Historia opowiedziana architekturą

UPDATE
UPDATE
Przeszłość dla przyszłości
Historia opowiedziana
architekturą
Powojenna nacjonalizacja nieruchomości zarządzona dekretem Bieruta przez wiele lat
stanowiła skuteczną blokadę dla rewitalizacji zabytkowej tkanki miejskiej.
Choć odrestaurowanie zabytkowych kamienic w ścisłych centrach miast Europy
Zachodniej i lokowanie w nich kapitału trwa od dawna, Polska dopiero od dziesięciu lat
nieśmiało stawia kroki w stronę tego niszowego luksusu.
Walka o prestiż
Apartamenty w odrestaurowanych kamienicach to symbol prestiżu i dobrego gustu.
W największych europejskich metropoliach,
jak Paryż, Londyn czy Wiedeń już od połowy
lat sześćdziesiątych nieprzerwanie trwa moda
na mieszkanie w sercu miasta. Sprzyja temu
prawo, jak chociażby to obowiązujące w Paryżu, pozwalające na odpisywanie od podatku
części wydatków na modernizację mieszkań w
zabytkowych budynkach. Takie przepisy zdefiniowały nowe trendy na dojrzałych rynkach
nieruchomości, odwracając tendencje migracyjne z przedmieść i obrzeży miast w kierunku
ścisłego centrum. W Polsce rynek nieruchomości na nowo krystalizuje się na przestrzeni
ostatniej dekady, oddając należne miejsce ponadczasowym, historycznym budynkom nie
tylko na mapie prestiżowych lokalizacji miesz-
kaniowych, ale także wśród wartych rozważenia lokat kapitałowych.
Modernizacja starych kamienic to proces
trudny i czasochłonny, wymagający znacznie
większego nakładu pracy i stopnia złożoności
niezbędnych do dopełnienia procedur. O ile
standardowa inwestycja nowej nieruchomości
trwa 2-3 lata, w przypadku projektu rewitalizacyjnego jest to okres o wiele dłuższy. Ograniczające przede wszystkim są prawa własnościowe do nieruchomości, dodatkowo rozmyte
niechlubnym dekretem Bieruta, zgodnie z którym dawne luksusowe kamienice odebrane ich
prawowitym właścicielom trafiły w ręce ludzi
niejednokrotnie obojętnych na dawną estetykę
i utrzymanie budynku na należytym poziomie
technicznym. Warunki zabudowy, plan modernizacji obiektu czy same prace budowlane
102 – Point of Design – Wiosna/Lato 2016
każdym kroku daje o sobie znać historia.
Stare kamienice to niszowa oferta na rynku
nieruchomości wchodząca w portfolio jedynie
nielicznych małych deweloperów. Na uwagę zasługuje Fenix Group działająca w myśl
europejskiej tradycji: „zachować przeszłość
dla przyszłości”. Ta chlubna misja, szczególnie ważna dla poważnie nadwyrężonej starej
zabudowy największych polskich miast, przyświeca jej realizatorom na wszystkich etapach
przywracania do życia zapomnianych kamienic. Urbanistyczne założenia funkcjonalności,
przy jednoczesnym zachowaniu walorów este-
tycznych, mają szansę na swój renesans w XXI
wieku. Przywrócenie przedwojennego ładu
przestrzennego, dającego poczucie ciągłości w
zmieniającym się otoczeniu, daje nadzieję na
doświadczenie choć namiastki dawnej świetności Warszawy. Ale rewitalizacja to także myślenie o przyszłości i nowoczesne pojmowanie
funkcji śródmieścia, jako dzielnicy nie tylko
rozrywkowo-biznesowej, ale także mieszkaniowej.
Historia zapisana detalami
Obok szczególnej lokalizacji odrestaurowa-
polegające na często misternej rekonstrukcji
tego, co uległo zniszczeniu, sprawiają, że tego
typu realizacji ciągle jest stosunkowo niewiele
w naszym kraju, a ich koszty bywają od 50 do
100% wyższe niż w innych przypadkach.
Niszowy luksus
Zabytkowa tkanka budowlana jedynie wyjątkowo pozwala na jej uzupełnienie zupełnie
nową realizacją, więc większość zamożnych
metropolitan wybiera klasyczne piękno starych kamienic.
Cześć z nich to mieszkania użytkowane od
poniedziałku do piątku, pozwalające jak najbardziej efektywnie wykorzystać czas na aktywność zawodową, wybierane przez osoby
posiadające podmiejskie rezydencje na obrzeżach dużych miast. Dla sporej ilości właścicieli
są to jednak prawdziwe domy, w których na
103 – Point of Design – Wiosna/Lato 2016
nych kamienic wyjątkowości przydają im
starannie odtworzone detale dekoracyjne
dorównujące jakością i kunsztem dawnym
warsztatom rzemieślniczym, w których rękodzieło dorównywało sztuce wysokiej. Równolegle z walorami estetycznymi nieruchomości
współistnieje funkcjonalność dostosowana
do współczesnych realiów. Nowe instalacje,
windy, klimatyzacja, podziemne parkingi czy
zielone ogrody na dachach przypominają
o rzeczywistym miejscu i czasie. Resztę zaciera
starannie odtworzony klimat czasów świetności budynków, składany z okruchów historii,
UPDATE
starych fotografii, szkiców, archiwaliów i specjalistycznej wiedzy architektów oraz konserwatorów zabytków.
Klasycyzm, bogata secesja, geometryczne art
deco wracają pod postacią kunsztownych detali wykończenia wnętrz – sztukaterii, stolarki
okiennej, misternych parkietów czy tradycyjnie wytworzonych ceramicznych płytek zdobiących hole i łazienki.
Bezwzględny szacunek dla przeszłości determinuje jakość prac rewitalizacyjnych i jest
gwarantem autentyczności stylu i epoki, w której powołano do życia te wyjątkowe kamienice.
Pasja towarzysząca pracom rewitalizacyjnym
każe głęboko sięgać do kart historii, czego
efektem są realizacje nigdy nie wdrożonych
(z różnych powodów) pomysłów oryginalnych twórców budynku. Tak było w przypadku
Domu Towarzystwa Kredytowego Miejskiego w Łodzi, projektu Hilarego Majewskiego,
w którym firma Fenix Group nie tylko odtworzyła neorenesansowe detale ale także wzbogaciła go o te planowane do realizacji w XIX
wieku.
Spacer ulicami Warszawy z każdym rokiem
staje się nowym doświadczeniem, przybywa
architektonicznych arcydzieł, jak te na Poznańskiej, Noakowskiego, Hożej, Koszykowej czy
też po praskiej stronie przy ulicy Jagiellońskiej,
Okrzei czy Kępnej…
104 – Point of Design – Wiosna/Lato 2016