iszy - Polski Związek Głuchych

iszy
IV/2011
ISSN 1509-5436
czasopismo niesłyszących i nie tylko...
Krystian Foltyniewicz
4
w programie
TVN „MAM TALENT”
Projekt Sztuka Bez Barier
16
Prezentacja prac uczestników projektu realizowanego
przez Oddział Zachodniopomorski PZG
Wywiad z dr. Pawłem
Rutkowskim
24
kierownikiem Pracowni Lingwistyki Migowej
Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego
GŁUSI W KULTURZE | KULTURA OTWARTA NA GŁUCHYCH | NASZE SPRAWY | KĄCIK DLA RODZICÓW I DZIECI
Kajetana Maciejska-Roczan
prezes ZG PZG
Drodzy Czytelnicy!
Z
przyjemnością oddajemy w Państwa ręce, już ostatni w tym roku, numer naszego kwartalnika
dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu
Wydarzenie artystyczne – priorytet 5 – Czasopisma.
W bieżącym numerze zapraszamy do przeczytania wywiadu z Krystianem Foltyniewiczem, niesłyszącym
tancerzem uczestniczącym w programie „Mam talent”.
Przedstawiamy również relację ze spektaklu będącego uwieńczeniem warsztatów teatralnych z udziałem
głuchych aktorów w Muzeum w Wilanowie.
Na łamach naszego kwartalnika publikujemy wywiad z Zarządem Polskiej Sekcji Młodzieży Głuchej,
organizatorem obozu artystycznego pt. „Podróż w głąb siebie”.
Informujmy również o realizowanym przez Uniwersytet Warszawski projekcie opracowywania korpusu
polskiego języka migowego.
Na łamach naszego czasopisma prezentujemy nagrodzone prace w konkursie „Magiczna Europa II”.
Rodziców wychowujących dzieci z wadami słuchu informujemy o przysługujących im prawach.
Życzymy miłej lektury!
iszy
Kwartalnik „Świat Ciszy”
w 2011 r. jest dofinansowany
ze środków Ministra
Kultury i Dziedzictwa
Narodowego.
2
iszy
IV/2011
Prezes Polskiego Związku Głuchych
Kajetana Maciejska-Roczan
Wydawca:
Polski Związek Głuchych Zarząd Główny
ul. Białostocka 4, 03-741 Warszawa
www.swiatciszy.pl, www.pzg.org.pl
Redaktor naczelna: Kajetana Maciejska-Roczan
Zespół redakcji: Pracownicy, wolontariusze
i przyjaciele PZG
Grafika i DTP:
Michał Jaromin - www.creativy.com
Materiałów redakcyjnych wydawnictwo nie wysyła
do autoryzacji. Redakcja nie zwraca materiałów nie
zamówionych oraz zastrzega sobie prawo do skracania i adjustacji tekstów, a także zmiany tytułów.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Przedruk materiałów
lub ich część tylko za pisemną zgodą redakcji. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam
i ogłoszeń. Artykuły te nie muszą odzwierciedlać poglądów wydawnictwa.
© Wszelkie prawa zastrzeżone przez ŚWIAT CISZY.
Krystian Foltyniewicz
w programie
TVN„MAM TALENT”
Projekt Sztuka
Bez Barier
GŁUSI W KULTURZE
4
Krystian Foltyniewicz
16
w programie TVN „MAM TALENT”
6 Obóz artystyczny PSMG
10
Międzynarodowy Dzień Głuchych
w Opolu
11
7 Europejski Festiwal Sztuki
i Kultury Głuchych 2012
w Estonii
12
Zwycięzcy konkursu
Magiczna Europa II
14
Jubileuszowy rok
„Teatru-3" PZG
16
Projekt Sztuka Bez Barier
- Doradztwo, Zawód, Poradnictwo
ULTURA OTWARTA
K
NA GŁUCHYCH - KRAJ
19
Okulary w kinach
dla niesłyszących
4
Obóz artystyczny
PSMG
Wywiad z dr. Pawłem
Rutkowskim
20Teatr Głuchych w Muzeum
w Wilanowie
KULTURA OTWARTA
NA GŁUCHYCH - ŚWIAT
21
Deaffest 2012
- przegląd filmow Głuchych
21
Hamill z napisami
dla niesłyszących
21
„Switched At Brith”
Kolejne odcinki serialu
z niesłyszącymi aktorami
22
Teatr i restauracja
z językiem migowym w Izraelu
22
Francuski film „Ludzie Boga”
z napisami dla niesyszących
23
Centrum kultury Głuchych
23
300 Rocznica Abbé de L´Épée
23
Lady Gaga zainspirowana
językiem migowym
6
24
NASZE SPRAWY
24
Wywiad z dr. Pawłem
Rutkowskim
26
Projekt Spółdzielnia socjalna
szansą dla osób niesłyszących
26 Projekt GESTU w Austrii
26
International DEAF POLONIA
Wrocław 2012
KĄCIK DLA RODZICÓW I DZIECI
27
Turnusy wczesnego
wspomagania rozwoju
dziecka niesłyszącego
28 Prawa dziecka niesłyszącego
w Polsce - II część
ulgi podatkowe, pies przewodnik,
tłumacz w muzeum
29
Katalog szkół
wersja on-line
30 Jesienny obraz
IV/2011
iszy
3
GŁUSI W KULTURZE
Małgorzata Bezubik
Krystian
Foltyniewicz
W PROGRAMIE TVN
„MAM TALENT”
4
iszy
IV/2011
GŁUSI W KULTURZE
Jakie są Pana zainteresowania
artystyczne?
Jestem zafascynowany stylem Moonwalk, którego twórcą jest Michael Jackson. Oprócz tańca projektuję i szyję sobie kostiumy. Tworzę
również choreografię. Zajmuję się
także malarstwem i rysuję.
mie Mam Talent namówił mnie
mój kolega.
Czy jest Pan osobą niesłyszacą?
Tak, mam ok. 80% utraty słuchu.
Jak wyglądała współpraca
z ekipą programu „Mam talent”?
Ekipa programu Mam talent
bardzo życzliwe mnie przyjęła.
Bardzo pozytywnie zareagowali
na to, że jestem osobą niesłyszącą.
Skąd pomysł na występ w programie „Mam Talent”?
Od dzieciństwa moim marzeniem był taniec, którego uczę się
od 1993 r. Do udziału w progra-
Jak opracowuje Pan choreografię do swoich tańców?
Najpierw próbuję wsłuchać się
w dźwięki utworu muzycznego.
W tym celu najpierw nakładam
słuchawki, a następnie układam
choreografię obserwując ruchy
ciała w lustrze.
Jakie ma Pan plany związane
z działalnością artystyczną na
przyszłość?
Przede wszystkim plany związane z twórczością taneczną, będącą moją życiową pasją, którą chcę
się dzielić z innymi ludźmi.
Życzymy powodzenia w realizacji artystycznych pasji!
Wywiad przeprowadziła
Halina Kierach
IV/2011
iszy
5
y
n
z
c
y
t
s
y
t
r
a
z
ó
b
O
G
M
PS
GŁUSI W KULTURZE
6
iszy
IV/2011
GŁUSI W KULTURZE
Ashton Jean-Pierre
IV/2011
iszy
7
GŁUSI W KULTURZE
Jak narodził się pomysł na obóz artystyczny (II obóz PSMG)?
Pomysł na obóz artystyczny pojawił się
podczas Walnego Zgromadzenia Delegatów PSMG, które odbyło się dwa lata
temu. Nowo wybrany Zarząd PSMG
przyjmował od delegatów różne postulaty dotyczące działalności tej kadencji.
Jednym z takich postulatów była właśnie
organizacja obozu artystycznego. PSMG
ma na celu zrealizować możliwie jak najwięcej postulatów z Walnego Zgromadzenia, toteż postanowiło zorganizować
taki obóz dla młodzieży głuchej.
Jaki był program obozu?
Pierwszego dnia był czas dla uczestników na zapoznanie się ze sobą. W tym
celu zorganizowaliśmy różne zabawy
integracyjne na „przełamanie lodów”.
W kolejnych dniach najważniejszym
punktem programu obozu były wykłady i warsztaty z czterech dziedzin
sztuki: malarstwa, fotografii, poezji
i teatru oraz pantomimy. Warsztaty
malarskie były dla uczestników nietypowe i nowoczesne. Podczas nich
wykorzystywano różnorodne ciekawe
8
iszy
IV/2011
materiały potrzebne do stworzenia
malarskiego kolażu i rzeźby miejskiej.
Również warsztaty fotograficzne były
prawdziwie artystyczne, uczestnicy mieli okazję spróbować wyrazić
siebie poprzez aparat fotograficzny.
Niektórzy uczestnicy byli modelami
podczas plenerów fotograficznych.
Z kolei warsztaty z teatru i poezji były
dla większości uczestników nowym
i ciekawym doświadczeniem. Dzięki
warsztatom uczestnicy nie tylko nauczyli się pokazywać pantomimę, ale
także poznawać dzięki niej swoje ciało. Odbył się także mały konkurs na
najciekawsze dzieło malarskie. Osoby
wyróżnione otrzymały nagrody. Jednego dnia wieczorem był mini wykład - relacja z uczestnictwa sekretarz
PSMG Agnieszki Grzymskiej na V
obozie WFDYS (Światowej Federacji
Sekcji Młodzieży Głuchej). Uczestnicy
byli zaciekawieni tym, iż takie obozy
odbywają się na świecie. Był również
wieczór, podczas którego wyświetlane były filmy z poezją i o teatrze głuchych. Ciekawą i nietypową atrakcją
były warsztaty z filcowania, które
odbyły się w Centrum Terapii Zajęciowej. Uczestnicy mieli możliwość
wykreowania z filcu biżuterii: bransolet, kolczyków i innych ozdób. Jednak
nie chcieliśmy, aby cały czas obozu był
wypełniony zajęciami. Dlatego też odbyła się wycieczka do pięknego Starego
Miasta Wrocławia. Zorganizowaliśmy
również poszukiwanie krasnoludków.
Uczestnicy mieli za zadanie ich znaleźć
jak najwięcej korzystając z pomocy
mapy. Znalezione krasnoludki uwieczniali na zdjęciach. To była ciekawa
i nietypowa atrakcja obozu. Ponadto
odbywały się także różnorodne warsztaty rozrywkowe, podczas których
grupy uczestników zmierzały się z rozwiązywaniem na czas sudoku, wykreślanek i oznaczaniem mapy Polski.
