według metody FIFO lub tzw. średniej ważonej na podstawie kursu historycznego.
Ustawa podatkowa nie definiuje pojęcia kursu faktycznego. Wskazuje natomiast w przepisie art. 15a ust. 4, że w
przypadku gdy nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, przyjmuje
się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.
W praktyce oznacza to, że kurs faktyczny może być kursem dowolnie przyjętym i zastosowanym przez
podatnika do przeliczenia waluty. Może to być np. kurs, po jakim bank dokonał faktycznego przeliczenia, kurs
kupna lub sprzedaży dewiz stosowany przez bank, z którego usług korzysta podatnik, lub inny przyjęty przez
podatnika kurs, pod warunkiem że kursy te nie będą zawierać się w przedziale, jaki wyznacza powiększona lub
pomniejszona o 5 proc. wartość kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia
roboczego poprzedzającego dzień faktycznie zastosowanego kursu waluty. Ograniczenie takie wynika bowiem z
treści art. 15 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Przy wyborze zasad przyjmowania kursu waluty do przeliczeń należy pamiętać, aby zasada ta była stosowana
wobec wszystkich transakcji w danym roku podatkowym.
Opracował Łukasz Zalewski
Podstawa prawna
Art. 15, art. 15a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z
2z3
2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).
Art. 9 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 z późn.
zm.).
Zródło: INFOR LEX Księgowość Plus publikacja z serii INFOR LEX
Copyright © 2010 INFOR PL S.A. Wszelkie prawa zastrzeżone.
3z3