Trening zmysłów 2

Dla rodziców
Trening zmysłów 2
Rola poznania wielozmysłowego w harmonijnym rozwoju dziecka jest bardzo ważna. Przez działanie
i bezpośrednie poznawanie dziecko rozwija nie tylko swoje zmysły, lecz także zdolności postrzegania otoczenia. Właśnie w czasie eksperymentowania z różnego rodzaju tworzywami naturalnymi czy
sztucznymi budzi się u dzieci odkrywcza radość i wyzwala poznawcza ciekawość, a także wzbogaca
się jego rzeczowa wiedza. Zabawy polisensoryczne (wielozmysłowe) nie tylko dostarczają informacji
o rzeczywistości, lecz także wzbogacając wrażenia zmysłowe, przełamują opory w wykorzystywaniu różnych rodzajów tworzyw, rozwijają sprawności manualne, ulepszają koordynację wzrokowo-słuchowo-ruchową i rozbudzają wyobraźnię.
Zadania oznaczono dodatkowo ikonkami, które sugerują, gdzie można trenować z dzieckiem (w domu
czy na dworze) oraz czy zadanie można wykonać szybko, czy wymaga więcej czasu.
– zadanie wymagające więcej czasu
– zadanie, które można wykonać szybko
– zadanie do wykonania na dworze
– zadanie do wykonania w domu
– szukaj inspiracji w internecie
– warto przeczytać
1
Dla rodziców
• Trening zmysłów 2
Zmysł równowagi
Zadanie 1. Z poduszką na głowie
Zaproponowane zadanie to nieco trudniejsza wersja spaceru z woreczkiem (pełnym grochu bądź
ryżu) na głowie. Zabawa ta wymaga od dziecka zachowania prostej postawy ciała, skupienia, a także
przemyślanych, spokojnych ruchów.
Jak to wykonać?
Poproś dziecko, żeby spacerowało, starając się utrzymać niewielką poduszkę na głowie.
Zadanie 2. Chodzenie po linii prostej
Zadanie wymaga od dziecka koncentracji i utrzymania prostej postawy ciała.
Jak to wykonać?
1. Wyznacz linię prostą – na podłodze w domu, na chodniku, na podwórku.
2.Powiedz dziecku, żeby szło krok za krokiem po tej linii.
Dziecko może też chodzić po ławeczce gimnastycznej lub po niewielkim murku.
Zadanie 3. Wielka piłka
Jak to wykonać?
Poproś dziecko, żeby skakało na dużej piłce, balansowało na niej, leżąc, a także siedząc (jeśli dziecko jest mniej sprawne ruchowo, powinien je asekurować ktoś dorosły), oraz starało się utrzymać
równowagę.
Zdj. Photogenica
2
Dla rodziców
• Trening zmysłów 2
Zadanie 4. Przeszkody
Różnorodne, popularne zabawy na torze z przeszkodami to dobry trening ogólnorozwojowy,
ale również świetny trening równowagi.
Jak to wykonać?
Przygotuj taki tor przeszkód, żeby wymagał od dziecka ruchu w różnych płaszczyznach: pełzania,
czworakowania, wspinania się, turlania się, a także prób sprawnościowych, takich jak np. celowanie.
Zmysł słuchu
Zadanie 1. Co słyszysz?
Jak to wykonać?
1. Wyjdź z dzieckiem na dwór (do parku lub do lasu).
2.Poproś, żeby dziecko zamknęło oczy i starało się przez 2 minuty usłyszeć jak najwięcej dźwięków
z otoczenia.
3.Następnie niech dziecko narysuje lub zapisze to, co usłyszało, na wcześniej przygotowanej kartce.
Zadanie 2. Niekończące się dźwięki
Jak to wykonać?
1. Do zabawy zaproś wszystkich członków rodziny.
2.Uczestnicy powinni usiąść w kręgu.
3.Poproś, żeby dziecko rozpoczęło zabawę, prezentując dowolny odgłos, np.: klaśnięcie w dłonie,
gwizdnięcie, cykanie, mlaśnięcie, pukanie w podłogę.
4.Kolejna osoba naśladuje poprzednie dźwięki i dodaje następny. Dochodzi coraz więcej dźwięków,
więc wszyscy muszą być bardzo skoncentrowani.
Uwaga!
Ponieważ zabawa wymaga dużej uwagi i wytrwałości, można ułatwić zapamiętanie dźwięków (zanim
dojdzie nowy dźwięk). Poproś, by wszyscy razem odtwarzali całą dotychczasową sekwencję dźwięków.