Ostatniego dnia, podczas ceremonii
zamknięcia obozu, uczestnicy zaprezentowali przedstawienie z wykorzystaniem poezji i pantomimy obrazujące
różne dziedziny sportu. To było piękne
zobaczyć całokształt ich pracy podczas
obozu artystycznego. Po przedstawieniu uczestnicy czuli się spełnieni, gdyż
zobaczyli, że udało im się zaprezento-
GŁUSI W KULTURZE
wać piękną sztukę. Miłą niespodzianką był pokaz poezji migowej przez
Rafaela – Evitana Grombelkę oraz
pantomimy i również poezji przez
Iwonę Cichosz. Był to wspaniały prezent dla uczestników i Zarządu. To był
wspaniały prezent. Wieczorem odbyła się pożegnalna impreza do białego
rana. Podsumowując: program obozu
był wypełniony wieloma atrakcyjnymi
zajęciami, które motywowały uczestników do różnorodnej aktywności zarówno fizycznej, jak i umysłowej.
Kto prowadził zajęcia artystyczne?
Na naszym obozie byli głusi artyści
zarówno z Polski jak i zagranicy. Zaprosiliśmy ich po to, aby poprowadzili
warsztaty i wykłady z czterech dziedzin
sztuki: malarstwa, fotografii, poezji
i teatru oraz pantomimy.
Zajęcia z malarstwa poprowadziła
Agnieszka Kołodziejczak z Łodzi. Z fotografii – Ashton Jean – Pierre z Anglii.
Poezji i teatru – Rafael - Evitan Grombelka z Niemiec oraz z pantomimy
– Iwona Cichosz z Gdańska. Wszyscy
nasi artyści mają ogromne doświad-
czenie, wiedzę i umiejętność przekazu młodzieży idei obozu – podróży
w głąb siebie. Nasi głusi artyści byli dla
nas i uczestników jakby „światłem” na
drodze w nocy – ich światło pozwoliło
młodym głuchym zobaczyć ich własną
artystyczną duszę, ich własne możliwości, ich własne umiejętności. Dotyczy to
również młodych artystów, którzy odkryli swoją pasję, lecz chcieli poznać inne
możliwości sposobu wyrażania siebie.
Ile osób wzięło udział w obozie?
W sumie w obozie wzięło udział 16
osób, z czego byli to uczestnicy, Zarząd
PSMG, Koordynator Regionalny oraz
nasi artyści – wykładowcy. Jednak im
mniej osób tym łatwiej i mocniej można było się zintegrować.
Jakie były wrażenia uczestników
Obozu? Jakie zainteresowania odkryli niektórzy z nich?
Wrażenia uczestników były różne, ale
wszystkie pozytywne. Wszyscy byli
zadowoleni z udziału w tym obozie.
Niektórzy wspominali, że na początku obca im była poezja w PJM, a pod
koniec obozu potrafili ją stworzyć
i przedstawić publiczności. Ponadto zdobyli oni inne cenne umiejętności. Nauczyli się robić wspaniałe fotografie, tworzyć
rzeźbę miejską, a także wyrażać siebie
poprzez malarstwo. Jeden z uczestników
przyznał na początku, iż nie jest żadnym
artystą i nie potrafi zrobić zdjęcia z ciekawym ujęciem. Pod koniec udało mu się
zrobić piękne zdjęcia, a także pięknie zamigał poezję w PJM wraz z pantomimą.
Zatem cieszymy się, że ten obóz sprawił, że młodzież „wyruszyła” w podróż
w głąb siebie i odkryła nowe pasje, umiejętności. Ten obóz był również korzystny dla młodych artystów, którzy pragną
wciąż odkrywać w sobie coś nowego
i nieznanego. Również pozytywne jest
to, iż nasi artyści pokazali młodzieży,
jak mogą wyrazić swoje uczucia, emocje, myśli i wyobraźnię. Z tego młodzież
bardzo się cieszyła. Artyści byli bardzo oddani podczas swoich wykładów
i warsztatów, starali się przekazać wiedzę
uczestnikom, dzięki czemu byli oni bardzo usatysfakcjonowani.
wywiad przeprowadziła Małgorzata Bezubik
IV/2011
iszy
9
GŁUSI W KULTURZE
Dzień
Głuchych
Iwona Błaszczyk
Międzynarodowy
w Opolu
P
olski Związek Głuchych Oddział Opolski zorganizował
obchody Międzynarodowego
Dnia Głuchego 2011 we współpracy
z Miejską Biblioteką Publiczną w Opolu i Teatrem Zapadnia z Młodzieżowego Domu Kultury. Impreza odbyła
się 24 września i została sfinansowana
ze środków Prezydenta Miasta Opola
w ramach realizacji projektu „Przełamujemy ciszę”, który miał na celu
przełamanie ciszy społecznej panującej wokół problemów osób głuchych.
Obchody święta zostały podzielone
na dwie części: pierwsza odbyła się
w Miejskiej Bibliotece Publicznej.
Uroczystego otwarcia obchodów dokonali prezes oddziału, pan Jarosław
Duszak i wiceprezes, pan Ryszard
Kula. Po krótkiej części oficjalnej
zwiedziliśmy najnowocześniejszą bibliotekę na Opolszczyźnie. Zapoznaliśmy się ze zbiorami książkowymi,
czytelnią, galerią i mediateką. W jednej z sal zorganizowaliśmy wystawę
10
iszy
IV/2011
prac plastycznych i fotografii osób
niesłyszących, członków naszego stowarzyszenia. Swoją twórczość zaprezentowali: Agata Szczepańska, Izabela
Skowronek, Artur Nonckiewicz i Alfred Polok.
Kolejnym punktem programu był
pokaz filmu poruszającego tematykę szeroko pojętej Kultury Głuchych. Spotkanie w bibliotece miało
charakter otwarty dla wszystkich
mieszkańców Opola. Każdy zainteresowany mógł zapoznać się
z twórczością osób niesłyszących
i poznać ich środowisko.
Druga część spotkania odbyła się
w sali widowiskowej Młodzieżowego
Domu Kultury, w której obejrzeliśmy
występ artystyczny Teatru Ruchu Zapadnia.
Zakończenie obchodów miało miejsce w odnowionej przez niesłyszących
siedzibie Opolskiego Oddziału Polskiego Związku Głuchych w Opolu
przy ul. 1 Maja 21. Sztuki i Kultury Głuchych 2012 w Estonii
7 Europejski Festiwal
GŁUSI W KULTURZE
7
Europejski Festiwal Sztuki
i Kultury Głuchych odbędzie się 5-12 sierpnia 2012 r.
w Tallinie, w Estonii. Poszukujemy występów z różnych gatunków artystycznych włącznie
z sztukami teatralnymi, poezją,
komedią, tańcem i
sztukami
artystycznymi. Preferujemy artystów cieszących się pozytywnym wizerunkiem Głuchoty
(niedyskryminujące innych Głuchych), m.in. z różnych aspektów
kultury i historii Głuchych. Występ może być oparty na literaturze
i powinien trwać ok. 20-24 minuty. Proponujemy wykorzystanie
w swoim występie International
Sign (pol. Międzynarodowy Język
Migowy), tak aby występ był zrozumiały dla wszystkich.
DVD oraz aplikację należy wysłać
do 6 lutego 2012 r.. Kto w tym czasie (do 6 lutego) wyśle te materiały,
będzie zwolniony z opłaty rejestracyjnej. Po 6 marca opłata rejestracyjna (formularz rejestracyjny
z dołączoną płytą DVD) będzie
wynosić 50 EUR, zaś od 6 kwietnia – 100 EURO. Koszt udziału wynosi 10 EURO za osobę
i będzie trzeba go uiścić po skończeniu.
Prosimy o wysłanie DVD i formularza rejestracyjnego
pod następujący adres:
Festival
Eesti Kurtide Liit
Nõmme tee 2
13426 Tallinn
Estonia
Estoński Związek Głuchych prosi o wysłanie DVD.
Estoński Związek Głuchych prosi
o wysłanie DVD.
Chcemy zorganizować artystyczną
wystawę podczas festiwalu. Jeśli
znają Państwo Głuchych artystów
proszę o wysłanie do nas imienia
i nazwiska proponowanej osoby
oraz kontaktu do niej.
Informacja o kosztach: organiza-
tor zapewnia zakwaterowanie oraz
posiłki (7 śniadań i 1 ciepły posiłek przez 5 dni) dla pięciu osób
i uroczystą kolację dla jednej osoby
(lidera grupy).
Koszty transportu (samolot, pociąg,
autobus, samochód) są pokrywane przez uczestników. Szczegółowe
informacje zostaną wysłane po
dokonaniu rekrutacji uczestników.
Tiit Papp, chairman
([email protected], fax: (+372) 6 552 510)
Kadri Hein, project co-ordinator
([email protected])
Estonian Association of the Deaf
(www.ead.ee)
tłumaczenie: Małgorzata Bezubik
IV/2011
iszy
11
GŁUSI W KULTURZE
Zwycięzcy konkursu
W
kategorii zdjęcie zwycięzcy wybrani zostali w internetowym
głosowaniu
2-15.11.2011.
Magicz
Katarzyna Sobczak
- zdjęcie: „Bezpieczna noc”
- 24% głosów
Klaudia Talarek
- zdjęcie: „Biało Czerwoni nad Wisłą”
- 19% głosów
Marek Olędzki
- zdjęcie: „Nad jeziorem”
- 16% głosów
W kategorii esej przyznane zostały dwa
równorzędne wyróżnienia dla Uczniów
Liceum Ogólnokształcącego nr 38
w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym
dla Dzieci Słabowidzących nr 8 w Warszawie. Zdobyli je: Mariusz Drohomiecki - 18 lat, Warszawa oraz Karol
Irla - 18 lat, Warszawa.
Nagrodą w konkursie jest wycieczka do
Brukseli. „Bezpieczna noc” Katarzyna Sobczak
Uczennica Liceum Profilowanego
w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla
Głuchych w Warszawie, lat 19, Siedlce
„Biało Czerwoni nad Wisłą” Klaudia Talarek
Uczennica Liceum Profilowanego
w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla
Głuchych w Warszawie, lat 18, Warszawa
12
iszy
IV/2011
„Przygoda” Mateusz Borowski
Uczeń Gimnazjum w Instytucie
Głuchoniemych w Warszawie,
lat 16, Bydgoszcz
„Nad jeziorem” Marek Olędzk
Uczeń Technikum Kucharskiego
w Instytucie Głuchoniemych
w Warszawie, lat 18, Otwock
GŁUSI W KULTURZE
zna Europa II
„Moje miasto Lublin” Barbara Kołtun
Uczennica Liceum Profilowanego
w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla
Głuchych w Warszawie, lat 19, Wilkołaz
„Gdzieś na wsi”Adam Gerasik
Uczeń Technikum Uzupełniającego
w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla
Głuchych w Warszawie, lat 19, Cieszyn
„Awaryjne lądowanie” Marlena Sutersk
Przysposobienie do Pracy w Instytucie
Głuchoniemych w Warszawie, lat 18,
Warszawa
„Moda rowerów” Miłosz Szarłat
Uczeń Liceum Profilowanego
w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym
dla Głuchych w Warszawie, lat 19, Kutno
„Kolor kamienia” Norbert Harasimiuk
Uczeń LO w Instytucie Głuchoniemych
w Warszawie, lat 20,
Górki
IV/2011
iszy
13
GŁUSI W KULTURZE
Jubileuszowy rok
„Teatru-3” PZG
J
ubileusz 40-lecia działalności
„Teatru-3” PZG, stał się okazją
do podróży w przeszłość. Trzydziesta pierwsza premiera, tym razem spektaklu pt. „Fotoplastikon”
odbyła się 28 listopada 2010 roku.
Zawarta jest w niej historia Teatru-3
w formie wyświetlanych zdjęć i filmów
oraz występów na żywo. Na scenie występują aktorzy z różnych okresów jego
działalności, a pozostali są również
obecni na ekranie.
Historia Teatru-3 zaczęła się w 1970
roku. W początkowym okresie występy były realizowane w konwencji etiud
pantomimicznych. Niesłyszącym mimom, którzy występowali w pierwszym
dziesięcioleciu i którzy utrzymują do
dziś kontakt ze swoim teatrem, zaproponowano udział w jubileuszowym
przedstawieniu. W trakcie projekcji archiwalnych zdjęć na ekranie, na scenie
pokazują oni 12 etiud. Występy i projekcje oglądają zarówno widzowie-aktorzy,
którzy zajęli miejsca w zaaranżowanym
na scenie pomieszczeniu fotoplastikonu
oraz widzowie zebrani na widowni.
Występ rozpoczął Operator - Olgierd
Koczorowski sprawdzający najpierw
urządzenia i salę projekcyjną, a następnie wpuszczający pierwszych widzów:
Izabelę Sasek, Grażynę i Dariusza
Kasperowiczów, którzy zajęli miejsca
M Zemlik
14
iszy
IV/2011
Hubert Bartłomiejski
przy wizjerach. Pierwsze dwie etiudy
pt. „Mim” i „Ptak” wykonał Bronisław
Stankiewicz, ukazując podstawowe
elementy pantomimy i teatru ruchu.
W drugiej, w roli Myśliwego wystąpił
również Wojciech Zawodny.
W etiudach pt. „Rzeźba” i „Ławeczka”
wystąpili: Janina Zakrzewska, Arkadiusz Pałtyński i Zbigniew Maruszczak.
Melancholijny powrót do historii polskiej motoryzacji, gdy po drogach jeździły samochody o nazwie „Syrena”
z charakterystyczną budową karoserii oraz z, przynajmniej w pierwszych
modelach, odwrotnie otwieranymi
drzwiami, przedstawili w etiudzie pt.
„Samochód” Andrzej Szyłowicz i Zbigniew Maruszczak.
Kolejne etiudy takie, jak: „Parasol”,
„Szyba”, „Uczucie”, „Pojedynek”, „Ciężarowiec”, „Schody do nieba” oraz
„Malarz” i „Operacja” były okazją do
indywidualnych popisów mimów.
Po pierwszej części, wypełnionej projekcją zdjęć i etiudami pantomimicznymi, kolejną zilustrowano fragmentami filmów. Były to kilku minutowe
zapisy programów: „Tratwa Meduzy”
w reż. Zygmunta Zdanowicza, tryptyku- „Między życiem a śmiercią”, „Dwa
oblicza” i „Słów inne poczęcie” oraz
„Black & White w reż. Arkadiusza
Buszko i Piotra Ratajczaka, a następ-
nie fragmenty programów: „Striptiz”
w reż. Herberta Gantschachera oraz
„Mutacje”, „Człowiek i dwa światy”,
„Przelewickie opowieści” i „Baśniowy
wieczór” reż. Huberta Bartłomiejskiego.
Podczas projekcji „Tratwy Meduzy”
mim, Zbigniew Maruszczak zagrał
końcową scenę ostatniego rozbitka
zmagającego się ze sztormem, samotnością i beznadzieją.
W trakcie filmu z programu pt. „Mutacje”– na scenie Szczepan Pieścik jeszcze raz wcielił się w postać Dyktatora,
który podczas sprowokowanych zawirowań społecznych, zmienia jedynie
stronę wierzchniego ubrania, pozostając u władzy.
Tryptyk „Między życiem a śmiercią”,
„Dwa oblicza” i „Słów inne poczęcie”,
przedstawiono fragmentami filmowymi oraz z wejściem Kobiety-Inspektorki – Agaty Kaczmarczyk i Reprezentantów Różnych Osobowości – Arkadiusza
Pałatyńskiego, Adama Sapritonowa
i Jerzego Tyszki.
W przedstawieniu pt. „Striptiz”, „Pan
nr 1” Arkadiusz Kołota i „Pan nr 2”
Adam Sapritonow odtworzyli wyrwane z kontekstu sceny dialogu, prowadzone w języku migowym.
Film z programu „Przelewickie opowieści” z akcją wśród bajecznych plenerów Ogrodu Dendrologicznego
M Zemlik
H. Bartłomiejski
GŁUSI W KULTURZE
M Zemlik
w Przelewicach, na scenie dopełniły
postaci wędrującej Augusty – Alicja
Foryś i upiększającego świat, Jaroszka
– Agata Kaczmarczyk.
„Baśniowy wieczór”, oprócz projekcji
scen filmowanych w uroczych zakątkach Szczecina, był okazją do pokazania
tańca Breakdance w wykonaniu niesłyszącego wykonawcy, Pawła Molędy.
Ostatnia scena pochodziła z programu
„Black and White”. Na filmie pokazano fragmenty pochodzące z występu
premierowego ukazującego podróż
bohaterów po różnych krainach, a całość zakończyła scena wejścia postaci
w mechanicznym teatrzyku do rodzinnej fotografii.
Po błysku flesza, punktowe światło wyłoniło z grupy Arkadiusza Pałatyńskiego, który w języku migowym przedstawił tekst z dramatu „Bohaterowie
i maski” – „Być albo nie być oto jest pytanie…”, a następnie w pełnym świetle
pozostali aktorzy migając dodali „Teatr-3 to my”
Po zakończeniu części artystycznej
rolę gospodarza wieczoru przejął prezes Oddziału Zachodniopomorskiego
PZG Jerzy Kałużny, przedstawiając
obecnych na sali zaproszonych gości, m.in.: Prezydenta Miasta Szczecin
– Piotra Krzystka, Przewodniczącego
Rady Miasta Szczecin - Bazylego Barana, Wiceprzewodniczącego Rady
Miasta Szczecin – Jana Stopyrę, przed-
M Zemlik
stawicielki Państwowego Funduszu
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
– Annę Rąbel i Marzennę Marciniuk.
Na sali byli również obecni członkowie
rodziny wieloletniego reżysera Teatru-3
Zygmunta Zdanowicza, który odszedł
26 października w okresie przygotowań
do premiery, a którego pamięć wszyscy
uczcili minutą ciszy.
Następnie mimowie Janina Zakrzewska
i Bronisław Stankiewicz zostali odznaczeni medalami „Za zasługi dla Miasta Szczecina”. Odznakami Polskiego
Związku Głuchych zostali uhonorowani
złotą – Arkadiusz Pałatyński i kierownik
artystyczny Teatru-3 - Hubert Bartłomiejski, srebrnymi – Grażyna Kasperowicz, Izabela Sasek, Szczepan Pieścik,
Jerzy Tyszko i Piotr Nowak.
Dyplomy z rąk Prezydenta Miasta
Szczecin otrzymali: Adela Dymna, Józef Dymny, Elżbieta Modlińska, Zbigniew Maruszczak, Andrzej Surówka,
Szczepan Pieścik, Arkadiusz Pałatyński
oraz Hubert Bartłomiejski.
Następnie H. Bartłomiejski podziękował wszystkim, którzy przyczynili
się do największego sukcesu Teatru-3,
czym jest niewątpliwie dotrwanie do
jubileuszu i dalsza chęć do działania.
Prezydent Piotr Krzystek oprócz gratulacji, „wyraził nadzieję, że jeszcze przez
wiele następnych lat Teatr-3 i jego zespół będą popularyzowały kulturę
i pantomimę, budując w ten sposób
M Zemlik
coraz mocniejsze więzy między ludźmi
słyszącymi i niesłyszącymi”.
Słowa tego przesłania towarzyszy
mimom Teatru -3 w kolejnych poczynaniach. Wypracowana przez
czterdzieści lat pozycja zobowiązuje.
Każdy kolejny występ jest traktowany z dużym zaangażowaniem. Możliwość zaprezentowania się widzom
ze środowiska, jak i szerokiej publiczności słyszącej podczas występów na miejskich festynach, małych
i dużych imprezach jest również okazją do
pokonania własnych słabości.
Ostatni występ miał miejsce podczas VIII
Spotkań Artystycznych Osób Niepełnosprawnych organizowanych przez Koło
Terenowe Polskiego Towarzystwa Walki
z Kalectwem w Goleniowie. Mimowie Jerzy Tyszko i Bronisław Stankiewicz przedstawili dwa mimodramy, jeden oparty
na klasycznej pantomimie, drugi tragikomiczny, angażujący do udziału publiczność.
Do końca roku Teatr-3 ma zaplanowany w listopadzie występ na zaproszenie
Niemiecko – Polskiego Stowarzyszenia
na Rzecz kultury i Integracji - Deutsch
– Polnischer Verein für Kultur Und Integration e.V.w Pasewalku. Pod koniec listopada w Domu Kultury PZG „Kontakty”
– odbędzie się trzydziesta druga premiera
pt. „Klik! Lubię to”. Teatr -3 nie poddaje
się trudnościom i chce nadal być reprezentantem kultury Głuchych.
M Zemlik
M Zemlik
IV/2011
iszy
15
GŁUSI W KULTURZE
Sztuka
Bez
Barier
Projekt
Doradztwo,
Zawód,
Poradnictwo
Prezentujemy prace uczestników projektu
pn. „Sztuka Bez Barier – Doradztwo, Zawód,
Poradnictwo” realizowanego przez Oddział
Zachodniopomorski Polskiego Związku Głuchych.
Zdjęcia zostały opublikowane w Kurierze Szczecińskim.
Prace uczestników zostały wystawione w Centrum
Handlowo-Rozrywkowym „Galaxy”.
16
iszy
IV/2011
GŁUSI W KULTURZE
Zawodnik
Aldona Ratajczak urodziła się w Barlinku.
Mieszka i pracuje w Gorzowie Wlkp. Tam
ukończyła Studium Turystyczne. Ale pracowała
w wielu zawodach. Przez kilka lat zajmowało
ją malarstwo. Miała nawet własną wystawę
w Myśliborzu. Pracowała też w internetowej
telewizji dla niesłyszących. Obecnie jej pasją
jest fotografia. Swoją przyszłość wiąże właśnie
z tym zawodem. Najchętniej fotograf uje sport.