Zadanie 3. Rozpoznaj dźwięk
Zabawa rozwija percepcję i uwagę słuchową.
Co przygotować?
• przedmioty, które wydają dźwięki, np.: dzwonek, klucze, gwizdek, pozytywka, plastikowe pudełko
po ciastkach, garnek, butelki – szklana i plastikowa.
Jak to wykonać?
1. Zasłoń dziecku oczy, np. apaszką czy szalem.
2.Dotykaj kolejno różnych przedmiotów (możesz nimi potrząsać lub w nie stukać) i poproś dziecko,
żeby odgadło, jakie przedmioty wydają te dźwięki.
3.Możesz też klasnąć, tupnąć, zapukać w drzwi, szybę i zapytać, co to za odgłos.
3
Dla rodziców
• Trening zmysłów 2
Zadanie 4. Głuchy telefon
Jak to wykonać?
Jest to bardzo znana zabawa, stymulująca słuch. Uczestnicy siadają w kręgu i wybierają jedną osobę,
która rozpoczyna grę. Jej zadaniem jest wymyślenie słowa lub zdania, które szepcze na ucho kolejnej
osobie. Ta zaś, w taki sam sposób, przekazuje następnej osobie dokładnie to, co zrozumiała. I tak
aż do ostatniego uczestnika. Ostatnia osoba głośno powtarza to, co usłyszała. Istota zabawy polega
na tym, że przekazywana wiadomość nie jest dokładnie powtarzana, co powoduje, że jest ona stopniowo zniekształcana i jej końcowe brzmienie jest na ogół całkowicie odmienne od pierwotnego.
Zmysł wzroku
Zadanie 1. Co zapamiętałeś/zapamiętałaś?
Jak to wykonać?
1. Poleć dziecku, by wyszło na dwór i na wyznaczonym terenie, np.: w ogródku, na placu zabaw, na boisku, na podwórku, zapamiętało jak najwięcej szczegółów. Na to zadanie dziecko ma 3 minuty.
2.Następnie niech dziecko wymieni wszystkie zapamiętane elementy.
3.Jeżeli w zabawie będzie uczestniczyć inne dziecko, to można zrobić miniturniej – „Kto więcej
zapamiętał?”.
Zadanie 2. Stymulacja wzroku
Stymulacja wzroku to trening koncentracji wzrokowej polegający na zmianie nasilenia światła,
zmianie koloru oraz wykorzystujący efekt lustra. Uczy spostrzegawczości, koncentracji, rozpoznawania kolorów, koordynacji wzrokowo-ruchowej. Wykonując to zadanie, dziecko wodzi wzrokiem
za zabawką świetlną, przedmiotem o intensywnym kolorze (np. czerwonym, różowym) przesuwanym
w polu jego widzenia.
Jak to wykonać?
1. Poproś dziecko, żeby:
• podążało wzrokiem za przesuwającymi się przedmiotami, za zapaloną latarką (pod kocem);
• patrzyło przez tekturową tubę na obrazki;
• łączyło obrazki pocięte na części;
• patrzyło na stopniowo oddalające się przedmioty (np. samolot);
• wodziło wzrokiem po konturach przedmiotów, postaci;
• skupiło się i oglądało plansze, ilustracje, obrazki o zdecydowanych kolorach i zatrzymywało
na nich wzrok bez mrugania.
4
Dla rodziców
• Trening zmysłów 2
Zmysł dotyku
Zadanie 1. Wieża
Jak to wykonać?
W tym zadaniu prosimy dziecko, by zbudowało z klocków jak najwyższą wieżę. Możemy wykorzystać różnego typu klocki dostępne w domu. Do tego zadania doskonale nadają się zwykłe, drewniane klocki, gra Jenga albo klocki Lego. Dziecko buduje wieżę z zawiązanymi oczami,
wykorzystując jedynie dotyk. Jeżeli bawimy się z dzieckiem, to po zbudowaniu możemy porównać
wieże pod względem wysokości i sposobu wykonania. Przy okazji możemy porozmawiać o konstruowaniu, wspólnie wyciągnąć wniosek, że łatwiej budować wysoką wieżę, kiedy ma większą, stabilną podstawę.
Zdj. Photogenica
Zadanie 2. Co czujesz?
Co przygotować?