Portret dziecka
Agata Kaczmarczyk studiuje na drugim roku
pedagogikę artystyczną na Uniwersytecie
im. Adama Mickiewicza w Kaliszu. Od kilku
lat pasjonuje się m.in. fotografią. Lubi pracę
w ruchu i wśród ludzi. Dlatego najchętniej
wykonuje zdjęcia reporterskie i portretowe.
Ale równie dobrze czuje się w tematyce
krajobrazowej oraz makro. W przyszłości chce
zawodowo, zająć się fotografią! filmowaniem.
Teatr Letni
Olgierd Koczorowski pochodzi z Wrocławia,
ale od wielu lat mieszka i pracuje w Szczecinie.
Fotografuje od siódmego roku życia. Ulubione
tematy to portret, architektura i pejzaż. Swoje
fotografie I filmy prezentował na kilkunastu
wystawach indywidualnych i zbiorowych,
zdobywając wiele nagród i wyróżnień.
Motyl
Arkadiusz Bazak mieszka i pracuje we Wrocławiu.
Tam też ukończył zawodową szkolę poligraficzną
oraz studia licencjackie na kierunku pedagogika specjalna. Zawsze jednak marzył o studiach aktorskich.
Z powodu wady słuchu planów tych nie zrealizował.
Za to nie było to przeszkodą w uprawianiu aktorstwa. Założył teatr „Deaf Poland”, który łączy
w sobie pantomimę, taniec, poezję i śpiew. Lubi
wiązać ze sobą różnorodne kierunki sztuki.
Kasia
Martwa natura
Przemysław Zacharkiewicz jest absolwentem
technikum gastronomicznego, ale pasjonuje się
fotografią, informatyką, grafiką komputerową
i literaturą. Ukończył też 3-letni kurs komputerowy. Jego ulubione tematy fotograficzne
to: krajobraz, portret oraz martwa natura.
Mieszka w Świnoujściu.
Adam Sapritonow mieszka i pracuje
w Szczecinie. Od lat zawodowo zajmuje się
drukiem i grafiką komputerową. Te umiejętności
wykorzystuje też w fotografii. Lubi fotografować
ludzi i przebywać wśród nich. Jednym z jego
ważniejszych projektów jest dokument fotograficzny z festiwalu Woodstock w Kostrzynie.
Chętnie wykonuje sesje portretowe oraz dokumentuje zdarzenia teatralne. Sam jest aktorem
Teatru 3 w Szczecinie.
IV/2011
iszy
17
GŁUSI W KULTURZE
Zabawa
Kontrast
Linie
Na pajęczynie
Katarzyna Stąpór urodziła się w Skwierzynie
koło Gorzowa Wielkopolskiego, a dorastała
w Żarach. Obecnie mieszka we Wrocławiu.
Tam ukończyła liceum profilowane
w Ośrodku dla Niesłyszących, a także
Policealne Studium Fotograficzne. Pasjonuje
ją fotografowanie, rysowanie, poznawanie
świata. Uwielbia też teatr.
Mariusz Zemlik urodził się w Szczecinie.
Tam też mieszka. Zawodowo zajmuje się
montażem elementów precyzyjnych i kontrolą
ich jakości. Ale jego pozazawodową pasją jest
fotografia. Lubi wykorzystywać możliwości,
jakie daje fotografia cyfrowa. Ułatwia mu
to biegła znajomość programów graficznych.
Lubi fotografować krajobraz, ale też chętnie
wykonuje zdjęcia reporterskie.
Porażka
Stanisław Pazur mieszka w Wałczu. Na co
dzień pomaga osobom niesłyszącym jako
tłumacz języka migowego. Porozumiewanie
się obrazami uważa za atrakcyjną formę
wyrażania emocji. Na zdjęciach zapisuje nie
tylko ważne momenty życia swojej rodziny
i najbliższych. Cały czas szuka też nowych
tematów.
18
iszy
IV/2011
Dariusz Kosztowny pochodzi z Sikorza na
Mazowszu. W Warszawie skończył policealną
szkolę o kierunku grafiki komputerowej. Od 2008
roku studiuje informatykę w Szkole Wyższej
im. Pawia Włodkowica w Płocku. Jego pasją jest
fotografia. Wciąż poszukuje ciekawych tematów
i motywów. Ułatwia mu to jego zamiłowanie
do podróży i częstych zmian miejsc.
Łukasz Gryczyński urodził się w Choszcznie i tam
mieszka. Ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową
oraz Liceum przy Specjalnym Ośrodku SzkolnoWychowawczym w Szczecinie. Pracował przez
kilka lat w zakładzie introligatorskim w Szczecinie.
Jego największą pasją stała się jednak fotografia.
W trakcie warsztatów fotograficznych (w ramach
projektu „Sztuka bez Barier”) zrobił setki zdjęć
o różnorodnej tematyce.
Na jeziorze
Celina Puźniak urodziła się w Dębnie Lubuskim.
Mieszka w Krześnicy - wiosce położonej niedaleko Dębna. Gimnazjum, liceum oraz policealne
studium na kierunku terapeuty zajęciowego
ukończyła w Szczecinie. Najlepiej czuje się blisko
natury. To ona jest ulubionym tematem jej zdjęć.
Fotografią zainteresowała się kilka lat temu.
Ciągle stara się podnosić swoją wiedzę
i umiejętności w tej dziedzinie.
KULTURA OTWARTA NA GŁUCHYCH - KRAJ
Okulary
w kinach
Szymon Adamus
dla niesłyszących
W
polskich kinach przeważają produkcje zagraniczne z napisami, więc osoby
niesłyszące nie mają problemu z ich
obejrzeniem. Ale co jeśli zechcą obejrzeć polski film? Sony chce im pomóc
dzięki specjalnym okularom wyświetlającym napisy.
Duża część widzów nie lubi chodzić
na filmy z napisami (…) Niestety warunki ekonomiczne tego przemysłu
oznaczają, że to (seanse z napisami
w piątkowe wieczory – przyp.
Szymon) zbyt duży wydatek powiedział w wywiadzie dla BBC Phil
Clapp z angielskiego stowarzyszenia
kin.
Rozwiązanie tego problemu może być
banalnie proste. Jeśli napisów nie można
wyświetlić na ekranie, bo popularność
seansu spadnie, to można je pokazać
na okularach. Nad takim rozwiązaniem
pracuje firma Sony. Napisy są wyświetlane na szkłach okularów japońskiego
producenta w taki sposób, by wydawały
się stykać z ekranem. Podobno wygląda
to tak jakby były na niego nałożone.
Okulary mają pojawić się w kinach
w przyszłym roku. Ale również
brane są pod uwagę inne możliwości. Ot chociażby zamiana rozmowy na tekst w czasie rzeczywistym
czy wyświetlanie na szkłach informacji z nawigacji satelitarnych.
A może sprawdzanie statusu na
Facebooku?
Jesteśmy o kolejny krok bliżej ekranów
w soczewkach kontaktowych zacierających granicę między tym co rzeczywiste, a tym co wirtualne.
źródło: www.wykop.pl/ramka/857523/
okulary-z-napisami-dla-osob-nieslyszacych/
IV/2011
iszy
19
KULTURA OTWARTA NA GŁUCHYCH - KRAJ
Monika Buraczyńska
Teatr Głuchych
w Muzeum w Wilanowie
W
1 października 2011 r. miała miejsce premiera etiudy „Czym jest miłość?”
w wykonaniu niesłyszącej młodzieży uczestniczącej w warsztatach pantomimy organizowanych przez Muzeum Pałac w Wilanowie i Teatr MIMO.
Tego dnia również dwa przedstawienia „Kot w butach” i „Pan Pasek
i wydra” były symultanicznie tłumaczone na język migowy
ramach obchodów Jubileuszu 10-lecia Królewskiego Teatru na wilanowskiej
scenie zaprezentowali się uczestnicy
warsztatów pantomimy organizowanych przez Muzeum Pałac w Wilanowie we współpracy z Teatrem
MIMO. Od wiosny tego roku pod
kierunkiem Bartłomieja Ostapczuka
i Olgi Domańskiej grupa niesłyszącej
młodzieży uczyła się technik pantomimy, dzięki którym mogła zaprezentować własną etiudę. Już 1 X na scenie Teatru Królewskiego w Muzeum
Pałacu w Wilanowie miała miejsce
oficjalna premiera etiudy „Czym jest
miłość” będącej efektem tych warsztatów. Etiuda miała swoją prapremierę
w Teatrze na Woli podczas tegorocznego XI Międzynarodowego
Festiwalu Sztuki Mimu. Związani
z Muzeum Pałacem w Wilanowie głusi prezentowali swoje umiejętności na
Wieczorze Współczesnej Pantomimy – pośród profesjonalnych mimów
z Polski i zagranicy, co dobitnie świadczy o poziomie, jaki udało im się uzyskać podczas kilku miesięcy ciężkiej
pracy.
Etiuda nawiązuje do konwencji teatru dworskiego i pokazuje w lekki
i zabawny sposób sytuację dość niecodzienną, a zarazem jednak bardzo
życiową i codzienną właśnie, gdy
mężczyzna nie radzi sobie z nadmiarem kobiet przez siebie uwiedzionych.
Choć w tej pracy najważniejsza była
20
iszy
IV/2011
nauka teatru pantomimy i dobra zabawa, to młodym niesłyszącym aktorom udało się osiągnąć świetne efekty
artystyczne, które mogła podziwiać
publiczność zarówno festiwalowa, jak
i wilanowska.
Teatr staje się dostępny także dla
niesłyszących!
Dziękujemy niesłyszącym uczestnikom warsztatów za świetny występ, za
ich pracę i zapał, dzięki którym stali
się aktorami pantomimy! Dziękujemy
głuchym, ich rodzinom, przyjaciołom i znajomym, którzy nas wspierali i dzięki którym warsztaty teatralne
zaowocowały takimi efektami. Dziękujemy współorganizatorom prowadzącym warsztaty Bartłomiejowi
Ostapczukowi i Oldze Domańskiej,
których wiara i entuzjazm sprawiły,
że mogliśmy uczestniczyć w tym niezwykłym przedstawieniu.
O kolejnych występach niesłyszącej
młodzieży będziemy informować
wkrótce.
„Czym jest miłość?"
premiera odbyła się 1 października
2011 r., Teatr Królewski Muzeum Pałacu w Wilanowie
Występili: Monika Celińska, Justyna
Cieślak, Kazimierz Kicke
Prowadzenie warsztatów, scenariusz
i reżyseria: Olga Domańska, Bartłomiej Ostapczuk Zdjęcia za uprzejmą zgodą Muzeum
w Wilanowie
KULTURA OTWARTA NA GŁUCHYCH - ŚWIAT
Deaffest 2012
Hamill
przegląd filmów Głuchych z napisami
dla niesłyszących
Festiwal Deafesst jest w Wielkiej Brytanii jedynym przeglądem filmów Głuchych emitowanym w telewizji, który
promuje talenty twórców filmów oraz
artystów z całego świata.