•
•
•
•
•
•
•
miseczki lub głębokie talerze;
kasze o różnej grubości ziaren (jęczmienna, jaglana, gryczana, manna);
ryż;
fasola;
groch;
kukurydza;
mąka ziemniaczana.
5
Dla rodziców
• Trening zmysłów 2
Jak to wykonać?
1. Przygotuj wymienione materiały w oddzielnych miskach.
2.Powiedz dziecku, żeby zanurzyło w nich dłonie lub nawet stopy! Teraz w dowolny sposób może
przesypywać i ugniatać materiały, a także masować nimi całe ręce i nogi.
3.Jeżeli masz taką możliwość, wysyp na podłogę grubsze ziarna tak, by dziecko mogło po nich pochodzić lub na nich poleżeć.
4.Poproś dziecko, żeby opowiedziało o swoich odczuciach.
Zadanie 3. Niezwykłe działania plastyczne
Zmysł dotyku niezwykle wyostrzają i stymulują nietypowe działania plastyczne, takie jak:
• malowanie farbami plakatowymi całymi dłońmi, palcami na papierze o dużym formacie,
na starym prześcieradle rozłożonym na trawie albo rozwieszonym między drzewami;
• lepienie z szybko schnącej gliny albo modeliny (utwardzanej później w gorącej wodzie lub
piekarniku);
• prace plastyczne wykorzystujące różnorodne materiały – zarówno wyklejane na papierze,
jak i prace przestrzenne.
Jak to wykonać?
1. Poproś dziecko, żeby wykonało obrazek, wykorzystując materiały o różnej fakturze (skrawki tkanin,
wełny, ścinki skóry, watę, plastelinę, piasek, ziarenka, słomki, drobne patyczki, kamyki, muszelki,
wysuszone liście, trawy, folię i tekturki o różnych fakturach).
2. Ustal z dzieckiem, co będzie przedstawiał obrazek i jak go zaplanować.
3. Niech dziecko wycina i nakleja materiały na karton, tak by powstała gotowa praca.
Zdj. Photogenica
6
Dla rodziców
• Trening zmysłów 2
Zmysł węchu
Zadanie 1. Obraz zapachu
Co przygotować?
• różne rzeczy o charakterystycznym zapachu, np.: gałka muszkatołowa, laska wanilii, kawałek
pomarańczy, skórka cytryny, garść ziemi, świeżo ucięty kawałek imbiru, laska cynamonu.
Jak to wykonać?
1.Załóż dziecku opaskę na oczy i potrzymaj przed jego nosem każdą rzecz przez mniej więcej
30 sekund.
2.Poproś dziecko, żeby opisało zapach, który czuje, oraz reakcję, jaką w nim wzbudza (z czym się
kojarzy, czy przywołuje jakieś wspomnienia).
Zadanie 2. Aromatyczna kąpiel
Aromatyczna kąpiel z wykorzystaniem odpowiednich olejków jest sposobem na zrelaksowanie
całego organizmu. Działa odprężająco, pomaga dzieciom nadpobudliwym w uwolnieniu napięcia
emocjonalnego.
Co przygotować?
• olejki naturalne, np.: lawendowy, melisowy, paczulowy, sandałowy.
Jak to wykonać?
Na wannę ciepłej wody (woda powinna mieć temperaturę zbliżoną do temperatury ciała) dajemy
10 kropli olejku lub mieszanki olejków. Kąpiel powinna trwać 20–30 minut.
Zmysł smaku
Zadanie: Smaki
W tym zadaniu wraz z dzieckiem będziecie określać smaki próbowanych substancji.
Co przygotować?
•
•
•
•
•
•
•
•
•
cukier;
marchew;
grejpfrut;
gorzka czekolada;
sól;
cytryna;
ogórek kiszony;
pieprz;
cebula.
7
Dla rodziców
• Trening zmysłów 2
Jak to wykonać?
1. Powiedz dziecku, by określiło smaki poszczególnych produktów.
2.Poproś, żeby przedstawiało odbierane bodźce smakowe za pomocą mimiki.
3.Potem niech dziecko spróbuje znaleźć (przypomnieć sobie) inne smaki mające takie same walory
smakowe. Tę część zadania możesz przeprowadzić w formie zgadywanki-wyliczanki, np.:
• co jest słodkie? (cukierek, marchew);
• co jest gorzkie? (grejpfrut, gorzka czekolada);
• co jest słone? (sól);
• co jest kwaśne? (cytryna, ogórek kiszony);
• co jest ostre? (pieprz, cebula).
8