W 2012 roku festiwal odbędzie się
w Light House w Wolverhampton od
25-27 maja.
Festiwal promuje talenty w społeczności Głuchych poprzez prezentacje
prac filmowców i producentów.
Festiwal jest zarządzany przez grupę
sterującą, w tym przedstawicieli Zebra
Uno, Light House, University of Wolverhampton.
Light House to centrum mediów specjalizujących się w filmach, wideo, fotografii i twórczych mediach szkoleniach
medialnych, wideo i multimediach,
wystawach fotograficznych, edukacji,
projektach i wydarzeniach medialnych.
Zapraszamy do udziału w konkursie
filmy wyprodukowane dawno, jak i produkcje najnowsze. Jednak istnieje niewielkie prawdopodobieństwo, że filmy
wystawione wcześniej w Deaffest zostaną ponownie wyemitowane.
Konkurs Deaffest 2012 – kategoria dorośli
Aby zgłosić swój film do konkursu należy pobrać ze strony internetowej projektu Deaffest 2012 formularz zgłoszeniowy.
Filmy muszą być wysłane wraz z formularzem do poniedziałku 19 marca 2012.
Wszystkie nadesłane filmy muszą
zawierać opisy lub napisy w języku
angielskim.
Filmy wysłane na Deaffest nie będą mogły zostać odesłane do nadawców.
Konkurs Deaffest 2012 – kategoria
„young” (młodzi)
Aby zgłosić swój film należy pobrać ze
strony Deaffest 2012 formularz zgłoszeniowy.
Filmy z tej kategorii będą emitowane
podczas Young Deaffest 26 maja.
Filmy zgłoszone do wniosku muszą być
wysłane wraz z formularzem rejestracyjnym również do 19 marca 2012.
Zapraszamy do wysyłania filmów wyprodukowanych od marcu 2011 roku.
Kryteria wiekowe kandydatów: do 21
roku życia.
http://deaffest.co.uk/
„Switched At Brith”
Kolejne odcinki serialu z niesłyszącymi aktorami
ABC Family wydłuży pierwszy sezonu
nowego serialu "Switched at Birth" z głuchymi aktorami aż o 22 kolejne odcinki.
Emisja kolejnych odcinków rozpocznie
się na początku 2012 roku.
Serial opowiada o dwóch nastolatkach,
granych przez Katie Leclerc i Vanessę
Marano, które odkrywają, że zostały zamienione przy narodzinach.
Ta historia tak podbiła serce telewidzów,
że serial prawdopodobnie otrzyma drugie miejsce w rankingu oglądalności
w swojej kategorii. źródło internetowe
F
ilm „Hamill” jest oparty na prawdziwej historii Matta Hamilla, głuchego zapaśnika UFC, zwanego
„The Hammer”.
Życie Matta Hamilla to inspirująca
opowieść, jak zostać mistrzem mimo
niesprzyjających okoliczności.
„Hammer” jest dramatem przedstawiającym zmagania i sukcesy związane
z uzyskaniem tytułu mistrza przez Matta Hamilla. Wychowany wśród tych,
którzy słyszą, Matt później znajdzie się
w obcej dla niego wówczas społeczności Głuchych. Głównie za sprawą determinacji, wykorzysta postrzeganą przez
innych niepełnosprawność, jako mocną
stronę stając się nie tylko pierwszym
głuchym zapaśnikiem oraz zwycięzcą
National Collegiate Championship, ale
przede wszystkim „siłą” inspirującą zarówno życie słyszących i głuchych.
Film oficjalnie w listopadzie wszedł na
ekrany kin w USA. Reżyseria
Oren Kaplan
Scenariusz
Eben Kostbar and Joseph McKelheer
Produkcja
Eben Kostbar and Joseph McKelheer /
Co-Produced by Catherine
IV/2011
iszy
21
KULTURA OTWARTA NA GŁUCHYCH - ŚWIAT
Teatr i restauracja
z językiem migowym
w Izraelu
The „Nalaga’at” Center
The „Nalaga’at” Center, zlokalizowane w Jaffa będącym portem Tel Avivu,
jest organizacją pozarządową założoną
w grudniu 2007 r.
Centrum składa się z teatru Nalaga Teatr z zespołem głuchoniewidomych aktorów, kawiarni Cafe Kapish z głuchymi kelnerami oraz restauracji BlackOut
z niewidomymi kelnerami.
The „Nalaga’at” Center zatrudnia 70
pracowników, a większość z nich stanowią głusi, niewidomi oraz głuchoniewidomi.
Rokrocznie Centrum zwiedzają tysiące
osób z Izraela, a także z zagranicy. Wizyta w tym unikalnym miejscu odmieniła sposób myślenia wielu z nich.
Misja The „Nalaga'at” Centrum opiera
się na przekonaniu, że każdy człowiek
ma prawo do uczestnictwa w życiu
społecznym.
Teatr „Give Me a Sign!”
„Give Me a Sign!” to teatr w języku migowym adresowany do dzieci i rodzin.
W spektaklach biorą udział trzej Głusi
aktorzy, jeden aktor niewidomy oraz
publiczność.
Pomiędzy tymi trzema światami jest budowany pomost.
Publiczność stanowią dzieci w wieku 5-12 lat, które są wprowadzane za
22
iszy
IV/2011
pośrednictwem spektaklu do nowego
świata i języka.
W czasie spektaklu aktorzy wchodzą
w interakcje z publicznością tworząc
unikalną sztukę.
Podczas przedstawień publiczność uczy
się słów w izraelskim języku migowym
w przystępny i humorystyczny sposób.
Widownia komunikuje się z aktorami.
Kawiarnia Café Kapish z językiem
migowym
Kawiarnia cechująca się stylowym
wnętrzem oferuje różne rodzaje kaw,
smacznych posiłków oraz przede
wszystkim zdobycie doświadczenia
w komunikacji językowej.
W kawiarni Café Kapish pracują Głusi
i słabosłyszący. Kelnerzy podchodzą do
klientów i nawiązują rozmowę w języku migowym. Jeśli klient nie zna tego
języka może użyć innej formy komunikacji niewerbalnej jednocześnie przekonując się, że nie jest to wcale takie
trudne i może dać satysfakcję.
„Nalaga’at” Center to prawdopodobnie
pierwsze miejsce na świecie lub jedno
z nielicznych promujące interakcje
między niesłyszącymi, głuchoniewidomymi i innymi ludźmi bez względu na
ich kulturowe czy społeczne różnice.
Małgorzata Bezubik
Francuski film
„Ludzie Boga”
z napisami
dla niesłyszących
30 września br. na DVD
ukazał się francuski film
„Ludzie Boga” w wersji
z audiodeskrypcją i napisami dla niesłyszących
Plakat filmu „Ludzie Boga”
F
ilm „Ludzie Boga” – zdobywca Grand Prix tegorocznego
Międzynarodowego Festiwalu
Filmowego w Cannes – to oparta na
faktach historia mnichów mieszkających w klasztorze u podnóża gór Atlas
w algierskim Tibhirine. Przez lata żyli
oni w całkowitej symbiozie z muzułmańską ludnością, służąc jej i pomagając bez śladu nawracania.
„Ludzie Boga” to piąty film w dorobku reżyserskim Xaviera Beauvois.
W rolach głównych wystąpili wybitni
francuscy aktorzy: Lambert Wilson,
Michael Lonsdale, Olivier Rabourdin.
Dystrybutorem produkcji jest Gutek
Film.
KULTURA OTWARTA NA GŁUCHYCH - ŚWIAT
Małgorzata Bezubik
Centrum Kultury Głuchych
o projekcie: www.deafculturecentre.ca
DEAF CULTURE CENTRE jest symbolem społeczności Głuchych i służy
celebrowaniu życia Głuchych. Główne
obszary działalności Centrum to edukacja, kultura, język migowy i sztuki
wizualne Głuchych.
Centrum ma na celu promowanie kultury Głuchych na świecie w oryginalny
sposób. Jest ono otwarte i dostępne dla
wszystkich kultur, ale jego podstawową funkcją jest wzbogacenie i promocja osiągnięć społeczności Głuchych
na całym świecie, tak aby ją zrozumieć
i docenić.
Te miejsce nie tylko o charakterze historycznym, ale również przyszłościowym.
Centrum otwarte zostało w historycznym miejscu kultury, sztuki i rozrywki
Distillery District, w sercu Starego Mia-
sta w Toronto, jako projekt Kanadyjskiego Towarzystwa Kultury Głuchych,
łączący w sobie cechy muzeum, galerii
sztuki, sklepu z pamiątkami archiwum. Można w nim zobaczyć bogate
wizualnie technologie podświetlania, pamiątki historyczne, literaturę,
sport, prezentacje w Amerykańskim
Języku Migowym, interaktywne strony internetowe, sale telewizyjne i studia produkcji multimedialnych.
Centrum prezentuje język i historię
Głuchych, jednocześnie stale badając
nowe technologie i pomysły. Stawia sobie za cel zapoznanie gości z przeszłością
w celu odkrycia przyszłości, tak aby
mogła mówić do chwili obecnej w sposób świeży i ekscytujący.
Główny kierunek działalności Centrum to promocja i wspieranie języka
migowego będącego sercem Kultury
i Świata Głuchych. Na stronie internetowej Centrum możemy znaleźć następujące zdanie:
„Jeśli tworzymy historię, poezję, sztuki
czy różne gatunki literatury i uwieczniamy nasze dzieła w języku migowym,
oznacza to, że dbamy o ochronę kultury
Głuchych dla przyszłych pokoleń”
Centrum to miejsce łączące osoby
głuche i niedosłyszące, zachęcające
wszystkich do „zanurzenia się” w kulturę Głuchych. Jest to wyjątkowe, ewoluujące miejsce, otwarte i przyjazne dla
wszystkich
Stron internetowa projektu: www.
deafculturecentre.ca dostępna jest
w następujących językach: angielskim,
Amerykańskim Języku Migowym,
Francuskim Języku Migowym.
300 rocznica
Lady Gaga
2012
L
Abbé de L’Épée
rok będzie wyjątkowym rokiem
dla
Głuchych
i języka migowego.
W 2012 r. mija 300 rocznica urodzin
Abbé de L’Épée, założyciela pierwszej
na świecie publicznej szkoły dla Głuchych.
Z tej okazji, Narodowa Federacja Głuchych we Francji planuje w 2012 roku
upamiętnić cześć Abbé de L’Épée organizując kilka ważnych wydarzeń
w tym czasie. Kulminacją tego święta
będzie międzynarodowa konferencja,
w Paryżu, planowana na 24 listopada
2012 r.
EUD wspiera 300 rocznicę narodzin
Abbé de L’Épée i zaprasza wszystkich
Głuchych do przyłączenia się do tego
wielkiego wydarzenia.
„Od długiego czasu osiągnięcia Abbé
de L'Épée w edukacji osób niesłyszących nie były pomniejszane i dlatego
istotne jest dla nas oddanie honoru
i uczczenie 300 rocznicy urodzin we
współpracy z FNSF " – powiedziała
Berglind Stefánsdóttir, prezes EUD
W celu uzyskania więcej informacji
o 300 rocznice urodzin Abbé
de L’Épée, proszę wejść na stronę:
www.fnsf.org/300ans/ zainspirowana
językiem migowym
ady Gaga chce uczyć się Amerykańskiego Języka Migowego (ASL), aby komunikować
się ze swoimi niesłyszacymi fanami.
Gwiazda chce uczyć się tego języka
przy pomocy prywatnego nauczyciela.
Co zainspirowało gwiazdę do tego? Na
kanale YouTube znalazła klipy wideo,
na których głusi fani gwiazdy śpiewają
w języku migowym jej piosenki. Dzięki opanowaniu język migowego będzie
w stanie odpowiedzieć drogą online na
filmy video zamieszczane w Internecie, a nawet odbywać trasy koncertowe
w języku migowym. Lady Gaga chce
komunikować się ze wszystkimi fanami, nie wyłączając głuchych.
Prawdopodobnie, piosenkarka ma
plany włączenia języka migowego do
przyszłych koncertów. IV/2011
iszy
23
NASZE SPRAWY
Wywiad z dr. Pawłem Rutkowskim
kierownikiem Pracowni Lingwistyki Migowej
Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego
Czy proces tworzenia korpusu został
już rozpoczęty?
Tak, prace przygotowawcze trwają od
około roku, czyli od czasu utworzenia na
Uniwersytecie Warszawskim kierowanej przeze mnie Pracowni Lingwistyki
Migowej. Na początku musieliśmy zapoznać się z zagranicznymi projektami
korpusowymi, aby wiedzieć, jakich błędów metodologicznych unikać i w jaki
sposób kompletować dane. Zależy nam
bowiem na stworzeniu korpusu, który
będzie mógł stanowić podstawę do kolejnych projektów badawczych. I to zarówno gramatycznych, jak i słownikowych.
Warto przypomnieć, że korpus to olbrzymi zbiór danych (w wypadku języków
migowych – nagrań video), który ma być
źródłem wiedzy o języku, a także jego
dokumentacją dla przyszłych pokoleń.
Drugim krokiem było ustalenie kryteriów, jakie powinni spełniać nasi informatorzy, czyli Głusi, którzy zgodzą się
wziąć udział w nagraniach. Wśród badaczy języków migowych istnieją różnice
zdań co do górnej granicy wieku nabywania języka migowego, powyżej której
osoba głucha nie może zostać uznana za
rodzimego użytkownika języka. Najczęściej uznaje się, że jest to okres między 3.
a 10. rokiem życia. I taką granicę przyjeliśmy. Naszymi informatorami będą mogli zostać jedynie Głusi, którzy nauczyli
się języka migowego w dzieciństwie.
Kolejny krok to ustalenia dotyczące
procedury pozyskiwania danych. Jest to
bardzo ważny etap przygotowań, ponieważ zależy od niego jakość i kompletność zebranych informacji. Myślę tu np.
o konstruowaniu scenariusza sesji nagraniowej, czyli zestawu zadań służących
do wywoływania wypowiedzi głuchych
informatorów. Nasze badania nie byłyby
oczywiście możliwe bez odpowiedniego
sprzętu komputerowego i nagraniowego,
24
iszy
IV/2011
takiego jak kamery cyfrowe, komputery, dyski do archiwizacji danych, sprzęt
oświetleniowy. Dzięki wsparciu finansowemu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej
ten etap przygotowań mamy już za sobą.
Jak przebiegają etapy tworzenia korpusu?
Tworzenie korpusu to proces złożony,
żmudny i czasochłonny. Pierwszym krokiem jest ustalenie, jakiego typu korpus
chcemy zebrać – np. czy mają być to
przede wszystkim dane o charakterze
gramatycznym, czy również słownikowym, a jeśli te ostatnie, to czy interesują nas wyłącznie znaki i konstrukcje
używane powszechnie czy również regionalizmy itd. Oczywiście najbardziej
pracochłonne jest stworzenie korpusu
ogólnego o uniwersalnym zastosowaniu
badawczym, czyli takiego, jaki zamierza
skompletować nasz zespół.
Następnie należy ustalić kryteria doboru
informatorów oraz opracować scenariusze nagrań. To jeden z najtrudniejszych
etapów prac. Poszczególne zadania muszą być przygotowane w taki sposób, by
nie tylko uniknąć pośrednictwa języka
polskiego (w zadaniach nie mogą np. pojawiać się polskie teksty do przełożenia
na PJM), ale także, by uzyskać zróżnicowane konstrukcje gramatyczne – pytania, twierdzenia, negacje i oczywiście
bogate słownictwo z różnych dziedzin
życia. Zadania powinny być przy tym
tak skonstruowane, by informatorzy nie
byli nimi znudzeni. Pamietajmy, że jedna sesja nagraniowa trwa kilka godzin!
Zależy nam, by przynajmniej niektóre
ze zdań były dostosowane do wieku informatorów. Oczywiście bardzo ważne
jest też zaangażowanie w roli moderatora prowadzącego nagranie osoby biegłej
w języku migowym i komunikatywnej
(w naszym projekcie zadanie to powierzyliśmy osobie głuchej). Kolejny etap to
pozyskiwanie informatorów i oczywiście
– zbieranie danych.
Ostatnim elementem naszego projektu
będzie opracowywanie zgromadzonego
materiału, czyli dzielenie całych sekwencji wypowiedzi na pojedyncze znaki
migowe i ich anotacja oraz glosowanie
(przypisywanie im polskiej glosy, swego
rodzaju tłumaczenia). Anotacja korpusu
to etap najdłuższy, wymaga bardzo wielu
godzin pracy i dobrego przygotowania
badacza. Dla przykładu – jednominutowy film wprawiony badacz anotuje przez
co najmniej godzinę!
Czy bazują Państwo na dostępnych już
projektach korpusów?
Przy projektach o tak dużej skali konieczna jest wymiana doświadczeń
z innymi zespołami, a w szczególności
z czołowymi specjalistami zagranicznymi. Niezmiernie ważna jest dla nas np.
pomoc zaprzyjaźnionego niemieckiego
zespołu kierowanego przez prof. Christiana Rathmanna z Instytutu Niemieckiego Języka Migowego i Komunikacji
Głuchych Uniwersytetu w Hamburgu.
Zespół ten jest w trakcie zbierania korpusu niemieckiego języka migowego
(DGS), warto zatem korzystać z jego
doświadczeń. Pozostajemy też w stałym
kontakcie z innymi jednostkami zajmującymi się lingwistyką migową (np. z zespołami z Londynu, Barcelony, Getyngi,
Nijmegen, Mediolanu). Od roku jestem
członkiem zarządu ogólnoeuropejskiego
projektu badawczego w ramach programu COST Unii Europejskiej, którego
celem jest stworzenie wspólnych ram
opisu gramatycznego różnych języków
migowych. Jak widać, sposobności do
współpracy międzynarodowej mamy
wiele i przybiera ona najróżniejsze formy. W ostatnim czasie zorganizowaliśmy np. we współpracy z zespołem prof.
Rathmanna międzynarodowe warsztaty
NASZE SPRAWY
korpusowe. W lutym nasz zespół gościł w Hamburgu,
a w maju niemiecki zespół przyjechał do Warszawy.
Dzięki tej współpracy zgromadzone przez nas materiały
językowe będą mogły być wykorzystane do porównawczych badań między różnymi językami migowymi. Co
istotne, część zadań wywoławczych jest stała w wielu
projektach korpusowych, a zatem nie tylko w tych realizowanych w Hamburgu i Warszawie, ale także m.in
w korpusie holenderskim, australijskim czy brytyjskim.
A to znakomity punkt wyjścia do badań porównawczych.
Ile osób jest zaangażowanych w prace nad korpusem?
W tym momencie w pracach bierze udział ok. 10 osób,
zarówno głuchych, jak i słyszących. Oczywiście w planach mamy powiększanie zespołu, m.in. poprzez włączanie w nasz projekt studentów zainteresowanych językiem migowym. Wszystko będzie zależało od tego,
jakie prace będą w danym momencie wykonywane.
Budowanie ram projektu, pozyskiwanie finansowania,
ustalanie scenariuszy nagrań wymaga zaangażowania
mniejszej liczby osób niż zbieranie i anotowanie danych. Pragnę w tym miejscu zwrócić się również do
głuchych użytkowników PJM. Jeśli są wśród Państwa
osoby, które chciałyby pomóc w tworzeniu korpusu
poprzez udział w sesjach nagraniowych w roli informatorów, bardzo proszę o kontakt na adres [email protected].
pl. Bez zainteresowania ze stronych samych Głuchych
z pewnością nie uda się szczegółowo opisać ich języka.
A warto pamiętać, jak wielką wagę z punktu widzenia
pełnoprawnego traktowania PJM w Polsce ma to, by
język ten doczekał się wreszcie wyczerpującego opisu
gramatycznego i słownikowego. O ile naukowcy nie
mają wątpliwości, iż języki migowe są w pełni ukształtowanymi i kompleksowymi systemami komunikacji,
nie ustępującymi niczym językom fonicznym, o tyle
w świadomości społecznej miganie odbierane jest
wciąż bardzo często jako pantomima lub spontaniczna
gestykulacja. Należy z takimi stereotypami walczyć.
Jak długo mają trwać badania?
Zbieranie korpusu i jego szczegółowa analiza to bardzo
duże wyzwanie. Niektóre z projektów korpusowych są
rozpisywane nawet na kilkanaście lat. Warto np. zauważyć, że prace nad korpusem niemieckiego języka
migowego rozpoczęto w 2009 roku, natomiast ich zakończenie planowane jest na rok 2023. My stawiamy
sobie ambitne cele i bardzo zależy nam na czasie, dlatego też planujemy zamknięcie pierwszego etapu prac
już w 2014 roku.
Jakie jest źródło finansowania tego projektu?
Realizacja projektu jest możliwa dzięki wsparciu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, która przyznała mi trzyletni grant badawczy w ramach programu FOCUS. Bez
tej pomocy nie bylibyśmy z pewnością w stanie rozpocząć naszych prac. Dalszemu finansowaniu badań służyć ma m.in. kolejny trzyletni grant, który na lata 2012-2014 otrzymaliśmy z Narodowego Centrum Nauki.
IV/2011
iszy
25
NASZE SPRAWY
PROJEKT
Spółdzielnia socjalna szansą dla osób niesłyszących
P
olski Związek Głuchych Oddział
Podkarpacki w Rzeszowie zaprasza bezrobotne osoby niesłyszące
do udziału w projekcie „SPÓŁDZIELNIA SOCJALNA SZANSĄ DLA OSÓB
NIESŁYSZĄCYCH”, realizowanym w ramach Priorytet VII Promocja integracji
społecznej, Działanie 7.2 Przeciwdziałanie
wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej, współfinansowanego ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Celem projektu jest założenie 3 nowych
spółdzielni socjalnych na terenie województwa podkarpackiego i podjęcie
samozatrudnienia przed 15 osób niesłyszących w wieku aktywności zawodowej.
Czas realizacji projektu przewidziany
jest na 2 lata od 1 czerwca 2011 r. do 28
czerwca 2013 r.
Projekt skierowany jest do osób niesłyszących, posiadających orzeczenie
o niepełnosprawności, pozostających
bez pracy, w szczególności długotrwale
bezrobotnych, z terenu województwa
podkarpackiego.
W ramach projektu uczestnicy otrzymają:
1. Indywidualne doradztwo - mające na
celu wyłonienie potrzeb poszczególnych osób
2. Warsztaty integracyjno-motywacyjne
- przygotowujące do pracy w zespole
i radzenia sobie w trudnych sytuacjach
3. Szkolenia kompetencyjne - ukierun-
kowane na zdobycie wiedzy i umiejętności koniecznych do założenia
i podjęcia pracy w spółdzielni socjalnej
4. Indywidualne doradztwo strategiczne
- przygotowujące do założenia i pracy
w spółdzielni socjalnej
5. Jednorazowe wsparcie finansowe - 15
jednorazowych dotacji dla członków
nowopowstałych 3 spółdzielni socjalnych
6. Wsparcie pomostowe - szkoleniowo-doradcze oraz finansowe
Uczestnicy mają zapewnioną opiekę tłumacza języka migowego na czas szkoleń.
Ponadto zwrot kosztów dojazdu do Rzeszowa na zajęcia.
Więcej informacji: www.pzg-spoldzielnie.pl
Projekt GESTU w Austrii
Z
apewnienie osobom posługującym się językiem migowym dostępu do edukacji w dziedzinie
szkolnictwa wyższego jest bardzo istotne,
dlatego austriackie ministerstwo nauki
i badań realizuje dwuletni projekt o nazwie „GESTU” (niem. "Gehörlos Erfolgreich Studieren", ang. "Successful Deaf
Studies") w następujących dziedzinach:
• zintegrowane badanie pilotażowe na
University of Technology w Wiedniu
• usługi językowe dla niesłyszących studentów (informacje i tłumaczenia)
• pomoc techniczna (e-learning, systemy wideokonferencji)
• badania nad językiem migowym (budowa specjalistycznego słownictwa
i korpusów językowych)
Celem pilotażowego projektu GESTU
jest poprawa jakości studiowania, a tym
samym stworzenie odpowiednich warunków dla niesłyszących i niedosłyszących studentów w austriackim systemie
szkolnictwa wyższego, tak aby mogli
odnieść sukces w nauce.
Jednostka zapewnia niesłyszącym i niedosłyszącym studentom informacje związane z życiem akademickim oraz oferuje
porady prawne, w razie potrzeby, również
w austriackim języku migowym (OGS).
Pracownicy GESTU odpowiedzialni
są także za organizację pracy tłumaczy
26
iszy
IV/2011
języka migowego, osób przekładających
wykłady foniczne na tekst pisany tzw.
speech-to-text reporters, tutorów i asystentów sporządzających notatki. Wyżej
wymienione osoby mają za zdanie asystować niesłyszącym i niedosłyszącym
studentom podczas projektu oraz koordynować niezbędne działania w procesie adaptacji wykładów do ich potrzeb.
Innym celem projektu GESTU jest
wdrożenie i ocena dalszego rozwoju
narzędzi technicznych do wspierania
komunikacji podczas lekcji.
Członkowie GESTU zapewniają również doradztwo dla pracowników
uniwersytetu, aby umożliwić niedosłyszącym studentom korzystanie z dostępnych dokumentów.
Obecnie 9 uczniów z 5 szkół wyższych
uczestniczy w projekcie, a w kolejnym
roku dodatkowo trzej studenci wezmą
w nim udział.
Uwieńczeniem projektu będzie przygotowanie ostatecznego dokumentu, który będzie stanowił przegląd celów projektu i jego
stanu obecnego, a także zawierał wnioski
z pierwszego roku realizacji projektu, jak
również perspektywy pracy w przyszłości.
Elke Schaumberger, Barbara Hager,
Vienna University of Technology
– Institute "integrated study", Austria
INTERNATIONAL
DEAF
POLONIA
D
WROCŁAW 2012
om Kultury Głuchych we
Wrocławiu serdecznie zaprasza wszystkich Głuchych
i Niesłyszących Polaków zamieszkałych poza granicami Polski na międzynarodowe spotkanie towarzyskie
INTERNATIONAL DEAF POLONIA
WROCŁAW 2012, które odbędzie się
w dniu 2 czerwca 2012 r. w Domu Kultury Głuchych we Wrocławiu, ul. Braniborska 2/10.
Celem spotkania jest pielęgnowanie,
rozwijanie Kultury Głuchych, bliższe
poznawanie niesłyszących Polaków
zamieszkałych poza granicami kraju.
Wszystkich, którzy zamierzają odwiedzić Wrocław i mieć przyjemność
ze spotkania niesłyszących Rodaków
prosimy o informację do 30 kwietnia
2012 r., aby Dom Kultury Głuchych
miał wiedzę o ilości chętnych.
KĄCIK DLA RODZICÓW I DZIECI
Monika Dobrowolska
TURNUSY WCZESNEGO WSPOMAGANIA
ROZWOJU DZIECKA NIESŁYSZĄCEGO
W
tegoroczne wakacje już po
raz czwarty Instytut Głuchoniemych zorganizował
turnus Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka z Wadą Słuchu. Udział
w nim wzięło ok. 80 osób – dzieci objęte wczesnym wspomaganiem i edukacją przedszkolną wraz z rodzinami
oraz dziewięcioosobowy zaspół kadry
w składzie – logopedzi, terapeuci wczesnego wspomagania rozwoju, surdopedagodzy, rehabilitant. Po raz pierwszy
również znalazłam się w tym składzie.
Moim zadaniem było prowadzenie
warsztatów rozwijających kompetencję
komunikacyjną w PJM (Polskim Języ-
ku Migowym) dla chętnych rodziców
i wybranych dzieci.
Dwutygodniowy turnus pod hasłem
„Poznajemy Afrykę” został zorganizowany na Mazurach w miejscowości
Bęsia nad samym jeziorem Bęskim,
w ośrodku zf własnym boiskiem, molo,
plażą i przystanią.
Codziennie odbywały się zajęcia grupowe „Ruch i Dźwięk” dla dzieci z rodzicami – w tym roku związane tematycznie z Afryką, indywidualne zajęcia
logopedyczne, rehabilitacyjne oraz
nauka języka migowego dla chętnych.
Odbywały się również wykłady dla
rodziców na temat komunikacji, bobo
migów, metody werbotonalnej, aparatów słuchowych oraz implantów ślimakowych, a także, na specjalne nasze
zaproszenie, odbyła się multimedialna
prezentacja o misji z udziałem misjonarzy z Afryki.
W trakcie naszych turnusów podczas
zajęć zorganizowanych, spontanicznych rozmów, a przede wszystkim
w czasie wykładów przekazywana jest
rzetelna wiedza, poparta wieloletnim
doświadczeniem osób pracujących
z dziećmi niesłyszącymi. Rodzice mają
możliwość zdobycia nowych kompetencji w zakresie terapii oraz uzyskać
odpowiedzi na trudne nurtujące ich
IV/2011
iszy

Dokończenie
na str. 29
27
KĄCIK DLA RODZICÓW I DZIECI
PRAWA DZIECKA NIESŁYSZĄCEGO W POLSCE
II CZĘŚĆ
Ulgi podatkowe, Pies przewodnik, Tłumacz w muzeum
Słyszałam o możliwości uzyskania
ulg podatkowych na niepełnosprawne
dziecko. Chciałabym uzyskać więcej
informacji na ten temat.
Ulga na dziecko przysługuje zarówno
małżonkom, jak i osobom, które samotnie wychowują dzieci. Mogą z niej
także skorzystać rodzice zastępczy lub
opiekunowie prawni dziecka. Na każde
dziecko możesz odliczyć po 1112,04 zł
za cały 2010 r. UWAGA! jeżeli dziecko
urodziło się w ciągu 2010 r., to wychodzi po 92,67 zł za miesiąc. PRZYKŁAD
– Twoja córka urodziła się w grudniu
2008 r., a syn w marcu 2010 r. Możesz
więc odliczyć w sumie za dwójkę dzieci
– 1760,73 zł. Bez znaczenia jest to, czy
dziecko urodziło się w pierwszym dniu
miesiąca czy w ostatnim.
Ulgę możesz odliczyć sama lub może
z niej skorzystać Twój mąż, możecie
też obydwoje. W takiej sytuacji musicie
ustalić, jak podzielicie ulgę – czy równo
po połowie, czy w inny sposób.
W przypadku rozwodu lub separacji
z ojcem Twojego dziecka, również możesz odliczyć ulgę, ale wyłącznie wtedy,
gdy osobiście opiekujesz się dzieckiem,
bądź płacisz za nie alimenty, oraz nie
została Ci odebrana władza rodzicielska
(wyłącznie w przypadku małoletniego dziecka – czyli przed ukończeniem
przez nie 18 roku życia).
Pamiętaj, iż ulga ta przysługuje także na
Twoje dziecko, które jest słyszące – w takiej sytuacji musi być ono jednak:
- małoletnie (do 18 lat),
- uczące się bądź studiujące, niezależnie czy
w kraju, czy za granicą(do 25 roku życia).
W przypadku dziecka z wadą słuchu
sytuacja wygląda trochę inaczej. Może
mieć ono nawet powyżej 25 lat i nie
musi być uczniem ani studentem,- wtedy jednak musi mieć przyznany dodatek pielęgnacyjny lub rentę socjalną.
Gdyby jednak okazało się, że Twoje
dziecko dorabiało (np. w czasie wakacji
pracowało jako kasjer w sklepie) i jego
dochód za 2010 r. był wyższy niż 3091 zł
28
iszy
IV/2011
- nie będziesz mógł skorzystać z tej ulgi.
UWAGA! Do tej kwoty nie dolicza się
renty!
Moje dziecko ostatnio namawia mnie
do założenia Internetu, argumentując,
iż jest on niezbędny nie tylko do kontaktu z rówieśnikami, ale także do nauki w szkole. Czy z powodu jego wady
słuchu przysługuje mi zniżka przy założeniu Internetu?
Nie ma ustawowych ulg dla osób z wadą
słuchu przy zakładaniu Internetu czy też
wykupie abonamentu (lub telefonu komórkowego). Każdy operator, działający na rynku, ustala indywidualnie swoją
ofertę skierowaną do klientów. Zanim
zdecydujesz się skorzystać z usług operatora, sprawdź najpierw, czy konkurencja nie ma bardziej korzystnych ofert
i zapytaj się, czy z tytułu niepełnosprawności Twojego dziecka jest przewidziana jakaś zniżka.
Pamiętaj też o tym, aby zbierać faktury
imienne VAT za opłacany przez Ciebie
Internet, gdyż możesz go odliczyć od
podatku, niezależnie od tego, czy jest to
tzw. stałe łącze czy też bezprzewodowe
(dotyczy to także Internetu dostępnego w Twoim telefonie komórkowym).
W przypadku często oferowanych pakietów multimedialnych, zawierających
oprócz Internetu, także telewizję kablową lub abonament telefoniczny, musisz
mieć wyszczególnione w fakturze, jaką
kwotę płacisz za Internet.
Obecnie ulga za Internet, wynosi 760 zł
dla jednej osoby. W wyjątkowych sytuacjach możesz także skorzystać z podwójnego odliczenia (2x760 zł), dla Ciebie i dziecka, gdy mieszka ono razem,
a wydatki na Internet przekroczyły 760 zł.
UWAGA! Ulga za Internet przysługuje
Tobie niezależnie od tego, czy jesteś niepełnosprawna, albo czy masz dziecko
z wadą słuchu. Jest bowiem ona niezwiązana ze stanem zdrowia użytkownika.
Zastanawiam się nad kupnem psa dla
mojego córki. Ponieważ, ona ma bardzo poważną wadę słuchu, chciałabym,
aby był to nie tylko pupil, ale także przewodnik, który będzie umiał poinformować córkę o pukaniu do drzwi, dzwonku
telefonu, a nawet grożącym niebezpieczeństwie takim jak np. pożar.
Pies asystujący (ang. heating dog) jest
specjalnie szkolony, aby ułatwić osobie niepełnosprawnej funkcjonowanie
w życiu społecznym. W przypadku osoby z wadą słuchu, pies jest uczony, aby
zwracać uwagę swojego właściciela na
określone dźwięki. Polega to m.in. na
tym, iż pies słysząc dzwonek podbiega
do pana i prowadzi go do źródła dźwięku (drzwi, telefonu). Dodatkowo można psa wyszkolić tak, aby budził swojego
właściciela, gdy usłyszy sygnał budzika.
Pies asystujący daje poczucie większego bezpieczeństwa zarówno dla samej
osoby niesłyszącej, jak i jej opiekuna.
Najlepiej do tego rodzaju funkcji sprawdzają się mniejsze psy – np. Yorki, pudle, spaniele i labradory. Na pewno nie
mogą być to psy agresywne i takie, które wzbudzają obawy swoim wyglądem
(np. pitbullteriery, bullteriery i tzw. molosy – czyli duże i masywnie zbudowane
psy takie, jak dogi niemieckie, bullmastiffy). Także niewielkie psy – wielorasowe,
mogą świetnie sprawdzić się jako przewodnik dla osoby niesłyszącej. Oprócz
cech charakteru, wielkości, kolejną ważną rzeczą jest wiek psa, za najlepszy do
przeszkolenia uznaje się od 6 tygodni
do 3 lat. Pamiętaj, że pies asystujący zdecydowanie bardziej sprawdzi się w przypadku nastolatka niż przedszkolaka.
Status psa asystującego potwierdza certyfikat wydawany po odbyciu odpowiedniego szkolenia przez Twojego pupila.
UWAGA! Od 2011 r. nastąpiła zmiana
przepisów, która mówi, że w ramach
ulgi odliczać możesz wyłącznie wydatki
na utrzymanie psa asystującego, w rozumieniu przepisów ustawy o rehabilitacji
zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych.
Jestem nauczycielką w szkole dla dzieci niesłyszących. Planuję wycieczki
KĄCIK DLA RODZICÓW I DZIECI
z moimi wychowankami do muzeum,
podczas których chciałabym skorzystać podczas zwiedzania z przewodnika, który zna język migowy. W jaki
sposób mogę uzyskać dostać tłumacza? Czy są w Polsce muzea, które oferują oprowadzanie po obiekcie kulturalnym przez przewodników w PJM?
Tak, w niektórych muzeach, możesz
zwiedzać razem z przewodnikiem znającym język migowy. Poniżej znajdziesz
kilka informacji o udostępnieniach dla
osób niesłyszących. jakie oferują poszczególne muzea:
Muzeum Powstania Warszawskiego
->w każdy piątek jest możliwość oprowadzenia z przewodnikiem znającym
Dokończenie
ze str. 27
język migowy. Uwaga! Wizytę należy
wcześniej zapowiedzieć faxem (22 539
79 37) lub mailowo ([email protected]).
W rezerwacji należy podać liczbę osób
zainteresowanych. Ponadto przy poszczególnych ekspozycjach znajdują się
napisy objaśniające.
Muzeum Narodowe w Krakowie – tłumacz języka migowego jest dostępny na
zamówienie.
Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie – w gablotach znajduje się bogaty komentarz pisany.
Pamiętaj, że nawet jeśli muzeum nie
oferuje usług tłumacza, zawsze możesz
poprosić o pomoc Polski Związek Głuchych (często praktykowane jest organi-
TURNUSY WCZESNEGO WSPOMAGANIA
ROZWOJU DZIECKA NIESŁYSZĄCEGO
pytania – „Co dalej, jeśli implant nie
działa?, „Co zrobić, jeśli aparat słuchowy
to za mało?”, „Jak rozwijać komunikację
dziecka niesłyszącego?”. Kiedy wprowadzić inną komunikację? „Czy język migowy pomaga czy przeszkadza w rozwoju mowy?”, „Jak rozwijać mowę?” .
Rodzice poznają różne metody terapii
logopedycznej, poznają też język migowy, uczą się jak w zabawie stymulować
wszystkie sfery rozwojowe swojego
dziecka.
Na turnusach nie namawiamy, nie radzimy, co lepsze, czy implant czy aparat, czy szkoła dla głuchych czy integracyjna, czy mowa czy język migowy.
To rodzice sami decydują o przyszłości
dziecka. Jednak zanim podejmą słuszną i jak najbardziej właściwą decyzję
powinni zostać wyposażeni w wiedzę
i umiejętności obserwacji potrzeb własnego dziecka.
Zwracamy uwagę, że priorytetem jest
przede wszystkim znalezienie skutecznej komunikacji, bo bez komunikacji nie ma rozwoju i edukacji. Przede
wszystkim hołduje się zasadzie, że
metoda jest dostosowana do dziecka,
a nie dziecko do metody. Dziecko z
wadą słuchu traktowane jest tu w sposób całościowy, w związku z czym zajęcia są nastawione na stymulowanie
wszystkich sfer rozwojowych.
Rodzice obecni na turnusach są
zadowoleni, wyjeżdżają bogatsi
o wiedzę i doświadczenia, są wyczuleni, na co zwracać szczególnie uwagę, są uświadomieni, jak ważna jest
skuteczna komunikacja z własnym
dzieckiem. Słyszący rodzice poznają
środowisko osób niesłyszących – całe
rodziny, które świetnie sobie radzą
w życiu. Widzą jak funkcjonują dzieci w rodzinach niesłyszących, oswajają się ze środowiskiem i zaczynają
patrzeć inaczej na swoje dziecko - nie
jako na kalekę, ale pełnowartościowego człowieka, który może w życiu
dużo osiągnąć.
Co roku turnusy kończą się wspólną
zabawą przy ognisku i pieczeniem
kiełbasek. W tym roku dodatkowo
odbyła się wspaniała prezentacja
własnoręcznie wykonanych strojów
afrykańskich oraz wspólny taniec
w kole w rytmach afrykańskich nad
samym jeziorem w blasku ogniska.
Serdecznie zapraszam do zapoznania
się z naszą ofertą w zakresie Wczesnego Wspomagania i turnusów rehabilitacyjnych na stronie internetowej Instytutu Głuchoniemych
http://www.instytut-gluchoniemych.
waw.pl/
zowanie przez nich wycieczek do muzeów i zabieranie tłumacza ze sobą), albo
skorzystać z usług np. Stowarzyszenia
Tłumaczy Polskiego Języka Migowego.
Zdarza się jednak, że muzea oferując
określonego dnia możliwość bezpłatnego zwiedzania, jednocześnie zastrzegają, iż nie jest wtedy możliwe korzystanie
z przewodnika – np. w Muzeum Pałac w Wilanowie – takim dniem jest niedziela.
Autor: Justyna Sak
Prawnik z wieloletnim doświadczeniem, Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
Katalog
szkół
wersja
on-line
N
a stronie www.szkolydlagluchych.pl dostępna
jest wersja on-line Katalogu Szkół 2011. Zapraszamy
do korzystania.
Katalog powstał w ramach projektu „4 kroki – wsparcie osób
niesłyszących na rynku pracy II”
finansowanego ze środków Unii
Europejskiej.
Katalog zawiera prezentacje
20 Ośrodków dla Głuchych
w całej Polsce.
IV/2011
iszy
29
Małgorzata Sypniewska
KĄCIK DLA RODZICÓW I DZIECI
30
iszy
IV/2011
y
r
u
t
l
u
Wokół
kultury
k
Wokół
3 rocznica projektu Między Ciszą
a Ciemnością „Czarnoksiężnik z krainy Oz”
dla niedosłyszących w Krakowie
Spektakl „Czarnoksiężnik z krainy Oz” w ramach projektu Teatr „Poza Ciszą i Ciemnością”.
Po raz pierwszy w Krakowie został wystawiony z audiodeskrypcją i napisami
dla niesłyszących.
Biblioteka OSWG w Warszawie
Biblioteka OSWG na Łuckiej jest pierwszą biblioteką szkolną w szkołach dla niesłyszących
w całym kraju, która ma własną stronę internetową z pełną bazą informacyjną dla niesłyszących uczniów i ich rodziców/opiekunów. Stronę internetową całkowicie samodzielnie opracowała nauczycielka-bibliotekarka. Dodatkowo bardzo ważnym elementem jest pierwszy
w polskich szkołach dla niesłyszących elektroniczny katalog biblioteczny, do którego zbiorów
czytelnicy mają dostęp przez Internet.
Zapraszamy do zapoznania się z witryną biblioteki: www.biblioteka.oswg-wawa.edu.pl
Światowy Obóz Głuchych w Hiszpanii
Obóz odbędzie się w Salou, w Hiszpanii, w dniach 2-9 czerwca 2012 r.
W ramach tego wydarzenia oprócz wycieczek, warsztatów i rozrywki przewidziane są również
działania z dziedziny kultury.
Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej: http://www.worlddeafcamp.com
IV/2011
iszy
31